Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο Τομέας Υδατικών Πόρων, Υδραυλικών και Θαλασσίων Έργων Ερευνητικό πρόγραμμα Δίκτυο Αειφόρων Νήσων Επιστημονικός Υπεύθυνος: Κίμων Χατζημπίρος

Δίκτυο Αειφορικών Νησιών  Η έννοια της αειφόρου ή βιώσιμης ανάπτυξης  Μεγιστοποίηση της σημερινής ευημερίας και φροντίδα για το περιβάλλον των μελλοντικών γενεών  Τρεις συνιστώσες: περιβάλλον, κοινωνία, οικονομία

Χαρακτηριστικά της αειφορίας  Στόχος της αειφόρου ανάπτυξης είναι η ορθολογική διαχείριση των φυσικών πόρων, έτσι ώστε να ικανοποιούν τις ανθρώπινες ανάγκες του παρόντος χωρίς να υπονομεύουν τις δυνατότητες των απογόνων να ικανοποιήσουν τις δικές τους  Η έννοια προέρχεται από την αειφόρο εκμετάλλευση του δάσους  Προτείνει μια λύση στην αιώνια σύγκρουση μεταξύ περιβάλλοντος και ανάπτυξης  Υιοθετείται από επιστήμονες, περιβαλλοντιστές και πολιτικούς

Σύνταγμα 2001 – άρθρο 24 Παράγραφος 1: Η προστασία του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος αποτελεί υποχρέωση του Κράτους και δικαίωμα του καθενός. Για τη διαφύλαξή του το Κράτος έχει υποχρέωση να παίρνει ιδιαίτερα προληπτικά ή κατασταλτικά μέτρα στο πλαίσιο της αρχής της αειφορίας....

Ιστορική απόκριση  Επιθετική στάση του ανθρώπου απέναντι στο περιβάλλον του (φυσικό και μη άμεσο ανθρώπινο)  Πρώτη πράξη πολιτισμού: κόψιμο ή κάψιμο του δάσους  Περιβαλλοντική υποβάθμιση ανά τους αιώνες: όση επέτρεπαν οι περιορισμένες τεχνολογικές δυνατότητες  Πολιτιστική αλλαγή: ευημερία→αναζήτηση ποιότητας ζωής→οικοανάπτυξη

Ιστορικοί σταθμοί  Τα όρια της ανάπτυξης: Λέσχη της Ρώμης, 1971  Διάσκεψη του ΟΗΕ για το περιβάλλον, Στοκχόλμη, 1972  Έκθεση Brundtland: Το Κοινό μας Μέλλον, 1987  Διάσκεψη της Γης: Ρίο, 1992

Εργαλεία αειφορίας  Ανανεώσιμοι πόροι  Καθαρές-Ήπιες τεχνολογίες  Αντιρρυπαντικές τεχνολογίες  Μέσα μαζικών μεταφορών  Εξοικονόμηση-Ανακύκλωση  Εταιρική περιβαλλοντική ευθύνη  Καινοτομία  Πιστοποιήσεις  Οικολογική οργάνωση  Ακριβότερη ανάπτυξη

Ακριβή, ποιοτική ανάπτυξη Οικονομικά εργαλεία  Επιχορηγήσεις, επιδοτήσεις  Τέλη, φόροι  Δικαιώματα (διαπραγματεύσιμες άδειες) ρύπανσης

Προστατευτέα περιβαλλοντικά αντικείμενα νησιών  Ακτές  Ορεινές περιοχές  Δάση, θαμνώνες  Ρέματα  Βραχονησίδες  Οικισμοί  Μνημεία

Περιβάλλον στην ύπαιθρο  Διατήρηση αξιόλογων βιοτόπων, χλωρίδας, πανίδας  Διαφύλαξη ιδιαίτερων φυσικών τοπίων με αισθητική αξία  Προστασία ιδιαίτερων στοιχείων πολιτιστικού τοπίου  Διατήρηση ποιότητας καθημερινών φυσικών και ανθρωπογενών τοπίων

Περιβαλλοντική φροντίδα  Λύματα οικισμών  Αστικά στερεά απόβλητα  Θόρυβος  Αέριοι ρύποι  Επιπτώσεις μεταφορικών μέσων  Διάβρωση-ερημοποίηση εδάφους  Επιφανειακή εξόρυξη

Παράμετροι νησιών Αιγαίου  Νησιωτικότητα (φέρουσα ικανότητα πόρων)  Ωκεανικότητα (απομόνωση)  Νησιωτική σταθερότητα (παράδοση)  Ευθραυστότητα (τρωτότητα)  Βιογεωγραφική ιδιαιτερότητα  Αιγαιακότητα (λιγότερο έντονες νησιωτικές ιδιότητες)

Μεγάλη βιοποικιλότητα του ελληνικού χώρου  Ευρύ φάσμα κλιματικών τύπων  Γεωλογική και γεωμορφολογική ποικιλία  Ταραχώδης ιστορία  Σταυροδρόμι τριών βιογεωγραφικών περιοχών

Μεγάλη ποικιλότητα του Αιγαιακού χώρου  Βιογεωγραφία (αρχιπέλαγος, 3 επιρροές)  Ομαδοποίηση: βόρεια, ανατολικά, κεντρικά, δυτικά, νότια  Πλήθος (7582 νησιά)  Ενδημικότητα χλωρίδας, πανίδας  Ανθρώπινη επίδραση (εισαγωγές, αφανισμοί)  Η έλλειψη ενός Δαρβίνου (αντί Galapagos)  Ένας πλούτος αξιοποιήσιμος

Δίκτυο αειφορικών νησιών Αιγαίου  Η ισχύς εν τη ενώσει  Αυτοδέσμευση, αυστηρότητα, αξιοπιστία  Εποχή πιστοποίησης  Ζητείται ποιότητα τουρισμού  Το περιβάλλον ως εργαλείο ανάπτυξης  Αειφορία για προσέλκυση επισκεπτών και επενδυτών