Οπτική αισθητική ΙΙΙ.

Η κριτική του Alfred Eisenschink σε αντικείμενα και η μεθοδολογία του.

Και το μάτι κάθεται, προπαγανδίζει ο διαφημιστής αυτής της καρέκλας. Προσπαθεί να καλύψει αυτό που παρέλειψε ο σχεδιαστής. . Του ματιού μας, όμως, του λείπουν οι σίγουρες στερεώσεις στο χερούλια της πολυθρόνας προς το κάθισμα. Αυτά τα αγκιστρωτά στηρίγματα, κινδυνεύουν να γίνουν παγίδες για μανίκια.

Απατηλή αεροδυναμική. Το προφίλ αυτών των αυτοκινήτων έδινε ώθηση προς τα πάνω (θα το δούμε αμέσως). Ο Bernd Rosenmeyer σε μια προσπάθεια κατάρριψης ρεκόρ ταχύτητας σκοτώθηκε.

«Η ώθηση αυτή επιδρά στην κατεύθυνση του ‘‘μακρύτερου’’ δρόμου ρεύματος, και είναι σε θέση, ανάλογα με το προφίλ και την ταχύτητα όχι μόνο αυτοκίνητα αλλά αεροπλάνα με βάρος από τόνους να τα απογειώνει.» Μορφολογική γνώση μιας φόρμας σκοπιμότητας της φύσης. Αέρας που σηκώνει σκεπές, πιέζει τον γλάρο σταθερά στα πόδια του

Παράδειγμα: Οι τεχνικοί της Citroen, ξέχασαν το 1956 τα πάντα από ότι γνώριζαν για αυτοκίνητα. Αυτή ήταν η αφετηρία για ένα αυτοκίνητο γεμάτο καινοτομίες.

Έτσι, σχεδίασαν και κατασκεύασαν ένα πρωτόγνωρο αυτοκίνητο Έτσι, σχεδίασαν και κατασκεύασαν ένα πρωτόγνωρο αυτοκίνητο. Το μοντέλο ‘‘DS 19’’ στην εποχή του ήταν το αυτοκίνητο θαύμα. Διαφορετικό άνοιγμα αξόνων μπρος και πίσω, ανάρτηση με αεροσυμπίεση, υδραυλικό τιμόνι, ημιαυτόματο κιβώτιο ταχυτήτων, σαλόνι απόλαυσης, τιμόνι με μια ακτίνα (ασφάλεια) και πολλές άλλες καινοτομίες σχεδιασμένες με κάποιο στόχο και σκοπιμότητα.

Και οι μεγάλοι κάνουν λάθη, φιξάροντας πολύ νωρίς τις ιδέες, αντί να τις εξελίξουν. Σ’ αυτά τα σκίτσα ο Mies van der Rohe κάνει ότι τάχα μεταβάλλει την πρώτη ιδέα, αλλά απλά επαναλαμβάνει (Μ. v. Rohe = Bauhaus).

Dieter Rams 1969 – Βιάστηκε; Το σκίτσο καταγράφει την ιδέα

Ο Leonardo da Vinci τοποθέτησε έναν μέσου όρου άνθρωπο σε ένα τετράγωνο. Το σχέδιο αυτό ισχύει για πολλούς ακόμα σαν παράδειγμα για ευγενείς αναλογίες. Η πραγματικότητα είναι όμως άλλη. Και η γεωμετρία και η ορθοπεδική του είναι λάθος. Ποια σχέση έχουν κύκλος και τετράγωνο; Το αριστερό πόδι είναι μακρύτερο και όταν κάποιος βρίσκεται σε τέτοια διάσταση σε ένα σωλήνα θα πρέπει το κεφάλι του να βρίσκεται πιο ψηλά. Και τελικά, τέτοιου είδους μέσος όρος ανθρώπου, δεν υπάρχει.

Σ’ αυτό το παγκάκι δεν πρόσεξε ο σχεδιαστής ένα κατειλημμένο βαρύ σύμβολο. Θα μπορούσε να σχεδιαστεί και χωρίς αυτό. Ο κανόνας 11 μας βοηθάει να αποφύγουμε τέτοιου είδους λάθη, που δεν πρέπει πάντα να έχουν τόσο ιδιαίτερο περιεχόμενο. Μπορούν και να μας θυμίζουν κάποια άλλη γνωστή φόρμα. Η έκφραση ‘μοιάζει σαν…’ δείχνει ήδη ότι μάλλον έχουμε να κάνουμε με κρυμμένη λανθασμένη φόρμα.

Η χρηστική αξία ενός αντικειμένου μπορεί να είναι ευρύτατη, αλλά και πολύ περιορισμένη. Σύγκριση: ο λεμονοστύφτης της εταιρείας Manufaktum. Μπορούμε να πούμε ότι είναι σωστός. Υψηλή χρηστική αξία και πολύ καλή εφαρμογή υλικού (slogan Manufaktum: Υπάρχουν ακόμα τα παλιά καλά πράγματα). Μισά πορτοκάλια ή λεμόνια στύβονται άνετα σε ποτήρια ή πάνω από το φαγητό. Με λίγη εμπειρία μένουν τα κουκούτσια στο τσόφλι ή στο γρανάζι. Στη βρύση καθαρίζεται πολύ εύκολα

Ο λεμονοστύφτης του Philippe Starck: Χρειάζεται πρώτα απ’ όλα μια βάση για στήριγμα για τα τρία πόδια. Χρειάζεται ένα δοχείο για να μαζέψει το ζουμί και τα κουκούτσια. Πρέπει να καθαρίσουμε τον στίφτη, το δοχείο, μάλλον και το σουρωτήρι για τα κουκούτσια, και τελικά και τη βάση που πιτσιλίστηκε. Αυτή η άβολη και κουραστική χρήση σημαίνει ότι πρόκειται για περιορισμένη σχεδόν λανθασμένη χρηστική αξία. (Αλλά έχει μεγάλη αισθητική αξία).

Σε τέτοιου είδους κρίσεις έχει σημασία να βάλουμε αντικειμενικά μέτρα. Ένα ψαλίδι που κόβει μέχρι την άκρη του λεπτά ή χοντρά υφάσματα, έχει φυσικά μεγάλη χρηστική αξία. Επειδή όμως τα ψαλίδια είναι σχεδόν πάντα κατασκευασμένα για δεξιόχειρες, είναι βέβαιο ότι η κρίση του αριστερόχειρα, αφού η λαβή στο χέρι του τον ενοχλεί, θα είναι πολύ υποκειμενική. Χρειάζεται ψαλίδι αριστερόχειρα για μια αντικειμενική γνώμη.

Τι είναι αυτό; Τσαγερό με δελφίνια; Πρώτον: Το μικρό δελφίνι είναι η σφυρίχτρα ατμού. Αποτέλεσμα σχεδιασμού: Βγάζοντας την για να βγάλουμε νερό πρέπει να την πιάσουμε και πιάνοντάς την μάς σφυρίζει ο ατμός στην παλάμη και φυσικά μας καιει. Δεύτερον: Το γεμάτο τσαγερό δεν είναι και τόσο εύστοχο. Δηλαδή λόγω της ανορθωμένης φοράς της λαβής και της κακής εργονομίας, δεν κρατιέται καλά στο χέρι.

Χάος στη ράχη των βιβλίων οδηγεί σύντομα σε χάος στην βιβλιοθήκη Χάος στη ράχη των βιβλίων οδηγεί σύντομα σε χάος στην βιβλιοθήκη. Επειδή η πλάτη με τον τίτλο δεν έχει καμιά λειτουργία ερεθίσματος αγοράς, παραμελείται και σχεδιάζεται συνήθως μόνο το μπροστινό εξώφυλλο. Η αξία χρήσης φαίνεται όταν ψάχνουμε ένα βιβλίο.

Yπάρχουν φυσικά και έμμεσα κριτήρια που μπορούμε να εξετάσουμε την εφαρμογή προϊόντων. Ας δούμε όλα τα ηλεκτρικά εργαλεία κουζίνας. Έχουμε ηλεκτρικά ανοιχτήρια κονσέρβας, ηλεκτρικό βραστήρα για αυγά, ηλεκτρικό στίφτη, μηχανή εσπρέσο, ηλεκτρικούς μύλους για μπαχαρικά, μηχανές καφέ, για κόψιμο τυριού, ζυμωτική μηχανή, μηχανή τροχίσματος μαχαιριών, ηλεκτρική μηχανή ανακατέματος, ηλεκτρικά μαχαίρια, ηλεκτρική τσαγιέρα, τοστιέρα και κόφτη κρεμμυδιών. Τριάντα χρόνια χρήσης μας κάνουν ήδη, λόγω σπατάλης ηλεκτρικής ενέργειας, να βλέπουμε τα προϊόντα αυτά με άλλα μάτια. Το μαχαίρι στο χέρι ή η κουτάλα, το χτυπητήρι και όλα τα απλά εργαλεία της γιαγιάς, χαμηλώνουν πολύ την χρηστική αξία από αυτές τις υπερφορτωμένες τεχνικές κουταμάρες. Αυτό δεν είναι προσωπική θέση, αλλά αποδεδειγμένη αρνητική θέση μιας αυξανόμενης πλειοψηφίας χρηστών.

Τελείως αλλιώτικα είναι τα πράγματα με την υλική αξία των χρηστικών αντικειμένων. Δεν μιλάμε για την τιμή της πρώτης ύλης, αλλά για την αξία ή όχι βλέποντας την εφαρμογή της. Εξαίρεση είναι μόνο τα επαναχρησημοποιηήσιμα φλιτζάνια.

Αντικείμενα μιας χρήσης από PVC έχουν έτσι κι αλλιώς περιορισμένη χρηστική αξία, αλλά χάνουν και την υλική τους αξία, αν βάλουμε σαν εξαίρεση τα φλιτζάνια που καθαρίζονται και επαναχρησιμοποιούνται. Η επαναχρησιμοποίηση παίζει πλέον ένα πολύ σημαντικό ρόλο. Αυτό έχει σαν συνέπεια ότι καμιά φορά το υλικό και μόνο μπορεί να είναι το αποφασιστικό κριτήριο και για την αξία χρήσης. Το PVC μαλακό ή σκληρό είχε καθιερωθεί δεκάδες χρόνια σαν το ιδανικό υλικό. Αν το χρησιμοποιήσουμε σαν μονωτικό υλικό για καλώδια ή μηχανές σε περίπτωση πυρκαγιάς δημιουργεί δηλητηριώδη αέρια και καπνούς που απαγορεύουν την εφαρμογή του. Αυτό μόνο μας δείχνει πόσο σχετική είναι η υλική αξία του. Μετά έχουμε τις νέες οικολογικές απόψεις. Το ξύλο δεν είναι απλά ξύλο. Σκεφτείτε μόνο τα τροπικά ξύλα και την καταστροφή παρθένων δασών.

ΒΛΕΠΟΝΤΑΣ ΚΑΙ ΝΙΩΘΟΝΤΑΣ ΜΕ ΤΟ ΜΥΑΛΟ, Η Η ΕΛΑΧΙΣΤΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΔΥΣΑΡΕΣΚΕΙΑ.

Ομορφιά της φύσης. Προσέξτε την περιγραφή: Από την στενότερη αρχή του μεγαλώνει ο κοχλίας ισοβάθμια κατά ένα συντελεστή αύξησης τρισδιάστατα διπλασιάζοντας το υλικό στην επιφάνεια και τριπλασιάζοντας συγχρόνως τον εσωτερικό όγκο του. Τόσο κουραστικά και άβολα περιγράφει η γλώσσα ένα μέρος μόνο, ενός φυσικού μορφολογικού νόμου, που μπορούμε να συλλάβουμε και να κατανοήσουμε με μια ματιά. Και όμως πρέπει να μάθουμε να εξηγούμε και να επικοινωνούμε.

Περίπου ένα τρίτο του εγκεφάλου μας είναι απασχολημένο με την οπτική αντίληψη, δηλαδή με το να βλέπει και να επεξεργάζεται με συνειρμούς μηνύματα και εντυπώσεις. Οι υπόλοιπες αισθήσεις μοιράζονται τον υπόλοιπο σχετικό χώρο, αν αφαιρέσουμε το αυτόνομο νευρικό σύστημα (καρδιά, πνεύμονες, κτλ. δουλεύουν μόνα τους) την κίνηση και τη μνήμη. Η πληθώρα πληροφοριών των οπτικών ερεθισμάτων, που προκαλούμε στον εγκέφαλό μας, προστίθεται σε ένα συνεχές ποτάμι πολύπλοκων διαδικασιών. Οι καταστάσεις όλων των οργάνων και μερών του σώματος καταγράφονται διαρκώς και αυτά δημιουργούν πάλι σαν αντίδραση νέες διαταγές που στέλνονται σε διάφορους διανομείς. Στον εγκέφαλο κατασκευάζεται «ένα τοπίο των αισθήσεων».

Από το αποτέλεσμα, το άθροισμα όλων των ερεθισμάτων, προκύπτει η στιγμιαία μας κατάσταση. Τα ερεθίσματα αυτά δεν συμβάλουν όμως μόνο στη διάθεσή μας, αλλά είναι αποφασιστικά και για την δράση ή την αδράνειά μας. Λέγεται ότι το ελατήριο αυτών των αντιδράσεων είναι η τάση μας για ευχαρίστηση. Η ψυχολογία έχει ξεπεράσει την παλιά αυτή διαλεκτική μεταξύ ευχαρίστησης και δυσαρέσκειας. Όταν ο Freud μίλαγε για ‘‘θετική άρνηση’’ εννοούσε την ανατίμηση της δυσαρέσκειας. Άρα μιλάμε για λίγη ή για πολύ δυσαρέσκεια και δεν την αξιολογούμε αρνητικά, αλλά μόνο ποσοτικά.

Λέμε, λοιπόν: Θετικές εντυπώσεις και καταστάσεις προκαλούν αισθήματα, που μειώνουν τη δυσαρέσκεια. Η τάση είναι τότε η ελαχιστοποίηση της δυσαρέσκειας (θυμηθείτε την κλίμακα από το πρώτο εξάμηνο). Η διατύπωση αυτή φαίνεται αρχικά περίεργη, αλλά ακριβώς αυτή κανονίζει το σημείο μηδέν και γι’ αυτό είναι χρήσιμη. Όσο έχουμε να κάνουμε με ευχαρίστηση και σαν αντίθεση τη δυσαρέσκεια, παραμένουν τα σύνορα υποκειμενικά ρευστά. Κάτι που προκαλεί στον ένα ζαλάδα, π.χ. σωματική κούραση, μπορεί για άλλον να είναι απόλαυση (π.χ. σπορ).

Η τάση μας για εξαφάνιση της δυσαρέσκειας προς το μηδέν. Η απόλυτη ευτυχία. Χειρότερα Σωματική κατάσταση καλύτερα Η τάση μας για εξαφάνιση της δυσαρέσκειας προς το μηδέν. Χειρότερα Ψυχολογική κατάσταση καλύτερα

Στο «διάγραμμα της δυσαρέσκειας» αντιπροσωπεύει το μηδέν την απουσία κάθε δυσαρέσκειας, αυτό δηλαδή που πριν από λίγο θα λέγαμε απόλυτη ευτυχία. Κάθε μείωση δυσαρέσκειας που νοιώθουμε, μας φέρνει πιο κοντά στην ιδανική κατάσταση ευτυχίας, έστω και αν μόνο για μια στιγμή, μαθηματικά εξαφανίζονται τα συν και τα πλην. Η ροή της ζωής εξελίσσεται τώρα κατά μικρή ή μεγάλη ποσότητα δυσαρέσκειας. Το καθημερινό στρες για αύξηση ευχαρίστησης, γίνεται περιττό, μαζί με πολλές ενέργειες, που τελικά μόνο τη δυσαρέσκεια αυξάνουν. Με ηρεμία ελαχιστοποιούμε τη δυσαρέσκεια, άσχετα αν δεν θα φτάσουμε ποτέ στο μηδέν.

ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΟΝΤΑΣ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΩΝΤΑΣ DESIGN Οι ορισμοί μορφολογικών κανόνων δεν είναι πολύ συνηθισμένοι σε κύκλους των designers. Πολλά γραφεία εργάζονται ακόμα συναισθηματικά. Ομαδική δουλειά είναι κάτι πολύ χαρακτηριστικό και όλοι συμβάλλουν με ιδέες. Η μορφολογική δουλειά δεν στοχεύει άμεσα στη λύση του προβλήματος και κινείται με συνειρμούς. Για να συνεννοηθεί η ομάδα πρέπει να μεταδώσει ο καθένας τις ιδέες του και αυτό σημαίνει μεταφορά σκέψης και κάθε μεταφορά σημαίνει αλλοίωση της αρχικής ιδέας και συμβιβασμό. Έτσι ξεκινάει συνήθως η πραγματοποίηση της τεχνικής φόρμας. Το γερμανικό design βρίσκεται πάντα σε μια λεπτή ισορροπία μεταξύ καθαρότητας της φόρμας και τεχνικής φόρμας. Αυτή η εξέλιξη ξεκίνησε γύρω στα 1950 με τον λεγόμενο ‘‘σχεδιασμό φόρμας’’. Ο όρος design δεν έγινε τότε αποδεκτός, απ’ τη μια επειδή οι Αμερικανοί designers πακέταραν και έκρυβαν τότε σε περιβλήματα τα πάντα με αποτέλεσμα να μην ξέρουμε για τι μηχάνημα πρόκειται. Απ’ την άλλη ο κομπλεξισμός των Γερμανών απέναντι στους Αμερικανούς, λόγω του χαμένου πολέμου.

Το στάνταρ της εποχής: Αρχιτεκτονική ραδιοφώνου της Grundig Το στάνταρ της εποχής: Αρχιτεκτονική ραδιοφώνου της Grundig. Γυαλιστερός καπλαμάς, ύφασμα με χρυσό νήμα, πλήκτρα πιάνου για τα κύματα και το μαγικό μάτι με χρυσό πλαίσιο. Και ο κύριος Grundig έλεγε: «Το τι είναι design, το καθορίζω εγώ».

Τα πρώτα διαφορετικά προϊόντα ήταν της BRAUN Τα πρώτα διαφορετικά προϊόντα ήταν της BRAUN. Παλιά τεχνική σε καινούρια φόρμα: Το μοντέλο C-11-Super του Hans Gugelot, το1955. Εδώ με στόρια ξύλινα, αργότερα μεταλλικά. Κόντρα στο συνηθισμένο και όμως τι το ιδιαίτερο; Ορθολογιστική και τελικά τεχνική φόρμα.

To «αντίθετο» αυτό σύστημα εξελίχθηκε γρήγορα σε αυτόνομο

Η επιτυχία έλκυσε τους μιμητές . Η επιτυχία έλκυσε τους μιμητές. Ανέλαβαν τις φόρμες του «Νεοκυβισμού» και μετά τα χρώματα. Χρώματα Braun είναι τα γκρίζα και ο συνδυασμός μαύρο ασημί. Η εξέλιξη αυτή ήταν αναγκαία, αυτό είναι σίγουρο. Αλλά ήταν και τόσο σπουδαία; Γιατί σφίχτηκαν όλα τα προϊόντα στον ίδιο κορσέ; Μόνο για να είναι συνεπείς οι designers; Όλα αυτά τα διαφορετικά προϊόντα σχεδιασμένα με τα χαρακτηριστικά της τεχνικής φόρμας, με τόσο διαφορετική όμως λειτουργία και τεχνική. Ράδια, μηχανές προβολής, κάμερες, προβολείς, μίξερ, τοστιέρες και τόσα άλλα που αναγκαστικά κρύβουν λόγω της φόρμας μπόλικο αέρα κοπανιστό κάτω απ’ το κάλυμμά τους.

Σημερινοί καυστήρες καλοριφέρ: Αυτής της γενικής φόρμας που έδειχνε εγκεφαλική της έλειπε η λογική, ήταν απλά μόδα. Οι μορφολογικοί κανόνες δεν ήταν απλοί αλλά πρωτόγονοι.

Αυτή είναι η διαφορά. Οι designers της Braun, πρώτα απ’ όλα ο Dieter Rams, καταχειροκροτήθηκαν σαν συνεχιστές των ιδεών του Bauhaus. Αργότερα άλλαξε η μόδα. Πώς όμως; Μετά τον συνδυασμό μαύρο – ασημί, ήρθε το ασημί – μαύρο. Ασημί αυτοκίνητα, με μαύρα χερούλια, προφυλακτήρες, μάσκες ακόμα και μαύρα παράθυρα. Μετά πάλι μαύρα. Ράδια, τηλεοράσεις, στερεοφωνικά, μύλοι του καφέ, κουτάλια, μαύρο swatch. Σωστά: Το ρολόι swatch Nr GB-105 με το χαρακτηριστικό όνομα “Black out”, ένα μαύρο ρολόι με λουρί μαύρο, μαύρη πλάκα αριθμών και μαύρους δείκτες: Top design του black out. Μία σκοπιμότητα δεν μπορούμε να παραβιάσουμε στο ρολόι. Το να δούμε τι ώρα είναι. Τι διακρίνει όμως κανείς βλέποντας μαύρο σε μαύρο; Η τελική συνέπεια θα ήταν το μαύρο γυαλί σ’ αυτό το ρολόι, αφού έτσι κι αλλιώς δε διακρίνουμε τίποτα.

Τσιτάτο ενός λάθους: Δεν είναι τα κυρτά κουμπιά που κεντράρουν τις άκρες των δακτύλων, αλλά τα κοίλα. Η γνώση αυτή υπάρχει σε πολλά κουμπιά, παντός είδους, ακόμα και σε παλιά αντικείμενα της Braun. σωστό

Διοικητικό μέγαρο στο Ulm: Τζαμένια πακεταρισμένη γυριστή σκάλα. Ο εσωτερικός φωτισμός είναι έξω. Πώς θα καθαριστεί αυτό το τζάμι; Υπολόγισε ο αρχιτέκτονας το κόστος αυτό; Αν όχι, πρέπει να το πληρώσει. Αυτό λεει ο νόμος.

Τέχνη συσκευασίας (Reichstag, D.): Έργο του Christo και της γυναίκας του Jeanne-Claude.

Πολυσυζητημένο έργο με υπέρ και κατά. Στο τέλος όλοι το θαυμάσαμε Πολυσυζητημένο έργο με υπέρ και κατά. Στο τέλος όλοι το θαυμάσαμε. Τι συμβαίνει μορφολογικά: Η πολύπλοκη αρχιτεκτονική του Wallot με τα ατελείωτα ράστερ, τα γείσα και τις προεξοχές, τα κιγκλιδώματα, τους πυργίσκους και ότι άλλο έχει, εξαφανίστηκαν. Το πανί κάλυψης αφού κρατιέται από σκοινιά, δε μπορούσε παρά μόνο να κάνει πτυχές, ακολουθώντας απλούς φυσικούς νόμους. Γι’ αυτό βλέπαμε όλοι τα εξογκώματα και τα απαλά κύματα σαν κάτι πολύ ωραίο. Ήταν απλά θαυμάσια εύκολα αντιληπτά.

ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΣΑΧΛΕΣ ΦΟΡΜΕΣ. Το 1965 σχεδίασε ο Hans Gugelot σε συνεργασία με το National Design Institute Pald από την Ινδία καρέκλες και πολυθρόνες. Στο Briefing έγραφε: Τα έπιπλα θα πρέπει να αντιστοιχούν στο ειδικό κλίμα και στις οικονομικές προϋποθέσεις να είναι χαμηλά και ελαφριά τα πόδια να μη βυθίζονται στο έδαφος εύκολα. Οι απαιτήσεις προς το σκοπό είναι ξεκάθαρες. Εξετάζουμε την λύση με τα κριτήρια για την νέα μορφολογική αξία , και ας δούμε πρώτα την υλική αξία του καθίσματος.

Η λινάτσα ένα ντόπιο προϊόν. Σε λινό ύφασμα ιδρώνει κανείς λίγο Η λινάτσα ένα ντόπιο προϊόν. Σε λινό ύφασμα ιδρώνει κανείς λίγο. Το teakwood ήταν τότε το μοντέρνο ξύλο στην Γερμανία και τις Σκανδιναβικές χώρες. Το ξύλο αυτό υπάρχει μεν στις Ινδίες αλλά λόγω το ότι είναι υπερβολικά σκληρό , με τα μέσα που διέθεταν τότε οι Ινδοί μαραγκοί ήταν ανεπεξέργαστο. Υλική αξία λοιπόν μέτρια. Εξετάζουμε την χρηστική αξία: ελαφρύ είναι το έπιπλο και μετακινείται εύκολα, τα πόδια δεν βυθίζονται στην άμμο. Ως εδώ καλά. Τι έγινε όμως με την κυριότερη απαίτηση; Για να καθίσουμε δεν το θέλαμε, και μάλιστα σα μέρος επίπλωσης σπιτιού για πολλά χρόνια. Αμέσως μόλις στοχεύσουμε το κάθισμα με τα πισινά μας μέρη πέφτουμε μέσα στο κάθισμα, επειδή το κέντρο βάρους του σώματος βρίσκεται πίσω από τις πατούσες μας. Άλλη λύση είναι να καθίσουμε στη μπροστινή γωνία και να γλιστρήσουμε κατόπιν προς τα πίσω.

Επιτέλους καθόμαστε, ακουμπάμε την πλάτη και πιέζουμε το πάνω στήριγμα Επιτέλους καθόμαστε, ακουμπάμε την πλάτη και πιέζουμε το πάνω στήριγμα. Η πλάτη νιώθει άβολα και αυτό έχει συνέπειες. Ο μακρύς μοχλός, (υπομόχλιο) του κάθετου στηρίγματος της πλάτης, επιδρά στις ενώσεις του κολλημένου σκελετού. Οι ορθογώνιες κατασκευές παρέμεναν πάντα ασταθείς, αν δεν τις δέσουμε διαγώνια. Αργά ή γρήγορα θα αναστενάξει ο σκελετός και θα καταρρεύσει σαν παραλληλόγραμμο. (Θυμηθείτε πόσα σκαμπό στα εργαστήρια μας έχουν καταστραφεί γι’ αυτό το λόγο.) Όσο κρατάει, όμως, θα προσπαθήσουμε και να σηκωθούμε. Το πάνω σώμα προς τα μπρος, δε βοηθάει. Φτέρνες κάτω από τα πισινά, τίποτα. Τα χέρια στο μπρος στήριγμα και με μπόλικη φόρα, τα καταφέραμε!! Το κάθισμα γλιστράει προς τα πίσω. Χρηστική αξία: Άχρηστο.

Λείπει τώρα η μορφολογική αξία: Εύκολο να το πούμε: Σχέδιο εργοστασίου = τεχνική φόρμα χωρίς τεχνική.