Θρεπτικά Συστατικά Λιπίδια - Υδατάνθρακες Θρεπτικά Συστατικά Λιπίδια - Υδατάνθρακες ΧΡΗΣΤΟΣ ΜΠΟΚΟΡΟΣ (1956) ΛΕΥΤΕΡΗΣ ΚΑΝΑΚΑΚΗΣ (1934-1985) ΣΠΥΡΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ (1903 – 1985) Καθηγήτρια: Παπαναστασάτου Ευσταθία, ΠΕ 15 Μαθήτριες: Σοφία και Μαρία, τμήμα Β4, σχ.έτος 2009-10

ΝΙΚΟΣ ΧΑΤΖΗΚΥΡΙΑΚΟΣ ΓΚΙΚΑΣ (1906) ΧΡΗΣΤΟΣ ΜΠΟΚΟΡΟΣ (1956) ΝΕΚΡΗ ΦΥΣΗ ΝΙΚΟΣ ΧΑΤΖΗΚΥΡΙΑΚΟΣ ΓΚΙΚΑΣ (1906) ΧΡΗΣΤΟΣ ΜΠΟΚΟΡΟΣ (1956)

Λιπίδια θρεπτικές ή βλαβερές ουσίες; . Λιπίδια θρεπτικές ή βλαβερές ουσίες;

Ουσίες αδιάλυτες στο νερό. Λιπίδια . Ουσίες αδιάλυτες στο νερό. Στα τρόφιμα είναι κατά κύριο λόγο τριγλυκερίδια, λιπαρά οξέα, ενώ υπάρχουν επίσης φωσφολιπίδια (π.χ. λεκιθίνη) και στερόλες (π.χ. χοληστερόλη) και TRANS. Λιπίδια ονομάζονται διάφορες χημικές ενώσεις που έχουν κοινό χαρακτηριστικό γνώρισμα το ότι είναι αδιάλυτες στο νερό.

Γνωρίζοντας τα λιπίδια .

Γνωρίζοντας τα λιπίδια Λιπαρά οξέα Η οργανική ένωση που έχει στο μόριο της άνθρακα (C), οξυγόνο (Ο) και το καρβοξύλιο (-ΟΟΟΗ) ως χαρακτηριστική ομάδα ονομάζεται λιπαρό οξύ. Τριγλυκερίδια Είναι χημικές ενώσεις που αποτελούνται από 1 μόριο γλυκερόλης και 3 μόρια λιπαρών οξέων.

Tύποι λιπαρών οξέων Υπάρχουν δυο διαφορετικοί τύποι λιπαρών οξέων: . Υπάρχουν δυο διαφορετικοί τύποι λιπαρών οξέων: τα κορεσμένα που βρίσκονται στα ζωικά τρόφιμα τα ακόρεστα - μονοακόρεστα στο ελαιόλαδο και πολυακόρεστα σε σπορέλαια

Άλλες κατηγορίες λιπαρών οξέων . Απαραίτητα λιπαρά οξέα τα οποία προσλαμβάνονται από τις τροφές γιατί δεν τα συνθέτει ο οργανισμός. το λινελαϊκό ω6 βρίσκεται σε σπορέλαια και το λινολενικό λιπαρό οξύ και τα ω3 λιπαρά οξέα βρίσκονται στους ξηρούς καρπούς, τα πράσινα λαχανικά και τα ψάρια.

ορατά & μη ορατά λίπη . Σε ορισμένα τρόφιμα τα λίπη είναι ιδιαίτερα εμφανή και σε άλλα τρόφιμα δεν είναι εμφανή

Χοληστερόλη (ή χοληστερίνη): έχει διαφορετική δομή από τα λιπαρά οξέα. χρησιμοποιείται από τα κύτταρα ως δομικό συστατικό. βρίσκεται αποκλειστικά σε ζωικούς ιστούς.

.

Τρανς-υδρογωνομένα λίπη .

Πού βρίσκονται τα λιπίδια . Λίπη χαρακτηρίζονται τα στερεά, ενώ έλαια τα υγρά, Χοληστερόλη υπάρχει μόνο στα ζωικά τρόφιμα. Λιπίδια βρίσκονται σε διάφορα τρόφιμα, ζωικά και φυτικά.

Οι ανάγκες σε λιπίδια Ιδιαίτερη έμφαση πρέπει να δίνεται στα μονοακόρεστα λιπαρά οξέα και το διαιτολόγιο να είναι πλούσιο σε ελαιόλαδο ενώ τα κορεσμένα να μην ξεπερνούν το 10% των ημερησίων θερμίδων μας. .

Οι ανάγκες σε λιπίδια . Η ενέργεια που δίνουν τα λιπίδια θα πρέπει να καλύπτει το 30-35% της συνολικής ενέργειας που προσλαμβάνει ένα άτομο από τη δίαιτα του.

Χρησιμότητα των λιπιδίων στα τρόφιμα . βελτιώνουν τη γεύση και το άρωμα των τροφίμων κάνουν τα τρόφιμα πιο εύληπτα διεγείρουν την όρεξη και βοηθούν στο αίσθημα κορεσμού. αποτελούν συμπυκνωμένη πηγή ενέργειας παρέχουν τα απαραίτητα λιπαρά οξέα αποτελούν φορείς λιποδιαλυτών βιταμινών

Χρησιμότητα των λιπιδίων στον ανθρώπινο οργανισμό . βοηθούν στο να διατηρηθεί σταθερή η θερμοκρασία του σώματος αποτελούν δομικό συστατικό των κυτταρικών μεμβρανών. 1 γραμμάριο προσφέρει ενέργεια ίση με 9 Κcal. είναι η κατεξοχήν αποθήκη ενέργειας (λιπώδης ιστός) παρέχουν ενέργεια για τις περισσότερες δραστηριότητες προστατεύουν τα διάφορα όργανα του σώματος

Tύποι λιπαρών οξέων & υγεία . Ο ανθρώπινος οργανισμός χρειάζεται να παίρνει καθημερινά με τη διατροφή του και όλους τους τύπους λιπαρών οξέων, αλλά σε διαφορετική ποσότητα. Τα μονοακόρεστα λ.ο προστατεύουν από παθήσεις, όπως το έμφραγμα και το εγκεφαλικό επεισόδιο.

Χοληστερόλη & υγεία .

.

«Πατατοφάγοι» Van Gogh (1885), Μουσείο Van Gogh, Amsterdam, Holland Οι αγρότες της Ολλανδίας κάλυπταν μεγάλο μέρος των ενεργειακών τους αναγκών με την κατανάλωση πατάτας. Κατάφερναν να διατηρήσουν τα επίπεδα της ενέργειας τους σε υψηλά επίπεδα;

ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΕΣ Oι υδατάνθρακες ή αλλιώς σάκχαρα αποτελούν την τάξη των θρεπτικών υλών, που βρίσκεται σε μεγάλες ποσότητες στη φύση και στα περισσότερα τρόφιμα.

ΣΑΚΧΑΡΑ ένα όνομα με παρελθόν ΣΑΚΧΑΡΑ ένα όνομα με παρελθόν Το όνομα σάκχαρα δόθηκε πριν από έναν αιώνα σε ορισμένες οργανικές ενώσεις οι οποίες έχουν παρόμοιες χημικές ιδιότητες και γλυκιά γεύση, όπως είναι η γλυκόζη, η φρουκτόζη, η σακχαρόζη κ.ά. Μετά από παρατηρήσεις ότι αυτές καθώς και άλλες πολλές ακόμα χημικές ενώσεις (απλές ή και πιο σύνθετες π.χ άμυλο, κυτταρίνη κ.ά.) αντιστοιχούσαν όλες στον τύπο Η2Ο προτάθηκε η ονομασία υδατάνθρακες, λόγω της παρουσίας υδρογόνου και οξυγόνου σε αναλογίες όμοιες με αυτές του ύδατος.

ΓΝΩΡΙΖΟΝΤΑΣ ΤΟΥΣ ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΕΣ Αποτελούνται από άνθρακα, υδρογόνο και οξυγόνο Χωρίζονται σε δύο (2) βασικές κατηγορίες ανάλογα με το πόσες <<δομικές μονάδες>> περιέχουν στο μόριό τους. Απλοί (μια ή δυο δομικές μονάδες) Σύνθετοι (περισσότερες από δυο δομικές μονάδες)

ΑΠΛΟΙ ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΕΣ Οι απλοί υδατάνθρακες περιέχουν 1 ή 2 δομικές μονάδες και χωρίζονται σε : Μονοσακχαρίτες: οι πιο απλές μορφές υδατανθράκων Γλυκόζη Φρουκτόζη Γαλακτόζη

ΣΥΝΘΕΤΟΙ ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΕΣ Οι σύνθετοι υδατάνθρακες περιέχουν περισσότερες από δύο (2) δομικές μονάδες στο μόριό τους, και είναι : Ολιγοσακχαρίτες Πολυσακχαρίτες: άμυλο γλυκογόνο κυτταρίνη ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΥΖΗΣ (1842 – 1901)

Γλυκόζη: βρίσκεται σε όλα τα φρούτα και σε αρκετά λαχανικά. ΠΗΓΕΣ ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΩΝ Γλυκόζη: βρίσκεται σε όλα τα φρούτα και σε αρκετά λαχανικά. Στον ανθρώπινο οργανισμό είναι ο υδατάνθρακας που κυκλοφορεί στο αίμα και μεταφέρεται στα διάφορα όργανα, για παραγωγή ενέργειας Είναι το «ζάχαρο» που μετράμε στις εξετάσεις αίματος

ΦΡΟΥΚΤΟΖΗ Βρίσκεται (μαζί με τη γλυκόζη) στα φρούτα Είναι ο υδατάνθρακας με τη μεγαλύτερη γλυκύτητα (είναι 2 φορές πιο γλυκιά από τη ζάχαρη).

ΣΑΚΧΑΡΟΖΗ Είναι η κοινή σε όλους μας ζάχαρη Αποτελείται από ένα μόριο γλυκόζης και ένα φρουκτόζης. Βρίσκεται κυρίως στα ζαχαρότευτλα και στα ζαχαροκάλαμα. Από τα φυτά αυτά βγαίνει και η ζάχαρη που μετά από πολλά στάδια βιομηχανικής επεξεργασίας

ΛΑΚΤΟΖΗ είναι υδατάνθρακας του γάλακτος αποτελείται από ένα μόριο γαλακτόζης και ένα γλυκόζης. η λακτόζη διασπάται σε γαλακτόζη μέσω ενός ενζύμου, της λακτάσης τα άτομα που έχουν έλλειψη λακτάσης πάσχουν από δυσανεξία στο γάλα

ΑΜΥΛΟ Πολυσακχαρίτης που αποτελείται από πολλά μόρια γλυκόζης. Βρίσκετε κυρίως στα δημητριακά, σε όσπρια και πατάτες Τα αμυλώδη αποτελούν τη βάση της διατροφής των ανθρώπων. Στον ανθρώπινο οργανισμό το άμυλο διασπάταισε μόρια γλυκόζης, απορροφάται και χρησιμοποιείται ως πηγή ενέργειας.

ΚΥΤΤΑΡΙΝΗ αποτελείται από μόρια γλυκόζης και είναι σημαντικό συστατικό του κυτταρικού τοιχώματος των φυτικών κυττάρων. δεν έχει ιδιαίτερη διατροφική αξία γιατί δεν πέπτεται από τον ανθρώπινο οργανισμό. Συμβάλλει όμως σημαντικά στην ομαλή λειτουργία του εντέρου

ΓΛΥΚΟΓΟΝΟ πολυσακχαρίτης που αποτελείται μόνο από μόρια γλυκόζης. είναι μια από τις <<αποθήκες ενέργειας>> στους ζωικούς οργανισμούς, ενώ στον ανθρώπινο οργανισμό βρίσκεται στους μύες και στο συκώτι. διασπάται όταν ο οργανισμός έχει ανάγκη από γλυκόζη και συνεπώς από ενέργεια.

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΩΝ ΣΤΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ Οι υδατάνθρακες είναι ιδιαίτερης σημασίας θρεπτικά συστατικά. 1γρ.προσφέρει ενέργεια =4kcal. Κύριος σκοπός τους είναι να δίνουν στο σώμα μας ενέργεια, «καύσιμα» για κάθε λειτουργία του. Προφυλάσσουν τις πρωτεΐνες του σώματος από την αποικοδόμηση.

ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΠΟΣΟΤΗΤΑ ΣΤΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΠΟΣΟΤΗΤΑ ΣΤΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ Οι υδατάνθρακες θα πρέπει να αντιπροσωπεύουν το 50-55% της ημερήσιας προσλαμβανόμενης ενέργειας

Έντυπη Βιβλιογραφία: Κουτρούμπα Κ. (2003), «Ειδική Διδακτική στο γνωστικό αντικείμενο της Οικιακής Οικονομίας», Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο, Αθήνα. Ματάλα Α. «Ιστορία και Γεωγραφία της Διατροφής», Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο, Αθήνα. Μόρτογλου Τ. και Μόρτογλου Κ (2002), «Διατροφή: από το σήμερα για το αύριο», Εκδόσεις Γιαλλέλη, Αθήνα. Πρακτικά συνεδρίου «Το μέλλον των Τροφίμων – Το μέλλον του Ανθρώπου», 3-5 Οκτωμβρίου 2003, Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο, Αθήνα Πρακτικά 3ου Σεμιναρίου Οικιακής Οικονομίας και Οικολογίας «Διατροφή: Υγεία & Πολιτισμός», 27/9/2008, Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο, Αθήνα

Ηλεκτρονική Βιβλιογραφία: www.oldwayspt.org/mediterraneandiet el.wikipedia.org/wiki www.mediterraneandiet.com/ www.imma.edu.gr/macher/hm/hm_main.php?el/D2.7.html users.sch.gr/ikomninou/DietVyzant/index.html www.who.int/foodsafety/publications/biotech/20questions/en www.wikihow.com/Avoid-Genetically-Modified-Foods elixirimmortality.blogspot.com/2010/08/blog-post_30.html artdiet.wordpress.com www.dalabelos.gr www.archaoelogica.blogspot.com www.agiasofia.com diadromes.blogspot.com www.olivella.gr