Χαλκός Cu

Ιστορική αναφορά Αρσενικούχος χαλκός (τονωτικό, ισχαιμία, καρδιά) από τους Αιγυπτίους και τον Ιπποκράτη Χάλκινα βραχιόλια (από τους κρίκους των σκλάβων, από τους εργάτες των ορυχείων της Φινλανδίας)

Ο χαλκός είναι απαραίτητος για την ζωή είναι ενεργοποιητής σε μεγάλο αριθμό ενζύμων π.χ κυτόχρωμα-C-οξειδάση, ντοπαμινο-β-υδροξυλάση, μονοαμινο-οξειδάση, τυροσινάση, ξανθινοξειδάση.

Η παραγωγή αιμοσφαιρίνης δεν μπορεί να προχωρήσει απουσία Cu, πιθανόν επειδή δεσμεύεται η σύνθεση της σφαιρίνης. Ο Cu βοηθά την ελευθέρωση του Fe από το συκώτι και άλλους ιστούς στους οποίους αποθηκεύεται.

Προκαλώντας εκδηλώσεις αναιμίας, επηρεάζει το τρίχωμα και την χρώση του και το χαρακτηριστικότερο όλων, την παρά φύση κοίλη προς τα έσω ράχη των αλόγων για παράδειγμα.

Η επίδραση στο χρώμα είναι συνέπεια της βλάβης της δράσης της τυροσινάσης (η τυροσίνη είναι προκαταρκτική της μελανίνης) ενώ η δράση στην αορτή είναι αποτέλεσμα της λέπτυνσης του από ελαστίνη τοιχώματος των αγγείων.

Το μεγαλύτερο μέρος του χαλκού που λαμβάνεται με την δίαιτα αποβάλλεται στα κόπρανα. Μικρό μέρος απορροφάται από το ανώτερο τμήμα του λεπτού εντέρου. Συνδέεται με την αλβουμίνη του πλάσματος για να μεταφερθεί στο συκώτι. Εκεί ενώνεται με την σφαιρίνη σχηματίζοντας την κερουλοπλασμίνη που ελευθερώνεται στην κυκλοφορία. Το 95% του Cu του πλάσματος βρίσκεται ενωμένο σαν κερουλοπλασμίνη ενώ το 5 % είναι συνδεδεμένο με αλβουμίνη.

Αποθήκευση Συκώτι Γάγγλια Νεφρά Δέρμα

Στα άτομα που δεν μπορούν για κληρονομικούς λόγους να συνθέσουν κερουλοπλασμίνη, ο ελεύθερος Cu αποθηκεύεται στους ιστούς τους, ιδιαίτερα συκώτι, νεφρά, δέρμα και γάγγλια (νόσος Wilson).

Σχέση του χαλκού με : Φλεγμονή Αρθρίτιδα Αρρυθμίες, ισχαιμία, χοληστερίνη Σπασμούς, επιληψία κάπνισμα

Ο μεταλλικός Cu είναι μη τοξικός, τα άλατα του είναι και άν ληφθούν εσωτερικά προκαλούν εμέτους, διάρροια, κωλικούς και εξάντληση.

Είσοδος Cu Τροφή Φυτοφάρμακα Χρωστικές τροφίμων (σύμπλοκα χλωροφύλλης)

Μείωση των επιπέδων του με την πάροδο της ηλικίας Αύξηση στον ορό κατά την εγκυμοσύνη

Περιπτώσεις έλλειψης Σπάνια στους ανθρώπους Κύρια επιδρούν οι συνθήκες διατροφής

Επιπτώσεις Αναιμία Λέπτυνση τοιχώματος αγγείων Αλλαγή χρώματος τριχών Οστά

Ενώσεις χαλκού CuCl2 CuSO4 Cu(CH3COO)2

CuSO4 . 5H2O 3Cu + 3H2SO4 + 2HNO3 → 3CuSO4 + 2NO + 4H2O

CuSO4.5H2O κυανά, διαφανή, άοσμα πρίσματα Με θέρμανση στους 100 β. C δίνει CuSO4.H2O Με θέρμανση στους 200 β. C δίνει λευκό CuSO4 Με θέρμανση στους 800 β. C δίνει CuO (SO2, O2) Διαλύεται στο νερό, γλυκερίνη, στην μεθανόλη αλλά όχι στην αιθανόλη

Για τα SO4 (2-) αντίδραση με BaCl2 σε όξινο περιβάλλον δίνει BaSO4 Ταυτοποίηση Για τον Cu(2+) Για τα SO4 (2-) αντίδραση με BaCl2 σε όξινο περιβάλλον δίνει BaSO4

CuSO4 + Fe → Cu (κόκκινο) + FeSO4 Cu (2+) + H2S, Na2S, (NH4)2S → CuS δεν διαλύεται σε περίσσεια (NH4)2S CuS διαλύεται σε HNO3 δίνοντας: 3Cu(NO3)2 + 3S + 2NO + 4H2O CuSO4 + K4[Fe(CN)6] → Cu2[Fe(CN)6] καφεκόκκινο ίζημα διαλυτό σε αμμωνία CuSO4 + NaOH → Cu(OH)2 + Na2SO4

Ταυτοποίηση-Περιεκτικότητα CuSO4 + KI *→ CuI2 → Cu2I2 + I2** *Η αντίδραση γίνεται σε όξινο pH παρουσία CH3COOH **Ογκομέτρηση με θειοθειικό νάτριο παρουσία αμύλου

Χρήσεις 0.25% διάλυμα στην οφθαλμολογία Στυπτικό Αντισηπτικό Καυτηριασμοί (sticks : CuSO4, KNO3, καμφορά) Αντιμυκητιακό Aναιμία Αντίδοτο σε δηλητηρίαση με φωσφόρο 2P + 6CuSO4 + 8H2O → Cu(H2PO4)2 + 5Cu (υμένιο στο P) + 6H2SO4