Στόχοι επίτευξης στη φυσική αγωγή και τη φυσική δραστηριότητα
Στόχοι επίτευξης Λειτουργικοί ορισμοί Ως στόχος ορίζεται η γνωστική αναπαράσταση του τι προσπαθεί να πετύχει ένα άτομο σε μια συγκεκριμένη κατάσταση. Οι στόχοι επίτευξης ορίζονται ως η αιτία ή ο σκοπός για τον οποίο ένα άτομο εκδηλώνει μια συμπεριφορά σε ένα περιβάλλον επίτευξης. Schunk (2000)
Θεωρία του κινήτρου επίτευξης Το κίνητρο επίτευξης αναφέρεται στην ενεργοποίηση και κατεύθυνση των σχετικών με την ικανότητα συμπεριφορών, συναισθημάτων και γνωστικών διεργασιών. Το κίνητρο επίτευξης (ΠΕ) είναι αποτέλεσμα δύο παραγόντων επίτευξης, της επιδίωξης της επιτυχίας (ΕΕ) και της αποφυγής της αποτυχίας (ΑΑ). ΠΕ = ΕΕ – ΑΑ Atkinson (1957)
Θεωρίες προσανατολισμών επίτευξης Προσανατολισμός στο έργο: Αναφέρεται στην ενασχόληση με μια δραστηριότητα για τη μάθηση και τη βελτίωση των ικανοτήτων. Προσανατολισμός στο εγώ: Αναφέρεται στην ενασχόληση με μια δραστηριότητα για την επίδειξη ικανότητας και υπεροχής έναντι των άλλων.
Προσανατολισμός στο έργο Μεγάλη προσπάθεια. Μεγάλη επιμονή. Προσπάθεια ανεξάρτητα από την επίδοση των άλλων. Επιλογή απαιτητικών δραστηριοτήτων. Έντονο αίσθημα ελέγχου. Υψηλότερη ευχαρίστηση και απόλαυση.
Προσανατολισμός στο εγώ Οι μαθητές με προσανατολισμό στο εγώ θα εμφανίσουν τις ίδιες μορφές συμπεριφοράς και τα ίδια συναισθήματα με τους μαθητές με προσανατολισμό στο έργο (π.χ., επιμονή, αίσθημα ελέγχου, απόλαυση), εφ’ όσον πιστεύουν κι αυτοί, ότι θα επιδείξουν μεγάλη ικανότητα.
Προσανατολισμός στο εγώ Επιλογή πολύ απλών ή πολύ δύσκολων δραστηριοτήτων. Βίωση αρνητικών συναισθημάτων. Μειωμένο αίσθημα ελέγχου. Μειωμένη προσπάθεια και η επιμονή. Παραίτηση από τη δραστηριότητα στην αποτυχία.
Ο στόχος που υιοθετεί ο μαθητής, είναι το αποτέλεσμα τόσο προσωπικών (προδιάθεση προσανατολισμού στόχων) όσο και περιστασιακών παραγόντων (κλίμα παρακίνησης).
Οι στόχοι ως προδιάθεση Οι προδιαθέσεις προσανατολισμού στόχων είναι ανεξάρτητες έννοιες. Δηλαδή, ένα άτομο δεν είναι προσανατολισμένο μόνο στο εγώ ή μόνο στο έργο. Μπορεί να είναι προσανατολισμένο και στο εγώ και στο έργο την ίδια στιγμή ή να είναι χαμηλά στον έναν και υψηλά στον άλλον.
Η ανάπτυξη του προσανατολισμού των στόχων Μέχρι την ηλικία των 7 ετών, τα παιδιά δεν μπορούν να διακρίνουν μεταξύ των εννοιών της ικανότητας και της προσπάθειας (αδιαφοροποίητη αντίληψη ικανότητας) Στις ηλικίες μεταξύ 7 και 12 ετών, αυτή η αδιαφοροποίητη άποψη ικανότητας και προσπάθειας αρχίζει να μεταβάλλεται και μέχρι την ηλικία των 12 ετών, τα παιδιά έχουν αναπτύξει μια πιο διαφοροποιημένη άποψη ικανότητας
Οι μαθητές στη φυσική αγωγή έχουν την τάση να προσανατολίζονται περισσότερο στο εγώ καθώς μεγαλώνουν σε ηλικία. Καθώς οι μαθητές προσανατολίζονται περισσότερο στο εγώ, είναι πιθανότερο να θεωρήσουν την ικανότητα σταθερή και να κρίνουν την ικανότητα με βάση τους συμμαθητές τους, το οποίο συνιστά τη διαφοροποιημένη αντίληψη ικανότητας.
Κλίμα παρακίνησης Κλίμα παρακίνησης είναι το κοινωνικό κλίμα που οδηγεί έναν μαθητή να αντιληφθεί, ότι η προοπτική της επίτευξης ενός στόχου είναι σημαντικότερη από ενός άλλου. Διαμορφώνεται εν μέρει από τις ενέργειες του δασκάλου που εν γνώσει του ή εν αγνοία του δίνει έμφαση στην επίτευξη ενός στόχου έναντι κάποιου άλλου.
Κλίμα εμπλοκής με το έργο: Ο εκπαιδευτικός φυσικής αγωγής εστιάζει στη βελτίωση κάθε μαθητή και δίνει έμφαση στον αυτο-αναφερόμενο προσδιορισμό της επιτυχίας. Κλίμα εμπλοκής του εγώ: Ο εκπαιδευτικός φυσικής αγωγής συγκρίνει συνεχώς τους μαθητές μεταξύ τους, τους ενθαρρύνει να έχουν καλύτερες επιδόσεις από αυτές των συνομηλίκων τους και δίνει έμφαση στον κανονιστικό ορισμό της επιτυχίας.
TARGET Έργο Αυτενέργεια Επιβράβευση Ομαδοποίηση Αξιολόγηση Χρόνος εμπλοκής
Στόχοι προσέγγισης και αποφυγής Στον στόχο προσέγγισης, ο μαθητής προσπαθεί να επιτύχει ένα θετικό αποτέλεσμα. Στον στόχο αποφυγής, ο μαθητής εργάζεται για να αποφύγει ένα αρνητικό αποτέλεσμα
Ιεραρχικό Μοντέλο Παρακίνησης της Επιδίωξης και Αποφυγής της Επίτευξης Στόχος για μάθηση: η ενασχόληση με μια δραστηριότητα για την μάθηση και την βελτίωση των ικανοτήτων. Στόχος για επιδίωξη της επίτευξης: η ενασχόληση με μια δραστηριότητα για την επίδειξη ικανότητας και υπεροχής έναντι των άλλων. Στόχος για αποφυγή της επίτευξης: η ενασχόληση με μια δραστηριότητα για την αποφυγή επίδειξης χαμηλής ικανότητας
Ιεραρχικό Μοντέλο Παρακίνησης της Επιδίωξης και Αποφυγής της Επίτευξης Elliot (1997) Στόχος για μάθηση Ανάγκη για επιτυχία Εσωτερική παρακίνηση Στόχος επιδίωξης της επίτευξης Προσδοκίες ικανότητας Απόδοση Φόβος για αποτυχία Στόχος αποφυγής της επίτευξης
Στόχοι επίτευξης και συμπεριφορά Γνωστικές στρατηγικές Απόδοση στις εξετάσεις Στόχοι επίτευξης Elliot, McGregor & Gable (1999) McGregor & Elliot (2002) Elliot & McGregor (1999) Διεργασίες επίτευξης Ενασχόληση με δραστηριότητα Στόχοι επίτευξης Απόδοση στις εξετάσεις Στόχοι επίτευξης Άγχος
Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα του κλασικού μοντέλου Πλεονεκτήματα: α) αντιμετωπίζει άμεσα το ζήτημα ενεργοποίησης της συμπεριφοράς β) κάνει διάκριση στην παρακίνηση επιδίωξης και αποφυγής Μειονεκτήματα: α) αντιμετωπίζει μονοδιάστατα την παρακίνηση επιδίωξης β) δεν υπολογίζει επαρκώς τις ακριβείς διαδικασίες που υπάρχουν σε συγκεκριμένα περιβάλλοντα επίτευξης.
Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα των σύγχρονων μοντέλων Πλεονεκτήματα: α) κάνει διάκριση δύο τύπων της παρακίνησης επιδίωξης β) υπολογίζει επαρκώς τις ακριβείς διαδικασίες που υπάρχουν σε συγκεκριμένα περιβάλλοντα επίτευξης. Μειονεκτήματα: α) δεν αντιμετωπίζει άμεσα το ζήτημα ενεργοποίησης της συμπεριφοράς β) δεν κάνει σαφή διάκριση στην παρακίνηση επιδίωξης και αποφυγής
Μοντέλο των 2 Χ 2 στόχων επίτευξης Στόχος για επιδίωξη της μάθησης: η μάθηση και η βελτίωση των ικανοτήτων. Στόχος για αποφυγή της μάθησης: ανησυχία για την πιθανότητα μη βελτίωσης. Στόχος για επιδίωξη της επίτευξης: η επίδειξη ικανότητας και υπεροχής έναντι των άλλων. Στόχος για αποφυγή της επίτευξης: η αποφυγή επίδειξης χαμηλής ικανότητας