ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΦΑΡΜΑΚΩΝ Ιωάννης Νιώπας, PhD, Αναπληρωτής Καθηγητής Φαρμακευτικής

Έργο και Ρόλος του Φαρμακοποιού στο Φαρμακείο Αλλαγή της εικόνας, ρόλου και έργου του φαρμακοποιού Μετατόπιση από το εργαστήριο στην παροχή φαρμακευτικής φροντίδας Το φαρμακευτικό επάγγελμα είναι ανθρωποκεντρικό Παροχή υπηρεσιών υγείας για αποτελεσματικότερη και ασφαλέστερη φαρμακοθεραπεία

Ανεπιθύμητες Ενέργειες Φαρμάκων (ADRs)

Ανεπιθύμητες Ενέργειες Φαρμάκων (ADRs) Τα περισσότερα φάρμακα που εγκρίνονται από το FDA ελέγχονται κατά μέσο όρο σε 1500 ασθενείς

Ανεπιθύμητες Ενέργειες Φαρμάκων (ADRs) Μερικά φάρμακα εμφανίζουν σπάνια τοξικότητα (π.χ. 1 σε 20,000 άτομα) Τα φάρμακα με σπάνια τοξικότητα θα πρέπει να ελεγχθούν σε πολύ μεγάλο αριθμό ασθενών (π.χ. 100,000) για να διαπιστωθεί η τοξικότητά τους (τεράστιο κόστος) Όλες οι σοβαρές ADRs τεκμηριώνονται μετά την κυκλοφορία του φαρμάκου στην αγορά και μπορεί να αποτελούν λόγο για την απόσυρση του φαρμάκου

Ανεπιθύμητες Ενέργειες Φαρμάκων (ADRs) Μερικά φάρμακα εμφανίζουν σπάνια τοξικότητα (π.χ. 1 σε 20,000 άτομα) Τα φάρμακα με σπάνια τοξικότητα θα πρέπει να ελεγχθούν σε πολύ μεγάλο αριθμό ασθενών (π.χ. 100,000) για να διαπιστωθεί η τοξικότητά τους (τεράστιο κόστος) Όλες οι σοβαρές ADRs τεκμηριώνονται μετά την κυκλοφορία του φαρμάκου στην αγορά και μπορεί να αποτελούν λόγο για την απόσυρση του φαρμάκου

Φάρμακα που Αποσύρθηκαν Λόγω Αλληλεπιδράσεων Φαρμάκων Terfenadine (Syneptine®, αντιισταμινικό δεύτερης γενεάς) Mibefradil (Posicor®, ανταγωνιστής ασβεστίου, αντιυπερτασικό) Grepafloxacin (Raxar®, φθοροκινολόνη, αντιβιοτικό) Cisapride (Propulsid®, αυξάνει την κινητικότητα του εντέρου)

Διαφορές της Αποτελεσματικότητας και Ασφάλειας των Φαρμάκων Η ίδια δόση ενός φαρμάκου δεν προκαλεί το ίδιο θεραπευτικό αποτέλεσμα σε κάθε άτομο Η διαφορά της δράσης του φαρμάκου μπορεί να οφείλεται σε: Φαρμακοδυναμικούς λόγους Φαρμακοκινητικούς λόγους

Φαρμακοκινητική και Φαρμακοδυναμική

Θεραπευτικό Εύρος των Συγκεντρώσεων της Θεοφυλλίνης στο Πλάσμα

Παράγοντες Κινδύνου για την Αποτελεσματική και Ασφαλή Θεραπευτική Δράση των Φαρμάκων Σωματικό Βάρος Ηλικία Γενετικοί Παράγοντες Διάφορες Ασθένειες Αλληλεπιδράσεις Φαρμάκων Τρόφιμα και Περιβάλλον Φαρμακοτεχνικά Χαρακτηριστικά Οδός και Τρόπος Χορήγησης Φαρμάκων Μη Συμμόρφωση με το Θεραπευτικό Σχήμα (Compliance)

Λόγοι για την Ταυτόχρονη Χορήγηση Δύο ή Περισσότερων Φαρμάκων Λόγοι για την Ταυτόχρονη Χορήγηση Δύο ή Περισσότερων Φαρμάκων Ηλικιωμένοι ασθενείς με διαφορετικές ασθένειες ή ανεπάρκειες οργάνων Συνδυασμός φαρμάκων με διαφορετικό μηχανισμό δράσης για αποτελεσματικότερη και ασφαλέστερη θεραπεία Παραδείγματα: Τριμεθοπρίμη/Σουλφαμεθοξαζόλη (Septrin®) Σιλαστατίνη/Ιμιπενέμη (Primaxin®)

Αλληλεπίδραση Ιμιπενέμης/Σιλαστατίνης

Αλληλεπιδράσεις Φαρμάκων Ορισμός Αλληλεπίδραση φαρμάκων συμβαίνει όταν οι δράσεις (φαρμακολογικές, τοξικές) ενός φαρμάκου μεταβάλλονται από την παρουσία ενός άλλου φαρμάκου, φυτοθεραπευτικών, τροφίμων, ποτών, ή χημικών ουσιών του περιβάλλοντος

Διάκριση Αλληλεπιδράσεων των Φαρμάκων Φαρμακοδυναμικές αλληλεπιδράσεις Φαρμακοκινητικές αλληλεπιδράσεις Φαρμακευτικές αλληλεπιδράσεις (ασυμβασίες)

Χρόνος Εκδήλωσης και Σοβαρότητα των Αλληλεπιδράσεων των Φαρμάκων Μερικές αλληλεπιδράσεις φαρμάκων εκδηλώνονται πολύ σύντομα Άλλες αλληλεπιδράσεις φαρμάκων αναπτύσσονται βαθμιαία σε διάστημα αρκετών εβδομάδων Οι περισσότερες αλληλεπιδράσεις φαρμάκων παρουσιάζουν μικρή ή μέτρια σοβαρότητα

Χρόνος Εκδήλωσης και Σοβαρότητα των Αλληλεπιδράσεων των Φαρμάκων Λίγες αλληλεπιδράσεις φαρμάκων είναι κλινικά σημαντικές Κλινικά σημαντικές αλληλεπιδράσεις φαρμάκων αναπτύσσονται με φάρμακα με στενό θεραπευτικό εύρος Διάφορες ομάδες ασθενών εμφανίζουν αυξημένο κίνδυνο για εμφάνιση κλινικά σημαντικών αλληλεπιδράσεων φαρμάκων

Αλληλεπιδράσεις Φαρμάκων Οι αλληλεπιδράσεις φαρμάκων αποτελούν σημαντική αιτία νοσηρότητας Οι αλληλεπιδράσεις φαρμάκων αντιπροσωπεύουν το 3-5% των προβλέψιμων ADRs Πολλές από τις επισκέψεις και εισαγωγές στα νοσοκομεία οφείλονται σε αλληλεπιδράσεις φαρμάκων

Φαρμακευτικές Αλληλεπιδράσεις Φαρμάκων (Ασυμβασίες) Η φαινυτοΐνη (αντιεπιληπτικό) καθιζάνει σε διαλύματα δεξτρόζης Η αμφοτερικίνη καθιζάνει σε φυσιολογικό ορό Η γενταμυκίνη είναι φυσικοχημικά ασύμβατη με τα περισσότερα β-λακταμικά αντιβιοτικά, με αποτέλεσμα την απώλεια της αντιβιοτικής δράσης

Διάκριση Φαρμακοδυναμικών Αλληλεπιδράσεων Φαρμάκων Ανταγωνιστικές αλληλεπιδράσεις: Ένα φάρμακο – ανταγωνιστής των υποδοχέων – ανταγωνίζεται τη δράση ενός φαρμάκου - αγωνιστή των υποδοχέων Η προπρανολόλη (Inderal®) ανταγωνίζεται τη βρογχοδιασταλτική δράση της σαλβουταμόλης (Aerolin®) Η ναλοξόνη αναστρέφει την κατασταλτική δράση στο κέντρο της αναπνοής των οπιοειδών αναλγητικών

Διάκριση Φαρμακοδυναμικών Αλληλεπιδράσεων Φαρμάκων Προσθετικές ή συνεργιστικές αλληλεπιδράσεις: Ταυτόχρονη χορήγηση δύο φαρμάκων με ίδια δράση Παραδείγματα: Βενζοδιαζεπίνες/αλκοόλη Κουμαρινικά αντιπηκτικά/ασπιρίνη ή άλλα ΜΣΑΦ Σιλντεναφίλη/νιτρώδη

Διάκριση Φαρμακοδυναμικών Αλληλεπιδράσεων Φαρμάκων Αλληλεπιδράσεις λόγω ηλεκτρολυτικών διαταραχών: Θειαζιδικά διουρητικά ή διουρητικά της αγκύλης/διγοξίνη ή αντιαρρυθμικά φάρμακα α-ΜΕΑ/καλιοσυντηριτικά διουρητικά ή συμπληρώματα καλίου Έμμεσες φαρμακοδυναμικές αλληλεπιδράσεις: β-Αποκλειστές/αντιδιαβητικά φάρμακα

Παραδείγματα Φαρμακοδυναμικών Αλληλεπιδράσεων Φαρμάκων Διουρητικά/ΜΣΑΦ: Τα ΜΣΑΦ αναστέλλουν τη βιοσύνθεση των προσταγλανδινών Αύξηση της πίεσης του αίματος Επιδείνωση της νεφρικής λειτουργίας

Παραδείγματα Φαρμακοδυναμικών Αλληλεπιδράσεων Φαρμάκων Τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά/συμπαθομιμητικά: Τα τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά αναστέλλουν την επαναπρόσληψη νευροδιαβιβαστών Μπορεί να προκληθούν σοβαρές και παρατεταμένες υπερτασικές κρίσεις

Αλληλεπιδράσεις Αλκοόλης με Άλλα Φάρμακα Αλκοόλη/ασπιρίνη: Αυξάνει ο κίνδυνος για μικροαιμορραγία του γαστρεντερικού σωλήνα Αλκοόλη/αντιδιαβητικά φάρμακα: Η αλκοόλη προκαλεί υπογλυκαιμία και παρατείνεται η υπογλυκαιμική δράση των αντιδιαβητικών

Αλληλεπιδράσεις Αλκοόλης με Άλλα Φάρμακα Η αλκοόλη αλληλεπιδρά με άλλα κατασταλτικά του ΚΝΣ φάρμακα: Αντιισταμινικά Οπιοειδή Βενζοδιαζεπίνες Αντιψυχωσικά και αντικαταθλιπτικά Κίνδυνος ατυχημάτων και καταστολή της αναπνοής Οι φαρμακοδυναμικές αλληλεπιδράσεις είναι προβλέψιμες

Φαρμακοκινητικές Αλληλεπιδράσεων Φαρμάκων Μεταβάλλεται η φαρμακοκινητική των φαρμάκων Απορρόφηση Κατανομή Μεταβολισμός Απέκκριση Μεταβάλλονται οι συγκεντρώσεις του φαρμάκου και έμμεσα η φαρμακολογική δράση

Φαρμακοκινητικές Αλληλεπιδράσεων Φαρμάκων Απορρόφηση Το φάρμακο για να απορροφηθεί θα πρέπει να διαπεράσει μια σειρά από βιολογικές μεμβράνες (φραγμούς) Μπορεί να επηρεασθεί τόσο η έκταση (βιοδιαθεσιμότητα) όσο και ο ρυθμός απορρόφησης

Φαινόμενο Πρώτης-Διόδου από το Ήπαρ

Απλή από του Στόματος Χορήγηση Φαρμάκου

Διαφορά της Βιοδιαθεσιμότητας μετά από Απλή από του Στόματος Χορήγηση

Διαφορά του Ρυθμού Απορρόφησης μετά από Απλή από του Στόματος Χορήγηση

Αλληλεπιδράσεις που επηρεάζουν την απορρόφηση φαρμάκων Σύνδεση των φαρμάκων στο ΓΕΣ Αντιόξινα, σκευάσματα σιδήρου, γαλακτοκομικά προϊόντα, χολεστυραμίνη Μειώνουν τη βιοδιαθεσιμότητα των τετρακυκλινών, κινολονών, αζιθρομυκίνης Σχηματίζουν χηλικές ενώσεις με τα μεταλλικά ιόντα ασβεστίου, μαγνησίου, αργιλίου και σιδήρου Σκληρό νερό/διφωσφονικά (π.χ. αλεδρονάτη, Fosamax®) Θα πρέπει να χορηγούνται εκτός φάσεως

Αλληλεπιδράσεις που επηρεάζουν την απορρόφηση φαρμάκων Μείωση της έκκρισης γαστρικού υγρού Απαραίτητη προϋπόθεση για την απορρόφηση των φαρμάκων είναι η διαλυτοποίησή τους στα γαστρεντερικά υγρά Οι αναστολείς της αντλίας πρωτονίων ή των Η2-υποδοχέων της ισταμίνης αναστέλλουν την έκκριση του γαστρικού οξέος Μειώνουν την απορρόφηση της κετοκοναζόλης λόγω προβλημάτων διαλυτοποίησης της τελευταίας

Αλληλεπιδράσεις που επηρεάζουν την απορρόφηση φαρμάκων Μεταβολές της κινητικότητας του γαστρεντερικού σωλήνα Όλα τα φάρμακα απορροφούνται ταχύτερα στο λεπτό έντερο παρά στο στομάχι Όσο ταχύτερος είναι ο ρυθμός γαστρικής κένωσης τόσο ταχύτερος είναι και ο ρυθμός απορρόφησης Συγχορήγηση παρακεταμόλης με μετοκλοπραμίδη ή προπανθελίνη επηρεάζει το ρυθμό απορρόφησης της παρακεταμόλης

Αλληλεπιδράσεις που επηρεάζουν την απορρόφηση φαρμάκων Μεταβολισμός στο ΓΕΣ Μεταβολισμός από τα ένζυμα των μικροβίων της χλωρίδας του εντέρου και από τα ένζυμα του εντερικού τοιχώματος Στο έντερο βρίσκεται το ισοένζυμο CYP3A4 και η P-γλυκοπρωτεΐνη Το CYP3A4 μεταβολίζει: Ανταγωνιστές ασβεστίου Βενζοδιαζεπίνες Αντιισταμινικά Στατίνες Κυκλοσπορίνη Φάρμακα κατά του AIDS

Αναστολείς και Επαγωγείς του CYP3A4 Αναστολείς: -Κετοκοναζόλη -Σιμετιδίνη -Ερυθρομυκίνη -Κλαριθρομυκίνη -Χυμός grapefruit Επαγωγείς: -Καρβαμαζεπίνη -Ριφαμπίνη -Ριτοναβίρη -Hypericum (σπαθόχορτο)

Αλληλεπίδραση Φελοδιπίνης-Χυμού Grapefruit

Αλληλεπιδράσεις που επηρεάζουν την απορρόφηση φαρμάκων Οι αλληλεπιδράσεις που μεταβάλλουν το ρυθμό απορρόφησης δεν επηρεάζουν σημαντικά την χρόνια θεραπεία Οι αλληλεπιδράσεις που μεταβάλλουν τη βιοδιαθεσιμότητα μεταβάλλουν τις συγκεντρώσεις του φαρμάκου μετά από χρόνια χορήγηση Μπορεί να εμφανισθεί τοξικότητα ή αναποτελεσματική θεραπεία

Αλληλεπιδράσεις που επηρεάζουν την κατανομή των φαρμάκων Η κατανομή των φαρμάκων αναφέρεται στην αντιστρεπτή μεταφορά του φαρμάκου μεταξύ του αίματος και των ιστών του σώματος Μερικά φάρμακα συνδέονται ισχυρά με τις πρωτεΐνες του πλάσματος ή των ιστών Η φαρμακολογική δράση οφείλεται στο ασύνδετο φάρμακο Η συνηθέστερη αλληλεπίδραση που επηρεάζει την κατανομή των φαρμάκων είναι η εκτόπιση

Αλληλεπιδράσεις που επηρεάζουν την κατανομή των φαρμάκων Κουμαρινικά αντιπηκτικά/ΜΣΑΦ -Αυξάνεται η αντιπηκτική δράση Αντιδιαβητικά/ΜΣΑΦ -Αυξάνεται η υπογλυκαιμική δράση

Αλληλεπιδράσεις που επηρεάζουν τη νεφρική απέκκριση Η απέκκριση των φαρμάκων στα ούρα είναι το αποτέλεσμα τριών επιμέρους διαδικασιών: 1) Της σπειραματικής διήθησης 2) Της σωληναριακής ενεργητικής απέκκρισης 3) Της επαναρρόφησης Η σωληναριακή ενεργητική απέκκριση μπορεί να κορεσθεί

Νεφρική Απέκκριση Φαρμάκων

Αλληλεπιδράσεις που επηρεάζουν τη νεφρική απέκκριση Προβενεσίδη/Πενικιλλίνη: -Αυξάνεται ο χρόνος ημίσειας ζωής της πενικιλλίνης Προβενεσίδη/Μεθοτρεξάτη: -Αυξάνονται κατά 2-3 φορές οι συγκεντρώσεις της μεθοτρεξάτης -Κίνδυνος σοβαρής τοξικότητας

Αλληλεπιδράσεις που επηρεάζουν τη χολική απέκκριση Αντισυλληπτικά/Αντιβιοτικά: Τα από του στόματος χορηγούμενα αντισυλληπτικά αποβάλλονται υπό μορφή γλυκουρονιδίων με τη χολή Υφίστανται εντεροηπατικό κύκλο Ταυτόχρονη χορήγηση αντιβιοτικών μπορεί να οδηγήσει σε ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη

Αλληλεπιδράσεις που επηρεάζουν το μεταβολισμό των φαρμάκων Ο μεταβολισμός αποτελεί την κύρια οδό αποβολής για πολλά φάρμακα Πολλές μεταβολικές αλληλεπιδράσεις είναι κλινικά σημαντικές Οι μεταβολίτες μπορεί να είναι φαρμακολογικά ή τοξικά δραστικοί Τα σημαντικότερα μεταβολικά ένζυμα περιλαμβάνουν τα: CYP1A2 CYP2C9 CYP2C19 CYP2D6

Μεταβολικά Ένζυμα CYP450

Αλληλεπιδράσεις που επηρεάζουν το μεταβολισμό των φαρμάκων Ενζυμικοί αναστολείς: -Φάρμακα που αναστέλλουν το μεταβολισμό -Αυξάνουν το χρόνο ημίσειας ζωής και τις συγκεντρώσεις του φαρμάκου Ενζυμικοί επαγωγείς: -Φάρμακα που αυξάνουν το μεταβολισμό -Μειώνουν το χρόνο ημίσειας ζωής και τις

Γενετικός Πολυμορφισμός

Γενετικός Πολυμορφισμός του CYP2D6 Περίπου το 7% των Καυκάσιων και το 1-2% των Κινέζων είναι «βραδείς μεταβολιστές» Περίπου το 30% των κατοίκων της Ανατολικής Αφρικής είναι «υπερταχείς μεταβολιστές» Μεταβολίζει: κωδεΐνη, αρκετούς β-αποκλειστές και αρκετά τρικυκλικά αντικαταθληπτικά Αναστέλλεται από: φλουοξετίνη, αμιωδαρόνη, αλοπεριδόλη, παροξετίνη, κινιδίνη, θειοριδαζίνη Επάγεται από: δεξαμεθαζόνη, ισονιαζίδη

Γενετικός Πολυμορφισμός του CYP2C9 Περίπου το 1% των Καυκάσιων και των Αφροαμερικανών είναι «βραδείς μεταβολιστές» Μεταβολίζει: αρκετά ΜΣΑΦ, φαινυτοΐνη, S-βαρφαρίνη Αναστέλλεται από: αμιωδαρόνη, φλουκοναζόλη, μετρονιδαζόλη, κοτριμοξαζόλη, δισουλφιράμη Επάγεται από: ριφαμπίνη, σεκοβαρβιτάλη

Γενετικός Πολυμορφισμός του CYP2C19 Περίπου το 20%-30% των Κινέζων και το 3%-5% των Καυκάσιων είναι «βραδείς μεταβολιστές» Μεταβολίζει: διαζεπάμη, φαινυτοΐνη, ομεπραζόλη Αναστέλλεται από: ομεπραζόλη, φλουοξετίνη, φλουβοξαμίνη, ισονιαζίδη, κετοκοναζόλη Επάγεται από: καρβαμαζεπίνη, πρεδνιζόνη, ριφαμπίνη

Ισοένζυμο CYP1A2 Μεταβολίζει: θεοφυλλίνη, ιμιπραμίνη, προπρανολόλη, κλοζαπίνη Αναστέλλεται από: πολλές φθοροκινολόνες, φλουβοξαμίνη, σιμετιδίνη, ερυθρομυκίνη, τακρίνη, διλτιαζέμη Επάγεται από το κάπνισμα, μπρόκολα, ομεπραζόλη

Αλληλεπιδράσεις που επηρεάζουν το μεταβολισμό των φαρμάκων Ειδικοί αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης/Αναστολείς της ΜΑΟ: Έχουν αναφερθεί αρκετές θανατηφόρες αλληλεπιδράσεις με συγχορήγηση φλουοξετίνης και παραδοσιακών αναστολέων της ΜΑΟ Ο μηχανισμός της αλληλεπίδρασης οφείλεται στη συσσώρευση της σεροτονίνης, με αποτέλεσμα υπερτασικές κρίσεις Απαιτείται μεσοδιάστημα 2 εβδομάδων από τη διακοπή του αναστολέα της ΜΑΟ και διάστημα 5 εβδομάδων από τη διακοπή της φλουοξετίνης

Αλληλεπιδράσεις που επηρεάζουν το μεταβολισμό των φαρμάκων Σιμετιδίνη/θεοφυλλίνη: Η σιμετιδίνη αναστέλλει το CYP1Α2 Κίνδυνος εμφάνισης τοξικότητας από θεοφυλλίνη Μια νέα υψηλότερη συγκέντρωση της θεοφυλλίνης στη σταθερή κατάσταση επιτυγχάνεται, συνήθως τη δεύτερη ημέρα Η δόση της θεοφυλλίνης θα πρέπει να ρυθμισθεί κατάλληλα

Αλληλεπίδραση Σιμετιδίνης/Θεοφυλλίνης

Αλληλεπιδράσεις που επηρεάζουν το μεταβολισμό των φαρμάκων Ερυθρομυκίνη/τερφεναδίνη: Η ερυθρομυκίνη αναστέλλει το μεταβολισμό της τερφεναδίνης Κίνδυνος πρόκλησης επικίνδυνων καρδιακών αρρυθμιών Η τερφεναδίνη αποσύρθηκε από την κυκλοφορία λόγω επικίνδυνων αλληλεπιδράσεων με άλλα φάρμακα που δρουν ως αναστολείς του CYP3A4

Αλληλεπιδράσεις που επηρεάζουν το μεταβολισμό των φαρμάκων Μετρονιδαζόλη/κουμαρινικά αντιπηκτικά: Η μετρονιδαζόλη αυξάνει την αντιπηκτική δράση της βαρφαρίνης με κίνδυνο αιμορραγίας Η αλληλεπίδραση είναι στερεοεκλεκτική Απαιτείται επαναρύθμιση της δοσολογίας ή αποφυγή χρήσης της μετρονιδαζόλης

Φαρμακοκινητικές Αλληλεπιδράσεις Αλκοόλης Αντίδραση Αλκοόλης/Δισουλφιράμης: Συμπτώματα: ερυθρότητα του προσώπου, αύξηση παλμών, δίψα, δυσκολία στην αναπνοή, ταχυκαρδία, υπόταση, ναυτία και εμετός Τα συμπτώματα οφείλονται στη συσσώρευση της ακεταλδεϋδης Παρόμοια συμπτώματα μπορούν να εμφανισθούν με συνδυασμό αλκοόλης με: Μερικά αντιβιοτικά Μετρονιδαζόλη Χλωροπροπαμίδη Βρωμοκρυπτίνη

Μεταβολισμός Αιθανόλης CH3CH2OH → CH3CHO → CH3COOH Ένζυμα: -Δεϋδρογονάση της αλκοόλης -Δεϋδρογονάση της ακεταλδεϋδης Στο μεταβολισμό της αιθανόλης συμμετέχει και το κυτόχρωμα P450 Οξεία λήψη αλκοόλης προκαλεί αναστολή των μεταβολικών ενζύμων Χρόνια λήψη αλκοόλης προκαλεί επαγωγή των μεταβολικών ενζύμων

Φαρμακοκινητικές Αλληλεπιδράσεις Αλκοόλης Η οξεία κατανάλωση αλκοόλης αναστέλλει το μεταβολισμό διαφόρων φαρμάκων: -Παρακεταμόλης -Μεπροβαμάτης -Βενζοδιαζεπινών -Βαρβιτουρικών Αντίθετα η μακροχρόνια κατανάλωση αλκοόλης επάγει το μεταβολισμό τους Κίνδυνος ηπατοτοξικότητας με παρακεταμόλη

Αλληλεπιδράσεις Φαρμάκων και Φυτοθεραπευτικών Διάφορα φυτοθεραπευτικά χρησιμοποιούνται ως εναλλακτικές ή συμπληρωματικές θεραπείες Τα φυτοθεραπευτικά θεωρούνται αρκετά ασφαλή όταν χορηγούνται μόνα τους Μερικά εμφανίζουν επικίνδυνες αλληλεπιδράσεις όταν χορηγούνται ταυτόχρονα με άλλα συμβατικά φάρμακα Οι ασθενείς δεν αναφέρουν τη λήψη τους

Hypericum perforatum (σπαθόχορτο)

Αλληλεπιδράσεις Φαρμάκων και Φυτοθεραπευτικών Τα σκευάσματα του Hypericum (σπαθόχορτο) χρησιμοποιούνται: -Ως αντικαταθλιπτικά -Για την επούλωση πληγών Η χρόνια χρήση του Hypericum προκαλεί επαγωγή του CYP3A4 Κλινικά σημαντικές αλληλεπιδράσεις με φάρμακα όπως: -Διγοξίνη -Βαρφαρίνη -Κυκλοσπορίνη -Ινδιναβίρη Οι αλληλεπιδράσεις οδηγούν σε αναποτελεσματική θεραπεία

Αλληλεπιδράση Hypericum και Ινδιναβίρης

ΣΥΝΟΨΗ Σήμερα με την αυξανόμενη είσοδο σύνθετων φαρμάκων και την εκτεταμένη πολυφαρμακία, η πιθανότητα για δυνητικά επικίνδυνες αλληλεπιδράσεις φαρμάκων είναι μεγάλη Παρά τους αυστηρούς ελέγχους για την ασφάλεια των νέων φαρμάκων υπάρχει πάντα η πιθανότητα για ανεπιθύμητες αλληλεπιδράσεις φαρμάκων, μετά την κυκλοφορία των προϊόντων Ο φαρμακοποιός θα πρέπει να είναι σε θέση να προλαμβάνει μια πιθανή αλληλεπίδραση φαρμάκων στον ασθενή και να τον συμβουλεύει συστήνοντας εναλλακτική θεραπεία ή ρυθμίζοντας τη δοσολογία Για να μπορεί να ανταποκριθεί αποτελεσματικά ο φαρμακοποιός θα πρέπει να γνωρίζει τους μηχανισμούς που εμπλέκονται στις αλληλεπιδράσεις φαρμάκων, τα φάρμακα υψηλού κινδύνου και τις ομάδες ασθενών που είναι οι πιο ευαίσθητες