Γάμος

Ορισμός Γάμος ονομάζεται η νόμιμη ένωση ενός άνδρα και μιας γυναίκας που καθαγιάζεται με εκκλησιαστική τελετή, δηλαδή από το μυστήριο του γάμου, ή επικυρώνεται απλά από τις πολιτικές αρχές. Σύμφωνα με το λεξικό Μπαμπινιώτη ο γάμος ορίζεται ως εξής:«Ως γάμος νοείται η νόμιμη ένωση και συμβίωση ζευγαριού, ήτοι η σύσταση οικογένειας μεταξύ ενός άνδρα και μιας γυναίκας, ενώ εξ άλλου ο θεσμός του γάμου αποτελεί το θεμέλιο της κοινωνίας αφού οδηγεί στην αέναη ύπαρξή της».

Ιστορική Αναδρομή 1.Στην αρχαιοτητα η νυφη ανέβαινε σε άμαξα, την κλινίδα και προχωρουσε με τν γαμπρο και τον παρανυμφο προς την οικία του γαμπρού.Το ζεύγος φορούσε στεφάνι από διάφορα φυτά αφιερωμένα στην Αφροδίτη, όπως ελιά, κληματόφυλλα και λεμονανθοί. 2.Tα στέφανα στη Βοιωτία ήταν φτιαγμένα από σπαράγγια. 3.Στα χριστιανικά χρόνια, σε έναν ελληνικό ορθόδοξο γάμο τα στέφανα ήταν φτιαγμένα από λεμονανθούς. Τα άνθη συμβόλιζαν την παρθενία και την αγνότητα,επειδή είναι άσπρα και εύθραυστα.

4.Στο Βυζάντιο τα στέφανα ήταν σύμβολα βασιλικά και έμοιαζαν με βασιλικές κορώνες. Με το γάμο θεωρούσαν ότι δημιουργείται ένα νέο βασίλειο: το σπίτι και η οικογένεια των δύο νεόνυμφων, όπου θα πρέπει να κυβερνήσουν με σύνεση, σοφία και δικαιοσύνη. Τα στέφανα του γάμου, υπενθυμίζουν επίσης τα στέφανα των μαρτύρων, τονίζοντας τη μαρτυρική διάσταση της χριστιανικής ζωής και τις άμετρες θυσίες, που χρειάζεται να γίνουν μέσα στο γάμο, για να φτάσουν οι σύζυγοι στην τελείωση. 5.Σήμερα, τα νυφικά στέφανα αντιπροσωπεύουν την ένωση των δύο ανθρώπων. Στο τέλος της τελετής ο ιερέας δένει τα δύο στέφανα σφιχτά με την κορδέλα τους και έτσι δεμένα θα πρέπει να φυλαχτούν. Τα στέφανα πάνω στα κεφάλια των νεόνυμφων μπορεί να συμβολίζουν και τα φωτοστέφανα των αγίων. Η νύφη και ο γαμπρός έχουν την ευκαιρία να γίνουν για λίγο άγιοι, αφού ο σκοπός του γάμου είναι ιερός και είναι η δημιουργία οικογένειας. Στην πορεία του έγγαμου βίου τους οι δύο σύζυγοι κρίνονται ως προς την επίτευξη αυτού του ιερού σκοπού.

6.Κατά την τελετή του γάμου τα στέφανα είναι μέσα σ' ένα δίσκο γεμάτο με κουφέτα. Σύμφωνα με την παράδοση οι ελεύθερες κοπέλες παίρνουν κουφέτα από τον δίσκο, τα βάζουν κάτω από το μαξιλάρι τους και περιμένουν ότι την τρίτη βραδιά θα δουν σε όνειρο τον άντρα που θα παντρευτούν. Ο κουμπάρος και η κουμπάρα αλλάζουν τρεις φορές τις βέρες και μετά τρεις φορές τα στέφανα. Τα στέφανα παραμένουν στα κεφάλια των νεόνυμφων για το υπόλοιπο της τελετής και κατά τη διάρκεια του χορού του Ησαΐα.

Προίκα Στο παρελθόν η προίκα: Απαραίτητη προϋπόθεση γάμου Από τους γονείς για τη θυγατέρα

Από το 1983 έως σήμερα… Μεταρρύθμιση αστικού κώδικα Οικονομική και κοινωνική χειραφέτηση της γυναίκας- Ασυμβίβαστη λοιπόν η διοίκηση της περιουσίας της από τον άνδρα

Ένας ακόμα καταλυτικός παράγοντας της προίκας ΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΗ ΓΥΝΑΙΚΩΝ Το γυναικείο φύλο: είναι ισότιμο με το ανδρικό δεν ταυτίζεται πλέον με αντικείμενο αγοραπωλησίας κατακτά δικαιώματα συμμετέχει στα κοινωνικά και πολιτικά δρώμενα

εντάσσεται στον εργασιακό τομέα ανεξαρτητοποιείται οικονομικά αναγνωρίζεται η αξία της στην παραγωγική διαδικασία

Τελικά.. Ο θεσμός της προίκας : Κηρύχθηκε αναχρονιστικός και αντισυνταγματικός Έτσι … ΚΑΤΑΡΓΗΘΗΚΕ!!!

Νομικό πλαίσιο γάμου 1. Ιστορική αναδρομή Η ιερολογία του γάμου ως υποχρεωτικός συστατικός τύπος του γάμου ίσχυσε στην Ελλάδα ως αποκλειστική μορφή τέλεσης γάμου μέχρι τις 18 Ιουλίου 1982, όταν τέθηκε σε ισχύ ο νόμος 1250/1982 «για την καθιέρωση του πολιτικού γάμου». Κατά τις συζητήσεις για το Σχέδιο του Αστικού Κώδικα και συγκεκριμένα του τμήματος που αναφέρεται στο Οικογενειακό Δίκαιο υπήρξε έντονος ο προβληματισμός όχι μόνο της Συντακτικής, αλλά και της Αναθεωρητικής Επιτροπής, στην οποία είχε πάρει μέρος και ο τότε Πρωθυπουργός Ελευθέριος Βενιζέλος, σχετικά με την καθιέρωση του θρησκευτικού γάμου ως υποχρεωτικού. Νύξη για την αναγνώριση του πολιτικού γάμου είχε γίνει και το 1930 από την Αναθεωρητική Επιτροπή. Χαρακτηριστικά αξίζει να αναφερθούν τα άρθρα 22-24 και 26 του Σχεδίου του Οικογενειακού Δικαίου, τα οποία αναφέρονται στις περιπτώσεις συζύγων που ανήκουν σε διαφορετικά δόγματα ή θρησκεύματα. Με το ν. 1250/1982 τροποποιήθηκε ο Αστικός Κώδικας και καθιερώθηκαν δύο τύποι γάμου, ο θρησκευτικός και ο πολιτικός, οι οποίοι είναι ισότιμοι και ίσου κύρους.Ο νόμος αυτός ήταν καθοριστικής σημασίας, καθώς με την ίσχυση του κανείς δεν εξαναγκάζεται να υποβληθεί σε μία θρησκευτική τελετή αντίθετη στις πεποιθήσεις του. Επιπλέον έδωσε λύσεις στα αδιέξοδα που είχε δημιουργήσει η αποκλειστικότητα του θρησκευτικού γάμου

2. Συγκριτικό Δίκαιο Σχετικά με τον τρόπο σύναψης του γάμου υπάρχουν οι εξής τρεις κατηγορίες χωρών: χώρες στις οποίες ο πολιτικός γάμος είναι υποχρεωτικός ( η Γαλλία ,η Γερμανία, το Βέλγιο, η Ολλανδία, το Λουξεμβούργο, η Ελβετία, οι χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης και τα περισσότερα κράτη της Λατινικής Αμερικής.)Πρώτη χώρα που εισήγαγε τον πολιτικό γάμο ήταν η Ολλανδία ενώ στη Γαλλία επιβλήθηκε με την Γαλλική Επανάσταση το 1792. χώρες στις οποίες είναι υποχρεωτικός ο θρησκευτικός γάμος (αποκλειστικά στο Ισραήλ) χώρες στις οποίες ισχύει το διαζευκτικό σύστημα, δηλαδή ο θρησκευτικός και ο πολιτικός γάμος είναι ίσου κύρους.( εκτός από την Ελλάδα ισχύει στην Αγγλία, Ισπανία, Ιταλία, Ιρλανδία, Πορτογαλία, Νορβηγία, Σουηδία, Δανία, Φιλανδία, Ισλανδία, καθώς και στις ΗΠΑ.)

3.Τα κύρια χαρακτηριστικά του ισχύοντος στην Ελλάδα διαζευκτικού συστήματος είναι τα εξής: 1. Το άρθρο 1367 παρ. 1 Α.Κ. ορίζει ότι «ο γάμος τελείται είτε με τη σύγχρονη δήλωση των μελλονύμφων ότι συμφωνούν σε αυτό (πολιτικός γάμος) είτε με ιερολογία από ιερέα της Ανατολικής Ορθόδοξης Εκκλησίας ή από λειτουργό άλλου δόγματος ή θρησκεύματος γνωστού στην Ελλάδα». Οι διατάξεις των άρθρων 1368 και 1369 Α.Κ. αναφέρονται στην έκδοση άδειας γάμου και στη γνωστοποίηση της τέλεσης μελλοντικού γάμου. Για τη ρύθμιση όμως των λεπτομερειών σχετικά με την τέλεση των πολιτικών γάμων, τη χορήγηση της άδειας γάμου και το περιεχόμενο της βεβαιωτικής πράξης για την τέλεση πολιτικού ή θρησκευτικού γάμου εκδόθηκε το π.δ. 391/1982, που άρχισε να ισχύει από 18 Ιουλίου 1982. 2. Με την καθιέρωση του πολιτικού γάμου περιορίστηκαν σημαντικά τα κωλύματα γάμου, που συνδέονταν με τη δογματική διδασκαλία της Ανατολικής Ορθόδοξης Εκκλησίας και δεν εξυπηρετούσαν καμία κοινωνική αναγκαιότητα. Αυτά βέβαια ισχύουν για την περίπτωση επιλογής του πολιτικού γάμου. Προκειμένου για θρησκευτικό γάμο γίνεται παραπομπή στους κανόνες του δόγματος ή του θρησκεύματος, σύμφωνα με το οποίο γίνεται η ιεροτελεστία. 3. Καθιερώνεται και για τους δύο τύπους γάμου, σύμφωνα με το άρθρο 1368 Α.Κ., ενιαία διαδικασία για τον έλεγχο των ουσιαστικών προϋποθέσεων και τη χορήγηση της σχετικής άδειας. 4. Η τέλεση πολιτικού γάμου, σύμφωνα με το άρθρ. 1367 παρ. 3 εδ. 3 Α.Κ., δεν εμποδίζει την ιερολογία του ίδιου γάμου κατά τη θρησκεία ή το δόγμα των συζύγων. 5. Με την κατάργηση του κωλύματος από διαφορά θρησκείας δεν υπάρχει πλέον από πλευράς πολιτείας κανένα εμπόδιο για τέλεση μικτού γάμου. Το άρθρο 1371 Α.Κ. ρυθμίζει τον τρόπο τέλεσης των μικτών γάμων.

6. Αναδρομική ισχυροποίηση πολιτικών γάμων που είχαν τελεστεί από Έλληνες στο εξωτερικό χωρίς την τήρηση ιερολογίας και δεν τους αναγνώριζε η ελληνική έννομη τάξη, θεωρώντας τους ανυπόστατους πριν τη θέση σε ισχύ του ν. 1250/1982. Ο νόμος αυτός ορίζει τις εξής περιπτώσεις: γάμος ανάμεσα σε πρόσωπα που το ένα τουλάχιστον ήταν Έλληνας άκυροι δηλαδή νεκροί γάμοι όπου οι σύζυγοι ζούσαν τρία τουλάχιστον χρόνια χωριστά πολιτικοί γάμοι που απλά τελέστηκαν στο εξωτερικό. Θεωρούνταν ανυπόστατοι, τα παιδιά όμως γνήσια αν και δεν δημιουργούνταν γι’αυτά κληρονομικά δικαιώματα.

4. Κριτική του ισχύοντος διαζευκτικού συστήματος Το διαζευκτικό σύστημα που καθιέρωσε ο ν. 1250/1982, επιλύει μεν αρκετά κοινωνικά και νομικά προβλήματα, όπως της αναγνώρισης πολιτικών γάμων που είχαν τελεστεί από Έλληνες στο εξωτερικό, δεν αποτελεί όμως το καλύτερο σύστημα. Ο πολιτικός γάμος πρέπει να είναι υποχρεωτικός, όπως εξάλλου συμβαίνει σε πολλές χώρες καθώς με αυτόν κατοχυρώνεται το απόρρητο των θρησκευτικών πεποιθήσεων και να παρέχεται παράλληλα η δυνατότητα σε όσους το επιθυμούν να τελούν και θρησκευτικό γάμο. Αυτό διότι, τις συνέπειες αυτής της έννομης σχέσης πρέπει να τις ρυθμίζει το πολιτειακό δίκαιο. Με την αναγνώριση όμως της ιερολογίας ως συστατικού τύπου της έννομης σχέσης του γάμου εκχωρούνται πολιτειακές αρμοδιότητες στην εκκλησία, δηλαδή σε μη πολιτειακό όργανο. Για όσους βέβαια αποδέχονται το γάμο και ως μυστήριο με θρησκευτικές συνέπειες θα χρειάζεται και η παράλληλη ιερολογία, δηλαδή τέλεση και θρησκευτικού γάμου.

Θρησκευτική πλευρά γάμου Γάμος Πράξη ιερή και άγια Στηρίζεται στο φυσικό δεσμό, τον οποίο δημιουργεί η αμοιβαία συγκατάθεση εκείνων, που έρχονται σε κοινωνία γάμου Αποβαίνει ιερός και πνευματικός δεσμός με την ιερολογία και τις ευχές της εκκλησίας Ισόβιος δεσμός, αδιάλυτος Μόνο η μοιχεία τον διαλύει

Ορατά σημεία του μυστηρίου Ορατά σημεία του μυστηρίου Αμοιβαία συναίνεση και συγκατάθεση του άνδρα και της γυναίκας Τελετή της εκκλησίας με τα στέφανα και τις ευχές και τις ευλογίες

Αόρατο σημείο του μυστηρίου Η θεία Χάρη που αγιάζει και στερεώνει και συσφίγγει το φυσικό δεσμό του γάμου.

Κατά την Ελληνορθόδοξη Πατερική Θεολογία… ο γάμος θεωρείται ευλογία Θεού Όπως στον ουρανό ο Θεός Πατήρ, Ο Θεός Υιός και το Άγιο Πνεύμα αποτελούν μονάδα αδιαίρετη και ομοούσια  έτσι οι νεόνυμφοι αποτελούν το ίδιο στη γη

Γάμος στη σύγχρονη εποχή

Πολιτικοί γάμοι Οι πολιτικοί γάμοι έχουν αυξηθεί σε μεγάλο βαθμό τα τελευταία χρόνια. Το γεγονός αυτό οφείλεται: στην εξοικονόμηση χρημάτων καθώς τα έξοδα ενός πολιτικού γάμου είναι λιγότερα απο αυτά ενός θρησκευτικού στην ανάπτυξη των μεταναστών και κατα συνέπεια στην επιλογή συντρόφων διαφορετικών θρησκειών στην εξοικονόμηση χρόνου καθώς οι προετοιμασίες ενός πολιτικού γάμου είναι απλόυστερες από αυτές ενός θρησκευτικού

Κρίση της χριστιανικής πίστης Η κρίση της πίστης στις χριστιανικές αξίες επηρεάζει άμεσα το μυστήριο του γάμου που έχει χάσει την ιερότητα και την αξία του ως μια ιερή και βαθιά θρησκευτική δέσμευση και υπόσχεση στο σύντροφό μας. Στις μέρες μας ο γάμος δεν προκαλεί κάποια ιδιαίτερη αίσθηση στα ζευγάρια. Ο ερχομός ενός παιδιού αποτελεί για τον Έλληνα πολίτη έναν σημαντικό παράγοντα για να δεσμευτεί και να επισημοποιήσει τη σχέση του. Επομένως ο γάμος συνδέεται πολύ ουσιαστικά με την αναπαραγωγή και τη δημιουργία ασφαλούς πλαισίου για τους απογόνους μας. Ο γάμος θεωρείται επίσης ως μια κοινωνική υποχρέωση ή μια γιορτή στην οποία μπορεί απλώς ένα ζευγάρι να κοινοποιήσει τη σχέση του σε συγγενείς και φίλους.

Συνέπειες Συνακόλουθο της κρίσης του θεσμού του γάμου είναι : είτε τα ζευγάρια να μην παντρεύονται καθόλου, όπως αποδεικνύεται από τη σταθερή μείωση του «δείκτη γαμηλιότητας», είτε να διανύουν έναν αποτυχημένο γάμο που καταλήγει σε διαζύγιο. Γι’αυτό στη σύγχρονη κοινωνία ο αριθμός των διαζυγίων ολοένα και αυξάνεται.

«Ο θεσμός του παραδοσιακού γάμου στην σύγχρονη εποχή, την εποχή της τεχνολογικής επανάστασης και των κομπιουτερς, απογυμνώθηκε από τον πλούτο των εθίμων και των γιορταστικών εκδηλώσεων που παλαιότερα τον πλαισίωναν. Έγινε λιτός, φτωχός, γυμνός, χωρίς κάποιο ιδιαίτερο χαρακτηριστικό, κάποιο ξεχωριστό τόνο, χρώμα και ατμόσφαιρα.» Λυκεσάς Γεώργιος

Αποτελέσματα ερωτηματολογίου

1)Θεωρείτε πως ο γάμος στις μέρες μας έχει ξεπεραστεί;

2)Θα επιλέγατε θρησκευτικό ή πολιτικό γάμο;

3)Οι άνθρωποι επιλέγουν πολιτικό γάμο γιατί :

4)Κατά την αποψή σας φτάνει κάποιος στο γάμο :

5)Πιστεύετε πως η σχέση ενός ζευγαριού φθείρεται μεσα στον γάμο;

6)Ποιοι παράγοντες κατά τη γνώμη σας οδηγούν στην κρίση του γάμο;

7)Πιστεύετε ότι στεριώνουν οι γάμοι σε νεαρή ηλικία;

8)Πιστεύετε πως πρέπει να υπάρχουν προγαμιαίες σχέσεις;

9)Συμφωνείτε με την νομιμοποίηση του γάμου μεταξύ ομοφυλόφιλων;