Εργαστήριο Πρώτων Βοηθειών ΔΗΓΜΑΤΑ -ΤΣΙΜΠΗΜΑΤΑ Εργαστήριο Πρώτων Βοηθειών Ειρήνη Παναγιώτου

Είδη δηγμάτων Α. Δήγματα θηλαστικών Β. Δήγματα ερπετών Είδη δηγμάτων Α. Δήγματα θηλαστικών (σκύλου, γάτας, ανθρώπου) Β. Δήγματα ερπετών (φίδια, σαύρες) Γ. Τσιμπήματα αρθροπόδων (υμενόπτερα, αράχνες, σκορπιοί) Δ. Δήγματα και τσιμπήματα ζώων της θάλασσας.

Επιδημιολογικά στοιχεία Το 90% των περιστατικών προκαλούνται από: 80-90% 2-20% 1-2% Πιο σπάνια είναι τα δήγματα από φίδια, ιγουάνα, κουνέλια, ποντίκια, πιράνχας και άλλα θαλάσσια και κατοικίδια ζώα.

Σοβαρότητα τραυμάτων (από δήγματα, τσιμπήματα) Σοβαρότητα τραυμάτων (από δήγματα, τσιμπήματα) 80% των τραυμάτων είναι ελαφριά 20% χρειάζονται ιατρική παρέμβαση και 1% απαιτεί εισαγωγή στο νοσοκομείο

Α. Δήγματα θηλαστικών (σκύλοι,γάτες,άνθρωποι) Στο στόμα των ζώων και των ανθρώπων φιλοξενούνται πολλά μικρόβια και κάθε δήγμα πιθανόν να συνοδεύεται με τραύμα και σοβαρή επιμόλυνση με την είσοδο μικροβίων

Α. Δήγματα θηλαστικών (σκύλοι,γάτες,άνθρωποι) Γι’ αυτό κάθε δήγμα από σκύλο, γάτο ή άνθρωπο, πρέπει πάντα να εξετάζεται από γιατρό.

Α. Δήγματα θηλαστικών ( γάτες,άνθρωποι) Α. Δήγματα θηλαστικών ( γάτες,άνθρωποι) Οι πιο επικίνδυνοι Rottweiller Jack Russell German Shepherd Bull Terrier

Α. Δήγματα θηλαστικών ( γάτες, άνθρωποι) Α. Δήγματα θηλαστικών ( γάτες, άνθρωποι) Τα δήγματα εντοπίζονται συνήθως στα: άκρα 54 – 85% κεφάλι - αυχένα 15-27% κορμό 1 – 10% Τα συχνότερα θύματα είναι παιδιά και έφηβοι

Α. Δήγματα θηλαστικών ( γάτες, άνθρωποι) Α. Δήγματα θηλαστικών ( γάτες, άνθρωποι)

Α. Δήγματα θηλαστικών ( γάτες, άνθρωποι) Α. Δήγματα θηλαστικών ( γάτες, άνθρωποι) Η λοίμωξη είναι συνήθως πολυμικροβιακή (15 – 36%) με Αερόβια (χρυσίζων σταφυλόκοκκο, στρεπτόκοκκο) Αναερόβια εμφανίζεται συνήθως σε 12-48 ώρες μετά το δάγκωμα

Α. Δήγματα θηλαστικών (σκύλοι άνθρωποι) Α. Δήγματα θηλαστικών (σκύλοι άνθρωποι) Τα δήγματα εντοπίζονται συνήθως στα: άνω άκρα - 67% κεφάλι - αυχένα 15-20% κορμό 1-5% Τα συχνότερα θύματα είναι ενήλικες κυρίως γυναίκες λόγο διαφύλαξης κατοικίδιων

Α. Δήγματα θηλαστικών (σκύλοι άνθρωποι) Α. Δήγματα θηλαστικών (σκύλοι άνθρωποι) τα δήγματα από γάτες προκαλούν βαθύτερα τραύματα από τους σκύλους και εκδηλώνονται νωρίτερα, σε 12 ώρες.

Α. Δήγματα θηλαστικών (σκύλοι άνθρωποι) Α. Δήγματα θηλαστικών (σκύλοι άνθρωποι) Ο κύριος ξενιστής του στόματος της γάτας είναι η Pasteurella multicida γι’ αυτό και οι συχνότερες λοιμώξεις οφείλονται σ’ αυτό (53 - 90%)

Α. Δήγματα θηλαστικών (σκύλοι, γάτες ) Α. Δήγματα θηλαστικών (σκύλοι, γάτες ) ‘‘Φιδιού γλώσσα να σε φάει και όχι ανθρωπινή’’ Γ. Ρηγάτος, Ιατρική παροιμιολογία 1997

Α. Δήγματα θηλαστικών (σκύλοι, γάτες ) Α. Δήγματα θηλαστικών (σκύλοι, γάτες ) Επιδημιολογία 3-23% όλων των δηγμάτων (τα περισσότερα δεν καταγράφονται) Παιδιά & υπερήλικες κινδυνεύουν περισσότερο Τα δήγματα από παιδιά είναι λιγότερο επιρρεπή σε λοίμωξη Συνήθως οφείλονται σε επιθετική συμπεριφορά ή ερωτική επιθυμία

Α. Δήγματα θηλαστικών (σκύλοι, γάτες ) Α. Δήγματα θηλαστικών (σκύλοι, γάτες ) Συχνότερη εκδήλωση: Πρόσωπο, αυχένας Άκρα

Α. Δήγματα θηλαστικών (σκύλοι, γάτες, ) Α. Δήγματα θηλαστικών (σκύλοι, γάτες, ) Κίνδυνος Στο σάλιο αυτού που προκάλεσε το δείγμα αλλά και στο δέρμα του θύματος βρίσκεται μεγάλος αριθμός αερόβιων και αναερόβιων μικροβίων Υπολογίζεται ότι το ανθρώπινο σάλιο περιέχει 108 βακτήρια/ml που ανήκουν σε 48 διαφορετικά είδη Κίνδυνος μετάδοσης HIV και ηπατίτιδας Β

Α. Δήγματα θηλαστικών (σκύλοι,γάτες,άνθρωποι) Αντιμετώπιση Εκτίμηση του ασθενούς σύμφωνα με A,B,C,D,E Περιποίηση τραύματος (καθαρισμός με σαπούνι, νερό, αντισηπτικό) Ενημέρωση υγειονομικών αρχών (σε περιπτώσεις άγριων ζώων) Εκτίμηση και περιποίηση τραύματος από γιατρό (γιατί;)

Α. Δήγματα θηλαστικών (σκύλοι,γάτες,άνθρωποι) Επιβάλλεται Εκτίμηση, περιποίηση τραύματος από γιατρό για περεταίρω καθαρισμό, αφαίρεση νεκρωμένων ιστών και πιθανή συρραφή βλάβης χορήγηση αντιμικροβιακής θεραπείας πλήρης αντιτετανική κάλυψη σε κάθε δείγμα από ζώο εκτίμηση κινδύνου ιογενών λοιμώξεων όπως: Λύσσα Ερπητοιοί 1 & 2 Ηπατίτιδα B & C 3% HIV 0.3%

Α. Δήγματα θηλαστικών (σκύλοι, γάτες,άνθρωποι) Προφύλαξη σε δείγματα από ζώα Τέτανος Η τοξίνη του μικροβίου του τετάνου εμφανίζει δράση κυρίως στο νευρικό σύστημα. Mπορεί να προκαλέσει έντονους μυϊκούς σπασμούς, ακόμα και το θάνατο. Το μικρόβιο του τετάνου είναι πολύ διαδεδομένο στο φυσικό περιβάλλον, ά ρ α

Α. Δήγματα θηλαστικών (σκύλοι, γάτες,άνθρωποι) Προφύλαξη σε δείγματα από ζώα Τέτανος (συνέχεια) Όλα τα δήγματα ζώων θεωρούνται επικίνδυνα για λοίμωξη από τέτανο γι’ αυτό επιβάλλεται πλήρης αντιτετανική κάλυψη Εκτός σε περιπτώσεις κατοικίδιων με σωστή φροντίδα

Α. Δήγματα θηλαστικών (σκύλοι, γάτες,άνθρωποι) Προφύλαξη σε δείγματα από ζώα Τέτανος (συνέχεια) Ανοσοποίηση για τέτανο Αν το άτομο έχει εμβολιαστεί κανονικά (3 δόσεις) και Τραύμα μικρό & καθαρό τότε μόνο Td >10 ετία Βαρύ τραύμα τότε Td μόνο >5 ετία Το άτομο δεν έχει εμβολιαστεί κανονικά (3 δόσεις) ή δεν γνωρίζει και Τραύμα μικρό & καθαρό τότε μόνο Td Βαρύ τραύμα : TIG & Td Td : Tetanus & Diphtheria toxoids TIG : Tetanus Immune Globulin 3,000-6000 U

Α. Δήγματα θηλαστικών (σκύλοι,γάτες,άνθρωποι) Προφύλαξη σε δήγματα από ζώα Λύσσα Βαρύτατη λοιμώδης νόσος η οποία οφείλεται σε ιό και μεταδίδεται στον άνθρωπο μέσο του δήγματος με το σάλιο κυρίως των σκύλων. Ο ιός μεταναστεύει από την πύλη εισόδου του στον εγκέφαλο του θύματος. Η περιόδος επώασης στον άνθρωπο διαρκεί 20-40 μέρες (από την είσοδο του μικροβίου μέχρι την εκδήλωση συμπτωμάτων)

Α. Δήγματα θηλαστικών (σκύλοι,γάτες,άνθρωποι) Προφύλαξη σε δήγματα από ζώα Λύσσα Συμπτώματα έντονος πόνος στο σημείο εισόδου σπασμούς παράλυση και κώμα. Από τη στιγμή που ο ασθενής παρουσιάσει κλινικά συμπτώματα, δεν υπάρχει περίπτωση σωτηρίας και ο θάνατος θα επέλθει μετά από λίγες μέρες.

Α. Δήγματα θηλαστικών (σκύλοι,γάτες,άνθρωποι) Προφύλαξη σε δήγματα από ζώα Λύσσα Δήγμα από γνωστό & υγιές ζώο, παρακολούθησή του x 10 ημέρες Εάν το ζώο παραμείνει υγιές δεν ενδείκνυται προφύλαξη Εάν όμως νοσήσει πρέπει να γίνει αντιλυσσικός ορός & εμβόλιο Τα άτομα σε κίνδυνο επαφής με λύσσα να εμβολιάζονται προληπτικά (π.χ. κτηνίατροι)

Α. Δήγματα θηλαστικών (σκύλοι,γάτες,άνθρωποι) Προφύλαξη σε δήγματα από ζώα Λύσσα (συνέχεια) Σε δήγματα από άγνωστα ή άγρια ζώα, π.χ σκύλο, γάτα, αλεπού, νυκτερίδα, τρωκτικά πρέπει να γίνεται προφύλαξη ως ακολούθως:

Α. Δήγματα θηλαστικών (σκύλοι,γάτες,άνθρωποι) Προφύλαξη σε δήγματα από ζώα Λύσσα (συνέχεια) Χορηγείται Αντιλυσσικός ορρός-RIG Rabies Immune Globulin (αντιλυσσική ανοσοσφαιρίνη) 20 iu/Kg (1/2 τοπικά & 1/2 στο γλουτό) Προσφέρει ταχεία, παθητική ανοσοποίηση Αντιλυσσικό εμβόλιο-HDCV Human Diploid Cell Vaccine 1 ml ενδομυϊκά στο δελτοειδή την 1η, 3η, 7η,14η & 28η ημέρα. προκαλεί ενεργητική ανοσοποίηση που αρχίζει σε 7 με 10 μέρες. Στις περιπτώσεις που έγινε προηγούμενος εμβολιασμός, χορηγείται μόνο HDCV (1η & 3η ημέρα)

Α. Δήγματα θηλαστικών (σκύλοι,γάτες,άνθρωποι) Προφύλαξη σε δήγματα από ζώα Λοίμωξη Επιπλοκές Κυτταρίτιδα & νέκρωση μαλακών ιστών Πυώδης αρθρίτιδα Οστεομυελίτιδα Σηψαιμία Μηνιγγίτιδα Απόστημα εγκεφάλου

Α. Δήγματα θηλαστικών (σκύλοι,γάτες,άνθρωποι) Προφύλαξη σε δήγματα από ζώα Λοίμωξη Χορηγείται αντιβίωση σε όλα τα δήγματα, εκτός εκείνων που παρουσιάζονται >72 h και δεν έχουν σημεία λοίμωξης

Α. Δήγματα θηλαστικών (σκύλοι,γάτες,άνθρωποι) Ενδείξεις εισαγωγής σε νοσοκομείο Συστηματικές εκδηλώσεις λοίμωξης Προσβολή αρθρώσεων, τενόντων & οστών Ανοσοκατατολή Βαριά δήγματα άκρων Ανάγκη επανορθωτικής επέμβασης Βαθιά δήγματα από άνθρωπο

Β. Δήγματα ερπετών (φίδια, σαύρες)

Β. Δήγματα ερπετών (φίδια, σαύρες) Επιδημιολογία 3.000.000 δήγματα / έτος στον κόσμο 18% από δηλητηριώδη φίδια (pit vipers 75%, ελαπιδοειδή 25%) 150.000 θάνατοι / έτος (75% στις Ινδίες) 45,000 δήγματα/έτος στις ΗΠΑ 8,000 από δηλητηριώδη φίδια 9-15 θάνατοι/έτος 50% των θυμάτων <20 ετών 100 δήγματα/έτος στην Ελλάδα Από δηλητηριώδη φίδια ? Θάνατοι ?

Β. Δήγματα ερπετών (φίδια, σαύρες) Δηλητηριώδη φίδια στις ΗΠΑ Rattlesnake Water moccasin (cotton mouth) Copperhead Coral snake (Elapid)

Β. Δήγματα ερπετών (φίδια, σαύρες) Δηλητηριώδη φίδια στην Ελλάδα ΟΧΙΑ ή VIPERA Αmmodytes Ursinii Αspis Berus

Β. Δήγματα ερπετών (φίδια, σαύρες) Οχιά Το σώμα της οχιάς έχει σχήμα κυλίνδρου, χρώμα σταχτί ενώ το σχήμα του κεφαλιού σχηματίζει το γράμμα Λ Το μήκος φθάνει στα αρσενικά μέχρι 60 εκατοστά και η ουρά της είναι κοντή Έχει δυνατή όραση ακόμα και στο σκοτάδι Οι Οχιές δεν επιτίθενται ποτέ στον άνθρωπο εάν δεν πατηθούν, πιαστούν ή απειληθούν άμεσα. Ζευγαρώνουν τέλη της άνοιξης και γεννούν 4-20 νεογνά τέλος Αυγούστου.

Β. Δήγματα ερπετών (φίδια, σαύρες) Οχιά Στην άνω γνάθο είναι εξοπλισμένη με δύο μυτερά δόντια, μεγαλύτερα από τα κοινά που έχει, τα οποία συνδέονται με αδένες που εκκρίνουν δηλητήριο στην πληγή του θύματος Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν πόνο, οίδημα, αιμορραγία, νέκρωση Ο θάνατος συνήθως επέρχεται από την πτώση της αρτηριακής πίεσης

Β. Δήγματα ερπετών (φίδια, σαύρες) Δάγκωμα οχιάς Β. Δήγματα ερπετών (φίδια, σαύρες) Δάγκωμα οχιάς

Β. Δήγματα ερπετών (φίδια, σαύρες) Δηλητήρια Διαφέρουν ανάλογα με το είδος του ερπετού Σύσταση: πολύπλοκα μείγματα με πρωτεολυτικά (διαλύουν την πρωτεΐνη) και νευροτοξικά συστατικά καθώς και αιμοτοξίνες τα οποία είναι συνήθως αρκετά τοξικά και επικίνδυνα Ποσότητα : Ανάλογα με τις περιστάσεις, η οχιά έχει την ικανότητα να καθορίζει την ποσότητα δηλητηρίου που θα χύσει στο θύμα. Τα περισσότερα δήγματα οχιάς στον άνθρωπο είναι "στεγνά’’ και προειδοποιητικά, χωρίς την έγχυση δηλητηρίου (25%)

Β. Δήγματα ερπετών (φίδια, σαύρες) Κλινικές εκδηλώσεις Τοπικές ισχυρός πόνος ερύθημα φυσαλίδες εκχύμωση τοπική καταστροφή Προοδευτικό οίδημα (πιθανόν να επηρεάσει την αιμάτωση και την βιωσιμότητα του άκρου) Αναπτύσσονται συνήθως εντός 30 λεπτών

Β. Δήγματα ερπετών (φίδια, σαύρες) Κλινικές εκδηλώσεις Τοπικές

Β. Δήγματα ερπετών (φίδια, σαύρες) Κλινικές εκδηλώσεις Συστηματικές Νευρικό σύστημα: Παράλυση αναπνευστικών μυών, αναπνευστική ανεπάρκεια Γενικευμένη παράλυση Αιμοποιητικό σύστημα Αιμόλυση Διαταραχές πήξεως, αιμορραγία. Μπορεί να οδηγήσουν στο θάνατο.

Β. Δήγματα ερπετών (φίδια, σαύρες) Κλινικές εκδηλώσεις Συστηματικές Εμφανίζονται σε 30-120 λεπτά Χαρακτηρίζονται από Μεταλλική γεύση Εφυδρώσεις, πυρετό Ζάλη,κεφαλαλγία Ναυτία, εμετός Αιμωδίες, εμβοές, νευρολογικά συμπτώματα Αιμορραγία (αιματέμεση, μέλαινα, αιματουρία) Αδυναμία, υπόταση, καταπληξία (shock)

Β. Δήγματα ερπετών (φίδια, σαύρες) Αντιμετώπιση φιδοφαγωμένου Στόχοι έγκαιρη μεταφορά στο νοσοκομείο καθυστέρηση εξάπλωσης του δηλητηρίου

Β. Δήγματα ερπετών (φίδια, σαύρες) Αντιμετώπιση φιδοφαγωμένου Αξιολόγηση με βάση το Α,Β,C,D,E Διατήρηση του θύματος σε ηρεμία & ακινησία (σημαντικό για καθυστέρηση της εξάπλωσης του δηλητηρίου) Καθαρισμός του τραύματος Ακινητοποίηση δαγκωμένου άκρου σε χαμηλότερη θέση Μεταφορά σε νοσοκομείο και εισαγωγή για τουλάχιστον 24 ώρες. Χορήγηση αντιοφικού ορού Χορήγηση αντιτετανικού ορού

Β. Δήγματα ερπετών (φίδια, σαύρες) Αντιμετώπιση φιδοφαγωμένου S.O.S Ποτέ μην εφαρμόσετε: Περίδεση: φράσσει την κυκλοφορία του αίματος και μπορεί να προκαλέσει νέκρωση, γάγγραινα και θρομβώσεις Κόψιμο και απομύζηση: Μπορεί να οδηγήσει σε αιμορραγία και επιδείνωση της κατάστασης το δηλητήριο εξαπλώνεται κυρίως μέσω της λέμφου και όχι της φλεβικής ή αρτηριακής οδού Έχουν αποδειχθεί αναποτελεσματικά και δημιουργούν περισσότερους κινδύνους

Β. Δήγματα ερπετών (φίδια, σαύρες) Αντιμετώπιση φιδοφαγωμένου Β. Δήγματα ερπετών (φίδια, σαύρες) Αντιμετώπιση φιδοφαγωμένου Αντι κός ορός Ενδείκνυται σε Νευροτοξικότητα Διαταραχές πήξης Καρδιαγγειακές διαταραχές Διαταραχές συνείδησης Οίδημα > 50% του άκρου Ταχέως επεκτεινόμενο οίδημα Δήγματα σε χέρια & πόδια

Β. Δήγματα ερπετών (φίδια, σαύρες) Αντιμετώπιση φιδοφαγωμένου Β. Δήγματα ερπετών (φίδια, σαύρες) Αντιμετώπιση φιδοφαγωμένου Αντι κός ορός Χορηγείται Συνήθως σε αργή ενδοφλέβια έγχυση σε ποσότητα 50-100 ml (αναλόγως της σοβαρότητας) Αραίωση 1/3-1/5 σε NaCl 0.9% Προσοχή για τον κίνδυνο αντιδράσεων υπερευαισθησίας. Να προηγείται δερματική δοκιμασία ευαισθησίας

Β. Δήγματα ερπετών (φίδια, σαύρες) Προληπτικά μέτρα κατά των φιδιών Μπότες, μακριά & χοντρά παντελόνια Χρήση φακού τη νύκτα Χτυπήματα στο έδαφος κατά το βάδισμα Προσοχή που καθόμαστε και τι πιάνουμε Προστατευτικά δίχτυα σε νυκτερινή διαβίωση στην εξοχή

Γ. Τσιμπήματα αρθροπόδων (υμενόπτερα, αράχνες, σκορπιοί) Ποσοστό Θανάτων 30% 6% λοιπά 50% 14%

Γ. Τσιμπήματα αρθροπόδων ( , αράχνες, σκορπιοί) Γ. Τσιμπήματα αρθροπόδων ( , αράχνες, σκορπιοί) Υμενόπτερα Μέλισσες, σφήκες, σκούρκοι, μυρμήγκια Περίπου 25 θάνατοι/έτος μέλισσες 50% σκούρκοι, σφήκες 50%

Γ. Τσιμπήματα αρθροπόδων ( , αράχνες, σκορπιοί) Γ. Τσιμπήματα αρθροπόδων ( , αράχνες, σκορπιοί) Μέλισσες Ήσυχα έντομα που τσιμπούν μόνο αν ενοχληθούν Το κεντρί της βρίσκεται στο πίσω μέρος της κοιλιάς όπως και της σφήκας και αποτελείται από ένα σάκο που περιέχει δηλητήριο και ένα κεντρί Με το κέντρισμα η μέλισσα δεν μπορεί να βγάλει το κεντρί από το δέρμα του θύματος που μένει πίσω μαζί με τα σπλάχνα της και γι ‘αυτό πεθαίνει.

Γ. Τσιμπήματα αρθροπόδων ( , αράχνες, σκορπιοί) Γ. Τσιμπήματα αρθροπόδων ( , αράχνες, σκορπιοί) Σφήκα είναι επιθετικά έντομα και μπορεί να τσιμπήσουν χωρίς να ενοχληθούν είναι κυνηγός άλλων εντόμων, μεταξύ αυτών και των μελισσών. σε αντίθεση με την μέλισσα, επιβιώνει μετά από ένα τσίμπημα. Οι φωλιές τους μοιάζουν με εξάγωνα κελιά αλλά είναι γκρίζες και θυμίζουν χαρτόνι

Γ. Τσιμπήματα αρθροπόδων ( , αράχνες, σκορπιοί) Γ. Τσιμπήματα αρθροπόδων ( , αράχνες, σκορπιοί) Υμενόπτερα Η αντίδραση του ανθρώπου στο δηλητήριο των εντόμων ποικίλει από ήπια τοπική εκδήλωση μέχρι βαριά αναφυλακτική αντίδραση

Γ. Τσιμπήματα αρθροπόδων ( , αράχνες, σκορπιοί) Γ. Τσιμπήματα αρθροπόδων ( , αράχνες, σκορπιοί) Υμενόπτερα Συμπτώματα (τοπικά) Οξύς, καυστικός πόνος Κνησμός Αίσθημα καύσου Οίδημα Απόφραξη αεραγωγών σε δήγματα σε γλώσσας/φάρυγγα

Γ. Τσιμπήματα αρθροπόδων ( , αράχνες, σκορπιοί) Γ. Τσιμπήματα αρθροπόδων ( , αράχνες, σκορπιοί) Υμενόπτερα Συμπτώματα (συστηματικά) Διάχυτος κνησμός Κνίδωση Ερύθημα Γενικευμένο οίδημα

Γ. Τσιμπήματα αρθροπόδων ( , αράχνες, σκορπιοί) Γ. Τσιμπήματα αρθροπόδων ( , αράχνες, σκορπιοί) Υμενόπτερα Αντιμετώπιση Ν’ αφαιρεθεί το κεντρί (με λαβίδα ή βελόνα χωρίς σύνθλιψη) Τοπικός καθαρισμός Τοποθέτηση ψυχρών επιθεμάτων Αντιισταμινικές ή κορτιζονούχες αλοιφές για ανακούφιση συμπτωμάτων Ακινησία μέλους.

Γ. Τσιμπήματα αρθροπόδων ( , αράχνες, σκορπιοί) Γ. Τσιμπήματα αρθροπόδων ( , αράχνες, σκορπιοί) Υμενόπτερα Αναφυλαξία Οξεία αλλεργική αντίδραση που αναπτύσσεται σε ευαίσθητα άτομα και οφείλεται σε αυξημένη παραγωγή αντισωμάτων ΙgE (ανοσοσφαιρίνη Ε) τα οποία παράγονται ως μέρος της φυσιολογικής ανοσοποιητικής αντίδρασης του οργανισμού και βοηθούν στην καταστροφή τυχόν «εισβολέων» μέσα στο σώμα όπως το δηλητήριο των εντόμων.

Γ. Τσιμπήματα αρθροπόδων ( , αράχνες, σκορπιοί) Γ. Τσιμπήματα αρθροπόδων ( , αράχνες, σκορπιοί) Υμενόπτερα Αναφυλαξία (συμπτώματα) Ανησυχία και αίσθημα βάρους στο θώρακα Ναυτία, εμετός Βρογχόσπασμος, δύσπνοια Σοβαρή υπόταση Οίδημα λάρυγγα, απόφραξη αεραγωγών Συχνότητα 11-29% όλων των αιτίων Θάνατοι 0.09-0.45 / έτος / εκατ. πληθυσμού

Γ. Τσιμπήματα αρθροπόδων ( , αράχνες, σκορπιοί) Γ. Τσιμπήματα αρθροπόδων ( , αράχνες, σκορπιοί) Υμενόπτερα Αντιμετώπιση αναφυλαξίας Άμεση εφαρμογή μέτρων ανάνηψης Μεταφορά στο νοσοκομείο Χορήγηση οξυγόνου αδρεναλίνης Ε.Φ.Υ κορτικοειδών αμινοφυλλίνης

Γ. Τσιμπήματα αρθροπόδων (υμενόπτερα, αράχνες, ) Γ. Τσιμπήματα αρθροπόδων (υμενόπτερα, αράχνες, ) Σκορπιοί Έχουν επιμηκυσμένο σώμα και μακριά ουρά που στο τελικό τμήμα της περιέχει το κεντρί Είναι νυκτόβια Αγαπούν την υγρασία και κρύβονται κάτω από πέτρες, ξύλα ή στην άμμο. Χιλιάδες άνθρωποι υφίστανται δηλητηριάσεις από σκορπιούς κάθε χρόνο αλλά οι θάνατοι είναι εξαιρετικά σπάνιοι

Γ. Τσιμπήματα αρθροπόδων (υμενόπτερα, αράχνες, ) Γ. Τσιμπήματα αρθροπόδων (υμενόπτερα, αράχνες, ) Σκορπιοί 30,000 είδη παγκοσμίως 2 είδη στην Ελλάδα -ευρωπαϊκός -ξανθόκερος Μόνο ένα είναι δυνητικά θανατηφόρο (Centuroides sculpturatus) και δεν υπάρχει στην Ελλάδα ούτε στη Κύπρο Ευρωπαϊκός Ξανθόκερκος

Γ. Τσιμπήματα αρθροπόδων (υμενόπτερα, αράχνες, ) Γ. Τσιμπήματα αρθροπόδων (υμενόπτερα, αράχνες, ) Τσίμπημα σκορπιών Συμπτώματα (τοπικά) πόνος οίδημα, φλεγμονή υπερευαισθησία Διαρκούν συνήθως 24 ώρες

Γ. Τσιμπήματα αρθροπόδων (υμενόπτερα, αράχνες, ) Γ. Τσιμπήματα αρθροπόδων (υμενόπτερα, αράχνες, ) Τσίμπημα σκορπιών Συμπτώματα (συστηματικά-πιο σπάνια) Οφείλονται στην απελευθέρωση κατεχολαμινών και ακετυλχολίνης περίπου 1 ώρα μετά. Η κλινική εικόνα εμφανίζεται σε 2 στάδια: -χολινεργικό ναυτία, εμετός, εφιδρώσεις, σιελόρροια, βραδυκαρδία, υπόταση -αδρενεργικό ταχυκαρδία, ταχύπνοια, υπέρταση, καρδιακή ανεπάρκεια

Γ. Τσιμπήματα αρθροπόδων (υμενόπτερα, αράχνες, ) Γ. Τσιμπήματα αρθροπόδων (υμενόπτερα, αράχνες, ) Τσίμπημα σκορπιών Αντιμετώπιση Συμπτωματική Τοπικός καθαρισμός Ψυχρά επιθέματα Ακινητοποίηση μέλους Αντιτετανική προφύλαξη S.O.S Μη δώσετε ναρκωτικά αναλγητικά γιατί ενισχύουν τη δράση του δηλητηρίου

Δ. Δήγματα και τσιμπήματα ζώων της θάλασσας Δ. Δήγματα και τσιμπήματα ζώων της θάλασσας Θαλάσσια δηλητηριώδη σαλάχι (Sting ray) σκορπιός (Scorpionfish) θαλάσσιο φίδι πετρόψαρο λεοντόψαρο γατόψαρο

Δ. Δήγματα και τσιμπήματα ζώων της θάλασσας Δ. Δήγματα και τσιμπήματα ζώων της θάλασσας Δηλητηριώδη ψάρια στην Ελλάδα Δράκαινα Σκορπιός

Δ. Δήγματα και τσιμπήματα ζώων της θάλασσας Δ. Δήγματα και τσιμπήματα ζώων της θάλασσας Σκορπιοί και δράκαινες Προκαλούν δηλητηρίαση μέσω νυγμών με τα πτερύγια Συμπτώματα Τοπικά (τα πιο συχνά) Πόνος και οίδημα κατά μήκος του άκρου Συστηματικά (πιο σπάνια) Εμετός, παραισθήσεις, αδυναμία, διάρροια, σπασμοί, πυρετός, υπέρταση, αρρυθμίες, αναπνευστική ανεπάρκεια, καταπληξία

Δ. Δήγματα και τσιμπήματα ζώων της θάλασσας Δ. Δήγματα και τσιμπήματα ζώων της θάλασσας Σκορπιοί και δράκαινες Αντιμετώπιση Bυθίστε αμέσως το πάσχον μέλος σε ζεστό νερό (45ο C) για 30-90 λεπτά (εξουδετερώνει τα θερμοευαίσθητα συστατικά του δηλητηρίου) Φροντίδα τραύματος Ανακούφιση του πόνου Επαναλαμβανόμενες εμβαπτίσεις σε υποτροπιάζων πόνο Αντιτετανική προφύλαξη Αντιμετώπιση συστηματικών εκδηλώσεων S.O.S ΟΧΙ κρύα ή ψυχρά επιθέματα

Δ. Δήγματα και τσιμπήματα ζώων της θάλασσας. Δ. Δήγματα και τσιμπήματα ζώων της θάλασσας. Μέδουσες (τσούχτρες) Αποτελούνται από το κυρίως σώμα που είναι ημιδιάφανο ή υαλώδες και τα πλοκάμια. Στα πλοκάμια βρίσκονται οι νηματοκύστεις (κύτταρα ειδικά διαμορφωμένα για να κεντρίζουν μόλις έλθουν σε επαφή με το ανθρώπινο δέρμα προκαλώντας δηλητηρίαση) Τα ξηρά πλοκάμια που βρίσκονται στη ξηρά διατηρούν τη τοξικότητά τους.

Δ. Δήγματα και τσιμπήματα ζώων της θάλασσας. Δ. Δήγματα και τσιμπήματα ζώων της θάλασσας. Πως τσιμπάνε οι Μέδουσες

Δ. Δήγματα και τσιμπήματα ζώων της θάλασσας. Δ. Δήγματα και τσιμπήματα ζώων της θάλασσας. Μέδουσες (τσούχτρες) Συμπτώματα (συνήθως τοπικά) Αίσθημα καύσου Ερύθημα Κνησμός Φυσαλίδες, οίδημα Σπάνια κεφαλαλγία, εμετοί, αδυναμία, διάρροιες, δύσπνοια, καταπληξία

Δ. Δήγματα και τσιμπήματα ζώων της θάλασσας (Μέδουσες) Αντιμετώπιση Άμεση αφαίρεση των πλοκαμιών από το δέρμα ποτέ με γυμνά χέρια αλλά με πετσέτα με άμμο ή πούδρα ή νερό (όχι θαλασσινό) Μην τρίβετε τα πλοκάμια (συνεχίζουν να δηλητηριάζουν) Καθαρισμός δέρματος με οινόπνευμα ή ξύδι (αδρανοποιούν τα πλοκάμια) Επάλειψη με σόδα, αμμωνία, ζάχαρη ή χυμό λεμονιού (ανακουφίζουν το πόνο)

Δ. Δήγματα και τσιμπήματα ζώων της θάλασσας Δ. Δήγματα και τσιμπήματα ζώων της θάλασσας Αχινός Βυθίστε αμέσως το τραυματισμένο μέρος σε ζεστό νερό Απομακρύνετε τα αγκάθια με ξύδι ή χειρουργικό τρόπο

Ευχαριστώ

Βιβλιογραφία Μπαλτόπουλος, Ι.Γ (2009) Πρώτες Βοήθειες & Πρακτική Θεραπευτική Συνήθων Καταστάσεων. Πασχαλίδης, 2η έκδοση. Αθήνα British Red Cross Society St. ,Andrew`s Ambulance Association St., John Ambulance Association (2005) Πρώτες βοήθειες : οδηγός αντιμετώπισης ατυχημάτων στο σπίτι, την εργασία και τις διακοπές. Ιατρικές εκδόσεις Λίτσας, Αθήνα. Τσούσκας, Λ. (2000) Πρώτες Βοήθειες. University Studio Press, Θεσαλλονίκη Ηλεκτρονική βάση δεδομένων Google