ΠΛΑΣΜΑΦΑΙΡΕΣΗ ΑΙΜΟΠΡΟΣΡΟΦΗΣΗ Ε. Ράπτη
ΠΛΑΣΜΑΦΑΙΡΕΣΗ
ΠΛΑΣΜΑΦΑΙΡΕΣΗ (Ι) Μέθοδος που αναφέρθηκε για πρώτη φορά στη θεραπευτική νόσων του ανθρώπου το 1914 Abel JJ, Rowntree LG & Turner BB 1914
ΠΛΑΣΜΑΦΑΙΡΕΣΗ (ΙΙ) Στον άνθρωπο εφαρμόστηκε για πρώτη φορά το 1952 (σε πολλαπλό μυέλωμα) Ευρεία εφαρμογή της έγινε μετά το 1974
ΣΤΟΧΟΙ ΠΛΑΣΜΑΦΑΙΡΕΣΗΣ Ανοσοσυμπλέγματα Αντισώματα Άλλα ενδαγγειακά συστατικά Βελτίωση λειτουργίας ΔΕΣ Μόρια φλεγμονώδους διαδικασίας Συμπλήρωμα Ινωδογόνο Κυτοκίνες
ΜΕΘΟΔΟΙ Πλασμαφαίρεση Cascade (double filtration) Ανοσοπροσρόφηση Λιπιδαφαίρεση
ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ Η πλασμαφαίρεση ενδείκνυται κυρίως στη θεραπεία ανοσολογικών νόσων που χαρακτηρίζονται από την παρουσία στον ορό αντισωμάτων ή ανοσοσυμπλεγμάτων
ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΠΛΑΣΜΑΦΑΙΡΕΣΗΣ ΒΕΒΑΙΕΣ ΠΙΘΑΝΕΣ Σύνδρομο υπεργλοιότητας Οικογ. υπερχολ. Κρυσφαιριναιμία Θυρεοτοξίκωση Θρομ. Θρομ. Πορφύρα Ταχέως εξελ. Σ/Ν Μυασθένεια Gravis Υπερ. Φαρμάκων Σύνδρομο Gullain-Bare Δηλ. με μανιτάρια Υποτρ. Ιδιοπ. Αυτ. Αιμ. Αναιμία Συστηματικός ΕΛ Πολλαπλό μυέλωμα Αιμοφιλία (με αντ. Τοξική επιδερμόλυση στο παρ. VII)
ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΠΛΑΣΜΑΦΑΙΡΕΣΗΣ Έναρξη (πότε; - πάντα έγκαιρα !!!) Συχνότητα (κάθε πότε;) Ποσότητα (όγκος πλάσματος που θα αλλάξει;) Διάρκεια (για πόσο χρόνο;)
ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΟΓΚΟΥ ΠΛΑΣΜΑΤΟΣ 35-40 ml/KgΣΒ (35 για φυσιολογικό Hct και 40 για χαμηλότερο)
ΑΓΓΕΙΑΚΗ ΠΡΟΣΠΕΛΑΣΗ Χρειάζεται παροχή 40-70 ml/min Προτιμότερη η μηριαία φλέβα (δίαυλος καθετήρας) Μακριά από δεξιό κόλπο ( ασβέστιο-αρρυθμίες) Αποφυγή κινδύνου αιμορραγίας (ΘΘΠ, ΟΥΑΣ)
ΑΝΤΙΠΗΚΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ Ηπαρίνη : Αρχική δόση: 50 IU/KgΣΒ (αν ACT <1,5-2,0 του φυσιολογικού δώσε άλλες 25 IU/KgΣΒ) Συνήθως 2000-4000 IU στην έναρξη Κατόπιν 1000 IU/ώρα
ΗΠΑΡΙΝΙΣΜΟΣ ΦΙΛΤΡΟΥ 2 L Ν/S 0,9% με ηπαρίνη (5000 IU/L) Αντλία: 100 ml/min Το τελευταίο L σε κλειστό κύκλωμα
ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ Φρέσκο κατεψυγμένο πλάσμα Διάλυμα λευκωματίνης 5% Φυσιολογικός ορός
ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΥΓΡΩΝ ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΛΕΥΚΩΜΑΤΙΝΗ ΦΡΕΣ. ΚΑΤΕΨ. ΠΛΑΣΜΑ Ηπατίτιδα Β Όχι Ναι Ασυμβατότητα ΑΒΟ Όχι Ναι Προβλήματα πήξης Ναι Όχι Κίνδυνος λοιμώξεων Ναι Όχι Συντήρηση Εύκολη Δύσκολη Αλλεργίες Σπάνιες Συχνότερες Κόστος Μεγάλο Μηδενικό
ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΟΥΣ 1. Θερμοκρασίας σώματος (προ και κατά τη συνεδρία/h) 2. Μέτρηση ΑΠ, σφύξεων (προ και κατά τη συνεδρία/h) 3. Προσοχή στο ισοζύγιο των υγρών 4. Προσοχή σε πρόσθετα συμπτώματα (υπασβεστιαιμίας, αλλεργίας, arrest)
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΠΛΑΣΜΑΦΑΙΡΕΣΗΣ Η κύρια μάζα του παθολογικού στοιχείου αφαιρείται στην πρώτη συνεδρία Τις επόμενες συνεδρίες αφαιρούνται μικρότερες ποσότητες, που εισέρχονται στην κυκλοφορία : Από την λέμφο που επιστρέφει και Από αυτή που συνεχίζει να συντίθεται
ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ ΠΛΑΣΜΑΦΑΙΡΕΣΗΣ (Ι) 1. Αντιδράσεις αλλεργικές (πυρετός, ρίγος, κνίδωση) 2. Μυϊκές κράμπες, παραισθήσεις (υπασβεστιαιμία) 3. Ναυτία, έμετοι, κοιλιακός πόνος 4. Κεφαλόπονος 5. Αρρυθμίες 6. Δύσπνοια, βρογχόσπασμος 7. Σύγχυση 8. Διαταραχές οξεοβασικής ισορροπίας 9. Επιπλοκές τοποθέτησης καθετήρα 10. Λοιμώξεις (υπογαμασφαιριναιμία)
ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ ΠΛΑΣΜΑΦΑΙΡΕΣΗΣ (ΙΙ) 11. Μείωση επιπέδων φαρμάκων (πρωτεϊνοσύνδετα) 12. Υπόταση (συνήθως στην αρχή της συνεδρίας και στο τέλος) 13. Υποθερμία (θερμοκρασία πλάσματος 14. Καρδιακή ανεπάρκεια (σε ηλικιωμένους λόγω υπερφόρτωσης υγρών)
ΑΙΜΟΠΡΟΣΡΟΦΗΣΗ
ΑΙΜΟΠΡΟΣΡΟΦΗΣΗ Η άμεση επαφή του αίματος του ασθενούς σ’ ένα σύστημα προσροφητικών μορίων, τα οποία έχουν την δυνατότητα να αφαιρούν διάφορες ουσίες από το αίμα Ενεργός άνθρακας (1964 κ. Γιατζίδη) Ουσίες μικρού και μεγάλου ΜΒ/μόρια συνδεμένα με πρωτεΐνες
Εφαρμογή αιμοπροσρόφησης Σε δηλητηριάσεις (φαρμακευτικές, ατυχήματα ή αυτοχειρίες με οργανοφωσφορικούς εστέρες ή Paraquat, βρώση μανιταριών κ.ά) Σε παθολογικές καταστάσεις (ηπατική εγκεφαλοπάθεια ΙΙΙ και ΙV κ.ά) Όγκος κατανομής φαρμάκων και δηλητηρίων (εξωκ. χωρος: 0,2 L/kgΣΒ - συνολικός όγκος: 0,6 L/kgΣΒ)
Αγγειακή προσπέλαση Μηριαίος καθετήρας ή δίαυλος καθετήρα αιμοκάθαρσης στη μηριαία φλέβα Καθετήρας αιμοκάθαρσης διπλού αυλού σε υποκλείδια ή σφαγίτιδα φλέβα
Φίλτρα αιμοπροσρόφησης Ενεργός άνθρακας, ανιοντικές και χωρίς φορτίο ρητίνες, όπως και ιοντικές μεγαλοπορώδεις ρητίνες 10 είδη φίλτρων άνθρακα (πάχος μεμβράνης, διαπερατότητα, βιοσυμβατότητα) Περίπου 70-300 γραμμάρια άνθρακα
Μεμβράνες επικάλυψης του άνθρακα Πολυμερή κυτταρίνης Κυτταρίνη Νιτρική κυτταρίνη Πολυμερή υδρογέλης Ακρυλική υδρογέλη Μεθακρυλική υδρογέλη
Ενδείξεις αιμοπροσρόφησης (Ι) Κάθε δηλητηρίαση με σοβαρές κλινικές εκδηλώσεις από τα ζωτικά όργανα (κώμα σταδίου ΙΙΙ ή ΙV, υπόταση, υποθερμία) Παρατεταμένο κώμα που συνοδεύεται από σοβαρές νόσους (ΚΑ, ΧΑΠ) Δηλητηρίαση με παράγοντες που παρουσιάζουν πολύ καθυστερημένη και παρατεταμένη τοξικότητα
Ενδείξεις αιμοπροσρόφησης (ΙΙ) Δηλητηρίαση από παράγοντα που έχει τοξικούς μεταβολίτες (μεθανόλη-φορμαλδευδη-φορμικό οξύ, αιθυλενογλυκόλη-ακεταλδεϋδη-οξαλικό οξύ) Δηλητηρίαση που συνυπάρχει με διαταραχή, εξαιτίας της οποίας επιβαρύνεται η απομάκρυνση ή ο μεταβολισμός του τοξικού παράγοντα Λήψη ή απορρόφηση (δια του δέρματος ή των πνευμόνων) μιας θανατηφόρας δόσης φαρμάκου ή δηλητηρίου
Τοξικές ουσίες και φάρμακα που απομακρύνονται με την αιμοπροσρόφηση (I) Βαρβιτουρικά Μπουταβαρβιτάλη Φαινοβαρβιτάλη Θειοπεντάλη Μη βαρβιτουρικά υπνωτικά Γλουτεθιμίδη Μεθακουαλόνη Μεπροβαμάτη Ethchlorvynol Αντικαρκινικά φάρμακα Μεθοτρεξάτη
Απομακρύνονται με την αιμοπροσρόφηση (ΙΙ) Καρδιαγγειακά φάρμακα Διγοξίνη Προκαιναμίδη, Ν-ακετυλο-προκαιναμίδη Κινδίνη Αναλγητικά Ακεταμινοφαίνη Φαινυλοβουταζόνη Προποξυφαίνη Διάφορα Θεοφυλλίνη Οργανοφωσφορικοί εστέρες (παραθείο κ.α.) Paraquat Amanita phalloides
Επιπλοκές της αιμοπροσρόφησης (Ι) Μικροεμβολικά επεισόδια από τμήματα άνθρακα ή ρητίνης Προβλήματα βιοσυμβατότητας (μεμβράνης-αίματος) Υπόταση (μεγάλος όγκος φίλτρου – απομάκρυνση αγγειοσυσπαστικών ορμονών) Μείωση θερμοκρασίας σώματος
Επιπλοκές της αιμοπροσρόφησης (ΙΙ) Θρομβοπενία (προσρόφηση των αιμοπεταλίων – υποχώρηση σε 24-48h) Λευκοπενία Αιμορραγίες (μεγάλες δόσεις ηπαρίνης, μείωση αιμοπεταλίων και πηκτικών παραγόντων). Χορήγηση ανθρώπινης λευκωματίνης περιορίζει το φαινόμενο
Επιπλοκές αιμοπροσρόφησης (ΙΙΙ) Υπογλυκαιμία Υπασβεστιαιμία Υποφωσφαταιμία Αφαίρεση ορμονών και φαρμάκων από το αίμα (25-υδροξυκαλσιφερόλη, αρσενικό, κοβάλτιο, χρώμιο, σελήνιο κ.ά)
ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ