ΨΥΧΟΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΕ ΘΥΜΑΤΑ ΤΡΟΧΑΙΩΝ ΑΤΥΧΗΜΑΤΩΝ ΤΑ ΘΥΜΑΤΑ ΚΑΙ ΟΙ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ ΤΟΥΣ

Θύματα και οικογένειες: αποδέκτες παράπλευρων συνεπειών Εφόσον: Τα θύματα έχουν διαρκή και σταθερή σχέση με το οικογενειακό και φιλικό τους περιβάλλον Δεν μπορούν να εννοηθούν ανεξάρτητα αυτού του συνόλου ανθρώπων Η ποιότητα ζωής κάθε μονάδας αυτού του συνόλου επηρεάζει το ίδιο το σύνολο

Ενδεικτικές Συνέπειες Ι 72% απουσία ενδιαφέροντος σε καθημερινές δραστηριότητες 37% αυτοκτονικός ιδεασμός 50% κατανάλωση αλκοόλ και ψυχοφαρμάκων 70% δυσκολίες στην οδήγηση 46% μείζων κατάθλιψη 27% εμφάνιση ψυχοπαθολογικών φοβιών 35% διαταραχές πρόσληψης τροφής ( F.E.V.R., 1997)

Ενδεικτικές Συνέπειες ΙΙ Άμεσα 100% αγχώδη και καταθλιπτικά συμπτώματα 50% φοβία σε ταξίδια Μεσοπρόθεσμα ( 6-12 μήνες) 40% έχασαν τη δουλειά τους 19% αίσθημα ανηδονίας 14% χρήση ψυχοφαρμάκων 5% ασθενιοφοβία 90% διαταραχή μετατραυματικού stress ( Ε.Υ.ΘΥ.Τ.Α Κατερίνης,1999)

Συνεπώς: Κατακόρυφη πτώση ποιότητας ζωής Συνεπώς: Κατακόρυφη πτώση ποιότητας ζωής Χαρακτηρίζεται από τη δυνατότητα δημιουργίας, ανάπτυξης, εργασίας, σχεδιασμού, προσδοκίας, διασκέδασης, αγάπης των μελών της Προστατεύει τη σωματική- ψυχική- κοινωνική ευεξία της Καλλιεργεί και συμμετέχει στη δημιουργία και προάσπιση των ηθικών αξιών και πεποιθήσεων ( Κατόγλου, Χ., 2000)

(Α) Κοινωνικές Επιπτώσεις Διαταραχή αυτονομίας Διαταραχή λειτουργικότητας Διαταραχή δομής

Τι είναι η διαταραχή αυτονομίας; Προσδιορίζεται από: Αλλαγές στο επίπεδο αυτονομίας της καθημερινότητας Παροχή βοήθειας από άτομα εκτός πυρήνα Συγγενείς ή επαγγελματίες

Τι είναι η διαταραχή λειτουργικότητας; Προσδιορίζεται από: Έκπτωση λόγω οργανικής βλάβης ή περιβαλλοντικών περιορισμών Δυσκολίες σε επαγγελματικό και κοινωνικό επίπεδο λόγω ψυχολογικής επιβάρυνσης

Τι είναι η διαταραχή δομής; Προσδιορίζεται από: Πυρήνα της οικογένειας μετά το ατύχημα Περιγραφή μοναδικής στέγης οικογένειας Αλλαγές συνθηκών και καταστάσεων

(Β) Ψυχολογικές επιπτώσεις Αγχώδεις διαταραχές Διαταραχές διάθεσης Διαταραχές προσωπικότητας

1. Αγχώδεις διαταραχές

Ανομοιογενής ομάδα διαταραχών οι οποίες έχουν τα εξής κοινά χαρακτηριστικά Το παθολογικό άγχος είναι το κυρίαρχο σύμπτωμα στην κλινική τους εικόνα Δεν αποδιοργανώνουν την προσωπικότητα στο σύνολό της, αλλά επηρεάζουν μόνο μερικές λειτουργίες της Δεν καταργούν την εναισθησία Δεν διαταράσσουν τον έλεγχο της πραγματικότητας

Τι είναι το άγχος; Δυσάρεστη συναισθηματική κατάσταση που περιλαμβάνει αισθήματα (α) τάσης (β) φόβου (γ) τρόμου Απάντηση σε κίνδυνο του οποίου η πηγή είναι άγνωστη ή μη αναγνωρίσιμη Έχει ψυχολογική και φυσιολογική διάσταση Κοινή αντίδραση, που θεωρείται παθολογική αν δημιουργεί προβλήματα στην λειτουργικότητα

(Α) Διαταραχή Πανικού Επαναλαμβανόμενες Προσβολές Πανικού που συνοδεύονται από: Ανησυχία μήπως ξανασυμβούν Ανησυχία για τις επιπτώσεις τους Σημαντική αλλαγή συμπεριφοράς Εμφανίζονται ξαφνικά, κορυφώνονται σε λίγα λεπτά και διαρκούν 5`- 30` Η συχνότητα και η βαρύτητα ποικίλλει Μιμούνται «οργανικές» διαταραχές Ανάπτυξη νευρικότητας και φόβου ανάμεσα στις προσβολές

Προσβολή Πανικού Διακριτή περίοδος έντονου φόβου κατά την οποία αναπτύχθηκαν αιφνίδια και κορυφώθηκαν μέσα σε 10 λεπτά: Επιτάχυνση καρδιακού παλμού Εφίδρωση Τρόμος Δύσπνοια Αίσθημα πνιγμονής Πόνος-δυσφορία στο στήθος Ναυτία Αποπραγματοποίηση/Αποπροσωποίηση Φόβος απώλειας ελέγχου Φόβος ότι θα πεθάνει Παραισθήσεις Ρίγη ή ξαφνικά αισθήματα ζέστης Αίσθημα ζάλης, αστάθειας, λιποθυμίας

(Β)Φοβικές Διαταραχές Τι είναι φοβία; Επίμονος και παράλογος φόβος για ένα συγκεκριμένο αντικείμενο, χώρο, δραστηριότητα ή κατάσταση που έχει σαν αποτέλεσμα το άτομο να επιθυμεί έντονα την αποφυγή του

Φοβίες Διακρίνονται σε τρεις μεγάλες κατηγορίες (α) Αγοραφοβία (β)Ειδική φοβία (γ)Κοινωνική φοβία (Φόβος μερών ή (Φόβος συγκεκριμένων (Φόβος ταπείνωσης ή καταστάσεων απ’όπου αντικειμένων ή καταστάσεων) αμηχανίας σε κοινωνι- η φυγή είναι δύσκολη) κές καταστάσεις)

(Γ) Διαταραχή μετά από ψυχοτραυματικό stress Τα άτομα έχουν βιώσει ένα ψυχοτραυματικό γεγονός, ιδιαίτερα απειλητικού ή καταστροφικού χαρακτήρα, π.χ. φυσική καταστροφή, μάχη, πυρκαγιά, βασανισμός, βιασμός, σοβαρό δυστύχημα Για την εκδήλωση της διαταραχής σημασία έχει η υποκειμενική ενόχληση και όχι η αντικειμενική ένταση του στρες

Βασικά χαρακτηριστικά Αναβίωση της τραυματικής εμπειρίας διαμέσου ονείρων/ σκέψεων Επίμονη τάση αποφυγής ερεθισμάτων που υπενθυμίζουν την αρχική τραυματική εμπειρία και άμβλυνση της απαντητικότητας σε αυτά τα ερεθίσματα Επίμονη υπερεγρήγορση Αποσυνδετικά συμπτώματα, κρίσεις πανικού, κατάθλιψη, αισθήματα ταπείνωσης και απόρριψης

(Δ)Διαταραχή από οξύ στρες Συμβαίνει ως απάντηση σε ακραίο τραυματικό γεγονός Συνοδεύεται από τυπικά διασχιστικά συμπτώματα και έντονο άγχος Επαναβίωση του γεγονότος Άγχος, κατάθλιψη

2. Διαταραχές της Διάθεσης

Κλινικές μορφές κατάθλιψης Μείζων κατάθλιψη ( Μονοπολική κατάθλιψη) Ήπια ή ελάσσων κατάθλιψη Δυσθυμική διαταραχή

Σημειολογία κατάθλιψης Συναίσθημα -Καταθλιπτική διάθεση -Ανηδονία -Άγχος Φυτικό νευρικό σύστημα -Διαταραχή του ύπνου -Διαταραχή της όρεξης -Κόπωση,εξάντληση -Ελάττωση της libido -Ψυχοκινητική επιβράδυνση -Ψυχοκινητική διέγερση Κινητοποίηση -Απώλεια ενδιαφέροντος -Ανημποριά, έλλειψη ελπίδας -Σκέψεις ή απόπειρες αυτοκτονίας Σκέψη-Αντίληψη -Αισθήματα-σκέψεις ενοχής και αναξιότητας -Δυσκολία στη συγκέντρωση -Ψύχωση Σωματικά ενοχλήματα

3.Διαταραχές Προσωπικότητας

(α) Παράξενη, εκκεντρική ή αλλόκοτη συμπεριφορά Αδικαιολόγητη ανησυχία Υπερβολική καχυποψία Τρομαγμένη όψη Αδυναμία διάκρισης πραγματικού- φανταστικού Ελλιπής συγκέντρωση Διαταραχή σε ύπνο και όρεξη Αναίτιο γέλιο ή κλάμα Ενασχόληση με υπερφυσικές καταστάσεις Ασυνήθιστη εμμονή σε θρησκευτικές τελετουργίες Έκπτωση λειτουργικότητας

(β) Διαταραχή Προσαρμογής Δυσπροσαρμοστική αντίδραση ως απάντηση σε αναγνωρίσιμο ψυχοκοινωνικό σρεσσογόνο παράγοντα Έντονη υποκειμενική ενόχληση Σημαντική έκπτωση λειτουργικότητας

Εν κατακλείδι: Αλλαγές και διαταραχές Στον οικογενειακό ιστό Στην καθημερινή λειτουργικότητα Στην κοινωνική δραστηριότητα Στην επαγγελματική απόδοση Στην ψυχική ισορροπία

«Το προλαμβάνειν είναι καλύτερο του θεραπεύειν» Eν κατακλείδι: «Το προλαμβάνειν είναι καλύτερο του θεραπεύειν»