…I.Σ.ΠΑΠΑΣΙΔΕΡΗ Κεφ. 14: ΕΞΩΚΥΤΤΑΡΙΕΣ ΟΥΣΙΕΣ 12-01-2011 Τμήμα Βιολογίας Μάθημα: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΥΤΤΑΡΟΥ Γ΄ εξάμηνο 2010-11 Κεφ. 14: ΕΞΩΚΥΤΤΑΡΙΕΣ ΟΥΣΙΕΣ 12-01-2011 …I.Σ.ΠΑΠΑΣΙΔΕΡΗ ...για περισσότερα... http://kyttariki.biol.uoa.gr , http://multimedia.biol.uoa.gr

ΕΞΩΚΥΤΤΑΡΙΕΣ ΟΥΣΙΕΣ 14.1. Συστατικά, οργάνωση και λειτουργίες των εξωκυττάριων ουσιών 14.2. Κολλαγόνα και ελαστίνες 14.2.1. Κολλαγόνο 14.2.2. Ελαστίνη 14.3. Γλυκοζαμινογλυκάνες και πρωτεογλυκάνες 14.3.1. Yαλουρονικό 14.3.2. Πρωτεογλυκάνες 14.4. Πρωτεΐνες εξωκυττάριας ουσίας πολλαπλής προσκόλλησης 14.4.1. Λαμινίνη 14.4.2. Ιντεγκρίνες 14.4.3. Φιμπρονεκτίνες 14.4.4. Ινωδογόνο 14.5. Βασική μεμβράνη 14.6. Υπερμοριακή οργάνωση των εξωκυττάριων ουσιών 14.7. Φυτικό κυτταρικό τοίχωμα

Ελαστίνη

ΕΛΑΣΤΙΝΗ Δέρμα, αγγεία, πνεύμονες, ιστούς με μεγάλη ελαστικότητα Γλυκοπρωτείνη 70kDa 750 αμινοξέα, γλυκίνη, προλίνη, υδροξυπρολίνη Αποτελείται από υδρόφοβα τμήματα που είναι υπεύθυνα για την ελαστικότητα του μορίου και τμήματα α-έλκας υπεύθυνα για τις συνδέσεις μεταξύ γειτονικών κυττάρων

Figure 19-70a Molecular Biology of the Cell (© Garland Science 2008)

Figure 19-70b Molecular Biology of the Cell (© Garland Science 2008)

Figure 19-71 Molecular Biology of the Cell (© Garland Science 2008)

Ελαστίνη

Ελαστίνη

Ελαστίνη

Ελαστίνη

Ελαστίνη

Ελαστίνη Ομοιοπολική σύνδεση

Αποτελεί το 50% του ξηρού βάρους των αρτηριών Μεταλλαγές στο γονίδιο της ελαστίνης έχει ως αποτέλεσμα τη στένωση της αορτής λόγω εκτεταμένης κυτταρικής διαίρεσης των λείων μυικών κυττάρων στο αρτηριακό τοίχωμα

Ινίδια Φιμπριλίνης, γλυκοπρωτείνη Σημαντική για την ακεραιότητα της ελαστίνης Μεταλλαγές στο γονίδιο της Φιμπριλίνης έχουν ως αποτέλασμα το σύνδρομο Marfan’s, επηρεάζει το συνδετικό ιστό που είναι πλούσιος σε ελαστίνη και μπορει να προκαλέσει ρήξη της αορτής

ΓΛΥΚΟΖΑΜΙΝΟΓΛΥΚΑΝΕΣ ΚΑΙ ΠΡΩΤΕΟΓΛΥΚΑΝΕΣ Βλεννοπολυσακχαρίτες Βλεννοπρωτείνες

Πρωτεογλυκάνες, 90-95% υδατάνθρακες με τη μορφή πλευρικών αλυσίδων και μοριακό βάρος αρκετών εκατομμυρίων daltons Τυπικές Γλυκοπρωτείνες, 1-60% υδατάνθρακες με τη μορφή ολιγοσακχαριτών

Figure 19-56 Molecular Biology of the Cell (© Garland Science 2008)

Figure 19-59 Molecular Biology of the Cell (© Garland Science 2008)

Figure 19-60a Molecular Biology of the Cell (© Garland Science 2008)

Γλυκοζαμινογλυκάνες και πρωτεογλυκάνες

Γλυκοζαμινογλυκάνες + πρωτεΐνες = πρωτεογλυκάνες

Figure 19-42a Molecular Biology of the Cell (© Garland Science 2008)

Figure 19-42b Molecular Biology of the Cell (© Garland Science 2008)

ΦΙΜΠΡΟΝΕΚΤΙΝΗ

Figure 19-72 Molecular Biology of the Cell (© Garland Science 2008)

ΙΝΩΔΟΓΟΝΟ

ΙΝΩΔΟΓΟΝΟ

ΙΝΩΔΟΓΟΝΟ

ΙΝΩΔΟΓΟΝΟ

ΙΝΩΔΟΓΟΝΟ

ΙΝΟΔΟΓΟΝΟ

Figure 19-40 Molecular Biology of the Cell (© Garland Science 2008)

ΒΑΣΙΚΗ ΜΕΜΒΡΑΝΗ

Figure 19-41 Molecular Biology of the Cell (© Garland Science 2008)

ΒΑΣΙΚΗ ΜΕΜΒΡΑΝΗ

ΒΑΣΙΚΗ ΜΕΜΒΡΑΝΗ

Figure 19-43 Molecular Biology of the Cell (© Garland Science 2008)

ΒΑΣΙΚΗ ΜΕΜΒΡΑΝΗ

ΜΕΤΑΛΛΟΠΡΩΤΕΙΝΑΣΕΣ Οργάνωση του μορίου των ισομορφών των μεταλλοπρωτεασών

ΜΕΤΑΛΛΟΠΡΩΤΕΙΝΑΣΕΣ Μετακίνηση καρκινικών κυττάρων μέσω διόδων που διανοίγονται από τις μεταλλοπρωτεϊνάσες ( Thompson et al, 1998)

ΜΕΤΑΛΛΟΠΡΩΤΕΙΝΑΣΕΣ Μέχρι σήμερα έχουν περιγραφεί 28 είδη και τα κύρια χαρακτηριστικά τους είναι τα εξής: Εισαγωγή Η καταλυτική τους δράση εξαρτάται από ένα ιόν μετάλλου, π.χ. Zn2+, Ca2+, στο ενεργό τους κέντρο. Οι περισσότερες εκκρίνονται στη ζυμογόνο τους μορφή. Η ζυμογόνος μορφή μπορεί να ενεργοποιηθεί είτε από πρωτεϊνάσες είτε από οργανο-υδραργυρικές ενώσεις, με ταυτόχρονη απώλεια ενός τμήματος της μεταλλοπρωτεϊνάσης Mr~10.000. Αποικοδομούν τουλάχιστον ένα από τα συστατικά του εξωκυττάριου χώρου. Η δραστικότητα των MMPs μπορεί να ανασταλεί και από τους ενδογενείς τους αναστολείς, τις TIMPs (Duffy et al., 1998)

ΜΕΤΑΛΛΟΠΡΩΤΕΙΝΑΣΕΣ MMPs ΚΟΛΛΑΓΟΝΑΣΕΣ ΣΤΡΩΜΑΛΥΣΙΝΕΣ ΜΕΜΒΡΑΝΙΚΟΥ ΤΥΠΟΥ ΖΕΛΑΤΙΝΑΣΕΣ MMPs