ΕΝΩΣΕΙΣ Ο όρος οξείδιο αζώτου Με τον όρο οξείδια του αζώτου εννοούνται ενώσεις του αζώτου με το οξυγόνο. Μονοξείδιο οξείδιο (NO) Διοξείδιο αζώτου (ΝΟ2) Υποξείδιο αζώτου (Ν2Ο), Ιλαρυντικό αέριο Τριοξείδιο αζώτου (Ν2Ο3) Τετροξείδιο αζώτου (Ν2Ο4 Πεντοξείδιο αζώτου (Ν2Ο5) Σημειώστε ότι τελευταία τα τρία είναι ασταθή. Τα άλλα δύο σταθερά οξείδια - που είναι εξαιρετικά τοξικά.
Οξείδια αζώτου! Με τον όρο οξείδια του αζώτου εννοούνται κυρίως το μονοξείδιο του αζώτου (NO) και το διοξείδιο του αζώτου (NO2) που εμφανίζονται στον αέρα. Το άζωτο της ατμόσφαιρας, σχηματίζει διάφορα οξείδια του αζώτου κατά την καύση σε όλες τις μηχανές εσωτερικής καύσεως (π.χ. αυτοκίνητα) και όλους τους κλιβάνους που καίγονται ορυκτά καύσιμα.
Όσο ψηλότερη είναι η θερμοκρασία της καύσεως, τόσο μεγαλύτερη είναι και η ποσότητα του οξειδίου του αζώτου που σχηματίζεται. Όμως διεργασία καύσης σε υψηλή θερμοκρασία σημαίνει καλό βαθμό απόδοσης (ενεργειακό) της εγκατάστασης. Το μονοξείδιο του αζώτου είναι αέριο άχρωμο και άοσμο. Αντίθετα το διοξείδιο έχει δριμεία μυρωδιά και κόκκινο - κίτρινο -καστανό χρώμα. Μαζί με τα αιωρούμενα σωματίδια στην ατμόσφαιρα μειώνει τη φωτεινότητα και δημιουργεί τη φωτοχημική αιθαλομίχλη.
Επιπτώσεις στην υγεία και το φυσικό περιβάλλον Έκθεση μικρής διάρκειας (π.χ. για λιγότερο από 3 ώρες) σε τρέχοντα επίπεδα NO 2, πιθανόν να οδηγήσει σε δυσλειτουργίες της αναπνευστικής ανταπόκρισης και αύξηση των ποσοστών εμφάνισης αναπνευστικών νόσων, όπως το παιδικό άσθμα(5- 12 ετών). Τα οξείδια του αζώτου είναι δηλητηριώδη προκαλούν κεφαλαλγία και μετά ναυτία και σε βαρύτερες περιπτώσεις θανατηφόρο πνευμονικό οίδημα Παρατεταμένη έκθεση σε ρύπους προκαλεί ευαισθησία του αναπνευστικού συστήματος και δύναται να οδηγήσει σε σοβαρές, μόνιμες αλλοιώσεις των πνευμόνων.
Επιπτώσεις στην υγεία και το φυσικό περιβάλλον Το υποξείδιο του αζώτου Ν2Ο εισπνεόμενο προκαλεί γέλιο και για αυτό ονομάζεται ιλαρυντικό αέριο μείωση της ευαισθησίας έναντι του πόνο. Ανήκει γενικώς στα εισπνεόμενα αναισθητικά. Η παρουσία του ως ρύπος συνδέεται με βλάβες στο κεντρικό νευρικό σύστημα. Τα οξείδια του αζώτου συμμετέχουν στην εμφάνιση ποικιλίας αρνητικών επιπτώσεων στο περιβάλλον, όπως οι σημαντικές αλλαγές στη σύσταση ορισμένων ειδών βλάστησης υδροβιοτόπων και χερσαίων εκτάσεων, η εμφάνιση της όξινης βροχής, η οξίνιση και ο ευτροφισμός γλυκών υδάτων, η μειωμένη ορατότητα, η αύξηση επιπέδων τοξινών διαφόρων ειδών ψαριών και άλλων υδρόβιων ζώων, κ.ά.
Οξείδια αζώτου - NOx Είναι το αποτέλεσμα φωτοχημικών αντιδράσεων του μονοξειδίου του αζώτου στον περιβάλλοντα αέρα. Σημαντικό συστατικό της φωτοχημικής αιθαλομίχλης. Προϊόν καύσης από μετακινούμενες και σταθερές πηγές που συνεισφέρει σημαντικά στον σχηματισμό του όζοντος στην τροπόσφαιρα και στην εναπόθεση οξέων.
Φωτογραφίες
Αντιμετώπιση Η χρήση καταλυτών και η ανανέωση του στόλου των αυτοκινήτων και η μείωση της κυκλοφορίας όταν οι ατμοσφαιρικές συνθήκες (θερμοκρασιακή αναστροφή) εγκλωβίζουν τους ρύπους πάνω από τις πόλεις αποτελούν μέτρα για την μείωση των οξειδίων του αζώτου.
ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΠΟΛΥ Γουνοπούλου Ειρήνη Αγάπη Κουταλά Αθηνά Στουγιάννη Χαρά