Ανάλυση των Φυσικοχημικών Διεργασιών ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ Α.Τ.Ρούτουλας
Ανάλυση των Φυσικοχημικών Διεργασιών Παλαιότερα οι φυσικοχημικές διεργασίες περιλάμβαναν μερικά απλά παραγωγικά βήματα δεδομένου ότι η παραγωγή των υλικών γινόταν σε μικρές ποσότητες. Οι βελτιώσεις στην επεξεργασία αναπτύχθηκαν σταδιακά και αργά, από την εμπειρία των χειριστών. Έγινε απαραίτητο να κατασκευαστούν καινούργιες εγκαταστάσεις για προϊόντα που δεν είχαν παραχθεί στο παρελθόν. Οι σύγχρονες φυσικοχημικές διεργασίες είναι συχνά εξαιρετικά περίπλοκες λειτουργίες, που περιλαμβάνουν εκατοντάδες μονάδες εξοπλισμού. Χωρίς συστηματική προσέγγιση, θα ήταν Αδύνατο να αναλυθεί μια υπάρχουσα διεργασία, ή να σχεδιαστεί μία καινούργια. Για αυτό το λόγο, οι διεργασίες αναλύονται σε πολλά βήματα, που επαναλαμβάνονται και σε πολλές άλλες διεργασίες. Οι βασικές αρχές αυτών των βημάτων έχουν μελετηθεί προσεκτικά και είναι συχνά πολύ εμπεριστατωμένες. Μια τυπική φυσικοχημική διεργασία αναλύεται σε πέντε αλληλοεξαρτώμενεςδιερευνητικές προσεγγίσεις : 1. Ισοζύγια μάζας και ενέργειας. 2. Θερμοδυναμική και κινητική. 3.Στοιχεία φυσικών διεργασιών και χημικοί αντιδραστήρες. 4. Εξοπλισμός μετρήσεων και αυτόματος έλεγχος. 5. Οικονομική ανάλυση. ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ Α.Τ.Ρούτουλας
Ανάλυση των Φυσικοχημικών Διεργασιών Μια φυσικοχημική διεργασία μπορεί να διασπαστεί σε μία σειρά βημάτων που περιλαμβάνουν φυσικές και χημικές αλλαγές. Οι χημικές αλλαγές είναι χημικές αντιδράσεις και πραγματοποιούνται σε διαφόρους τύπους βιομηχανικών χημικών αντιδραστήρων. Αυτές οι αλλαγές καλούνται χημικές διεργασίες. Οι αντιδραστήρες μπορεί να είναι μικρά δοχεία ανάμιξης ή ακόμη και αγωγοί αρκετών εκατοντάδων μέτρων. Ο ποσοτικός - ογκομετρικός υπολογισμός των διαστάσεων ενός αντιδραστήρα εξαρτάται από το ρυθμό - ταχύτητα της αντιδράσεως, την χημική ισορροπία, τους ρυθμούς ροής κι άλλους παράγοντες. Συνήθως πολλά βήματα μίας φυσικοχημικής διεργασίας δεν περιλαμβάνουν χημική αντίδραση. Ο χειρισμός και η ανάμιξη των αντιδρώντων κι ο διαχωρισμός και καθαρισμός των προϊόντων περιλαμβάνουν φυσικές αλλαγές. Αυτές οι φυσικές αλλαγές καλούνται φυσικές διεργασίες. Υπάρχει μεγάλος αριθμός από διεργασίες. Μερικές από τις σημαντικότερες θα περιγραφούν ενημερωτικά, έτσι ώστε να υπάρχει εξοικείωση με ότι επιτυγχάνει η κάθε λειτουργία. ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ Α.Τ.Ρούτουλας
Ανάλυση των Φυσικοχημικών Διεργασιών Στην εξάτμιση ενός διαλύματος, μέρος του διαλύτη ατμοποιείται και το διάλυμα αποκτά μεγαλύτερη συγκέντρωση. Στην κρυστάλλωση ποσότητα διαλύτη εξατμίζεται ώστε να προκύψει ένα κορεσμένο διάλυμα, από το οποίο κατακάθονται και διαχωρίζονται στερεοί κρύσταλλοι. Στην ξήρανση νερό ή άλλο υγρό εξατμίζεται από στερεό προϊόν. Στην στερεά - υγρή εκχύλιση ένα διαλυτό στοιχείο σε στερεά φάση διαλύεται από ένα υγρό. Στην προσρόφηση ένα στοιχείο αερίου ή υγρού προσκολλάται στην επιφάνεια ενός στερεού απορροφητικού όπως το κάρβουνο. Στην ιονεναλλαγή ιόντα σε διαλύματα εναλλάσσονται με ιόντα σε στερεά ιονεναλλακτική ρητίνη. Μια άλλη ομάδα φυσικών διεργασιών βασίζεται στις αρχές της ρευστομηχανικής για να πετύχει διαχωρισμό στερεών και υγρών. Φιλτράρισμα σε βιομηχανική κλίμακα είναι ο διαχωρισμός υγρού από στερεό με διέλευση του υγρού από μέσο, το οποίο είναι αδιαπέραστο από το στερεό. Καθίζηση είναι η κατακάθιση διακεκριμένων στερεών σε ένα υγρό με σκοπό την αύξηση της συγκέντρωσης των στερεών. Η έκπλυση διαχωρίζει στερεά μέρη διαφορετικού μεγέθους ή πυκνότητας εκμεταλλευόμενη τις διαφορές στην ταχύτητα καθίζησης σε ένα υγρό. ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ Α.Τ.Ρούτουλας
Ανάλυση των Φυσικοχημικών Διεργασιών Μηχανική Ρευστών : Σχεδόν σε όλες της χημικές διεργασίες μερικά από τα υλικά είναι ρευστά και πρέπει να μεταφερθούν μέσω του εξοπλισμού της διεργασίας. Μεταφορά θερμότητας: Πολλές χημικές αντιδράσεις συμβαίνουν πιο γρήγορα όταν η θερμοκρασία είναι διαφορετική από τη θερμοκρασία περιβάλλοντος. Επιπλέον οι χημικές αντιδράσεις απελευθερώνουν ή απορροφούν ενέργεια. Για αυτό είναι συχνά απαραίτητο να θερμαίνουμε ή να ψύχουμε τα αντιδρώντα προϊόντα σε μια βιομηχανική αντίδραση. Εναλλάκτης θερμότητας. Σε αυτόν τα ρευστά ρέουν παράλληλα, διαχωριζόμενα από μεταλλικό τοίχωμα, μέσω του οποίου μεταφέρεται θερμότητα από το θερμότερο ρεύμα προς το ψυχρότερο. Μεταφορά μάζας: Σε πολλές φυσικές διεργασίες ένα στοιχείο σε υγρή φάση μεταφέρεται σε άλλη φάση επειδή είναι πιο διαλυτό σε αυτή τη φάση. Η μεταφορά υλικού μεταξύ φάσεων λέγεται μεταφορά μάζας. Στη διύλιση ένα μίγμα υγρών στο σημείο βρασμού του έρχεται σε επαφή με υγροποιημένο μίγμα ατμών των ίδιων συστατικών, αλλά σε διαφορετική αναλογία. Στην απορρόφηση αερίου ένα συστατικό σε μία αέρια φάση διαλύεται από μία υγρή φάση που έρχεται σε επαφή με αυτό. Το αντίθετο της απορρόφησης αερίου είναι η εκρόφηση όπου ένα συστατικό από μία υγρή φάση μεταφέρεται στην αέρια φάση. ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ Α.Τ.Ρούτουλας
Ανάλυση των Φυσικοχημικών Διεργασιών Σύμβολα Στοιχείων Διεργασιών ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ Α.Τ.Ρούτουλας
Ανάλυση των Φυσικοχημικών Διεργασιών Διάγραμμα Ροής Διεργασίας Παραγωγής Οξυγόνου ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ Α.Τ.Ρούτουλας
Ανάλυση των Φυσικοχημικών Διεργασιών Διάγραμμα Ροής Αυτομάτου Ελέγχου Διεργασίας Απόσταξης ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ Α.Τ.Ρούτουλας
Ανάλυση των Φυσικοχημικών Διεργασιών Διάγραμμα Ροής Παραγωγής Βιοαερίου σε Αντιδραστήρα Βιομάζας ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ Α.Τ.Ρούτουλας
Ανάλυση των Φυσικοχημικών Διεργασιών Διάγραμμα Επεξεργασίας Αποβλήτων ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ Α.Τ.Ρούτουλας
Ανάλυση των Φυσικοχημικών Διεργασιών Διάγραμμα Ροής Παραγωγής Τσιμέντου ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ Α.Τ.Ρούτουλας
Ανάλυση των Φυσικοχημικών Διεργασιών Διάγραμμα Ροής Παραγωγής Αλουμινίου ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ Α.Τ.Ρούτουλας
Φυσικοχημικά Μεγέθη και Μετρήσεις Θερμοκρασία Η θερμοκρασία είναι μία εξαιρετικής σημασίας μεταβλητή. Εξισώσεις χημικών αντιδράσεων και αντιδράσεις ροής εξαρτώνται από την θερμοκρασία. Τα φυσικά χαρακτηριστικά των ουσιών εξαρτώνται από την θερμοκρασία. Τα μόρια κάθε ουσίας μπορούν να έχουν κινητική ενέργεια σαν αποτέλεσμα της μετακίνησης μορίων διαμέσου του χώρου. Ακόμα έχουν ενέργεια σαν αποτέλεσμα της ταλάντωσης των ατόμων εντός των μορίων και σαν αποτέλεσμα της περιστροφής των ατόμων μέσα στα μόρια. Φυσικά κάθε ουσία περιέχει μόρια με μεγάλη διακύμανση κινητικής ενέργειας. Η θερμοκρασία είναι ένα μέγεθος, που είναι ανάλογο της τιμής των μορφών κινητικής ενέργειας. Όταν προστεθεί σε ένα σώμα θερμότητα, είναι μία ενέργεια που αυξάνει την κινητική ενέργεια, εξαρτώμενη από την αραίωση των μορίων. Η θερμότητα είναι ενέργεια που μεταφέρεται με την μεταβολή της θερμοκρασίας. Η θερμοκρασία ενός σώματος δεν μπορεί να μετρηθεί άμεσα. Τα όργανα και οι συσκευές μέτρησης θερμοκρασίας εξαρτώνται από κάποια άλλα χαρακτηριστικά. Για παράδειγμα το θερμόμετρο αερίου εξαρτάται από την αύξηση του όγκου του αερίου με την αυξανόμενη θερμοκρασία σε σταθερή πίεση και το θερμόμετρο υδραργύρου ανάλογα, χρησιμοποιεί την αύξηση του όγκου του υγρού όταν η θερμοκρασία ανεβαίνει. Ο αντιστατικός μετρητής θερμοκρασίας χρησιμοποιεί την αλλαγή στην ηλεκτρική αντίσταση που επέρχεται με την μεταβολή της θερμοκρασίας. Η μέτρηση θερμοκρασίας με θερμοζεύγος βασίζεται στο δημιουργούμενο ηλεκτρικό δυναμικό στο όριο σύνδεσης μεταξύ δύο διαφορετικών μεταλλικών ελασμάτων που εξαρτάται από την θερμοκρασία . Η λειτουργία του οπτικού πυρομέτρου βασίζεται στην αύξηση της έντασης της ορατής ακτινοβολίας όταν η θερμοκρασία αυξηθεί πάνω από 500 C . ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ Α.Τ.Ρούτουλας
Φυσικοχημικά Μεγέθη και Μετρήσεις Ο ορισμός της κλίμακας για την μέτρηση της θερμοκρασίας είναι αυθαίρετος. Η εκατονταβάθμια κλίμακα C ορίζεται από το 0 C που αντιστοιχεί στη θερμοκρασία του παγωμένου καθαρού νερού και το 100 C που αντιστοιχεί στο σημείο βρασμού του νερού υπό ατμοσφαιρική πίεση. Γι αυτό το μέγεθος του 1 βαθμού της εκατονταβάθμιας κλίμακας C ισούται με 1/100 της διαφοράς θερμοκρασίας μεταξύ του πάγου και του σημείου βρασμού του νερού. . Η απόλυτη εκατονταβάθμια κλίμακα ονομάζεται κλίμακα Kelvin και συσχετίζεται με αυτήν των C με τη σχέση: Τ(K) = T(C) + 273,16 Η θερμοκρασία σε βαθμούς Kelvin ισούται με την θερμοκρασία σε βαθμούς C συν 273,16(περίπου 273). Η θερμοκρασία των 0 K καλείται απόλυτο μηδέν. Η κλίμακα Fahreneit αρχικά βασίστηκε στην θερμοκρασία πήξης του διαλύματος χλωριούχου αμμωνίου (0 F) και στην τιμή θερμοκρασίας του ανθρώπινου σώματος (96F). Σήμερα η κλίμακα Fahreneit ορίζεται βασισμένη στο σημείο πήξης του νερού στους 32F και στο σημείο βρασμού του νερού (212F). Ανάλογα, η κλίμακα της απόλυτης θερμοκρασίας μπορεί να οριστεί σε βαθμούς Rankine: T (R)=T (F) + 459,69 ή ΔΤ(F) = 1,8 ΔΤ(C) Η εξίσωση είναι χρήσιμη για διαφορές θερμοκρασίας. Αντικαθιστώντας την τιμή της θερμοκρασίας στο σημείο 0 στην εξίσωση έχομε : (Τ - 32) F = 1,8 (T - 0) C ,Τ F = 1.8 T C + 32 ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ Α.Τ.Ρούτουλας
Φυσικοχημικά Μεγέθη και Μετρήσεις Σύγκριση μεταξύ θερμοκρασιακών κλιμάκων. ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ Α.Τ.Ρούτουλας
Φυσικοχημικά Μεγέθη και Μετρήσεις Πίεση Η πίεση στα όρια ενός υλικού ορίζεται ως η μέση δύναμη που εξασκείται ανά μονάδα επιφανείας του ορίου και προκύπτει από τις επαναλαμβανόμενες συγκρούσεις των μορίων του υλικού με το όριο. Τα μόρια ενός αερίου σε ένα κλειστό δοχείο συγκρούονται με τα τοιχώματα του δοχείου εξασκώντας μία δύναμη. Όσο αυξάνεται η θερμοκρασία, τα μόρια κινούνται πιο γρήγορα και μία δύναμη μεγαλύτερη εξασκείται στα τοιχώματα του δοχείου από τα μόρια. Έτσι λοιπόν η πίεση αυξάνεται. Σε ίδια θερμοκρασία, εάν ο όγκος του δοχείου μειωθεί τα μόρια θα είναι πιο κοντά και θα συγκρούονται πιο συχνά μεταξύ τους και με τα τοιχώματα του δοχείου. Η πίεση έχει διαστάσεις και μπορεί να μετρηθεί εξισορροπώντας διάφορες δυνάμεις που αντιδρούν σε αυτήν.Μέσα σε ένα μανόμετρο τύπου «U» το βάρος της στήλης του υγρού εξισορροπείται από την πίεση. Στο συνηθισμένο μανόμετρο Bourdon, η μετρούμενη πίεση παραμορφώνει αναλογικά ένα ελαστικό μεταλλικό σωλήνα. Τα μανόμετρα μετρούν την σχετική πίεση που είναι η διαφορά μεταξύ της πραγματικής και της ατμοσφαιρικής πίεσης. Η απόλυτη πίεση δίνεται από την σχέση: P απόλυτη = Pσχετική + Pατμοσφαιρική Η ατμοσφαιρική πίεση ορίζεται σαν την πίεση που εξασκείται από την στήλη του υδραργύρου ύψους 760 mm στους 0 C. Αυτή η πίεση ορίζεται σαν 1 atm και ισούται με 14.7 psi. ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ Α.Τ.Ρούτουλας
Φυσικοχημικά Μεγέθη και Μετρήσεις Πυκνότητα Η πυκνότητα ενός υλικού ορίζεται ως η μάζα που περιέχεται ανά μονάδα όγκου του υλικού και έχει διαστάσεις και μονάδες g/cm3 , ή lb/cu ft. Οι πυκνότητες των αερίων, των υγρών και των στερεών μεταβάλλονται με την θερμοκρασία και πίεση. Η μεγαλύτερη πυκνότητα του νερού είναι στους 3,98°C όπου : d=0,999973 g/cm3 =1,000000 g/ml = 62,3 lb/cu ft. ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ Α.Τ.Ρούτουλας
Φυσικοχημικά Μεγέθη και Μετρήσεις Ειδικό βάρος Το ειδικό βάρος είναι αριθμητικά ίσο με την πυκνότητα, αλλά έχει διαστάσεις Το ειδικό βάρος συχνά ορίζεται σαν η αναλογία της μάζας του υλικού στην μάζα ενός ίσου όγκου του νερού στους 4°C ή σε άλλες συγκεκριμένες θερμοκρασίες. Οι θερμοκρασίες και των δύο, του υλικού και του νερού πρέπει να είναι συγκεκριμένες γιατί η πυκνότητα μεταβάλλεται με τη θερμοκρασία. Για παράδειγμα, το ειδικό βάρος ενός υλικού στους 20°C όταν αναφέρεται στο νερό στους 4°C θα είναι : SG 20°/4° = Η πυκνότητα του νερού στους 4°C είναι 1,0 g/cm3 και: SG20°/4°= ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ Α.Τ.Ρούτουλας
Φυσικοχημικά Μεγέθη και Μετρήσεις Σύσταση Η σύσταση των αέριων υγρών και στερεών μιγμάτων μπορεί να εκφραστεί με πολλούς τρόπους: Η Αναλογία μάζας, ορίζεται ως η αναλογία της μάζας κάθε συστατικού στην συνολική μάζα του μίγματος. Η αναλογία μάζας επί τοις % προκύπτει εάν πολλαπλασιάσουμε την αναλογία μάζας με το 100. Το άθροισμα των αναλογιών μάζας όλων των συστατικών ενός μίγματος είναι ίσο με 1. όπου : είναι αναλογία μάζας για κάθε συστατικό. Η αναλογία βάρους είναι αριθμητικά ίση με την αναλογία μάζας . Οι όροι αυτοί είναι χωρίς διαστάσεις. ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ Α.Τ.Ρούτουλας
Φυσικοχημικά Μεγέθη και Μετρήσεις Η Αναλογία μορίων, ή μοριακή αναλογία είναι ο λόγος του αριθμού των μορίων ενός συστατικού προς το συνολικό αριθμό των μορίων του μίγματος. Ένα μόριο του υλικού έχει μια μάζα που είναι αριθμητικά ίση με το μοριακό βάρος. Ένα γραμμομόριο (g mole) έχει μάζα σε γραμμάρια, ένα lb μόριο (lb mole) έχει μάζα σε λίμπρες. Γι’ αυτό : 1 lb mole=453,6 g moles . Το άθροισμα των αναλογιών μορίων μίγματος ισούται με 1. όπου : είναι η αναλογία μορίων για κάθε συστατικό. Το g mole έχει διαστάσεις μάζας και η Αναλογία μορίων είναι χωρίς διαστάσεις. Η Αναλογία όγκου, είναι η αναλογία του όγκου που καταλαμβάνει ένα συστατικό υπό την υπάρχουσα πίεση ως προς τον συνολικό όγκο του αερίου μίγματος και συνήθως χρησιμοποιείται στα αέρια μίγματα και περιστασιακά στα υγρά. Η Συγκέντρωση C, είναι ο λόγος της μάζας ενός συστατικού προς το συνολικό όγκο του μίγματος και έχει διαστάσεις . Τυπικές μονάδες είναι, g/lt, g moles/lt, lb/cu ft, και lb moles/cu ft . Επειδή ο συνολικός όγκος ενός μίγματος συγκεκριμένης μάζας μεταβάλλεται με την θερμοκρασία, οι συγκεντρώσεις είναι εξαρτώμενες από τη θερμοκρασία. ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ Α.Τ.Ρούτουλας
Φυσικοχημικά Μεγέθη και Μετρήσεις ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ Α.Τ.Ρούτουλας
Φυσικοχημικά Μεγέθη και Μετρήσεις ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ Α.Τ.Ρούτουλας
Φυσικοχημικά Μεγέθη και Μετρήσεις Ροή Διάφορα όργανα χρησιμοποιούνται για την μέτρηση της ροής. Πολλά από αυτά τα όργανα μετρούν μερικές άλλες ιδιότητες των συστημάτων που συνδέονται με την ταχύτητα ροής. Υπάρχουν συσκευές για την μέτρηση της γραμμικής ταχύτητας ρευστών, της ογκομετρικής παροχής και της ροής μάζας. Καθεμιά από αυτές τις μετρήσεις μπορεί να έχει διαφορετικές εφαρμογές. Η γραμμική ταχύτητα , μπορεί να εκφραστεί σε mm/s, ft/s, Km/hr κ.λ.π. Η γραμμική ταχύτητα ρευστού σε ένα σωλήνα εκτείνεται από το μηδέν στα τοιχώματα, με ανώτατο όριο αυτή στο κέντρο του σωλήνα. Ο μέσος όρος της γραμμικής ταχύτητας συμβολίζεται με . Η ογκομετρική παροχή Q μπορεί να εκφραστεί σε lt/s, cu ft/s, lt/min κ.λ.π. Σε ένα σωλήνα ή σε ένα κλειστό αγωγό διατομής Α ισχύει η σχέση: Q = A. Η εξίσωση είναι η βασική σχέση μεταξύ της γραμμικής ταχύτητας και της ογκομετρικής παροχής και ονομάζεται εξίσωση συνέχειας. Ο ρυθμός ροής τη μάζας Qm εκφράζεται σε Kg/hr, lb/hr, g/s κ.λ.π. Σχετίζεται με την ογκομετρική παροχή με τη σχέση: Qm = d. Q ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ Α.Τ.Ρούτουλας
Φυσικοχημικά Μεγέθη και Μετρήσεις Μετρήσεις Μεταβλητών Δεδομένου ότι οι μετρήσεις των φυσικοχημικών μεγεθών-μεταβλητών γίνονται κυρίως για να χρησιμοποιηθούν στον έλεγχο και την ρύθμιση των διεργασιών, οι μετρητές, εκτός από την απεικόνιση του μεγέθους, πρέπει να παρέχουν εκμεταλλεύσιμο σήμα. Μετατροπέας (Transducer) είναι μια συσκευή που μετρά φυσικό μέγεθος και παρέχει χρήσιμο σήμα στην έξοδό της σαν απόκριση στο συγκεκριμένο μέγεθος. Η έξοδος είναι συνήθως ένα ηλεκτρικό μέγεθος, που παράγεται από τον μετατροπέα και που είναι συνάρτηση του μεγέθους που μετράται. Τα παραπάνω αφορούν ηλεκτρικούς μετατροπείς, αλλά υπάρχουν μετατροπείς με σήματα εξόδου άλλων μορφών (πνευματικοί μετατροπείς). Πάντως όταν αναφερόμαστε με τον όρο Transducer εννοούμε ηλεκτρικούς μετατροπείς. Παρότι οι όροι «Μετατροπέας», «Μετρητής», «Αισθητήριο» χαρακτηρίζουν σύνολα ή μέρη οργάνων μέτρησης στην ανάλυση που ακολουθεί θεωρούνται ισοδύναμοι. ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ Α.Τ.Ρούτουλας
Φυσικοχημικά Μεγέθη και Μετρήσεις ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ Α.Τ.Ρούτουλας
Φυσικοχημικά Μεγέθη και Μετρήσεις ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ Α.Τ.Ρούτουλας
Φυσικοχημικά Μεγέθη και Μετρήσεις ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ Α.Τ.Ρούτουλας
Φυσικοχημικά Μεγέθη και Μετρήσεις ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ Α.Τ.Ρούτουλας
Φυσικοχημικά Μεγέθη και Μετρήσεις ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ Α.Τ.Ρούτουλας
Φυσικοχημικά Μεγέθη και Μετρήσεις ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ Α.Τ.Ρούτουλας
Φυσικοχημικά Μεγέθη και Μετρήσεις ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ Α.Τ.Ρούτουλας
Φυσικοχημικά Μεγέθη και Μετρήσεις ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ Α.Τ.Ρούτουλας
Φυσικοχημικά Μεγέθη και Μετρήσεις ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ Α.Τ.Ρούτουλας
Φυσικοχημικά Μεγέθη και Μετρήσεις ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ Α.Τ.Ρούτουλας
Φυσικοχημικά Μεγέθη και Μετρήσεις ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ Α.Τ.Ρούτουλας
Φυσικοχημικά Μεγέθη και Μετρήσεις ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ Α.Τ.Ρούτουλας
Φυσικοχημικά Μεγέθη και Μετρήσεις ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ Α.Τ.Ρούτουλας
Φυσικοχημικά Μεγέθη και Μετρήσεις ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ Α.Τ.Ρούτουλας
Φυσικοχημικά Μεγέθη και Μετρήσεις ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ Α.Τ.Ρούτουλας
Φυσικοχημικά Μεγέθη και Μετρήσεις ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ Α.Τ.Ρούτουλας
Φυσικοχημικά Μεγέθη και Μετρήσεις ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ Α.Τ.Ρούτουλας
ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ Α.Τ.Ρούτουλας Φυσικοχημικές Αρχές ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ Α.Τ.Ρούτουλας
ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ Α.Τ.Ρούτουλας Φυσικοχημικές Αρχές ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ Α.Τ.Ρούτουλας
ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ Α.Τ.Ρούτουλας Φυσικοχημικές Αρχές ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ Α.Τ.Ρούτουλας
ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ Α.Τ.Ρούτουλας Φυσικοχημικές Αρχές ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ Α.Τ.Ρούτουλας
ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ Α.Τ.Ρούτουλας Φυσικοχημικές Αρχές ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ Α.Τ.Ρούτουλας
ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ Α.Τ.Ρούτουλας Φυσικοχημικές Αρχές ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ Α.Τ.Ρούτουλας
ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ Α.Τ.Ρούτουλας Φυσικοχημικές Αρχές ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ Α.Τ.Ρούτουλας
ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ Α.Τ.Ρούτουλας Φυσικοχημικές Αρχές ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ Α.Τ.Ρούτουλας
ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ Α.Τ.Ρούτουλας Φυσικοχημικές Αρχές ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ Α.Τ.Ρούτουλας
ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ Α.Τ.Ρούτουλας Φυσικοχημικές Αρχές ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ Α.Τ.Ρούτουλας
ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ Α.Τ.Ρούτουλας Φυσικοχημικές Αρχές ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ Α.Τ.Ρούτουλας
ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ Α.Τ.Ρούτουλας Φυσικοχημικές Αρχές ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ Α.Τ.Ρούτουλας
ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ Α.Τ.Ρούτουλας Φυσικοχημικές Αρχές ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ Α.Τ.Ρούτουλας