Αναπληρωτής Καθηγητής Τμήμα Τεχνολόγων Γεωπόνων Κ. Δήμας Αναπληρωτής Καθηγητής Τμήμα Τεχνολόγων Γεωπόνων Α.Τ.Ε.Ι. Θεσσαλονίκης

ΧΟΡΤΟΔΟΤΙΚΑ ΨΥΧΑΝΘΗ (Leguminosae) Ετήσια Πολυετή Trifolium incarnatum Trifolium alexandrinum Trifolium resupinatum Trifolium hirtum Trifolium subterraneum Trifolium pratense Trifolium hybridum Trifolium repens Trifolium fragiferum Melilotus alba Melilotus officinalis Medicago sativa Medicago falcata

ΚΑΡΠΟΔΟΤΙΚΑ ΨΥΧΑΝΘΗ (Leguminosae) Vicia sativa (βίκος) Vicia faba (κουκιά) Pisum arvense (μπιζέλι) Ervum ervila (ρόβι) Lathyrus sativus (λαθούρι) Lens esculenta (φακή) Cicer arietinum (ρεβίθι) Lupinus albus (λούπινα)

ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΩΝ ΨΥΧΑΝΘΩΝ ΕΝΑΝΤΙ ΤΩΝ ΑΓΡΩΣΤΩΔΩΝ ΦΥΤΩΝ Βιολογική δέσμευση του ατμοσφαιρικού Ν Υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνη Αύξηση της γονιμότητας του εδάφους

Βιολογική δέσμευση αζώτου στη διάρκεια ενός έτους (Δαλιάνης, 1993) Καλλιέργεια Μηδική Λούπινα Μελίλωτος Τριφύλλι λειμώνιο Φακή Τριφύλλι σαρκόχρουν Βίκος Μπιζέλια Σόγια Αραχίδα Φασόλια Kg/στρ 22 17 13 12 11 9 8 7 5

ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΩΝ ΨΥΧΑΝΘΩΝ ΕΝΑΝΤΙ ΤΩΝ ΑΓΡΩΣΤΩΔΩΝ ΦΥΤΩΝ Μικρότερη αντοχή στις χαμηλές θερμοκρασίες Μικρότερη αντοχή σε ασθένειες και εχθρούς Μεγαλύτερος συντελεστής διαπνοής Μικρότερη αντοχή στην ξηρασία Μικρότερη στρεμματική απόδοση Χαμηλό ποσοστό εκμηχάνισης της καλλιέργειας

Μίγματα Αλεξανδρινού Τριφυλλιού με Κριθάρι για την Παραγωγή Χόρτου

Περιορισμός προβλημάτων διατροφής με αλεξανδρινό τριφύλλι Σκοπός της έρευνας Περιορισμός προβλημάτων διατροφής με αλεξανδρινό τριφύλλι ανάπτυξη οστών (K/Ca) φούσκωμα Hall et al., 1991; Foley et al., 1972

Είδη και ποικιλίες φυτών που χρησιμοποιήθηκαν στο πείραμα Ποικιλία Λητώ Νίκη Βυζάντιο Είδος Trifolium alexandrinum Hordeum vulgare 8

Αναλογίες σπόρων στα μίγματα του πειράματος Είδη Κριθάρι Αλ. τριφύλλι : Κριθάρι Αλεξανδρινό τριφύλλι Ποσότητα σπόρου (σπόροι m-2) 450 250 : 338 500 : 225 750 : 113 1000 Αναλογία (%) 100 25 : 75 50 : 50 75 : 25 8

1η κοπή Καλλιεργητική περίοδος 1400 Ε.Σ.Δ. 0,05 2006 2007 ) -1 1050 Απόδοση (κg στρ Ξηρό χόρτο 700 350 450 250-338 500-225 750-113 450 250-338 500-225 750-113 1000 Νίκη Λητώ-Νίκη Βυζάντιο Λητώ-Βυζάντιο Λητώ Αναλογία σπόρων (σπόροι m -2 ) Επίδραση των μονοκαλλιεργειών αλεξανδρινού τριφυλλιού (Λητώ) και κριθαριού (Νίκη και Βυζάντιο), καθώς και των μεταξύ τους συγκαλλιεργειών σε τρεις αναλογίες σπόρων στην παραγωγή ξηρού χόρτου

1η κοπή 300 Καλλιεργητική περίοδος Ε.Σ.Δ. 0,05 2006 2007 ) -1 250 200 Απόδοση (κg στρ Πρωτεΐνη 150 100 50 450 250-338 500-225 750-113 450 250-338 500-225 750-113 1000 Νίκη Λητώ-Νίκη Βυζάντιο Λητώ-Βυζάντιο Λητώ Αναλογία σπόρων (σπόροι m -2 ) Επίδραση των μονοκαλλιεργειών αλεξανδρινού τριφυλλιού (Λητώ) και κριθαριού (Νίκη και Βυζάντιο), καθώς και των μεταξύ τους συγκαλλιεργειών σε τρεις αναλογίες σπόρων στην παραγωγή πρωτεΐνης

Σύνολο 4 κοπών Κοπές 2800 Cut 1 Cut 2+Cut 3+Cut 4 ) -1 Ε.Σ.Δ. 0,05 2100 Απόδοση (κg στρ Ξηρό χόρτο 1400 700 450 250-338 500-225 750-113 450 250-338 500-225 750-113 1000 Νίκη Λητώ-Νίκη Βυζάντιο Λητώ-Βυζάντιο Λητώ -2 Αναλογία σπόρων (σπόροι m ) Επίδραση των μονοκαλλιεργειών αλεξανδρινού τριφυλλιού (Λητώ) και κριθαριού (Νίκη και Βυζάντιο), καθώς και των μεταξύ τους συγκαλλιεργειών σε τρεις αναλογίες σπόρων στην συνολική παραγωγή ξηρού χόρτου

Σύνολο 4 κοπών Κοπές Cut 1 Cut 2+Cut 3+Cut 4 600 ) -1 Ε.Σ.Δ. 0,05 500 400 Απόδοση (κg στρ Πρωτεΐνη 300 200 100 450 250-338 500-225 750-113 450 250-338 500-225 750-113 1000 Νίκη Λητώ-Νίκη Βυζάντιο Λητώ-Βυζάντιο Λητώ Αναλογία σπόρων (σπόροι m -2 ) Επίδραση των μονοκαλλιεργειών αλεξανδρινού τριφυλλιού (Λητώ) και κριθαριού (Νίκη και Βυζάντιο), καθώς και των μεταξύ τους συγκαλλιεργειών σε τρεις αναλογίες σπόρων στην συνολική παραγωγή πρωτεΐνης

2800 a a Σύνολο 4 κοπών ) 2100 -1 Ξηρό χόρτο b 1400 700 Συνολική απόδοση (kg στρ a 600 b 400 Πρωτεΐνη c 200 Κριθάρι Συγκαλλιέργεια Τριφύλλι Επεμβάσεις Επίδραση των μονοκαλλιεργειών αλεξανδρινού τριφυλλιού και κριθαριού, καθώς και των μεταξύ τους συγκαλλιεργειών στην συνολική παραγωγή ξηρού χόρτου και πρωτεΐνης

Απόδοση σε ξηρή βιομάζα Συμπεράσματα Απόδοση σε ξηρή βιομάζα Μεγαλύτερη μονοκαλλιέργεια αλεξ. τριφυλλιού συγκαλλιέργεια με κριθάρι Βυζάντιο (75 : 25 %) Μικρότερη μονοκαλλιέργεια κριθαριού

Υψηλή απόδοση σε πρωτεΐνη Συμπεράσματα Υψηλή απόδοση σε πρωτεΐνη μονοκαλλιέργεια αλεξ. τριφυλλιού συγκαλλιέργεια με κριθάρι Βυζάντιο (75 : 25 %)

Μικρότερη απόδοση σε πρωτεΐνη Συμπεράσματα Αντίθετα Μικρότερη απόδοση σε πρωτεΐνη Κριθάρι Συγκαλλιέργεια (25 : 75 %)

Γενικό Συμπέρασμα Η συγκαλλιέργεια αλεξανδρινού τριφυλλιού με κριθάρι σε αναλογία (75 : 25 %) μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως εναλλακτική καλλιέργεια για την παραγωγή μεγάλης ποσότητας χόρτου με υψηλή θρεπτική αξία

Μίγματα κριθαριού με κουκιά για την παραγωγή ενσιρώματος Μίγματα κριθαριού με κουκιά για την παραγωγή ενσιρώματος

Είδη και ποικιλίες φυτών που χρησιμοποιήθηκαν στο πείραμα Ποικιλία Τανάγρα Αθηναίδα Πολυκάρπη Βυζάντιο Είδος Vicia faba Hordeum vulgare Τοποθεσία Θεσσαλονίκη Λάρισα 21 8

που χρησιμοποιήθηκαν στο πείραμα Συγκαλλιέργειες που χρησιμοποιήθηκαν στο πείραμα Είδη Κουκιά : Κριθάρι Ποσότητα σπόρου (g m-2) 3,8-4,5 : 12,0 7,6-9,0 : 8,0 11,4-13,5 : 4,0 Αναλογία (%) 25 : 75 50 : 50 75 : 25 Τρόπος σποράς Ανά γραμμή 3,8-4,5 : 12,0 7,6-9,0 : 8,0 11,4-13,5 : 4,0 25 : 75 50 : 50 75 : 25 Στην ίδια γραμμή Κουκιά : Κριθάρι 22 8

Σπορά κουκιών και κριθαριού ανά γραμμή 23 8

Σπορά κουκιών και κριθαριού στην ίδια γραμμή 24 8

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 1000 a a Κριθάρι 800 a a ab b Κουκιά Ξηρό βάρος (kg/στρ) b b 600 bc bc bc bc bc bc 400 c c 200 Απόδοση 20 a a a a a a a a a a a a 15 a a a a Πρωτεϊνη (%) 10 5 ΚΟΥ ΚΡΙ 25-75 50-50 75-25 25-75 50-50 75-25 ΚΟΥ ΚΡΙ 25-75 50-50 75-25 25-75 50-50 75-25 Ανά γραμμή Στην ίδια γραμμή Ανά γραμμή Στην ίδια γραμμή Χωρίς ζιζάνιο Με ζιζάνιο Επεμβάσεις Ξηρό βάρος και περιεκτικότητα σε πρωτεΐνη των κουκιών και του κριθαριού, καθώς και των μεταξύ τους συγκαλλιεργειών

Συμπεράσματα Η απόδοση σε ξηρό χόρτο Η απόδοση σε ξηρή βιομάζα του κριθαριού και κτηνοτροφικών κουκιών στη μεταξύ τους συγκαλλιέργεια επηρεάστηκε περισσότερο από τον τρόπο σποράς και λιγότερο από την αναλογία σποράς

Γενικό συμπέρασμα Σε συγκαλλιέργεια κριθαριού και κτηνοτροφικών κουκιών με σπορά στην ίδια γραμμή και σε αναλογία 75-25 ή 50-50% μπορούμε να πάρουμε υψηλές αποδόσεις χωρίς τη χρήση ζιζανιοκτόνων για την αντιμετώπιση των ζιζανίων (παπαρούνα)