Ένας συχνός και παραμελημένος παράγοντας ατυχημάτων ΦΑΡΜΑΚΑ ή ΟΔΗΓΗΣΗ; Ένας συχνός και παραμελημένος παράγοντας ατυχημάτων I.Στ. Παπαδόπουλος
Αντιπροσωπευτική ικανότητα για δραστηριότητες που απαιτούν εγρήγορση Ικανότητα Οδήγησης : Αντιπροσωπευτική ικανότητα για δραστηριότητες που απαιτούν εγρήγορση
επιχειρήσεων (ΔΕΗ, ΟΤΕ), Οπως: οικοδόμοι (εργασία σε σκαλωσιά), εργάτες ναυπηγείων, γιατροί (ιδίως χειρουργοί), εργαζόμενοι σε ρυθμιστικά κέντρα μεγάλων επιχειρήσεων (ΔΕΗ, ΟΤΕ), αθλητές χειμερινών σπορ (σκι), κλπ.
ΥΠΑΡΧΕΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ;
MEΛETH ADAC* και Ιατροδικαστικής Μονάχου Φάρμακα ή Οδήγηση MEΛETH ADAC* και Ιατροδικαστικής Μονάχου Η επίδραση των φαρμάκων στην ικανότητα οδήγησης συμμετέχει στο 25% των τροχαίων ατυχημάτων ADAC Verlag Motorwelt, München, Nov 1996 *Γερμανική Λέσχη Αυτοκινήτου
ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ/ ΕΠΙΔΕΙΝΩΣΗΣ ΤΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ (συνοπτικά) Κατάχρηση φαρμάκων Φάρμακα χωρίς συνταγή Φάρμακα στα σπίτια Περισσότερα φάρμακα μαζί (αλληλεπιδράσεις) Απουσία φραγμών κακής χρήσης (γιατρός, φαρμ/ποιός) Απουσία γνώσεων στον πληθυσμό (και ειδικούς) Απουσία γνώσεων σε φορείς πρόληψης
Δηλαδή: Σε κάθε σπίτι βρίσκονται ψυχοφάρμακα, αντιισταμινικά, αντιβιοτικά, ΜΣΑΦ, (φάρμακα επικίνδυνα για την οδήγηση) τα οποία χρησιμοποιούνται όταν και όπως νομίζει ο κάθε πολίτης
Δηλαδή: Σε χιλιάδες συνταγές του ΟΓΑ, με κατηγορίες φαρμάκων που θα μπορούσαν να επηρεάσουν αρνητικά την οδήγηση, δεν υπήρχε σε καμιά συνταγή η ειδική οδηγία «δεν επιτρέπεται η οδήγηση κατά τη διάρκεια λήψης των φαρμάκων»
οι φραγμοί έχουν εξουδετερωθεί Σαν Συμπέρασμα οι φραγμοί έχουν εξουδετερωθεί Γιατροί: ΠOTE δεν ενημερώνουν ασθενείς που λαμβάνουν επικίνδυνα για την οδήγηση φάρμακα Φαρμακοποιοί: ΠOTE δεν ενημερώνουν και σχεδόν ποτέ δεν ελέγχουν την συνταγή
Πώς επιδρούν τα φάρμακα στην ικανότητα οδήγησης; Εχουν σαν ανεπιθύμητες ενέργειες (μεταξύ άλλων): Ζάλη –ίλιγγο Οφθαλμικές, διαταραχές (θάμβος, διπλωπία, κλπ) Ακουστικές διαταραχές Ψυχικές διαταραχές Υπνηλία, καταστολή Νευρικότητα , άγχος Νευρολογικές διαταραχές παραισθήσεις, μυική αδυναμία, μείωση συντονισμού κινήσεων, παραισθήσεις, αστάθεια, αταξία, επιληπτικές κρίσεις Διαταραχές ύπνου
ΟΡΓΑΝΙΚΑ & ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ που προσβάλλονται • ΚΝΣ • Καρδιαγγειακό • Αναπνευστικό • Ενδοκρινικό • Μυοσκελετικό/ΠΝΣ • Αισθήσεις-Οραση • Λοιπές ενοχλήσεις
• Μεταβολές χαρακτήρα –συναισθημάτων ΚΝΣ • Μεταβολές χαρακτήρα –συναισθημάτων άγχος, ανησυχία, διέγεσρση, επιθετικότητα, κατάθλιψη, νευρικότητα, παραλήρημα, ψυχωσικές εκδηλώσεις • Εκπτωση πνευματικών ικανοτήτων αμνησία, αδυναμία προσανατολισμού, αδυναμία συγκέντρωσης, σύγχιση • Αισθητικές διαταραχές βλάβη αιθουσαίου, διαταραχές ισορροπίας, ψευδαισθήσεις • Παρεγκεφαλιδικές διαταραχές αστάθεια, αταξία, δυστονία,νυσταγμός • Εξωπυραμιδικά δυσκινησία, παρκινσονισμός, χορεία • Διαταραχές κινητικότητας ακαμψία, διαταραχές αντανακλαστικών, μυοκλονίες
Οραση • Διαταραχές αντανακλαστικού φωτός μύση, μυδρίαση, φωτοφοβία, φωταψίες • Μείωση οπτικής οξύτητας-διπλωπία • Αύξηση ενδοφθάλμιας πίεσης • Καταρράκτης • Δυσχρωματοψία • Κερατίτιδα, ιρίτιδα, Αμφιβλ/πάθεια, οπτική νευρίτιδα • Αίσθημα κνησμού, καύσου, πόνου στον οφθαλμό • Δακρύρροια-Ξηρότητα οφθαλμικού βλεννογόνου • Βλεφαρόπτωση
Σε κάθε έναρξη θεραπείας και σε κάθε αλλαγή θεραπείας, απαγόρευση οδήγησης μέχρι σταθεροποίησης της κατάστασης του ασθενούς
Κατηγορίες φαρμάκων που διεθνώς θεωρούνται επικίνδυνες στη οδήγηση • Αναλγητικά, κυρίως ΜΣΑΦ (ΚΝΣ) • Αντιεπιληπτικά (ΚΝΣ) • Αντιισταμινικά (ΚΝΣ) • Ψυχοτρόπα φάρμακα • Υπνωτικά φάρμακα • Αντιπαρκινσονικά (όραση) • Αντιυπερτασικά (επι κακής ρύθμισης) • Αντιδιαβητικά (επι κακής ρύθμισης) • Κεντρικώς δρώντα μυοχαλαρωτικά • Τοπικά και γενικά αναισθητικά
Η Φαρμακοβιομηχανία δεν αναφέρει πάντα στο φύλλο οδηγιών των φαρμάκων την επικινδυνότητα για την οδήγηση, παρόλο που, με βάση τις ανεπιθύμητες ενέργειες, υφίσταται.
ΟΧΙ ! Μπορούμε να βασιστούμε στην πληρότητα των φύλλων οδηγιών σχετικά με τις Ανεπιθύμητες Ενέργειες ; ΟΧΙ ! (τεκμηρίωση στην επόμενη διαφάνεια)
Ο γιατρός αποφασίζει και πληροφορεί τον ασθενή του με βάση τις ανεπιθύμητες ενέργειες που, με την κοινή ιατρική λογική, μπορούν να επηρεάσουν την ικανότητα οδήγησης. Η επίσημη προειδοποίηση στο φύλο οδηγιών (άν υπάρχει) είναι μόνο ένα βοήθημα.
Δεν επιτρέπεται η οδήγηση για ΠΡΟΣΟΧΗ σε Γενική Αναισθησία (σύντομη αναισθησία) Τοπική Αναισθησία Δεν επιτρέπεται η οδήγηση για τουλάχιστον 24 ώρες
οι ανεπιθύμητες ενέργειες ενισχύονται (συχνότητα, βαρύτητα) Φυσικά όλες οι ανεπιθύμητες ενέργειες ενισχύονται (συχνότητα, βαρύτητα) σε συνδυασμό με αλκοολούχα ποτά
Ο ασθενής πρέπει: Να πληροφορεί το γιατρό του για φάρμακα που ήδη λαμβάνει Να μην αγοράζει ο ίδιος χωρίς συνταγή φάρμακα Να πληροφορεί το γιατρό του ότι οδηγεί ή ότι είναι επαγγελματίας οδηγός ή ότι εξασκεί επάγγελμα που χρειάζεται εγρήγορση Να μην αλλάζει μόνος του τη δοσολογία (σε περίπτωση ανεπ. ενεργ.να πληροφορεί το γιατρό του) Να είναι προσεκτικός σε κάθε αρχή ή αλλαγή θεραπείας Να μην χρησιμοποιεί καθόλου αλκοολούχα ποτά κατά τη διάρκεια της θεραπείας