ΚΕΙΜΕΝΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ Εισαγωγή

Χρονικές Αρχές της ΝΕΛ Μεσοβυζαντινή Εποχή, περ. 1000 μ.Χ. (Πολλοί θεωρούν ότι η οριοθέτηση και ο διαχωρισμός μεταξύ της βυζαντινής και της νεοεληνικής λογοτεχνίας είναι αυθαίρετα και ότι αποτελούν αδιάσπαστο σύνολο)

Γλώσσα της ΝΕΛ Ακολουθεί την τυπική διαφοροποίηση που ίσχυε και στη βυζαντινή εποχή μεταξύ λόγιας και δημώδους-λαϊκής γλώσσας, δηλαδή η ΝΕΛ διατυπώνεται γραπτώς και με τις δύο μορφές της ελληνικής γλώσσας, διαιωνίζοντας τον συστημικό διαφορισμό στην ελληνική γλωσσική πραγματικότητα από την Ύστερη Αρχαιότητα έως σήμερα.

Άλλα χαρακτηριστικά της ΝΕΛ Εκφραστικοί τρόποι: παρατηρείται ομοιότητα μεταξύ «ακριτικών» και «κλέφτικων» δημοτικών τραγουδιών κ.ά. Στιχουργική: η αλλαγή της προφοράς σηματοδοτεί και αλλαγή στη μετρική/στιχουργική (από τα προσωδιακά μέτρα της ΑΕΛ μεταβαίνουμε στα τονικά μέτρα της ΝΕΛ) *Η ομοιοκαταληξία εισήχθη από ιταλική επίδραση

Άλλα χαρακτηριστικά της ΝΕΛ Θεματική: υπό τη δυτική επίδραση («Φραγκοκρατία») ανανεώνονται τα θέματα της ΝΕΛ (ιπποτισμός, ερωτισμός, εξωτισμός κ.τ.ό.) «Εθνική» ποίηση: τότε (περ. 1000 μ.Χ.) συντίθεται το Έπος του Διγενή που θεωρείται το «εθνικό» ηρωϊκό άσμα των Βυζαντινών(«Ρωμαίων»/Ρωμιών)→Εθνική συνείδηση

Δημοτικό* Τραγούδι** *διότι είναι δημιούργημα του δήμου/λαού, ανώνυμο έργο συλλογικής έμπνευσης που αναφέρεται στη συλλογική κουλτούρα **τραγούδι˂τραγωδία: αφηγείται μία τραγική ιστορία μικρής έκτασης (σε σύγκριση με τις Αρχαίες Τραγωδίες) -Η απαρχή του είδους χάνεται στα βάθη των αιώνων και δεν είναι δυνατή η τοποθέτησή της με ακρίβεια· τα δ.τ. ίσως έρχονται από την Αρχαιότητα, ίσως είναι δημιουργήματα της πρώιμης Βυζαντινής Εποχής

Χαρακτηριστικά των Δ.Τ. Λιτός, πυκνός λόγος Ισομετρία (κάθε στίχος ένα ολοκληρωμένο νόημα-δεν απαντά ο διασκελισμός) Επανάληψη μεταξύ δύο ημιστιχίων Άσκοπα ερωτήματα Αδύνατο/Απίθανο/Υπερφυσικό Προσωποποιήσεις Τριαδικό σχήμα

Είδη Δ.Τ. Παραλογές Ακριτικά Του Κάτω Κόσμου Ιστορικά Κλέφτικα Κοινωνικά (του γάμου, της ξενιτιάς κ.ά.)

Παραλογές Πολύστιχα αφηγηματικά τραγούδια που εξιστορούν δραματικές κυρίως περιπέτειες της ζωής, πραγματικές ή φανταστικές, με έντονο το παραμυθικό/εξω-λογικό στοιχείο, π.χ. «Του γιοφυριού της Άρτας», «Του νεκρού αδελφού», «Ο γυρισμός του ξενιτεμένου», «Ο γιος της χήρας» κ.ά. *Παραλογή˂παρακαταλογή (μελοδραματική αφήγηση/απαγγελία)

Ακριτικά Αφιερωμένα στους υπερασπιστές των ανατολικών συνόρων («άκρων») της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας που από το 650 έως το 950 μ.Χ, περίπου αγωνίζονταν εναντίον των μουσουλμανικών εισβολών στην ελληνόφωνη-χριστιανική Μ. Ασία. Αυτοί, οι Ακρίτες ήταν οι ήρωες του μικρασιατικού ελληνισμού στους οποίους αναφέρονται τα άσματα αυτά. «Του Διγενή Ακρίτα», «Του Κωνσταντίνου», «Του Αρμούρη», «Του Θεοφύλακτου» κ.ά.