«Λέμε ΟΧΙ στο σχολικό εκφοβισμό»

ΣΧΟΛΙΚΟΣ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ Ο σχολικός εκφοβισμός (αγγλ. bullying) είναι ένα φαινόμενο νεανικής παραβατικότητας, που εμφανίζεται σε πολλές χώρες του κόσμου. Ο σχολικός εκφοβισμός αναφέρεται στη χρήση βίας μεταξύ μαθητών ή συνομηλίκων παιδιών με στόχο να προκληθεί πόνος ή αναστάτωση. Εμφανίζεται με τη μορφή του λεκτικού εκφοβισμού (κοροϊδία, διακρίσεις, σεξουαλικά σχόλια), του κοινωνικού εκφοβισμού (διάδοση φημών, καταστροφή προσωπικών αντικειμένων, απομόνωση από την ομάδα), του σωματικού εκφοβισμού (χτυπήματα, σπρωξίματα, κλωτσιές)και του ηλεκτρονικού εκφοβισμού (εκβιασμός μέσω Διαδικτύου και ηλεκτρονικού ταχυδρομείου). Με βάση τα αποτελέσματα μιας μελέτης που πραγματοποίησε η Εταιρία Ψυχοκοινωνικής Υγείας του Παιδιού και του Εφήβου σε συνεργασία με την Παιδαγωγική σχολή του ΑΠΘ, το 25% των μαθητών έχει υποστεί κάποια μορφή εκφοβισμού εντός του σχολικού περιβάλλοντος με συχνότητα δύο ως τρεις φορές το μήνα ή και περισσότερο. Γενικεύοντας μπορούμε να πούμε ότι πρόκειται για μία εκκωφαντική <<συνομωσία>> σιωπής μέσα στο σχολείο.

Ειδολογικός χωρισμός 1.Σωματικός 2.Απειλές 3.Πειράγματα 4.Παρατσούκλια 5.Διάδοση ψεύτικων και ντροπιαστικών φημών 6.Συναισθηματικός εκφοβισμός 7.Αποκλεισμός από το κοινωνικό περιβάλλον 8.Κλοπές-βανδαλισμοί εις βάρος του θύματος 9.Σκόπιμη σεξουαλική παρενόχληση 10.Ηλεκτρονικό bullying διαμέσου ηλεκτρικών συσκευών

Λόγοι που οδηγούν στο σχολικό εκφοβισμό Ελλιπής καλλιέργεια Η πιθανή βίαιη στάση των γονέων απέναντι στα παιδιά Η επιρροή των Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας(Μ.Μ.Ε.) μέσω διαφόρων προγραμμάτων (π.χ. Βίαιες ταινίες ή/και σειρές) Η αδυναμία στην επικοινωνία Η τυχόν ανεπάρκεια του κοινωνικού περιβάλλοντος Καταπιεστικό και άδικο σχολείο Ρατσισμός Σοβινισμός Εφηβεία

Είδη συμμετεχόντων και επιπτώσεις Οι επιπτώσεις του σχολικού εκφοβισμού είναι ποικίλες, σοβαρές και μακροχρόνιες και αφορούν στα παιδιά που θυματοποιούνται, αλλά και τα παιδιά θύτες καθώς επίσης και τα παιδιά παρατηρητές. Η τελευταία κατηγορία αναφέρεται στους μαθητές οι οποίοι παραμένουν αμέτοχοι.

Συνέπειες(1) Τα παιδιά που εκφοβίζονται: •Έχουν περισσότερες πιθανότητες να υποφέρουν από κατάθλιψη και άγχος και μερικά από τα συμπτώματα που αναγράφονται παρακάτω, μπορεί να εξακολουθήσουν να υπάρχουν μέχρι την ενηλικίωση: •Έχουν συχνά τάσης αυτοκτονίας που μπορεί να συνεχίσουν και μέχρι την ενηλικίωση. Σε μία μελέτη, οι ενήλικες που υπήρξαν θύματα σχολικού εκφοβισμού ήταν 3 φορές πιο πιθανόν να κάνουν σκέψεις για αυτοκτονία. •Είναι πιο πιθανόν να παρουσιάσουν σωματικά συμπτώματα που περιλαμβάνουν, πονοκέφαλους ημικρανίες, δερματικά προβλήματα ( π,χ., έκζεμα, ή ψωρίαση) έλκος, τρέμουλο, αυξημένους παλμούς κρίσεις πανικού κ.α. •Σχετική έρευνα έδειξε ότι τα θύματα σχολικού εκφοβισμού – δημοτικής ηλικίας– είχαν τις διπλάσιες πιθανότητες να εμφανίσουν ψυχωτικά συμπτώματα στην εφηβεία •Είναι πιο πιθανό να παραπονιούνται για την υγεία τους. Σε μία μελέτη, η θυματοποίηση σχετίστηκε με την κατάσταση υγείας χρόνια αργότερα. •Μείωση της σχολικής απόδοσης και παρουσίας στο σχολείο, όπως και αυξημένες πιθανότητες να παρατήσουν εντελώς το σχολείο. •Έχουν περισσότερες πιθανότητες να αντιδράσουν με εξαιρετικά βίαιο τρόπο. Σε 12 από τα 15 περιστατικά στη δεκαετία του 1990, όπου μαθητές έριξαν πύρα στο σχολείο τους, οι σκοπευτές ήταν θύματα σχολικού εκφοβισμού. ◾αυξημένο αίσθημα θλίψης και μοναξιάς ◾ αλλαγές στον ύπνο και στις διατροφικές συνήθειες ◾απώλειας ενδιαφέροντος για δραστηριότητες

Συνέπειες(2) Τα παιδιά που εκφοβίζουν: •‘Έχουν αυξημένες πιθανότητες κατάχρησης αλκοόλ και άλλων ναρκωτικών κατά την περίοδο της εφηβείας καθώς και ως ενήλικες. •Είναι πιο πιθανό να εμπλακούν σε καυγάδες, σε βανδαλισμούς και να παρατήσουν το σχολείο. •Είναι πιο πιθανό να ασκήσουν πρόωρη σεξουαλική δραστηριότητα. •Είναι πιο πιθανό να έχουν προβλήματα με τον νόμο όταν ενηλικιωθούν. Σε μία μελέτη, 60% των αγοριών που εκφόβιζαν στο Γυμνάσιο είχαν είδη προβλήματα με τον νόμο πριν συμπληρώσουν τα 24 έτη. Επίσης αυτά τα άτομα όταν ενηλικιωθούν είναι πιο πιθανόν να ασκούν βία στους συντρόφους τους και στα παιδιά τους και αδυνατούν να κρατήσουν τις φιλικές τους σχέσεις.

Συνέπειες (3) Τα παιδιά παρατηρητές: Έχουν αυξημένες πιθανότητες να καπνίζουν και να κάνουν κατάχρηση αλκοόλης ή άλλων ναρκωτικών. ‘Έχουν αυξημένα προβλήματα ψυχικής υγείας, συμπεριλαμβανομένων της κατάθλιψη και το άγχος. Είναι πιο πιθανόν να απουσιάζουν συχνά από το σχολείο.

Τρόποι αντιμετώπισης 1.Επικοινωνία με καθηγητές και ψυχολόγους 2.Επιτήρηση σχολικού χώρου 3.Συνεργασία καθηγητών, γονέων και μαθητών 4.Ενημέρωση 5.Βοήθεια συμμαθητών 6.Προβολή υγειών προτύπων 7.Συμμετοχή του παιδιού σε κοινωνικές δραστηριότητες 8.Φιλίες 9.Επικοινωνία με τους γονείς 10.Αρμονική οικογενειακή συμβίωση 11.Διάλογος

ΤΕΛΟΣ