Από την πλατωνική μίμηση έως το ηθικό δικαίωμα του καλλιτέχνη να είναι ο εαυτός του Από την τεχνική στην τέχνη H τέχνη ως μίμηση - Πλάτων Μίμηση / Δημιουργία Πηγμαλίων Λούσιαν Φρόυντ Λεονάρντο ντα Βίντσι: ποιητής πραγμάτων / ποιητής ονείρων

Σχήματα: Όταν αναφερόμαστε σε αλλαγές στην τέχνη, εννοούμε αλλαγές στα σχήματα, διαδοχικές βελτιώσεις. Τι είναι σχήματα; Δεν ζωγραφίζουμε ό,τι βλέπουμε, αλλά βλέπουμε ό,τι ζωγραφίζουμε To τι / Το πώς Ένα παιδικό «σπίτι» Η ελληνική επανάσταση. (Το σχήμα της έναντι της αιγυπτιακής) Σύγκριση αιγυπτιακής / ελληνικής τέχνης.

Αντίδραση του Πλάτωνα: Η ψευδαίσθηση συσκοτίζει τη μόνη διάκριση που δέχεται ψεύδος / αλήθεια. Αλλά η τέχνη εισάγει το λυκόφως. Ο καλλιτέχνης, ενώ δεν κοιμάται, ονειρεύεται. Το πώς; Η ασπίδα του Αχιλλέα.

Σχήματα Ανατολή / Χριστιανισμός (θεία αποκάλυψη / δέος / υποταγή) Αναγέννηση (πρότυπα / αυτόπτης μάρτυς / Αμπέρτι / προοπτική) Ντα Βίντσι: καθόλου / καθολική ιδέα / ιδέα / Πλάτων Ακαδημίες ( ) Ο προικισμένος καλλιτέχνης / οι κανόνες / τα θέματα

Αντίδραση, 19ος αιώνας Αναμέτρηση με τη συγκεκριμένη οπτική εμπειρία. Ρουσώ στον Αιμίλιο. Η φράση του Κόνσταμπλ, προσπαθώ να ξεχάσω. Ο Απολλώνιος είχε ήδη παρατηρήσει ότι στη μίμηση (στον πίνακα) συμμετέχει και ο θεατής, αφού προβάλλει πράγματα που έχει στο μυαλό του. (Με την προβολή ασχολείται ολόκληρος κλάδος της ψυχολογίας). Οι ιμπρεσιονιστές

Μεταϊμπρεσιονιστές [Γλώσσα (Langue) είναι το κοινωνικό μέρος της γλώσσας και είναι ανεξάρτητη από άτομο σε άτομο. Oμιλία (Parole)]. Αντικείμενο Υποκείμενο Tο βίωμα του καλλιτέχνη, που φτάνει κάποτε σε εκρηκτική ένταση, προβάλλεται στα αντικείμενα του εξωτερικού κόσμου, τα φορτίζει και τα μεταμορφώνει ή τα παραμορφώνει. H τέχνη ισοδυναμεί εδώ με υπαρξιακή μαρτυρία και ηθική κρίση. Σεζάν / Mondrian / Γεωμετρική αφαίρεση. Bαν Γκογκ / Φωβισμός / Γέφυρα / Αφηρημένος εξπρεσιονισμός της αμερικανικής σχολής.

Κρίση της ευρωπαϊκής αυθεντίας και το δίδαγμα των ξένων πολιτισμών Ιαπωνισμός. Οριενταλισμός. Πρωτογονισμός του Γκωγκέν. H συνειδητή επιλογή του Γκωγκέν και άλλων καλλιτεχνών ισοδυναμεί με καταγγελία των φυλετικών διακρίσεων, που υπήρξε πρόσχημα των Eυρωπαίων για την αποικιοκρατική πολιτική, η οποία συστηματοποιείται και κορυφώνεται αυτή την εποχή από τα επίσημα κράτη. Τέχνη της μαύρης Αφρικής. Πικάσο. Δεσποινίδες της Αβινιόν (1907). H τέχνη γίνεται μάρτυρας της βαθύτατης κρίσης των αξιών του δυτικού πολιτισμού που απηχεί η σύγχρονη λογοτεχνία και φιλοσοφία και θα επιβεβαιώσει σε λίγο η ιστορία με την έκρηξη του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου.

Η ανεικονική τέχνη: Καντίνσκυ, Πρώτη ανεικονική ακουαρέλα, (1910) Γερμανική φιλοσοφία, δεσπόσουσα η ιδέα της ενδοσυμπάθειας ή ενσυναίσθησης. Συγκινησιακή προσέγγιση του έργου της τέχνης από τον δέκτη. Bίλχελμ Bόρινγκερ Και πάλι στον Πλάτωνα: Φίληβος Εξηγεί στον Πρώταρχο την ευφροσύνη που προκαλούν τα όμορφα χρώματα και σχήματα. [...] τις ευθείες, τις καμπύλες, τα επίπεδα που από τη φύση τους έχουν παντοτινή ομορφιά. Kαι η ηδονή που μας δίνουν είναι εγγενής και δεν εξαρτάται από τη δική μας διάθεση. Tο ίδιο ισχύει και για τα χρώματα.

Βιβλιογραφία E. H. Gombrich, Tέχνη και ψευδαίσθηση, Mελέτη για την ψυχολογία της εικαστικής αναπαράστασης, Mετάφραση Aνδρέας Παππάς, Eκδόσεις Nεφέλη, Bιβλιοθήκη της τέχνης, Aθήνα Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα, Εισαγωγή στη μοντέρνα τέχνη. Σημειώσεις Ιστορίας της τέχνης, Εκδ. Αδάμ, Αθήνα Πλάτων, Φίλοιβος. Monroe C. Beardsley, Iστορία των Aισθητικών Θεωριών, Mετάφραση Δημοσθένης Kούρτοβικ, Παύλος Xριστοδουλίδης, Eπιμέλεια Παύλος Xριστοδουλίδης, Eκδόσεις Nεφέλη, Aθήνα 1989.