ΛΙΠΗ Οικογενειακή Αγωγή Ι Κατερίνα Καρεκλά
Απαραίτητα Λιπαρά Οξέα Ο οργανισμός συνθέτει όλα τα λιπαρά οξέα εκτός από δύο: Λινελαϊκό οξύ (ω-6) Α-λινολενικό οξύ (ω-3) Ονομάζονται απαραίτητα και πρέπει να τα παίρνει από τις τροφές. Κατερίνα Καρεκλά
Λινελαϊκο οξύ Α-Λινολενικό οξύ Κυριότερο της ομάδας ω-6 Βρίσκεται σε αφθονία στα φυτικά έλαια Α-Λινολενικό οξύ Κυριότερο της ομάδας ω-3 Βρίσκεται σε αφθονία στα λιπαρά ψάρια: πέστροφα, σολομός, σκουμπρί, σαρδέλες, τόνος Κατερίνα Καρεκλά
Ρόλος απαραίτητων λιπαρών οξέων Συμμετέχουν στη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος και της όρασης Απαραίτητα για τη φυσιολογική ανάπτυξη του εγκεφάλου και του νευρικού συστήματος Βασικά συστατικά κυτταρικών μεμβρανών Τα ω-3 προστατεύουν τις αρτηρίες από αθηροσκλήρωση και μειώνουν τριγλυκερίδια και κακή χοληστερόλη Κατερίνα Καρεκλά
Τριγλυκερίδια Τα λιπαρά οξέα σπάνια βρίσκονται ελεύθερα στα τρόφιμα. Τρία λιπαρά οξέα + ένα μόριο γλυκερόλης Ο οργανισμός συνθέτει τα δικά του τριγλυκερίδια Ψηλά επίπεδα τρογλυκεριδίων στο αίμα συνδέονται με καρδιοπάθειες Φυσιολογικά επίπεδα: 150-160 mg/dl Κατερίνα Καρεκλά
Τριγλυκερίδιο Γλυκερόλη Λιπαρά οξέα Κατερίνα Καρεκλά
ΧΟΛΗΣΤΕΡΟΛΗ Η χοληστερόλη είναι μια λιπαρή ουσία που ο ίδιος ο οργανισμός την παράγει ανάλογα με τις ανάγκες του. Ο οργανισμός παράγει καθημερινά 400-1000mg/ημέρα. Μόνο σε τρόφιμα ζωικής προέλευσης Δομικό στοιχείο της μεμβράνης των κυττάρων Πρόδρομη ουσία στερεοειδών ορμονών και βιταμίνης D Με τη δίαιτα 200-700 mg/ημέρα Συστάσεις: 350 mg/ημέρα Κατερίνα Καρεκλά
Τα περισσότερα τρόφιμα φυτικής προέλευσης δεν περιέχουν χοληστερόλη. Κυρίως όμως τη χοληστερόλη την παίρνει ο οργανισμός από τις τροφές ζωϊκής προέλευσης (κορεσμένα λίπη). Επίσης τροφές όπως ο κρόκος του αυγού, τα εντόσθια και άλλα οστρακοειδή περιέχουν μεγάλες ποσότητες χοληστερόλης. Ο περιορισμός της κατανάλωσης τροφίμων που περιέχουν χοληστερόλη, συμβάλλει στη της χοληστερόλης στο αίμα. Τα περισσότερα τρόφιμα φυτικής προέλευσης δεν περιέχουν χοληστερόλη. Κατερίνα Καρεκλά
ΤΡΟΦΕΣ ΠΟΥ ΑΝΕΒΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΧΟΛΗΣΤΕΡΟΛΗ Κατερίνα Καρεκλά
ΧΟΛΗΣΤΕΡΟΛΗ Η χοληστερόλη διακινείται στο αίμα «δεσμευμένη» με πρωτεΐνες. Το σύμπλεγμα πρωτεΐνης και χοληστερόλης ονομάζεται λιποπρωτεϊνη. ΦΩΣΦΟΛΙΠΙΔΙΑ ΠΡΩΤΕΪΝΗ ΧΟΛΗΣΤΕΡΟΛΗ ΤΡΙΓΛΥΚΕΡΙΔΙΑ Κατερίνα Καρεκλά
Λιποπρωτεΐνη χαμηλής πυκνότητας, LDL (Low Density Lipoprotein) Μεταφέρει τη χοληστερόλη από το συκώτι προς τους περιφερικούς ιστούς και τα κύτταρα του οργανισμού και έτσι αυξάνει τον κίνδυνο αθηρωμάτωσης. Η χαμηλής πυκνότητας λιποπρωτεϊνη (LDL) έχει συσχετιστεί με την απόφραξη των στεφανιαίων αρτηριών και γι’ αυτό έχει ονομαστεί «κακή». Κατερίνα Καρεκλά
Λιποπρωτεΐνη Ψηλής Πυκνότητας, HDL (High Density Lipoprotein) Με τον τρόπο αυτό μειώνεται η εναπόθεση της χοληστερόλης στα τοιχώματα των αγγείων. Παράλληλα μειώνεται και ο κίνδυνος αθηρωμάτωσης και απόφραξης των αρτηριών. Για το λόγο αυτό η λιποπρωτεΐνη HDL είναι γνωστή ως «καλή» χοληστερόλη, γιατί απομακρύνει τη χοληστερόλη από τις αρτηρίες και έτσι εμποδίζει την απόφραξη τους. Κατερίνα Καρεκλά
Φυτοστερόλες Παράγωγα στερόλων από φυτικές πηγές Σύσταση παρόμοια με την χοληστερόλη Συναγωνίζονται στην απορρόφηση της χοληστερόλης μειώνουν την ολική και την LDL χοληστερόλη Προϊόντα εμπλουτισμένα με φυτοστερόλες Κατερίνα Καρεκλά
Φωσφολιπίδια Ένα μόριο γλυκερόλης + δύο μόνο λιπαρά οξέα + φωσφορική ομάδα Δρουν ως γαλακτοματοποιήτες διασπούν το λίπος σε μικρά σταγονίδια Διευκολύνεται η μεταφορά του λίπους Συστατικά των κυτταρικών μεμβρανών Τα πιο γνωστά: οι λεκιθίνες Κατερίνα Καρεκλά
Υδρογονωμένα Λίπη Υδρογόνωση είναι μια χημική μέθοδος που μετατρέπει τα ρευστά λίπη σε στερεά. Άτομα υδρογόνου προστίθενται με ειδική επεξεργασία διπλοί δεσμοί – απλοί Υδρογονωμένα προϊόντα: ημίρρευστα ή στερεά Μαργαρίνες προϊόν υδρογόνωσης Υδρογόνωση: αντί σε κορεσμένα γίνονται trans λιπαρά οξέα Κατερίνα Καρεκλά
ΗΜΕΡΗΣΙΕΣ ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ Η ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΧΟΛΗΣΤΕΡΟΛΗΣ ΑΠΟ ΤΙΣ ΤΡΟΦΕΣ ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΗ ΑΠΟ 300mg Κατερίνα Καρεκλά
Να μην ξεχνάμε ότι η κατανάλωση όλων των λιπών ΔΕΝ πρέπει να είναι απεριόριστη μια και ΟΛΑ περιέχουν ΠΟΛΛΕΣ ΘΕΡΜΙΔΕΣ ΛΙΠΗ ΙΣΟΝ ΘΕΡΜΙΔΕΣ Τα λίπη είναι γεμάτα θερμίδες. Παρέχουν 9 θερμίδες περίπου ανά γραμμάριο έναντι 4 μόνο θερμίδων ανά γραμμάριο υδατανθράκων που τρώτε. Έτσι μπορείτε να τρώτε διπλάσια τροφή πλούσια σε υδατάνθρακες, απ’ ότι λιπαρή τροφή και πάλι να εξοικονομείτε θερμίδες. Κατερίνα Καρεκλά