ΤΑ ΑΣΤΕΡΙΑ “οι άλλοι ήλιοι” ΤΑ ΑΣΤΕΡΙΑ “οι άλλοι ήλιοι” «Κάποιος είπε πως η αγάπη σ’ ένα αστέρι κατοικεί…» Αλκίνοος Ιωαννίδης Νίκη Μαματσή Φυσικός

αστέρας = ένα λαμπερό αέριο ουράνιο σώμα που παράγει ενέργεια από πυρηνικές αντιδράσεις σύντηξης που συμβαίνουν στον πυρήνα του.

1022 αστέρες κατέγραψε ο Ίππαρχος 7000 περίπου είναι ορατοί δια γυμνού οφθαλμού

Αποστάσεις Ήλιος (ο πλησιέστερος αστέρας στη Γη) - 150.000.000 χλμ. Α του Κενταύρου (ο αμέσως επόμενος) - 44.000.000.000.000 χλμ Σείριος- 82.000.000.000.000 χλμ

Αν ένα διαστημόπλοιο κατάφερνε να ταξιδεύει με ταχύτητα 50 Αν ένα διαστημόπλοιο κατάφερνε να ταξιδεύει με ταχύτητα 50.000 km/h, θα έφθανε στη Σελήνη σε 8 ώρες, στον Ήλιο σε 125 ημέρες και στον Α του Κενταύρου σε 92.800 έτη!

Από τα αρχαία χρόνια οι άνθρωποι προκείμενου να μπορέσουν να τους μελετήσουν τους κατάταξαν σε ευδιάκριτα συμπλέγματα τα οποία ονομάζονται αστερισμοί

Η λαμπρότητά των αστέρων ποικίλει και εξαρτάται από μέγεθος απόσταση θερμοκρασία

Τα αστέρια έχουν χρώματα που οφείλονται στη διαφορετική θερμοκρασία τους Γαλάζιο για τα πιο θερμά αστέρια Κόκκινο για τα λιγότερο θερμά Ο Β Α F G K M Φασματικοί τύποι

Διάγραμμα Hertzsprung-Russel(H-R) Πρόκειται για ένα διάγραμμα που παριστάνει τη σχέση μεταξύ της θερμοκρασίας επιφάνειας και της λαμπρότητας των αστέρων.

Παρατηρούμε ότι οι αστέρες δεν κατανέμονται τυχαία αλλά ομαδοποιούνται σε 4 περιοχές του διαγράμματος

Μεγέθη αστέρων

Μεγέθη αστέρων

ο Αντάρης (α του Σκορπιού) Μεγέθη αστέρων Ο Ήλιος μας ο Αντάρης (α του Σκορπιού)

Tα άστρα γεννιούνται, εξελίσσονται και πεθαίνουν διαρκώς. Το πώς όμως θα πεθάνουν και τι θα αφήσουν πίσω τους εξαρτάται από την αρχική τους μάζα.

Σενάριο 1ο : λευκός νάνος Αν η μάζα του άστρου είναι μικρή, περίπου ίση με μάζα του Ήλιου, τότε πεθαίνει σχετικά ήρεμα.

Όταν εξαντληθεί το υδρογόνο του, διαστέλλεται δραματικά ενώ ταυτόχρονα μειώνεται η θερμοκρασία του, οπότε μετατρέπεται σε ερυθρό γίγαντα. Όταν πλέον εξαντληθούν όλα τα καύσιμά του ψύχεται αργά και μετατρέπεται σε λευκό νάνο και αργότερα σε μαύρο νάνο

Σενάριο 2ο: έκρηξη υπερκαινοφανούς (supernova) Τα άστρα με μεγαλύτερες μάζες πεθαίνουν απότομα και βίαια.

Τα άστρα αυτά υφίστανται ολοκληρωτική κατάρρευση της ίδιας της ύλης τους λόγω τεράστιας βαρύτητας. Η  τελευταία τους προσπάθεια για να αποτρέψουν τη κατάρρευση, είναι να εκτινάξουν ένα μεγάλο μέρος της ύλης του στο διάστημα.

Μια έκρηξη supernova αντιστοιχεί σε λαμπρότητα ενός δισεκατομμυρίου ήλιων

Μια από αυτές τις θεαματικές εκρήξεις παρατηρήθηκε από Κινέζους και Άραβες αστρονόμους το 1054, καθώς η λάμψη της ήταν τόσο έντονη, που φαινόταν στο φως της μέρας επί 23 μέρες. Το νεφέλωμα του Καρκίνου είναι τα συντρίμμια του.

O Δανός αστρονόμος Tycho Brahe παρατήρησε μια παρόμοια έκρηξη το 1572

ενώ από τη δεκαετία του 1930 έχουμε δει εκατοντάδες άστρα να πεθαίνουν με τον ίδιο δραματικό τρόπο. Supernova 1987A

αστέρες νετρονίων (pulsars) Αν η μάζα του αστεριού είναι περίπου δύο φορές μεγαλύτερη από αυτήν του Ήλιου, η τεράστια βαρυτική δύναμη συνθλίβει το άστρο.

Οι πυρήνες αλληλεπιδρούν με τα συμπιεσμένα ηλεκτρόνια οπότε τα πρωτόνια μετατρέπονται σε νετρόνια.

Η πυκνότητα ενός αστέρα νετρονίων φτάνει τα 1015 gr/cm3, ενώ  η ταχύτητα περιστροφής του είναι ιλιγγιώδης και μπορεί να φθάσει και τις 3.000 στροφές/s

H ταχύτατη περιστροφή δημιουργεί ένα ισχυρό μαγνητικό πεδίο που στέλνει περιοδικά στη Γη δέσμες ραδιοκυμάτων

Μαύρη τρύπα Αν η μάζα του άστρου ξεπερνάει τις 3 ηλιακές μάζες τότε δεν υπάρχει καμιά δύναμη στη φύση που να μπορεί να αντιταθεί στην ένταση της βαρύτητας του, με αποτέλεσμα την αστραπιαία κατάρρευση του.

βαρυτικό πεδίο που σχηματίζεται Έτσι, η ύλη του του άστρου «συρρικνώνεται» σχεδόν σε ένα σημείο κάτω από το τεράστιο βαρυτικό πεδίο που σχηματίζεται Για να δείτε πως σχηματίζεται μια μαύρη τρύπα κάντε κλικ εδώ

Οτιδήποτε και αν "πέσει" μέσα σε μία "μαύρη τρύπα" "χάνεται" από το σύμπαν, γιατί η βαρύτητα εδώ είναι τόσο μεγάλη ώστε ούτε και το φως να μην μπορεί να διαφύγει από την ελκτική της δύναμη.

Τα υπολείμματα όλων αυτών των διεργασιών (νεφελώματα) θα αποτελέσουν την πρώτη ύλη για τη γέννηση νέων άστρων

Αν θέλετε νε δείτε τον κύκλο ζωής των αστεριών κάντε κλικ εδώ

Προσεχώς…

Πάμε σ΄ άλλους γαλαξίες…

Ετοιμαστείτε…