Περιφερικά ανευρύσματα: καρωτίδες αρτηρίες Χρήστος Δ. Κάρκος, FRCS, EBIR Αγγειοχειρουργός Ε' Χειρουργική Κλινική Α.Π.Θ. Ιπποκράτειο Νοσοκομείο, Θεσσαλονίκη
Ορισμός Εντοπισμένη ↑ της διαμέτρου >50% τιμές αναφοράς: έσω καρωτίδα 0.55cm ± 0.06 στους άνδρες & 0.49cm ± 0.07 στις γυναίκες, καρωτιδικός βολβός: 0.99 cm ± 0.10 και 0.92cm ± 0.10 2 μορφές, ατρακτοειδή & σακοειδή
Μορφολογία Ατρακτοειδή : συχνότερα αμφοτερόπλευρα και εντοπίζονται στο διχασμό Τα σακοειδή: λιγότερο συχνά είναι μονόπλευρα βρίσκονται πίσω από την στυλοειδή απόφυση
Σακοειδές ανεύρυσμα
Επιδημιολογία Σπάνια 1-4% όλων των περιφερικών ανευρυσμάτων 0.5-2% του συνολικού αριθμού των επεμβάσεων στις καρωτίδες
Αιτιολογία Αθηροσκλήρωση (70%) Τραύμα Προηγούμενη επέμβαση (ενδαρτηρεκτομή) Φλεγμονή (ωτίτιδα, αμυγδαλίτιδα, σύφιλη, φυματίωση, μυκωτικές λοιμώξεις) Διαχωρισμός Συγγενές Συνδυασμός με ενδοεγκεφαλικά & σπλαγχνικά ανευρύσματα Σύνδρομο Marfan, νόσος Αδαμαντιάδη-Behcet, οζώδης πολυαρτηρίτιδα (PAN) Μετακτινικό
Συμπτώματα ασυμπτωματικά σφύζουσα μάζα θρομβοεμβολή με TIA ή ΑΕΕ (ατρακτοειδή) πίεση παρακείμενων οργάνων (λάρυγγα, οισοφάγου, γλωσσοφαρυγγικού, συμπαθητικών νεύρων, κρανιακών νεύρων ΙΙ,ΙΙΙ,ΙV,V,VI
Σπάνια αιμορραγία από αυτόματη ρήξη «περιαμυγδαλικά αποστήματα» (παροχέτευση-θανατηφόρος αιμορραγία)
Θεραπεία Συντηρητική Χειρουργική (ανοικτή-ενδαγγειακή)
Συντηρητικά μικρά ανευρύσματα μετα-τραυματικά μετά από διαχωρισμό Αντιπηκτικά Τακτική παρακολούθηση με Triplex
Χειρουργική θεραπεία Απολίνωση (trial occlusion) (Μερική) εκτομή & εμβάλωμα Εκτομή & πρωτογενής αναστόμωση Εκτομή & επανεμφύτευση Εκτομή & αποκατάσταση με φλέβα ή PTFE/Dacron
Χειρουργική θεραπεία
Αποτελέσματα θνητότητα 1.2% ΑΕΕ 6% Θνητότητα & επιπλοκές 7.2% Χειρότερα αποτελέσματα σε ρήξη ή ύπαρξη νευρολογικών εκδηλώσεων
Ενδαγγειακές τεχνικές Η πρόσφατη ανάπτυξη των ενδαγγειακών τεχνικών επέτρεψε την επιτυχή θεραπεία ανευρυσμάτων με κεντρική εντόπιση όσο και αυτών που εντοπίζονται περιφερικά, στη βάση του κρανίου και δεν προσεγγίζονται χειρουργικά ή σε επανεπεμβάσεις
Ενδαγγειακή θεραπεία Εμβολισμός με coils Stent-graft Stent Stent & coils μέσω των κυψελών Δυνατότητα εγκεφαλικής προστασίας Trial balloon occlusion υπό TCD ? Πιθανή απολίνωση της έσω καρωτίδας
Ενδαγγειακή θεραπεία
Stent Xact carotid stent system (Abbott Vascular) closed-cell stent
Ανεύρυσμα με συνοδό στένωση i.a. DSA Ανεύρυσμα με συνοδό στένωση
Διέλευση φίλτρου-τεχνική δυσκολία
Εισαγωγή 2ου σύρματος για να περάσει το stent
Τοποθέτηση stent – πριν από την έκπτυξη
Έκπτυξη του stent - ατελής αποκλεισμός αρχικά
Triplex-2 μήνες Πλήρης θρόμβωση του ανευρύσματος
Αποτελέσματα
Αποτελέσματα 42 ασθενείς, 2 δεκαετίες Ι: 1985-1994 (n=22) vs ΙΙ: 1995-2004 (n=20) Ίδια ποσοστά ΣΔ, ΑΥ, ΣΝ Ι: 12 εκτομή & bypass, 6 εκτομή & patch, 4 απολίνωση ΙΙ: 5 εκτομή & μόσχευμα, 1 απολίνωση, 14 ενδαγγειακά (7 stent-graft, 6 stenting & coil exclusion, 1 εμβολισμός με coils
Η ενδαγγειακή ομάδα Μικρότερη διάρκεια νοσηλείας (3.5 μέρες vs 9.4, p<0.01) Λιγότερες βλάβες κρανιακών νεύρων (5 vs 14%, p<0.04) Μικρότερη θνητότητα/μείζον ΑΕΕ (5 vs 14%, p<0.04)
Συμπεράσματα Ασφαλείς τεχνικές για την καλύτερη προσπέλαση της έσω καρωτίδας στη βάση του κρανίου Η συνοδευομένη νοσηρότητα είναι ένας σοβαρός παράγοντας που πρέπει να ληφθεί υπόψη Οι ενδαγγειακές τεχνικές αποφεύγουν τέτοια προβλήματα, φτάνοντας στο ύψος της βλάβης ενδοαυλικά
Μυκωτικό ανεύρυσμα «Γέφυρα» προς οριστική αποκατάσταση
Μυκωτικό ανεύρυσμα 2 stent-graft
Συμπεράσματα Με την αυξανόμενη εμπειρία, η ενδαγγειακή θεραπεία γίνεται όλο και περισσότερο μέθοδος επιλογής Ικανοποιητικά αποτελέσματα ?Μεσοπρόθεσμα & μακροπρόθεσμα αποτελέσματα (μετανάστευση, στένωση & θρόμβωση του stent καθώς και την ανάπτυξη νευρολογικών εκδηλώσεων)