Προγνωστικοί Δείκτες για το Σύνδρομο Υπνικής Άπνοιας από τον Λειτουργικό Ελεγχο της Αναπνοής Νικόλαος Γ Κουλούρης Α´ ΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ «ΣΩΤΗΡΙΑ»

Οι διαταραχές του ύπνου (σύνδρομα υπνικής άπνοιας) αποτελούν σήμερα σημαντικό πρόβλημα Δημόσιας Υγείας. Συσχετίζονται με σοβαρές καρδιαγγειακές, νευροψυχολογικές επιπλοκές, αυτοκινιστικά ατυχήματα, ως και με διαρκώς αυξανομένη χρήση των συστημάτων Υγείας. Η διάγνωση απαιτεί πολύπλοκες και ακριβές διαγνωστικές εξετάσεις ενώ ο αριθμός των ατόμων που έχουν ένδειξη να υποβληθούν στις εξετάσεις αυτές αυξάνει διαρκώς. Θα ήταν χρήσιμο εάν κάποια(ες) από τις απλούστερες εξετάσεις για τον ασθενή εκ του λειτουργικού ελέγχου ήταν δυνατόν να χρησιμοποιηθεί για την πρόβλεψη του συνδρόμου άπνοιας.

Σημαντικό κοινό χαρακτηριστικό των ασθενών με τα σύνδρομα αυτά είναι η αστάθεια και αυξημένη τάση του τοιχώματος των ανώτερων αναπνευστικών οδών προς στένωση και σύμπτωση.

Saw-toothing

Οι Hoffstein & Oliver σε μελέτη 1260 ασθενών Με φυσιολογικές τιμές αναπνευστικών δοκιμασιών που παραπέμθησαν για μελέτη ύπνου κατέληξαν ότι η παρουσία του συνδρόμου άπνοιας στον ύπνο δεν συσχετιζόταν με κάποια από τις γνωστές εξετάσεις ρουτίνας του Λειτουργικού Ελέγχου της Αναπνοής. (Sleep breath 2003; 7: 159-166)

ΕΡΕΘΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΦΡΕΝΙΚΟΥ ΝΕΥΡΟΥ (11 OSAHS & 10 Normals) Series et al, Respiratory Research 2005; 6: 99 Series et al, Respiratory Research 2005; 6: 99 Η σχέση πίεσης-ροής V=k1Pphar+k2Pphar2 V=0 Pphar=k1/k2 for Ιnspiratory and Εxpiratory twitch. H διαφορά τους είναι Δείκτης της αποτελεσματικότητας να παραμένει ο αεραγωγός ανοικτός (όσο πιο αρνητική είναι η τιμή)

r=0.73, p<0.001 Series et al, Respiratory Research 2005; 6: 99

Negative Expiratory Pressure Τechnique ΤΕΧΝΙΚΗ ΑΡΝΗΤΙΚΗΣ ΠΙΕΣΗΣ Negative Expiratory Pressure Τechnique (NEP)

Koulouris et al, Eur Respir J 1995; 8: 306-13 Πειραματική Διάταξη Εφαρμογής της NEP Koulouris et al, Eur Respir J 1995; 8: 306-13 Για την ανίχνευση του φαινόμενου του “περιορισμού της ροής κατά την ήρεμη εκπνοή” προτείνουμε την μέθοδο της αρνητικής πίεσης ή άλλως NEP (Negative Expiratory Pressure) η οποία είναι απαλλαγμένη από θεωρητικά προβλήματα, δεν απαιτεί πληθυσμογράφο, είναι απλή και μη επεμβατική.

Koulouris et al, Eur Respir J 2003; 21: 743-8 Εάν σε σύγκριση με την κοντρόλ, η δεύτερη εκπνοή δεν εμφανίζει καθόλου ή εμφανίζει μερική αύξηση της εκπνευστικής ροής αυτό σημαίνει "δυναμική σύμπτωση αεραγωγών" και "περιορισμό της ροής". Αντίθετα, αν η εκπνευστική ροή της κοντρόλ εκπνοής και της αμέσως επομένης δεν συμπίπτουν καθόλου ο ασθενής δεν έχει "δυναμική σύμπτωση αεραγωγών". Η τεχνική (ΝEP) είναι απλή, ταχεία και αξιόπιστη στην ανίχνευση του φαινομένου της "δυναμικής σύγκλεισης των αεραγωγών" ή άλλως του «περιορισμού της ροής κατά την ήρεμη αναπνοή» σε καθιστή και ύπτια θέση.

Δυναμική σύμπτωση των ενδοθωρακικών αεραγωγών κατά την ήρεμη αναπνοή

Δυνητικά Προβλήματα εφαρμογής της Αρνητικής Πίεσης (NEP) σε ασθενείς με Σύνδρομο Απνοιών/Υποπνοιών στον Υπνο Tantucci et al, JAP 1999; 87: 969-76

Είναι συνεπώς λογική συνέπεια η χρήση της τεχνικής της αρνητικής πίεσης (NEP) για να μελετηθεί η ανταπόκριση σε αυτή των ανώτερων αναπνευστικών οδών. Με την χρήση της είναι δυνατόν να αποκτηθούν δεδομένα και δείκτες που θα βοηθήσουν στην διάγνωση και διαφώτιση των μηχανισμών παθογένειας στα σύνδρομα άπνοιας στον ύπνο.

Ανίχνευση του Συνδρόμου Απνοιών/Υποπνοιών στον ύπνο με την τεχνική της Αρνητικής Πίεσης (NEP) 6 controls, 16 SDB Liistro et al, Eur Respir J 1999; 14: 185-90

Ανίχνευση του Συνδρόμου Απνοιών/Υποπνοιών στον ύπνο με την τεχνική της Αρνητικής Πίεσης (NEP) -5 cm H20 Supine -10 cm H2O Supine Verin et al, Thorax 2002; 57: 423-28 19 OSAHS with normal lung function

Ανίχνευση του Συνδρόμου Απνοιών/Υποπνοιών στον ύπνο με την τεχνική της Αρνητικής Πίεσης (NEP) Οι Meerhaeghe et al σε μεγαλύτερο αριθμό ασθενών (238 με φυσιολογική σπιρομέτρηση) και κατέληξαν στο συμπέρασμα πως ο βαθμός αστάθειας των ανώτερων αεραγωγών (UAI) μετρούμενος με την αρνητική πίεση συσχετίζεται με την βαρύτητα και δύναται να αποβεί χρήσιμος στο να ανιχνεύει το σύνδρομο υπνικής άπνοιας. Τόνισαν δε πως ο περιορισμός της ροής που μετρείται σε ύπτια θέση φαίνεται να είναι ο καλύτερος και απλούστερος δείκτης ανίχνευσης, ο οποίος επιτυγχάνεται δε κατά την διάρκεια της ημέρας που ασθενής είναι απόλυτα ξύπνιος. Meerhaeghe et al Thorax, 2004; 59: 883-888

Ανίχνευση του Συνδρόμου Απνοιών/Υποπνοιών στον ύπνο με την τεχνική της Αρνητικής Πίεσης (NEP) Insalaco et al, Chest 2005; 128: 2159-2165 ). Οι Insalaco et al εφάρμοσαν την τεχνική της αρνητικής πίεσης σε δύο επίπεδα (-5 cm και -10 H2O) σε 37 ασθενείς με υποψία συνδρόμου υπνικής/άπνοιας και φυσιολογικούς σπιρομετρικούς δείκτες εξετάζοντες τόσο τον κλασσικό δείκτη του ποσοστού του περιορισμού της εκπνευστικής ροής (%ΕFL) με την εφαρμογή της τεχνικής της αρνητικής πίεσης, όσο και προτείνοντες νέο δείκτη.

Ανίχνευση του Συνδρόμου ΑπνοιώνΥποπνοιών στον ύπνο με την τεχνική της Αρνητικής Πίεσης (NEP) Insalaco et al, Chest 2005; 128: 2159-2165

Ανίχνευση του Συνδρόμου Απνοιών/Υποπνοιών στον ύπνο με την τεχνική της Αρνητικής Πίεσης (NEP) Insalaco et al, Chest 2005; 128: 2159-2165

Ανίχνευση του Συνδρόμου Απνοιών/Υποπνοιών στον ύπνο με την τεχνική της Αρνητικής Πίεσης (NEP) Ο δείκτης (Ιq %) προκύπτει από τον «λόγο» των επιφανειών των καμπύλων ροής-όγκου μεταξύ της ήρεμης αναπνοής όπου έχει εφαρμοστεί η αρνητική πίεση και της προηγούμενης (κοντρόλ) ήρεμης αναπνοής σε 15 φυσιολογικά άτομα και 35 ασθενείς με σύνδρομο υπνικής άπνοιας. Tamisier et al, Sleep Medicine 2005; 6: 205-213

Ανίχνευση του Συνδρόμου Απνοιών/Υποπνοιών στον ύπνο με την τεχνική της Αρνητικής Πίεσης Οι Tamisier et al προσδιόρισαν τόσο το νέο ποσοτικό (Ιq %) για ανίχνευση του συνδρόμου υπνικής άπνοιας όσο και τον κλασσικό δείκτη, του ποσοστού του περιορισμού της εκπνευστικής ροής (%ΕFL) κατά την εφαρμογή της αρνητικής πίεσης στο επίπεδο -5 cm και -10 H2O σε καθιστή και ύπτια θέση. Ο κλασσικός δείκτης του ποσοστού του περιορισμού της εκπνευστικής ροής (%ΕFL) και ο δείκτης (Ιq %) ήταν ικανοί να ξεχωρίσουν τους ασθενείς από τους φυσιολογικούς, του τελευταίου υπερέχοντος. NPV=96.6%, PPV=76.9%. Tamisier et al, Sleep Medicine 2005; 6: 205-213

Ανίχνευση του Συνδρόμου Απνοιών/Υποπνοιών στον ύπνο με την τεχνική της Αρνητικής Πίεσης (NEP) Οι δείκτες αυτοί προκύπτουν από την μέτρηση του όγκου αέρα που εκπνέεται στο αρχικό 0.5 και 1 s κατά την εφαρμογή της αρνητικής πίεσης, η V,NEP0.5 και V,NEP1 αντίστοιχα. Ferretti et al, Respiratory Research 2006; 7: 54

Ανίχνευση του Συνδρόμου Απνοιών/Υποπνοιών στον ύπνο με την τεχνική της Αρνητικής Πίεσης Οι ασθενείς είχαν τιμές χαμηλότερες από τους φυσιολογικούς και τα άτομα με ροχαλητό χωρίς επίσημο σύνδρομο υπνικής άπνοιας. Παρόλα’ αυτά οι συγγραφείς κατέληξαν στο συμπέρασμα πως οι δείκτες V,NEP0.5 και V,NEP1 δεν είναι αξιόπιστοι σε χρήση ρουτίνας. Ferretti et al, Respiratory Research 2006; 7: 54

Συμπέρασμα: Η εφαρμογή μιας απλής, φθηνής και ταχείας δοκιμασίας, της τεχνικής αρνητικής πίεσης (NEP), στο σύνδρομο άπνοιας/υπόπνοιας έχει δώσει μέχρι σήμερα υποσχόμενα αποτελέσματα όσον αφορά την ανίχνευσή του. Παρόλα αυτά εντατική έρευνα απαιτείται ακόμη προς ακριβή προσδιορισμό της διαγνωστικής αξίας αυτής της τεχνικής.

Ευχαριστώ για την προσοχή σας!! Ευχαριστώ για την προσοχή σας!!!! Παρνασσός, Ελλάς Ευχαριστώ για την προσοχή σας!!