1. ΑΠΟ ΤΟ ΚΥΤΤΑΡΟ ΣΤΟΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ Βιολογια α΄λυκειου 1. ΑΠΟ ΤΟ ΚΥΤΤΑΡΟ ΣΤΟΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ

ΚΥΤΤΑΡΑ ΚΑΙ ΙΣΤΟΙ Ανθρώπινος οργανισμός: τουλάχιστον 1013 κύτταρα Ζυγωτό: αλλεπάλληλες μιτωτικές διαιρέσεις  Διαφοροποίηση: διαφορετικά μορφολ. και λειτ. χαρ/κα Ποικιλομορφία  Μέγεθος – Σχήμα – Μορφή Κύτταρα μορφολογικά όμοια που συμμετέχουν στην ίδια λειτουργία αποτελούν έναν ιστό. 4 είδη ιστών: Επιθηλιακός – Ερειστικός – Μυϊκός – Νευρικός.

Επιθηλιακοσ ιστοσ Κύτταρα στενά συνδεδεμένα μεταξύ τους  Σχηματίζουν επιφάνειες: α. εξωτερική κάλυψη σώματος ή β. εσωτερική επένδυση κοιλοτήτων Ποικίλη μορφολογία Πλακώδη επιθηλιακά κύτταρα (πεπλατυσμένα κύτταρα που σχηματίζουν το τοίχωμα των τριχοειδών αγγείων ή των πνευμονικών κυψελίδων) Κροσσωτός επιθηλιακός ιστός (π.χ. αεροφόρες οδοί – λεπτό έντερο)

Επιθηλιακα κυτταρα τοιχωματοσ τριχοειδων αγγειων

Πνευμονικεσ κυψελιδεσ

Επιθηλιακα κυτταρα Ρόλος: Προστασία Απομάκρυνση βλέννας και σκόνης Επιτρέπει διάχυση και απορρόφηση ουσιών Συμβάλλει στην παραγωγή και έκκριση προϊόντων Βλεφαρίδες & Μικρολάχνες στον κροσσωτό επιθ. ιστό  Απομάκρυνση βλέννας (μαζί με μικρόβια και σκόνη) από βλεφαρίδες & Απορρόφηση χρήσιμων τελ. προϊόντων από μικρολάχνες

Κροσσωτοσ επιθηλιακοσ ιστοσ

Κροσσωτοσ επιθηλιακοσ ιστοσ (3D)

αδενεσ Αδένας: επιθηλιακά κύτταρα που παράγουν κι εκκρίνουν κάποιο προϊόν Από πολλά κύτταρα  σιελογόνοι αδένες Από ένα μόνο κύτταρο  βλεννογόνα κύτταρα γαστρεντερικού σωλήνα

Εξωκρινεισ – ενδοκρινεισ - μεικτοι αδενεσ Εξωκρινείς: εκκρίνουν τα προϊόντα τους δια μέσου ενός εκφορητικού πόρου είτε έξω από το σώμα (π.χ. ιδρωτοποιοί) είτε σε εσωτερικές κοιλότητες (π.χ. σιελογόνοι) Ενδοκρινείς: εκκρίνουν τα προϊόντα τους κατευθείαν στο αίμα (π.χ. υπόφυση) Μεικτοί: εξωκρινής και ενδοκρινής μοίρα (π.χ. πάγκρεας – όχι 3η παράγραφος σελ. 10)

Ερειστικοσ ιστοσ Διάκριση σε: Συνδετικό – Χόνδρινο – Οστίτη ιστό Κύτταρα μέσα σε άφθονη μεσοκυττάρια ουσία  Εντός της: πρωτεΐνες κολλαγόνο (αντοχή και ελαστικότητα) και ελαστίνη (περισσότερη ελαστικότητα) Ρόλος: Σύνδεση δομών μεταξύ τους Στήριξη Προστασία Διάκριση σε: Συνδετικό – Χόνδρινο – Οστίτη ιστό

Κολλαγονο - ελαστινη

Συνδετικοσ ιστοσ Διάκριση σε χαλαρό και πυκνό Χαλαρός: κυρίως δέρμα – μεσοκυττάρια ουσία με ίνες κολλαγόνου και ελαστίνης Πυκνός: μεσοκυττάρια ουσία κυρίως από δεσμίδες ινιδίων κολλαγόνου – σε συνδέσμους αρθρώσεων και τένοντες (σύνδεση σκελετικών μυών με οστά) Λιπώδης: Ειδικός τύπος χαλαρού συνδετικού ιστού  λιποκύτταρα: αποθήκες λίπους

Πυκνοσ Συνδετικοσ ιστοσ Δεσμίδες ινών κολλαγόνου – Πυρήνες ινοβλαστών – Αιμοφόρα Αγγεία (αα)

λιπωδησ ιστοσ Π: πυρήνες λιποκυτ. (δυσδιάκριτοι) Τριχ: τριχοειδή αγγεία Λιποκύτταρα

Χονδρινοσ ιστοσ Στέρεος και εύκαμπτος Χονδροβλάστες (κύτταρα ιστού): σε κοιλότητες της μεσοκυττάριας ουσίας Βρίσκεται σε: Αρθρικούς χόνδρους Πτερύγιο αυτιού Μεσοσπονδύλιους δίσκους

Οστιτησ ιστοσ Συναντάται στα οστά Εξαιρετικά σκληρή μεσοκυττάρια ουσία (άλατα και ινίδια κολλαγόνου) Οστεοκύτταρα σε κοιλότητες της

αιμα Ιδιαίτερος τύπος χαλαρού συνδετικού ιστού Ερυθρά αιμοσφαίρια (μεταφορά οξυγόνου και διοξειδίου του άνθρακα) Λευκά αιμοσφαίρια (συμβολή στην άμυνα του οργανισμού) Αιμοπετάλια (πήξη του αίματος – θρόμβοι) Μεσοκυττάρια ουσία: υγρή & είναι το πλάσμα του αίματος

Ερυθρα αιμοσφαιρια σε αρτηρια

Ερυθρα αιμοσφαιρια

Ερυθρα και λευκα αιμοσφαιρια

Φαγοκυτταρο (ειδ. Κατηγορια λευκων)

ολα μαζι

Μυϊκοσ ιστοσ Μυϊκές ίνες: ικανότητα για συστολή  κινήσεις Σκελετικός: σε σκελετικούς μυς – μακριές κυλινδρικές ίνες με γραμμώσεις – συστολή τους με τη θέλησή μας Μυοκάρδιο: μόνο στα τοιχώματα καρδιάς – κυλινδρικές ίνες με γραμμώσεις – συστολή χωρίς τη θέλησή μας Λείος: επένδυση τοιχωμάτων (αγγεία, γαστρεντερικός σωλήνας) – ατρακτοειδείς ίνες – συστολή χωρίς τη θέλησή μας

Σκελετικοσ μυϊκοσ ιστοσ

Μυοκαρδιο (μυϊκοσ ιστοσ καρδιασ)

Λειοσ μυϊκοσ ιστοσ (διαφορα με αλλουσ)

Νευρικοσ ιστοσ Νευρικά κύτταρα (νευρώνες) & Νευρογλοιακά κύτταρα Νευρώνες: κύτταρα με αποφυάδες εξειδικευμένα στην παραγωγή και μεταβίβαση νευρικών ώσεων (μηνυμάτων) Νευρογλοιακά κύτταρα: στήριξη – μόνωση – διατροφή νευρώνων

ΝευρωνΑσ (+ καποια νευρογλοιακα)

Νευρωνεσ

Νευρογλοιακα κυτταρα (αντιθεση με νευρωνεσ)

Πωσ να χτισεισ εναν εγκεφαλο σε 7 βηματα! http://www.agrinioart.gr/?p=6342

Ανωτερα επιπεδα οργανωσησ Ένα όργανο αποτελείται από διαφορετικούς ιστούς και επιτελεί μια συγκεκριμένη λειτουργία. Π.χ. Δικέφαλος βραχιόνιος μυς: από μυϊκό – συνδετικό – νευρικό ιστό  Κάμψη του πήχη. Όργανα που συνεργάζονται για την πραγματοποίηση μιας λειτουργίας συνιστούν ένα σύστημα οργάνων. Π.χ. Στοματική κοιλότητα + φάρυγγας + στομάχι + λεπτό – παχύ έντερο + προσαρτημένοι αδένες = Πεπτικό Σύστημα.