1/15 Αλέξανδρος Μπαλτζής Γιώργος Αγγελόπουλος Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Πανεπιστήμιο Μακεδονίας Διεθνείς κατατάξεις ΑΕΙ: Λόγοι περί καταστροφής και θαύματος σε ένα ομιχλώδες τοπίο Διασφάλιση και Διοίκηση Ποιότητας στην Ανώτατη Εκπαίδευση: Διοίκηση και καλές πρακτικές Θεσσαλονίκη, Σεπτεμβρίου 2012

2/15 Σημασία της μελέτης  Τι είναι οι ακαδημαϊκές δραστηριότητες  Τι συνιστά επιστήμη  Τι είναι το πανεπιστήμιο  Ποιες οι λειτουργίες του και η αποστολή του 1. Η θέση και οι λειτουργίες των ΜΜΕ 2. Οι λειτουργίες της δημοσιογραφίας •Ρηματική συγκρότηση των επίκαιρων γεγονότων •Παραγωγή ειδικής κατηγορίας περιεχομένου •Επεξεργασία και συστηματοποίηση της ιδεολογίας

3/15 Διεθνείς κατατάξεις •Academic Ranking of World Universities (ARWU) (Center for World- Class Universities & Institute of Higher Education του πανεπιστημίου Jiao Tong της Σαγκάης (η γνωστή «λίστα της Σαγκάης) •Times Higher Education World University Rankings (THE) •Webometrics (Spanish National Research Council – CSIC) •Quacquarelli Symonds World University Rankings (QS) •Leiden Ranking (Centre for Science and Technology Studies – CWTS, του πανεπιστημίου Leiden) •Performance Ranking of Scientific Papers for World Universities (Higher Education Evaluation & Accreditation Council of Taiwan – HEEACT) (Πηγή: INQAAHE – Αύγουστος 2012)

4/15 Διεθνές δίκτυο ΑΔΙΠ (INQAAHE) •Συμμετέχουν 242 μέλη (Αρχές Διασφάλισης Ποιότητας) από 93 χώρες στις πέντε ηπείρους και 35 ατομικά μέλη από 24 χώρες •Από τους έξι φορείς που δημοσιεύουν διεθνείς κατατάξεις συμμετέχει μόνο ένας (Higher Education Evaluation & Accreditation Council of Taiwan – HEEACT) •Από την Ελλάδα δεν συμμετέχει κανένας φορέας (Πηγή: INQAAHE – Αύγουστος 2012)

5/15 Βασικά σημεία κριτικής •Είναι μονοδιάστατες και παραβλέπουν την ετερογένεια των ιδρυμάτων, των οικονομιών και των κοινωνιών •Αγνοούν τους μακροκοινωνικούς παράγοντες και μεροληπτούν •Δεν παρέχουν καμία ουσιαστικά χρήσιμη πληροφορία στις ομάδες αναφοράς (υποψήφιοι φοιτητές, γονείς, ακαδημαϊκή κοινότητα, πολιτικοί) •Παρουσιάζουν σοβαρά προβλήματα εγκυρότητας, αδυναμία διαχρονικών συγκρίσεων και είναι υποκειμενικές •Αγνοούν τον πολυδιάστατο χαρακτήρα του επιτελούμενου έργου στα ακαδημαϊκά ιδρύματα •Αγνοούν τις πολύπλευρες σχέσεις τους με τις τοπικές κοινωνίες

6/15 Εμπειρική έρευνα Ο λόγος των εφημερίδων

7/15 Ερευνητικές υποθέσεις Ο λόγος για τις διεθνείς κατατάξεις των ελληνικών ΑΕΙ στον Τύπο: •Είναι μεροληπτικός και ελλιπής •Υιοθετεί ανεπιφύλακτα τις ιεραρχικές κατατάξεις •Παρουσιάζει στοιχεία ενημερωδιασκέδασης •Προπαγανδίζει τη μονοδιάστατη αξιολόγηση •Υποβαθμίζει και αποσιωπά τις μεθοδολογικές αδυναμίες και τις αρνητικές συνέπειες από την υιοθέτηση των ιεραρχικών κατατάξεων •Είναι πολιτικά προσανατολισμένος

8/15 Μέθοδοι 1.Κριτική ανάλυση λόγου, κατάλληλα προσαρμοσμένη στο αντικείμενο της συγκεκριμένης έρευνας: α)Ρητορικά σχήματα β)Θεματολογία (= στρατηγική επιχειρημάτων και στρατηγική παρουσίασης) Μονάδα ανάλυσης: άρθρο 2.Ανάλυση του τύπου και του τόνου του λόγου (στοιχεία της ενημερωδιασκέδασης) Τύπος λόγου: περιγραφικός, αξιολογικός, προπαγανδιστικός Τόνος λόγου: θετικός, αρνητικός, ουδέτερος 3.Μετρήσεις αμεροληψίας και πληρότητας Αμεροληψία: αναφέρονται και άλλες κατατάξεις, καθώς και κριτικές της παρουσιαζόμενης κατάταξης ή των κατατάξεων γενικά Πληρότητα: αναφέρονται οι περιορισμοί, οι βασικοί δείκτες και οι σκοποί της παρουσιαζόμενης κατάταξης

9/15 Το δείγμα δημοσιευμάτων στο διάστημα 1/1/2011-2/9/2012 Εφημερίδα ΣύνολαΕφημερίδα Σύνολα 1Τα Νέα991814Η Ελλάδα Αύριο-22 2Το Βήμα63915Επενδυτής-22 3Η Καθημερινή24616Νίκη της Δημοκρατίας-22 4Ημερησία15617Πριν-22 5Αυριανή23518Focus1-1 6Ελεύθερος Τύπος14519MetroSport-11 7Ναυτεμπορική41520Ελευθεροτυπία*1-1 8Τύπος Θεσσαλονίκης14521Εξπρές-11 9Espresso-2222Καρφί1-1 10Αδέσμευτος Τύπος12323Κόσμος-11 11Μακεδονία-3324Ο Λόγος1-1 12Αγγελιοφόρος-2225Ριζοσπάστης-11 13Έθνος Σύνολο

10/15 Ενδεικτική κυκλοφορία εφημερίδων Πρωινές-Απογευματινές: φύλλα Κυριακάτικες: φύλλα Εβδομαδιαίες: φύλλα 21Πολιτικές εφημερίδες 11Αθλητικές 8Οικονομικές Μία εφημερίδα σπάνια διαβάζεται από ένα μόνο άτομο Πηγή:

11/15 Αναφορές στις διεθνείς κατατάξεις Κατάταξη Σύνολα ARWU («λίστα Σαγκάης»)32326 THE16925 Webometrics-24 QS538 Γενικά*6-6 Universitas Leiden-44 ER-Rank3-3 U-Multirank (EU)-33 Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης-33 AHELO (OECD)-11 FT-MBA-11 US News and World Report1-1 Σύνολα * Γενική και αόριστη αναφορά στις κατατάξεις

12/15 Κυριότερα ευρήματα Ρητορικά σχήματα: •Άρρητα δεδομένα (81) •Υποβάθμιση-αποσιώπηση (81) •Γενίκευση-τυποποίηση (36) •Αυθαίρετα συμπεράσματα (24) Στρατηγική επιχειρημάτων & παρουσίασης Η ποιότητα σπουδών συνάγεται από τις ετεροαναφορές ή την παρουσία στο διαδίκτυο Η εγκυρότητα των κατατάξεων συνάγεται από τη δημοτικότητά τους Θετικά στερεότυπα για τις κατατάξεις – αρνητικά στερεότυπα για τα ελληνικά ΑΕΙ Περιβαλλοντικοί παράγοντες, μεθοδολογικές αδυναμίες, καλή θέση στις κατατάξεις δεδομένων των συνθηκών Ανταγωνιστικός χαρακτήρας του ακαδημαϊκού πεδίου, αξιοπιστία και εγκυρότητα κατατάξεων, μονοδιάστατη αξιολόγηση •Ο ακαδημαϊκός χώρος είναι ένα ομοιογενές πεδίο ανταγωνισμού •Οι ιεραρχικές κατατάξεις είναι έγκυρες και αξιόπιστες •Η θέση σε αυτές ισοδυναμεί με αξιολόγηση της ποιότητας του ερευνητικού και εκπαιδευτικού έργου •Οι χαμηλές θέσεις αποδεικνύουν τη χαμηλή ποιότητα του εκπαιδευτικού και ερευνητικού έργου

13/15 Κυριότερα ευρήματα Τύπος λόγου Τόνος λόγου Αμεροληψία Πληρότητα Περιγραφικός (34) Αξιολογικός (6) Προπαγανδιστικός (47) Θετικός (37) Αρνητικός (34) Ουδέτερος (16) Άλλες κατατάξεις (20) Κριτικές (10) Βασικοί δείκτες (37) Σκοποί (3) Περιορισμοί (2)

14/15 Κυριότερα ευρήματα Τύπος λόγου Τόνος λόγου Αμεροληψία Πληρότητα Περιγραφικός (34) Αξιολογικός (6) Προπαγανδιστικός (47) Θετικός (37) Αρνητικός (34) Ουδέτερος (16) Άλλες κατατάξεις (20) Κριτικές (10) Βασικοί δείκτες (37) Σκοποί (3) Περιορισμοί (2)

15/15 Συμπεράσματα Ο λόγος για τις διεθνείς κατατάξεις των ελληνικών ΑΕΙ στον Τύπο:  Είναι μεροληπτικός και ελλιπής  Υιοθετεί ανεπιφύλακτα τις ιεραρχικές κατατάξεις  Παρουσιάζει στοιχεία ενημερωδιασκέδασης  Προπαγανδίζει τη μονοδιάστατη αξιολόγηση και συχνά αρνητικά στερεότυπα για τα ΑΕΙ  Υποβαθμίζει και αποσιωπά τις μεθοδολογικές αδυναμίες και τις αρνητικές συνέπειες από την υιοθέτηση των ιεραρχικών κατατάξεων  Είναι πολιτικά προσανατολισμένος

16/15 Αλέξανδρος Μπαλτζής Γιώργος Αγγελόπουλος Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Πανεπιστήμιο Μακεδονίας Διεθνείς κατατάξεις ΑΕΙ: Λόγοι περί καταστροφής και θαύματος σε ένα ομιχλώδες τοπίο Διασφάλιση και Διοίκηση Ποιότητας στην Ανώτατη Εκπαίδευση: Διοίκηση και καλές πρακτικές Θεσσαλονίκη, Σεπτεμβρίου 2012