ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΚΟΥΝΑΛΑΚΗΣ, ΓΕΝΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΟΕΥ Β’ Η ΑΓΟΡΑ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΚΟΥΝΑΛΑΚΗΣ, ΓΕΝΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΟΕΥ Β’ Πρεσβεία της Ελλάδος στην Άγκυρα-Γραφείο Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΕΞΕΛΙΞΗΣ ΤΟΥΡΚΙΚΗΣ ΟIKONOMIAΣ (2001-2013) 2001 οικονομική κρίση 2002-2008 επανάκαμψη 2008-9 η διεθνής οικονομική κρίση επηρέασε και την οικονομία της χώρας (πτώση ζήτησης, βιομ. παραγωγής, απασχόλησης / μεταβολή ΑΕΠ 2009 -4,7%) 2010 - 2011 επανάκαμψη της οικονομίας με μέσο ρυθμό ανάπτυξης 8,8% 2012 ήπια προσγείωση του ρυθμού ανάπτυξης στο 2.5% 2013 επανάκαμψη της οικονομίας με μέσο ρυθμό ανάπτυξης 3.8% 2014 εκτίμηση τ/Κυβέρνησης για αύξηση ρυθμού ανάπτυξης στο 3.6%( εκτίμηση ΔΝΤ 2,3%, Moody’s 2.5% και ΙΜF 2.5%( 2015: 3.1%)

ΤΟΥΡΚΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΙΣΧΥΡΑ ΣΗΜΕΙΑ ΑΔΥΝΑΜΙΕΣ 16η θέση παγκοσμίως και στη 6η στην Ευρώπη με κατά κεφαλήν ΑΕΠ 13 χιλ. δολάρια με ανάπτυξη 3,8% για 2013 Υψηλή ανταγωνιστικότητα (44η θέση σε Παγκόσμια κατάταξη 148 χωρών) Αποπληρωμή χρέους προς το ΔΝΤ και από οφειλέτης γίνεται πλέον πιστωτής, συμμετέχοντας στο ΔΝΤ με το ποσό των 5 δις δολαρίων Μεγάλο έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών (2013-60 δισ $) Για Δίμηνο Ιανουάριου-Φεβρουαρίου του 2014 παρουσίασε μία μείωση σε σχέση με το 2013 κατά 20% Μεγάλο έλλειμμα εμπορικού ισοζυγίου Μείωση εξωτερικής χρηματοδότησης Μείωση ρευστότητας οικονομίας Πτώση εγχώριας ζήτησης Αύξηση πληθωρισμού και ανεργίας Παροχή επενδυτικών κινήτρων (σχεδόν τριπλασιασμός ΑΞΕ από το 2009 στο 2013) Μεγάλο εξωτερικό χρέος ιδιωτικού τομέα Σταθερότητα τραπεζικού τομέα Μείωση του ποσοστού της αδήλωτης τουρκικής οικονομίας στο 35% από 50% που ήταν το 2011 Έντονη επιχειρηματικότητα στην εσωτερική αγορά Οι δημόσιες επενδύσεις εξακολουθούν να αποτελούν ισχυρή κινητήρια δύναμη της εγχώριας ζήτησης Χαμηλές επιδόσεις σε διευκόλυνση Επιχειρείν (71η θέση σε 185 οικονομίες) Συχνή αλλαγή νομοθεσίας Μείωση δείκτη εμπιστοσύνης καταναλωτών Μεγάλη αύξηση των επιτοκίων δανεισμού (από 7,75% στο 12%) Υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας σε Βαα3 από τον Οίκο Αξιολόγησης Moody’s Καλοί δείκτες δημοσίων οικονομικών (δημ.έλλειμμα 2% ΑΕΠ, χρέος 39% ΑΕΠ) Μεγάλες διακυμάνσεις τουρκικής λίρας φυγή κεφαλαίων προς το εξωτερικό

ΤΟΥΡΚΙΚΗ OIKONOMIA Πρόσφατες εξελίξεις -Προβλέψεις Μείωση ελλείμματος τρεχουσών συναλλαγών στο δίμηνο Ιανουάριου-Φεβρουαρίου του 2014 κατά 20% - μείωση στο 6,3% του ΑΕΠ (2013:8%) Αύξηση δείκτη εμπιστοσύνης καταναλωτή Ανάπτυξη 3,8% για 2013 και προβλέψεις για 3.6% για το 2014( εκτίμηση ΔΝΤ 2,3%, Moody’s 2.5% και ΙΜF 2.5%( 2015: 3.1%) Αύξηση πληθωρισμού στο 8.39%( ΙΜF 2014: 8% και 2015: 6%), αύξηση ανεργίας 9,9%, μείωση εξωτερικού χρέους +6.2% αύξηση των εξαγωγών της(+ 7.5% προς Ε.Ε), -5.9% μείωση των εισαγωγών της (-9,4% από Ε.Ε ) (2014-Φεβρουάριος), -27,2% μείωση του εμπορικού της ελλείμματος, Αύξηση διατραπεζικού επιτοκίου δανεισμού στο 12%, άνοδος δείκτη βιομ. παραγωγής, Μείωση ελλείμματος κρατ. Προϋπολογισμού Ιαν-Φεβ 2014/2013 Αύξηση τουρκικών επενδύσεων στο εξωτερικό,μείωση ρυθμού αύξησης ξένων επενδύσεων στο εσωτερικό, αύξηση εκροών κεφαλαίων και τραπεζικών καταθέσεων

EΞΩΤΕΡΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΤΟΥΡΚΙΑΣ ΣΤΟ 2013 2012 ΔΙΣ. Euros 2013 ΜΤΒΛ 2012-13 % ΕΞΑΓΩΓΕΣ 114,21 114.6 -0,33% ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ 171,1 189.8 +6,4% ΟΓΚΟΣ ΣΥΝΑΛΛΑΓΩΝ 281.2 291.6 +3,7% ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΕΛΛΕΙΜΜΑ -65,4 -75.18 +17%

EΞΩΤΕΡΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΤΟΥΡΚΙΑΣ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ-ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2014 2013 ΔΙΣ. Euros 2014 ΜΤΒΛ 2012-13 % ΕΞΑΓΩΓΕΣ 17.9 18.76 +4.8% ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ 28.67 27.52 -4.01% ΟΓΚΟΣ ΣΥΝΑΛΛΑΓΩΝ 46.55 46.28 +0.58% ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΕΛΛΕΙΜΜΑ -10.7 -8.76 -18.13%

ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ Τ/ΕΙΣΑΓΩΓΩΝ – ΕΞΑΓΩΓΩΝ Εξαγωγές-Προϊόντα: Οχήματα, μηχανολογικός εξοπλισμός,ηλεκτρικές συσκευές, προϊόντα υφαντουργίας Εισαγωγές-Προϊόντα: Ορυκτά καύσιμα, πετρελαιοειδή, μηχανολογικός και ηλεκτρολογικός εξοπλισμός, οχήματα, χημικά, σίδηρος και χάλυβας

Εισαγωγές – Εμπ. Έλλειμμα Σχόλια Εισαγωγές – Εμπ. Έλλειμμα Σχόλια Οι τουρκικές εισαγωγές το 2013 παρουσίασαν αύξηση κατά 6,4 %. Η Τουρκία εξακολουθεί να είναι εξηρτημένη από εισαγωγές και για κάθε εγχώρια παραγωγή αξίας 100 $, απαιτείται εισαγωγή πρώτων υλών ή ημιεπεξεργασμένων αγαθών ή προϊόντων ενέργειας από το εξωτερικό αξίας 43$. Οι εισαγωγές αφορούσαν κυρίως ενδιάμεσα προϊόντα και κυρίως καύσιμα –ορυκτέλαια, λέβητες και μηχανικές συσκευές, σίδηρο –ατσάλι και προϊόντα αυτού, οχήματα, μηχανήματα-ηλεκτρολογικός εξοπλισμός, πλαστικές ύλες, κοσμήματα-πολύτιμες μέταλλα, πέτρες , διάφορα χημικά, φαρμακευτικά, χαλκό και προϊόντα αυτού, βαμβάκι και βαμβακερά νήματα, καουτσούκ και προϊόντα αυτού, αλουμίνιο και προϊόντα αυτού και χαρτί -χαρτόνι

Ελληνοτουρκικές εμπορικές σχέσεις Οι ελληνοτουρκικές εμπορικές σχέσεις έχουν ενισχυθεί σημαντικά κατά τη τελευταία δεκαετία. Οι ελληνικές εξαγωγές, από 369 εκατ. ευρώ το έτος 2002 σε 3,7 δισ. ευρώ το 2013 (2013/2012: +15,2%) Οι ελληνικές εξαγωγές προς Τουρκία αντιπροσωπεύουν μόνο το 1,06% των τουρκικών εισαγωγών από ολόκληρο τον κόσμο και από τις 65.500 εισαγωγικές τουρκικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στη χώρα, μόνο οι 2.201 (το 3,2%) εισάγουν από Ελλάδα. Οι ελληνικές εξαγωγές αφορούν κυρίως πετρελαιοειδή, ορυκτέλαια ,πλαστικά και βαμβάκι Οι τουρκικές εξαγωγές προς Ελλάδα έφθασαν από 645 εκατ. Ευρώ το 2002 τα 1,08 δισ. το 2013 με μείωση -1%. Οι τουρκικές εξαγωγές προς Ελλάδα αφορούν κυρίως μέταλλα, ανταλλακτικά αυτοκινήτων, είδη ένδυσης και αλιεύματα

Ελληνοτουρκικές εμπορικές σχέσεις 2012 Δισ € 2013 Μεταβολή 2012-13 % Τ/εξαγωγές 1,09 1,08 -1% T/εισαγωγές 2,75 3,17 +15,2% ‘Ογκος 3,84 4,25 +14,9% Ισοζύγιο 1,7 2,09 +25%

Ελληνοτουρκικές εμπορικές σχέσεις ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ-ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2014 2013 ΕΚΑΤ € 2014 Μεταβολή 2013-14 % Τ/εισαγωγές 515 390 -24,3% T/εξαγωγές 153.5 173 +15,2% ‘Ογκος 668.5 780 +16.68% Ισοζύγιο (πλεόνασμα) 361.5 217 -39,97%

Οι ελληνικές εξαγωγές στο 2013 Οι ελληνικές εξαγωγές στο 2013 Σύμφωνα με στοιχεία του 2013, η Τουρκία ήταν η πρώτη χώρα πελάτης της χώρας μας, εφόσον υπολογίσουμε στις ελληνικές εξαγωγές και τα πετρελαιοειδή και η έκτη χωρίς αυτά. Οι σημαντικότερες μεταβολές στην αξία των εξαγομένων από την Ελλάδα προϊόντων προς την Τουρκία εντοπίζεται στα εξής προϊόντα: Αύξηση εξαγωγών σε: Λιπάσματα (140%), σίδηρο-χάλυβα (45%), φαρμακευτικά (42%), πετρελαιοειδή (17%) Μείωση εξαγωγών σε: πλοία, σκάφη, πλωτές κατασκευές (-93%), γεγονός το οποίο ενδεχομένως οφείλεται σε συγκυριακή μεγάλη αύξηση κατά το προηγούμενο έτος (2012), ζώντα ζώα (-73%), μείωση η οποία οφείλεται στο ότι για το έτος 2013 καλύφθηκαν οι τουρκικές ανάγκες σε κρέας εγχωρίως, ενώ παρατηρήθηκαν δυσχέρειες στις εισαγωγές κρεάτων από όλη την Ευρώπη (σημειώνεται πως το 2013 η μείωση εισαγωγών κρεάτων από ΕΕ ήταν 95%), τεχνουργήματα από σίδηρο-χάλυβα (-57%), στοιχείο το οποίο μαρτυρά ότι εισάγονται μεν πρώτες ύλες μεταλλευμάτων, όμως η ζήτηση τεχνουργημάτων από αυτά στην τοπική αγορά καλύπτεται ολοένα και περισσότερο από εγχώρια παραγωγή, και τέλος, ηλεκτρικές μηχανές και συσκευές (-12,5%)

Οι ελληνικές εξαγωγές-εισαγωγές στο 2013 Οι ελληνικές εξαγωγές-εισαγωγές στο 2013 Οι κατηγορίες όπου οι εξαγωγές μας ήταν μηδενικές είναι: γαλακτοκομικά (κεφ.4), προϊόντα αλευροποιίας (κεφ.11), πλεκτικές ύλες φυτικής προέλευσης (κεφ.14), φελλός και προϊόντα φελλού (κεφ.45), μετάξι (κεφ.50), ομπρέλες-ράβδοι-καθίσματα (κεφ.66), νικέλιο (κεφ.75), κασσίτερος και τεχνουργήματα αυτού (κεφ.80) και οχήματα - υλικό για σιδηροδρόμους (κεφ.86). Τα ισχυρότερα εξαγώγιμα προϊόντα μας σε βάθος 5ετίας, πλην πετρελαιοειδών, είναι τα εξής: βαμβάκι, πλαστικά, σίδηρος/χάλυβας, χαλκός, αλουμίνιο, δημητριακά, λιπάσματα, φαρμακευτικά, ενώ την τελευταία διετία αύξηση πήραν τα δέρματα-γουνοδέρματα, καλλυντικά, μηχανολογικός και ηλεκτρικός εξοπλισμός και πολύτιμοι/ημιπολύτιμοι λίθοι και μεταλλεύματα. Αντίστοιχα στα σημαντικότερα προϊόντα που εισήχθησαν το 2013 στην Ελλάδα από την Τουρκία περιλαμβάνονται τα χημικά προϊόντα (28.344.727 ευρώ), το αλουμίνιο και τα τεχνουργήματα του (46.331.653 ευρώ), χαρτί (26.931.510 ευρώ) , ηλεκτρικά μηχανήματα (54.172.384 ευρώ), λέβητες-μηχανολογικός εξοπλισμός (56.362.356 ευρώ), αλλά και πλαστικά (74.673.534 ευρώ), σίδηρος – χάλυβας (51.520.334 ευρώ) και τεχνουργήματα αυτών (37.390.541 ευρώ)

Ελληνικές εξαγωγές 18 κυριοτέρων κατηγοριών προϊόντων κατ’ αξία (€) CN-2 Προϊόν 2012 2013 2012-13 Αξία εξαγωγών Σύνθεση (%) Μεταβολή (%)   27 Ορυκτά λάδια-καύσιμα 1.968.774.221 2.380.271.061 75% 17% 39 Πλαστικές ύλες και τεχνουργήματα 152.143.673 162.030.918 5,20% 6,60% 52 Βαμβάκι 202.060.680 208.604.223 6.9% 3,00% 76 Αργίλιο και τεχνουργήματα από αργίλιο 67.378.392 64.704.170 2,10% -4,00% 74 Χαλκός και τεχνουργήματα από χαλκό 44.284.674 39.965.942 1,30% -9,50% 71 Πολύτιμοι λίθοι / μεταλλεύματα 30.827.681 29.575.984 1,00% -0,30% 84 Λέβητες, μηχανές, συσκευές 22.245.588 25.341.171 0.8% 14,00% 10 Δημητριακά 30.043.000 23.063.411 0.7% -23,00% 41 Δέρματα, γουνοδέρματα 30.738.235 27.274.772 -1,00% 85 Ηλεκτρικές μηχανές, συσκευές 15.233.422 12.109.967 0,40% -12,70% 72 Χυτοσίδηρος, σίδηρος και χάλυβας 11.114.416 15.982.959 5,30% 45,50% 73 Τεχνουργήματα από σίδηρο, χάλυβα 6.452.093 2.784.335 0,10% -57,00% 89 Πλοία, σκάφη, πλωτές κατασκευές 22.076.334 1.422.028 0,04% -93,00% 01 Ζώντα ζώα 7.435.648 1.956.452 0,06% -73,00% 48 Χαρτί, χαρτόνια 13.174.861 12.818.309 0.43% -2,30% 31 Λιπάσματα 11.783.634 28.614.263 0,95% 140,00% 32 Χρωστικά 11.814.388 12.785.265 8.5% 30 Φαρμακευτικά 5.913.365 8.437.626 0,30% 42,00%

Επενδυτική δραστηριότητα Οι ελληνικές επενδύσεις στη Τουρκία ξεπερνούν σήμερα τα 6,5 $δισ. Σύμφωνα με στοιχεία Τουρκικού Υπουργείου Οικονομικών, περίπου 500 εταιρείες ελληνικών συμφερόντων δραστηριοποιούνται στη Τουρκία σε τομείς όπως τραπεζικό, τρόφιμα, ενέργεια κ.τ.λ Περίπου οι 250 επιχειρήσεις εδρεύουν στη περιοχή Κων/πολης. Από αυτές, πολλές παραμένουν ανενεργείς και είναι απλώς εγγεγραμμένες στα μητρώα των Επιμελητηρίων και οι περίπου 60 θεωρούνται οι πλέον σημαντικές. Οι Τουρκικές επενδύσεις στην Ελλάδα περιορίζονται σε περίπου 10 εταιρείες στους τομείς τραπεζικό, επίπλων,μαρίνες, ένδυσης και χαρτοβιομηχανία με συνολικό επενδυμένο κεφάλαιο περίπου στα 200 εκατ. Ευρώ. Η σημαντικότερη τουρκική επένδυση αφορά τη Τράπεζα ZIRAAT (17 εκατ. ευρώ περίπου) με υποκαταστήματα σε Αθήνα, Κομοτηνή, Ξάνθη και Ρόδο.

Αγορά Δημογραφικά Χαρακτηριστικά Αγορά Δημογραφικά Χαρακτηριστικά πληθυσμός: 77 εκ.,το 67% έχει ηλικία μεταξύ 15-64 έτη,το 26% μέχρι 14 και το 7% ξεπερνά τα 65. μέσος όρος ηλικίας: 29,2 έτη ( το 39,4% οικονομικά ενεργός πληθυσμός από 20-44 ετών) Αστικοποίηση: 75% κατοικεί σε αστικές περιοχές κυριότερες πόλεις: Κων/πολη-13,5 εκ., Άγκυρα-4,8 εκ., Σμύρνη-3,9 εκ., Προύσα -2,6 εκ., Άδανα- 2,1 εκ., Γκαζιαντέπ-1,2 εκ., Καισάρεια, Ικόνιο.Στις πόλεις αυτές παρατηρείται η υψηλότερη καταναλωτική δαπάνη. έντονες διαφοροποιήσεις: εισόδημα, Ανατολή-Δύση, παράλια-ηπειρωτική χώρα, τουριστικές-μη τουριστικές περιοχές

Κατανάλωση Μέση καταναλωτική δαπάνη από 8.000 USD το 2011 στα 14.000 $τo 2014 και 15 με 16 χιλ. $ το 2015(πρόβλεψη ) Αύξηση λιανικών πωλήσεων - καταναλωτικής δαπάνης Δυτικοποίηση καταναλωτικών προτύπων Υψηλή ζήτηση για επώνυμα προϊόντα (μεσαία- ανώτερα εισοδήματα) Μέσος Καταναλωτής πιο προσεκτικός στη σχέση τιμής/αξίας→ αύξηση discount stores, αύξηση προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας Προϊόντα υψηλής κατανάλωσης: προτιμούνται οι οικογενειακές συσκευασίες

Κλάδοι όπου υπάρχουν δυνατότητες οικονομικής και εμπορικής συνεργασίας με τη Τουρκία Τρόφιμα –ποτά Κατασκευές –δομικά- υλικά Ενέργεια-προϊόντα ενέργειας Τουριστική συνεργασία Φαρμακευτικά, ιατρικά προϊόντα και ιατρικός εξοπλισμός Καλλυντικά Πλαστικές πρώτες ύλες Υλικά συσκευασίας Γεωργική συνεργασία για κοινή τυποποίηση –συσκευασία προϊόντων διατροφής και εξαγωγές σε τρίτες αγορές

ΤΡΟΦΙΜΑ-ΠΟΤΑ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΟΥΡΚΙΚΗΣ ΑΓΟΡΑΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ-ΠΟΤΩΝ ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ Αλλαγή καταναλωτικών προτύπων Υψηλοί δασμοί για κρασί 50%, ελαιόλαδο 46,5%, ελιές 19,5%, μέλι 38%,μαρμελάδες 58,5%,τυριά έως και 180% (φέτα 180%,κεφαλοτύρι 138% ,κεφαλογραβιέρα 138%), αλεύρι σίτου 102,6%, κρασιά -50%, μπαχαρικά 30%,τσάι 145% Σημαντική αύξηση εισοδήματος –>στροφή προς ποιοτικά προϊόντα, καθιερωμένα brands, υψηλό ποσοστό νεοπλουτισμού Αυξητική τάση εισόδου νέων προϊόντων και κατανάλωσης ποιοτικών προϊόντων (π.χ βιολογικών, μεσογειακής διατροφής) αλκοολούχα: υψηλός ΦΕΚ( μπύρα ΦΕΚ 63%+0,63 τ.λ/λ, κρασιά 3,53 τ.λ./λίτρο, τσίπουρα- 104,87 τ.λ./λ. λικέρ- 104,87 τ.λ./λ., ούζο 79.07 τ.λ./λ.) ενίσχυση οργανωμένου λιανεμπορίου Συνένωση τοπικών αλυσίδων Μεγάλες αλυσίδες -νέες προσεγγίσεις: fast shopping, gourmet, boutique stores, restaurants μαζί με gourmet stores ΦΠΑ για όλα τα οινοπνευματώδη 18% διαδικασίες εισαγωγής Αύξηση τουριστικού ρεύματος υψηλές τιμές ραφιού Υψηλές τιμές στα εγχώρια κρασιά (λόγω μικρής παραγωγής και κατακερματισμού επιχειρήσεων ως επί το πλείστον οικογενειακών), έχει στραφεί η ζήτηση σε εισαγόμενα κίνδυνος αντιγραφής προϊόντων Μικρή κατανάλωση αλκοόλ από τ/πληθυσμό: 15% Νέος νόμος για περιορισμό κατανάλωσης αλκοόλ   Πρόβλεψη για περαιτέρω ανάπτυξη τροφίμων και ποτών (Αύξηση κατανάλωσης βιολογικών προϊόντων)  

Τρόφιμα – ποτά Παρατηρήσεις Τρόφιμα – ποτά Παρατηρήσεις Παραγωγή τροφίμων- ποτών 20% της συνολικής τουρκικής παραγωγής Η λιανική τροφίμων αποτελεί το 52% συνόλου λιανικής Η καταναλωτική δαπάνη σε τρόφιμα –ποτά στο 28% της συνολικής δαπάνης ΦΠΑ: 8% στα βασικά τρόφιμα (κρέας, γάλα, τυρί, λαχανικά, φρούτα κ.τλ ) ,18% στα λοιπά τρόφιμα και ποτά και σε εξαιρέσεις τροφίμων 1% ( ξερά φρούτα, ξηροί καρποί, ρύζι, αλεύρι, πατάτες , δημητριακά κ.τλ) Ο τομέας των αγροτικών προϊόντων και των ειδών διατροφής στην Τουρκία είναι ιδιαιτέρως προστατευμένος από τον διεθνή ανταγωνισμό με περιοριστικού τύπου εισαγωγικές πρακτικές καθώς και υψηλό δασμολόγιο. Απαραίτητα είναι διάφορα πιστοποιητικά εισαγωγής τα οποία αναλαμβάνει εισαγωγέας Αν και δασμοφορολογικά προστατευμένος ο κλάδος , εντούτοις, με την αύξηση του τουριστικού τουρκικού ρεύματος προς τη χώρα μας, οι Τούρκοι καταναλωτές γνωρίζουν τα ελληνικά προϊόντα διατροφής και στη συνέχεια τα αναζητούν στη ντόπια αγορά. Ιδιαίτερες προοπτικές παρουσιάζονται από τον κλάδο τροφίμων και ποτών τα βιολογικά και delicatessen Σύνδεσμος Εισαγωγέων Τροφίμων Τουρκίας, TUGIDER (όχι τόσο για προϊόντα τα οποία θεωρούνται ανταγωνιστικά ως προς της τουρκική παραγωγή, όπως οι ελιές και το ελαιόλαδο).TÜM GIDA DIŞ TİCARET DERNEĞİ,Büyükdere Caddesi Somer Apt. No:64 D:13 K:5 - Mecidiyeköy / İstanbul Tel : 0090 212 347 25 60 pbx ,Fax : 0090 212 347 25 70 Ε-mail : tugider@tugider.org.tr,www.tugider.org.tr   

ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ Πάνω από 30 μεγάλα τουρκικά πρακτορεία συμπεριλαμβάνουν την Ελλάδα στους τουριστικούς τους προορισμούς. Οι Τούρκοι τουρίστες δείχνουν να προτιμούν ελληνικούς τουρισμούς με ιστορικό και πολιτιστικό υπόβαθρο, με δυνατότητα αγορών και ψυχαγωγίας . Επίσης ταξιδεύουν και για θρησκευτικούς λόγους Μεγάλο τουριστικό τουρκικό ενδιαφέρον παρατηρείται, εκτός της Β.Ελλάδας (Θεσσαλονίκη, Καβάλα, Ξάνθη και Αλεξανδρούπολη) για ελληνικά νησιά και κυρίως Μύκονο, Σαντορίνη, Ρόδο, Κω, Μυτιλήνη, Χίο, Σάμο και Κρήτη Αύξηση περίπου 25% Τούρκων τουριστών στην Ελλάδα σημειώθηκε στο 2013 σε σχέση με το 2012, ήτοι από 602.306 το 2012 πλησιάσαμε τους 750.00 το 2013 και προβλέπουμε για το 2014 τους 900.000-1.000.000 Στο 2013 σημειώθηκε πολύ σημαντική αύξηση πάνω από 50% από Άγκυρα Η ραγδαία αυτή αύξηση οφείλεται και στο πιλοτικό πρόγραμμα απόκτησης visas επιτοπίως σε έξη σημείων εισόδου στη χώρα μας (Μυτιλήνη, Χίο, Ρόδο, Σάμο, Κω και Καστελόριζο) και στη σημαντική μείωση κόστους απόκτησης visas για τους τούρκους από 50 σε 35 ευρώ Για το 2014 η περιφέρεια Ν. Αιγαίου έχει ζητήσει να συμπεριληφθούν επιπροσθέτως τα νησιά Σαντορίνη, Μύκονος, Λέρος, Κάλυμνος, Σύμη και Πάτμος. Η σημαντικότερη τουριστική Έκθεση της Τουρκίας είναι η EMITT στη Κωνσταντινούπολη, 5η μεγαλύτερη έκθεση του τομέα παγκοσμίως. Πρόσφατα η Μικτή Επιτροπή Τουρισμού συμφώνησε στην περαιτέρω ενίσχυση της ελληνοτουρκικής τουριστικής συνεργασίας και ως στόχος τέθηκε η από κοινού προώθηση τουριστικού προϊόντος στις αγορές της Κίνας , Ιαπωνίας, ΗΠΑ και Ινδίας

ΠΡΟΦΙΛ ΤΟΥΡΚΟΥ ΠΕΡΙΗΓΗΤΗ 7,5 εκατ. εξερχόμενος τουρισμός από Τουρκία το 2013 Ο Τούρκος τουρίστας: Προτιμά να οργανώνει μόνος του τις διακοπές και τα ταξίδια του (συνήθως μέσω Internet) Προτιμά να πηγαίνει περισσότερα ταξίδια για μικρότερο χρονικό διάστημα παρά διακοπές μεγάλης διάρκειας άπαξ στο έτος Επηρεάζεται από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης Εκτιμά τις value for money διακοπές (χαρακτηριστικό είναι ότι το μέσο κόστος διακοπών τουΤούρκου τουρίστα είναι 698 δολάρια) Ένα 10% οικονομικά εύρωστων Τούρκων ξοδεύει αρκετά χρήματα με βάση τις επιταγές της μόδας, επιδιώκοντας άνεση και πολυτέλεια Αναζητά νέες εμπειρίες (γαστρονομία, δραστηριότητες, τοπία) Είναι των άμεσων αποφάσεων και των κρατήσεων τελευταίας στιγμής Προτιμά να συνδυάζει τις διακοπές με χαλάρωση (συνηθέστερα σε παραλιακούς τόπους διακοπών) Οι πιο ευκατάστατοι προτιμούν κοντινά ταξίδια στο Αιγαίο το καλοκαίρι με θαλαμηγούς Μία σημαντική μερίδα επιδιώκει ταξίδια σε προορισμούς με ισλαμικά μνημεία.

ΧΩΡΕΣ ΠΡΟΤΙΜΗΣΗΣ ΤΟΥΡΚΩΝ ΠΕΡΙΗΓΗΤΩΝ η Γερμανία , το Αζερμπαϊτζάν , η Βουλγαρία , η Ρωσία, ο ι ΗΠΑ , το Ιράν , η Γαλλία

ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ-ΑΦΙΞΕΙΣ Αύξηση 50% από Άγκυρα Τούρκοι τουρίστες στην Ελλάδα Ελληνες Τουρίστες στην Τουρκία 2012 602.306 669.823 2013 750.000 363.229 %μεταβολή 2013/2012 +25% Αύξηση 50% από Άγκυρα -4,6% 2014(πρόβλεψη) 900.000 έως 1.000.000 Πηγή:ΕΛΣΤΑΤ

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ (Ι) Διερεύνηση από μέρους των ελληνικών τουριστικών πρακτορείων δυνατοτήτων συνεργασίας με τουρκικά πρακτορεία σε πόλεις εκτός Κων/πολης και Σμύρνης Διοργάνωση είτε από μέρους της Ελλάδας είτε από κοινού εκδηλώσεων τουριστικής προβολής σε συνδυασμό με γαστρονομία σε τουρκικές πόλεις με γνωστά και χαρακτηριστικά τοπικά προϊόντα, όπως πχ. Άδανα, Τραπεζούντα, Σαμψούντα, Άγκυρα, Gaziantep κλπ Συμφωνίες ελληνικών και τουρκικών πρακτορείων για κοινά πακέτα ιαματικού, εναλλακτικού (αθλητικού, αγροτουρισμού) και θρησκευτικού τουρισμού. Ελκυστικά πακέτα σε εργαζομένους εταιριών και σύνεδρους, προκειμένου να επισκεφτούν τη χώρα μας και να διεξάγουν τις εκδηλώσεις τους σε αυτήν. Επιπλέον, στοχεύοντας στο 10% των πιο εύπορων Τούρκων, τα μεγάλα ξενοδοχεία στην Ελλάδα θα μπορούσαν να επιδιώξουν μεγαλύτερη προβολή τους στην Τουρκία και να προσφέρουν πακέτα γνωριμίας, ώστε να συμπεριληφθούν στους συνήθεις προορισμούς των πιο εύπορων Τούρκων. Διοργάνωση πολυθεματικών εβδομάδων εκδηλώσεων ελληνικού πολιτισμού σε πολυτελή ξενοδοχεία της Τουρκίας που θα περιλαμβάνουν εκθέσεις ζωγραφικής, φωτογραφίας και μουσικών εκδηλώσεων, σε συνδυασμό με επίδειξη ελληνικής κουζίνας.

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ (ΙΙ) Πρόσκληση προέδρων μεγάλων επιχειρήσεων, δημοσιογράφων, τουριστικών φορέων και μεγάλων tour operators και ξενοδόχων σε οργανωμένες κρουαζιέρες στο Αιγαίο, όπου θα δίνεται ευκαιρία γαστρονομικής και πολιτιστικής προβολής της χώρας Διευκόλυνση επαφών μεταξύ ελληνικών και τουρκικών Περιφερειών, αμοιβαία προβολή σε τοπικά μέσα ενημέρωσης, δημιουργία Workshops, αδελφοποιήσεις, σύναψη σχετικών συμφωνιών. Δημιουργία μέσω Γραφείων Τύπου, ΟΕΥ, ΕΟΤ επαφών με μέσα ενημέρωσης στην Τουρκία με σκοπό την αρθρογραφία, την προβολή, τα διαφημιστικά spots και εκτεταμένα αφιερώματα σε τουριστικούς προορισμούς στη χώρα μας. Πρόσκληση σε αρθρογράφους τουριστικών περιοδικών, τουριστικούς πράκτορες και ξενοδόχους για διαμονή και ξενάγηση σε τουριστικούς προορισμούς στην Ελλάδα Κοινές τηλεοπτικές παραγωγές με προβολή ιστορικών προσώπων και διαδρομών τους και στις δύο χώρες (π.χ Απόστολος Παύλος, Μ.Αλέξανδρος) Χειμερινές προσφορές εκ μέρους ελληνικών τουριστικών πρακτορείων ειδικά για Τούρκους τουρίστες Οργάνωση κοινών πολιτιστικών/αθλητικών εκδηλώσεων (π.χ Ποσειδόνια, Aegean Festival κλπ) Προσέγγιση μεγάλων τουρκικών επιχειρήσεων-προσφορά τουριστικών πακέτων για εργαζομένους –διευκόλυνση στη χορήγηση visa (Ολλανδικό μοντέλο) Σύναψη συμφωνιών μεταξύ ιδιωτικών φορέων για κοινά πακέτα σε τουρίστες μακρινών προορισμών (πχ. από Αμερική και από αναδυόμενες χώρες της Ασίας), τα οποία θα μπορούσαν να συνδυάσουν δύο μεσογειακές χώρες σε ενιαίο πακέτο διακοπών, με αλληλοσυμπληρούμενα χαρακτηριστικά.  

ΤΟΜΕΑΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΩΝ Ο τουρκικός κατασκευαστικός τομέας: Δυναμικός- 2ος παγκοσμίως Στον κατάλογο των 225 μεγαλύτερων κατασκευαστικών εταιρειών (ENR), για το 2013 περιλαμβάνονται 38 τ/ κατασκευαστικές, κατατάσσοντας την Τουρκία ως τη δεύτερη χώρα με τις περισσότερες εταιρείες στον κατάλογο μετά την Κίνα. Αντιπροσωπεύει περί το 6% του ΑΕΠ της Τουρκίας Απασχολεί 1,79 εκατομμύρια εργαζόμενους και αντιπροσωπεύει το 6,9% απασχόλησης γρήγορη ανάπτυξη δεκαετία του ΄80 - συρρίκνωση την περίοδο 1993- 2002 ανάκαμψη με εξαίρεση περίοδο 2008-9 Το 2012 πωλήθηκαν περίπου 701.621 κατοικίες ενώ το 2013 οι πωλήσεις κατοικιών ανήλθαν σε περίπου 1.000.000 Μεγάλα έργα: Τρίτο Αεροδρόμιο Κων/πολης, Σήραγγα Marmaray, Τρίτη Γέφυρα Βοσπόρου Ανοικοδόμηση σε Άγκυρα, Προύσα, Ικόνιο, Ιζμίτ, Αττάλεια, Τραπεζούντα Οι μεγαλύτερες διεθνείς εκθέσεις σε Κωνσταντινούπολη ( 24-28/4/2013),σε Σμύρνη ( 3-6/10/2013) και σε Άγκυρα ( 24-27/10/2013)

ΔΟΜΙΚΑ ΥΛΙΚΑ Ο κλάδος παραγωγής δομικών υλικών είναι ο τρίτος μεγαλύτερος στην Τουρκία Η Τουρκία είναι η 5η μεγαλύτερη χώρα σε εξαγωγές δομικών υλικών. Οι εξαγωγές της για το 2012 σε δομικά υλικά ανήλθαν σε 21,29 δισ. δολάρια, ενώ στόχος είναι να αγγίξουν τα 40 δις δολάρια για το 2015. Παραγωγή και στις εξαγωγές: τσιμέντου, έτοιμου σκυροδέματος, αεριζόμενου σκυροδέματος, σωλήνων από χάλυβα, υαλοπινάκων, κεραμικών υλικών επιχρίσματος, κεραμικών ειδών υγιεινής, Προοπτικές εισαγωγών σε: υαλοβάμβακα , δομικά υλικά από αλουμίνιο, ανελκυστήρες, κεραμικά καλύμματα, προϊόντα ασφάλτου, γύψου, τσιμέντου, σκυροδέματος , προκατασκευασμένα στοιχεία , ταπετσαρίες τοίχου , σώματα καλοριφέρ, είδη υγιεινής από αλουμίνιο, σιδερένιες και χαλύβδινες συσκευές, κεραμικά είδη υγιεινής , τσιμέντο, γύψος , τούβλα, πλακάκια, κεραμίδια, μηχανήματα θ/ψ, ηλεκτρολογικό υλικό, σιδηρές και χαλύβδινες επεξεργασμένοι λίθοι (μάρμαρο, γρανίτης) , σιδηρά και χαλύβδινα συναρμολογούμενα είδη , υαλοπετάσματα, μονωτικοί ύαλοι, υαλότουβλα

ΠΛΑΣΤΙΚΑ μέσος όρος ανάπτυξης 2002-2007: 15%, 2008: -4%, 2009-2013: 25% 7.000 εταιρείες το 2013- 98% ΜΜΕ – περίπου 140 ξένων κεφαλαίων, οι μισές από ΕΕ ( Γερμανία, Ολλανδία, ΗΠΑ, Γαλλία, Ιταλία) 20 εκατομμύρια δολάρια ετήσια κέρδη 8 δισ δολάρια προστιθέμενη αξία ΑΕΠ 250.000 εργαζόμενοι 70 kg per capita κατανάλωση 85% εξωτερική εξάρτηση σε πρώτες ύλες Συνολικές εξαγωγές 4,8 δις δολάρια - εισαγωγές 12,8 δισ δολάρια το 2011, 9,8 δισ δολάρια 2012 H Τουρκία εξαρτάται από εισαγωγές πετροχημικών για την παραγωγή πλαστικών προϊοντων για την εγχώρια αγορά και τις αγορές του εξωτερικού Πλεονασματικό ισοζύγιο για τη χώρα μας : (2013): 68,4 εκατ.ευρώ οι εισαγωγές μας από Τουρκία, 146,3 εκατ.ευρώ οι εξαγωγές μας

ΑΓΟΡΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Η ζήτηση ενέργειας της Τουρκίας διπλασιάστηκε μεταξύ 2000-2010 και αναμένεται να τετραπλασιαστεί μέχρι το 2025 λόγω ταχείας οικονομικής ανάπτυξης της Τουρκίας. Το 1995 μόλις το 20% των αναγκών ενέργειας της Τουρκίας καλυπτόταν από φυσικό αέριο, ποσοστό που έχει φτάσει σήμερα στο 44 %. Βασικός καταναλωτής ηλεκτρικής ενέργειας στην Τουρκία είναι η βιομηχανία (μεταλλουργία , χημική βιομηχανία. Μηχανουργία). H Τουρκία κατέχει μεγάλα λιγνιτικά αποθέματα της χώρας τα οποία παραμένουν σε μεγάλο βαθμό αναξιοποίητα. (Δυναμικότητα μονάδων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από λιγνίτη 10.000MW, δυναμικότητα υδροηλεκτρικών εγκαταστάσεων 16.000 ΜW, δυναμικότητα αιολικών πάρκων 1.200 ΜW) Η εγχώρια πρωτογενής παραγωγή ενέργειας στην Τουρκία αντιστοιχεί σε λιγότερο από το 1/3 της κατανάλωσης Την προηγούμενη δεκαετία παρατηρήθηκε αύξηση της κατανάλωσης άνθρακα, φυσικού αερίου και σημαντική μείωση της κατανάλωση πετρελαίου. Επίσης, διευρύνεται συνεχώς η χρήση υδροηλεκτρικής ενέργειας, με νέες μονάδες παραγωγής υδροηλεκτρικής ενέργειας να προστίθενται συνεχώς στις ήδη υπάρχουσες.

ΑΠΕ Η συνολική εγκατεστημένη ισχύς έφθασε τα 53 GW στο 2013 σε ετήσια βάση ( 35 % υδροηλεκτρική ενέργεια , 23 % άνθρακα, 3 % αιολική ενέργεια, 0,1 % φωτοβολταϊκά) και παρουσιάζει ρυθμό αύξησης 5% ετησίως. Κατά τον τελευταίο χρόνο άδειες για μικρά έργα (<1ΜW) και από το 2015 θα ξεκινήσουν μεγάλα επενδυτικά σχέδια Η διαδικασία έκδοσης αδείας από 3 μήνες μέχρι 1 έτος Ισχυρά κίνητρα για αγορά πάνελ Ποιότητα κατασκευής δε ανταποκρίνεται σε ευρωπαϊκά πρότυπα

ΑΠΕ-Νομοθεσία Οι συμβασιοποιημένες τιμές αγοράς (feed-in tariff) για φωτοβολταϊκά στην Τουρκία, σύμφωνα με τα τελευταία δεδομένα, είναι 13,3 δολ.ανά kWh. Η τουρκική κυβέρνηση προσφέρει και πρόσθετα κίνητα αν στην κατασκευή των φωτοβολταϊκών κινητήρων περιλαμβάνεται και εγχώριο εξάρτημα (domestic component), στοιχείο που μπορεί να ανεβάσει την FID ως και 6,7 δολάρια επιπλέον ανα kWh (πενταετής διάρκεια ευνοϊκής ρύθμισης). Η εγγύηση τιμής προβλέπεται για 10 χρόνια και μπορούν να επωφεληθούν εταιρείες με έναρξη λειτουργίας από 18/5/2005 (θέση σε ισχύ προηγούμενου Νόμου) έως 31/12/2015 εφόσον είναι κάτοχοι πιστοποιητικών ΑΠΕ (Renewable Energy Resources Certificate). Μετά το 2015 οι εν λόγω τιμές θα αναπροσαρμοστούν από το Συμβούλιο Υπουργών. Οι επενδυτές που χρησιμοποιούν μηχανολογικό και ηλεκτρομηχανολογικό εξοπλισμό που έχει κατασκευαστεί στην Τουρκία θα επωφελούνται επιπλέον ενισχύσεων O ιστότοπος της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας της Τουρκίας είναι: http://www.emra.org.tr/και υπάρχει και στην αγγλική. (τηλ. 0090 312 2014001, φαξ. 0090 312 2014050)

ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΑ Τουρκία: 16η μεγαλύτερη αγορά φαρμακευτικών στον κόσμο, ενώ κατατάσσεται 36η σε επίπεδο κλινικής έρευνας Το 2013 το 49,9% ως προς την αξία της αγοράς προέρχονταν από εισαγωγές   Η εγχώρια παραγωγή αν και είναι σημαντική και αναπτυσσόμενη, εντούτοις παρουσιάζει χαμηλές επιδόσεις στην έρευνα και τεχνολογία με εξάρτηση από τις εισαγωγές (εισαγωγές: κυρίως πρωτότυπα – εγχώρια: κυρίως γενόσημα) Η παραγωγή είναι κυρίως συγκεντρωμένη στην περιοχή Μαρμαρά (Κωνσταντινούπολη, Κοτσαέλι, Ραιδεστό).

ΚΑΛΛΥΝΤΙΚΑ Ρυθμοί ανάπτυξης αγοράς 10% περίπου ετησίως και το μέγεθός της αγοράς υπολογίζεται σε $2,8 δις 200 δις δολάρια επενδεδυμένο κεφάλαιο Είσοδος ξένων επενδυτών και πολυεθνικών εταιρειών στην τοπική αγορά κατά τελευταίες δεκαετίες Ανάπτυξη εγχώριας βιομηχανίας αλλά με έντονη εξάρτηση από εισαγόμενες πρώτες ύλες Παράγοντες ανάπτυξης: ο αυξανόμενος αριθμός των εργαζόμενων γυναικών, η ανάπτυξη αστικών κέντρων, ο νεαρός πληθυσμός, η αλλαγή στα καταναλωτικά πρότυπα/αναζήτηση ποιοτικών-φυσικών προϊόντων, η διάδοση κι επέκταση κέντρων wellness & spa Το 1/3 της αγοράς αφορά προϊόντα περιποίησης μαλλιών (61% σαμπουάν, styling). Επίσης, δυναμική παρουσιάζουν προϊόντα ανδρικής περιποίησης, αποτριχωτικά, μακιγιάζ ματιών, κραγιόν, οδοντόπαστες, αποσμητικά, προϊοντα υγιεινής-περιποίησης μωρών Ενδιαφέρον για τα φυσικά/βιολογικά προϊόντα Άνοδος αντιηλιακά (ενημέρωση, τουρισμός) Την τελευταία τετραετία παρατηρήθηκε αύξηση της τάξεψς του 314% στις ελληνικές εξαγωγές καλλυντικών στην Τουρκία.

Γιατί προτείνουμε να διερευνήσετε δυνατότητες συνεργασιών με τη Τουρκία Η τουρκική οικονομία και το κατά κεφαλή εισόδημα σε αναπτυξιακή τροχιά- Τουρκικό εισαγωγικό ενδιαφέρον για ποιοτικά προϊόντα για καταναλωτές υψηλού εισοδήματος με ανελαστική ζήτηση. Προσπάθεια της τουρκικής κυβέρνησης για επιχειρηματική ανάπτυξη περιοχών και πόλεων της Ανατολής - Πολλές περιφερειακές τουρκικές πόλεις κυρίως από την περιοχή της Ν. Α. με δυναμικές επιχειρηματικές κοινότητες και με μεγάλο ενδιαφέρον για ανάπτυξη εξωστρέφειας. Η περαιτέρω ανάπτυξη του τουριστικού ρεύματος προς τη χώρα μας και από άλλες πόλεις της Τουρκίας, εκτός Κων/πολης και Σμύρνης, αναμένεται να επηρεάσει και τη ζήτηση για ελληνικά τρόφιμα και ποτά Διερεύνηση Πρεσβείας Αγκύρας για επιχειρηματικό ενδιαφέρον και ανάπτυξη διμερών σχέσεων σε επιλεγμένες τουρκικές πόλεις όπως: Άγκυρα, Σμύρνη, Προύσα, Γκαζιαντέπ, Καισάρεια, Ικόνιο, Τραπεζούντα, Σαμψούντα,, Ντιγιαρμπακίρ κλπ.- τουρκικό ενδιαφέρον για ανάπτυξη επιχειρηματικών σχέσεων με ελληνικές εταιρείες είτε προς τη κατεύθυνση της ενίσχυσης των διμερών εμπορικών συναλλαγών είτε για joint- ventures σε Τουρκία ή Ελλάδα

Γιατί προτείνουμε να διερευνήσετε δυνατότητες συνεργασιών με τη Τουρκία Η Τουρκία συνιστά μια αρκετά δύσκολη αγορά, δεδομένου του προστατευτισμού των αγροτικών και μεταποιημένων προϊόντων και υπηρεσιών της, ο οποίος εκδηλώνεται, τόσο με την υπέρμετρη δασμολόγηση και φορολόγηση όσο και με τη δημιουργία επιπρόσθετων εμποδίων (π.χ. χρονοβόρες γραφειοκρατικές διαδικασίες) που προβλέπονται κατά την εισαγωγή τους. Επιπλέον, σε ορισμένους κλάδους, όπως π.χ σε αυτόν των τροφίμων-ποτών, η Τουρκία είναι πολύ ανταγωνιστική, κυρίως λόγω της χαμηλής τιμής διάθεσης των τουρκικών προϊόντων αλλά και της νοοτροπίας του μέσου Τούρκου καταναλωτή να προτιμά τα εγχώρια και τα φθηνά προϊόντα. Από την άλλη πλευρά, η Τουρκία είναι μια χώρα γειτονική με ευνοϊκά δημογραφικά στοιχεία, θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης μέχρι σήμερα και με πληθυσμό 76 εκ, εκ των οποίων περίπου το 10% αφορά καταναλωτές της μέσης και ανώτερης εισοδηματικής τάξης, που ταξιδεύουν και διαμορφώνουν δυτικά καταναλωτικά πρότυπα. Τα στοιχεία αυτά θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν, προκειμένου να προβληθούν τα ελληνικά προϊόντα ως υψηλής ποιότητας (και υψηλής διατροφικής αξίας στην περίπτωση των τροφίμων). Οπότε, προϊόντα χαρακτηριστικά μεσογειακής διατροφής με το επιπλέον πλεονέκτημα της βιολογικής παραγωγής τους, θα μπορούσαν να τύχουν ευνοϊκής αποδοχής στην τουρκική αγορά.

Γιατί προτείνουμε να διερευνήσετε δυνατότητες συνεργασιών με τη Τουρκία Επιπλέον, η Τουρκία είναι μια χώρα όπου παρατηρείται κατασκευαστικός οργασμός, γεγονός που επιτρέπει την περαιτέρω προώθηση προϊόντων, όπου παραδοσιακά έχουμε καλές επιδόσεις στις εξαγωγές (π.χ δομικά υλικά, αλουμίνιο, πλαστικά και άλλες πρώτες ύλες). Στοιχείο που θα πρέπει να συνεκτιμηθεί είναι ότι είναι μια χώρα με καταναλωτικές ανάγκες σε τομείς όπου έχουμε συγκριτικό πλεονέκτημα (π.χ. φαρμακευτικά, καλλυντικά, ιατρικός εξοπλισμός, δέρματα, πολύτιμοι λίθοι). Από την έρευνα που διεξήγαμε, εντοπίσαμε κατηγορίες πρώτων υλών, τις οποίες εισάγει σε μεγάλες ποσότητες η Τουρκία και στις οποίες οι επιδόσεις μας είναι κατώτερες της δυναμικής μας, δεδομένης της παραγωγής μας. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε τον κασσίτερο (τουρκικές εισαγωγές ύψους 47,3 εκατ. δολάρια/43,65 εκατ. ευρώ), μόλυβδο (τουρκικές εισαγωγές ύψους 167 εκατ. ευρώ) και ψευδάργυρο (τουρκικές εισαγωγές ύψους 392,7 εκατ. ευρώ), νικέλιο, αλλά και χρυσό, όπου τα τελευταία δύο έτη έχουμε ξεκινήσει πιο συστηματικές εξαγωγές (ελληνικές εξαγωγές ύψους 25 εκατ.ευρώ το 2013). Τέλος, στις ηλεκτρικές συσκευές, όπου επίσης υπάρχει ζήτηση στην τουρκική αγορά, συγκριτικό πλεονέκτημα των ελληνικών προϊόντων σε σχέση με τη μαζική, ευρεία και φτηνή τουρκική παραγωγή (ή και κινεζική που είναι σημαντική πηγή προμήθειας της Τουρκίας) είναι η εξελιγμένη τεχνογνωσία και οι υψηλές προδιαγραφές των ελληνικών προϊόντων.  

Μεθοδολογία προσέγγιση αγοράς Έρευνα νόμων και κανόνων για το τουρκικό εισαγωγικό καθεστώς που διέπει το συγκεκριμένο προϊόν (Γραφεία ΟΕΥ). Ανεύρεση έμπειρου και αξιόπιστου Τούρκου συνεργάτη-αντιπροσώπου ή κατευθείαν εισαγωγέα-διανομέα (και με τη βοήθεια Γραφείου ΟΕΥ) Συναντήσεις με τουρκικές εταιρείες τροφίμων ή υπευθύνων πολυκαταστημάτων με τη βοήθεια του τοπικού συνεργάτη. Διαπίστωση τουρκικού εισαγωγικού ενδιαφέροντος για το συγκεκριμένο προϊόν. Έρευνα για τη αξιοπιστία της τουρκικής εταιρείας και του τούρκου επιχειρηματία (και με τη βοήθεια Γραφείου ΟΕΥ) Συνεργασία με τουρκική εταιρεία για διοργάνωση εκδήλωσης προβολής του προϊόντος με στόχο τη δημιουργία καταναλωτικής του ζήτησης

Τρόποι διείσδυσης στην τουρκική αγορά Επίσκεψη ή και συμμετοχή στη αντίστοιχη κλαδική έκθεση. Προκαθορισμένες επιχειρηματικές συναντήσεις μέσω Γραφείων ΟΕΥ Άγκυρας και Κωνσταντινούπολης. Συμμετοχή σε στοχευμένες αποστολές-εκδηλώσεις που οργανώνονται από ελληνικούς Φορείς. Διοργάνωση γαστρονομικών εκδηλώσεων σε μεγάλες πόλεις για προβολή ελληνικών τροφίμων και ποτών και δημιουργία ζήτησης. Μέσω του site agora του ΥΠΕΞ, αναζήτηση αιτημάτων για συνεργασίες που καταχωρούν τα Γραφεία ΟΕΥ. Διαφημιστική καταχώρηση ενδιαφέροντος για επιχειρηματική συνεργασία σε Site Εμπορικού Επιμελητηρίου της περιοχής. Ίδρυση εταιρείας –υποκαταστήματος και διαφήμιση εταιρείας-προϊόντων

Συμβουλές για σωστή επιχειρηματική συναλλαγή με τουρκικές εταιρείες Σωστή επιλογή του προϊόντος για προώθηση και προσεκτικός σχεδιασμός κινήσεων. Όχι ενέργειες αποσπασματικές Πριν τη σύναψη κάποιας συμφωνίας, συνεργασία με τουρκικό δικηγορικό Γραφείο της περιοχής Προετοιμασία επιχειρηματολογίας για τη προώθηση του προϊόντος. Φιλική συμπεριφορά αλλά με μέτρο. Προσπάθεια για ειλικρινή επαγγελματική σχέση και κατάκτηση αμοιβαίας εμπιστοσύνης. Προσεκτική μελέτη όρων συμβολαίου και επιχειρηματικής συνεργασίας Διασφάλιση συναλλαγών και έκδοση των σωστών πιστοποιητικών που απαιτούνται για την εισαγωγή προϊόντος προς αποφυγή προβλημάτων στα τελωνεία. Προσεκτική μελέτη της συμπεριφοράς του Τούρκου επιχειρηματία (να θεωρείται ύποπτη η έλλειψη διαπραγμάτευσης από πλευράς του και να μην εκλαμβάνεται ως στοιχείο άγνοιας ή χαμηλής ευστροφίας).

Συμβουλές για σωστή επιχειρηματική συναλλαγή με τουρκικές εταιρείες (2) Προσοχή στο επίπεδο κουλτούρας Τούρκου ιδίως αυτού που δεν έχει πολλές εμπειρίες του εξωτερικού. Μια προσπάθεια εξαπάτησής του από πλευράς μας , ενδεχομένως να μας οδηγήσει σε απρόβλεπτες επιχειρηματικές περιπέτειες . Κατοχύρωση των πνευματικών και βιομηχανικών δικαιωμάτων μέσω δικηγόρου Συνεχής ενημέρωση-παρακολούθηση θεσμικού πλαισίου Έγκαιρη έκδοση άδειας παραμονής και εργασίας στον εκπρόσωπο της εταιρείας στη Τουρκία αν πρόκειται για αλλοδαπό Ανάπτυξη προσωπικής γνωριμίας με τον Τούρκο επιχειρηματία-Τακτικές επισκέψεις στην συνεργαζόμενη τουρκική εταιρεία

Eυχαριστώ για την προσοχή σας! ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΚΟΥΝΑΛΑΚΗΣ ΓΕΝΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΟΕΥ Β΄ Πρεσβεία Αγκύρας-Γραφείο ΟΕΥ ecocom-ankara@mfa.gr www.agora.mfa.gr