6.7. Ο Τριακονταετής Πόλεμος (1618-1648)

αρχές 17ου αι.: συνεχίζονται οι θρησκευτικές αντιθέσεις & η Ευρώπη ζει έντονο πολεμικό κλίμα αποκορύφωμα: ο Τριακονταετής Πόλεμος, ο τελευταίος θρησκευτικός πόλεμος που έγινε κυρίως στα εδάφη της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας

Γερμανός αυτοκράτορας (δυναστεία Αψβούργων) Ισπανία (δυναστεία Αψβούργων) Αυστρία Γερμανοί ηγεμόνες Δανία Σουηδία Ολλανδία Γαλλία

Αφορμή Πράγα, 23 Μαΐου 1618: προτεστάντες ηγέτες της Τσεχίας εκπαραθύρωσαν τους καθολικούς απεσταλμένους του αυτοκράτορα της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας Φερδινάνδου ΙΙ

Λόγοι οι θρησκευτικές αντιθέσεις μεταξύ Καθολικών-Διαμαρτυρόμενων η φιλοδοξία πολλών Γερμανών ηγεμόνων και των Γάλλων βασιλέων να απαλλαγούν από τους Αψβούργους --> η Γαλλία, αν και καθολική, μπήκε στον πόλεμο στο πλευρό των προτεσταντικής Δανίας & Σουηδίας εναντίον της καθολικής Ισπανίας η επιδίωξη μικρών & μεγάλων κρατών για πολιτική & οικονομική επικράτηση στην Ευρώπη (Αγγλία-Γαλλία)

Χαρακτηριστικά πολυετείς πολιορκίες σφαγές αμάχων λεηλασίες πυρπολήσεις αντιπάλων στρατοπέδων από μισθοφόρους & απείθαρχους στρατιώτες απουσία πολεμικής τακτικής --> μεγάλη διάρκεια του πολέμου

Η φρίκη του πολέμου Μόλις αυτοί οι καβαλάρηδες έφτασαν στο σπίτι μας, το πρώτο πράγμα που έκαναν ήταν να δέσουν τα άλογά τους. Ύστερα ο καθένας επιδόθηκε στο έργο του, να μην αφήσει δηλαδή τίποτα όρθιο, να λεηλατήσει τα πάντα. Ενώ μερικοί έσφαζαν τα ζώα και τα έψηναν, άλλοι έκανα το σπίτι άνω-κάτω [...]. Άλλοι άρπαζαν ό,τι έβρισκαν μπροστά τους, άλλοι γκρέμιζαν τις πόρτες και τα παράθυρα, [...] έκαιγαν τα στρώματα, τα τραπέζια, τις καρέκλες και τους πάγκους [...] Άλλοι έριξαν ένα χωρικό σε πυρωμένο φούρνο και έναν άλλο τον έσερναν με τη θηλιά στο λαιμό [...] Για να μη μακρηγορώ, καθένας από τους στρατιώτες εφεύρισκε ένα νέο είδος βασανισμού για τους δυστυχείς αυτούς χωρικούς.

Τέλος του πολέμου 1648, Ειρήνη της Βεστφαλίας (Westphalia): Γερμανός αυτοκράτορας Φερδινάνδος Γ’ --> τέθηκαν τα θεμέλια για τη σημερινή μορφή της Ευρώπης, καθώς ρυθμίστηκαν πολιτικά, θρησκευτικά & εδαφικά ζητήματα

Συνέπειες αναγνωρίστηκε ο Καλβινισμός ως ισότιμος με τον Καθολικισμό & το Λουθηρανισμό οι Διαμαρτυρόμενοι κράτησαν πολλά εκκλησιαστικά εδάφη που είχαν καταλάβει ή απαλλοτριώσει στη διάρκεια του πολέμου γερμανικά εδάφη πέρασαν στη Σουηδία & τη Γαλλία περιορίστηκε η δύναμη του Γερμανού αυτοκράτορα, ενώ αναγνωρίστηκε στους Γερμανούς ηγεμόνες το δικαίωμα να συνάπτουν μεταξύ τους συνθήκες ή με ξένα κράτη (Πώς εξελίχθηκαν οι σχέσεις τους;)

Συνέπειες (συνέχεια) αναγνωρίστηκε η ανεξαρτησία της Ολλανδικής & της Ελβετικής Ομοσπονδίας (από την Ισπανία) οικονομική, πολιτική & εδαφική εξουθένωση της Γερμανίας --> πέρασμα στο περιθώριο ενίσχυση της Γαλλίας με εδάφη στην περιοχή της Λωραίνης και της Αλσατίας --> μεγαλύτερη δύναμη κατά το δεύτερο μισό του 17ου αι. υποχώρηση της Ισπανίας κυριαρχία της Σουηδίας στη Βαλτική εις βάρος της Δανίας

Συνέπειες (συνέχεια) η μετριοπάθεια, η ανεκτικότητα & η πνευματική ελευθερία είναι αναγκαίες για την ειρηνική συνύπαρξη των λαών της Ευρώπης συσχετισμός των δυνάμεων & αρχή της ισορροπίας

Συνέπειες (συνέχεια) τέθηκαν τα θεμέλια του έθνους-κράτους με το σαφή καθορισμό των συνόρων