ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΙΙ Π.Γ.Ν.Θ. ΑΧΕΠΑ Τμήμα Διατροφής Γιαννουλάκη Παρθένα ΜSc. Kλινική Διαιτολόγος Διατροφολόγος Π.Γ.Ν.Θ. ΑΧΕΠΑ ΠΡΠ Κλινική Καθ. Καραμήτσος Τακτικό εξωτερικό Διαβητολογικό Ιατρείο Υπ. Διδάγγελος Τ.

ΓΕΝΙΚΑ Έτος 2025: επιπολασμός 5,4% (300 εκατομμύρια διαβητικοί παγκοσμίως) Επιδημία διαβήτη = επιδημία παχυσαρκίας Τεράστιο κόστος = 132 δις $ το 2002 Ακρογωνιαίος λίθος πρόληψης = δίαιτα και τρόπος ζωής

ΠΡΟΛΗΨΗ ΣΔ ΙΙ ΔΜΣ < 25 Δίαιτα= ↑ φυτικές ίνες δημητριακών και πολυακόρεστα λ.ο., ↓ trans λ.ο. και γλυκαιμικό φορτίο Μέτρια →υψηλή σωματική δραστηριότητα (μισή ώρα/ημέρα) Διακοπή καπνίσματος Κατανάλωση ½ ισοδύναμου αιθανόλης/ημέρα

Σωματικό βάρος και προφίλ καρδιαγγειακού κινδύνου Σωματικό βάρος και ενεργειακή ισορροπία Σωματικό βάρος και φυσική δραστηριότητα

ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ποσότητα και είδος λίπους - η συνολική πρόσληψη λίπους - το είδος του λίπους - αντικατάσταση κορεσμένου λίπους από ακόρεστα λίπη ή υδατάνθρακες ? - ω-3 λιπαρά οξέα (↓TG, ↑ LDL-chol, ↓ΣΔ) - trans λιπαρά οξέα (↑LDL-chol + TG, ↓HDL- chol, ↑ΣΔ) - αντικατάσταση trans λ.ο. και κορεσμένα λ.ο.

ποιότητα και ποσότητα υδατανθράκων - ποσότητα υδατανθράκων - είδος υδατανθράκων - φυτικές ίνες - γλυκαιμικό φορτίο και γλυκαιμικός δείκτης

συγκεκριμένα τρόφιμα Αλκοόλ Καφές Επεξεργασμένο κρέας Γαλακτοκομικά προϊόντα Ξηροί καρποί (καρύδια) Φρούτα και λαχανικά Δημητριακά ολικής αλέσεως Γλυκά ηδύποτα

ΔΙΑΙΤΕΣ ΑΔΥΝΑΤΙΣΜΑΤΟΣ δίαιτες χαμηλές σε λίπος(25% λίπος) Δίαιτες χαμηλές σε υδατάνθρακες (Atkins) Δίαιτες υψηλές σε πρωτεΐνη (Zone, Protein Power, CSIRO) (30:30:40) Υποκατάστατα γεύματος (Optifast, Kickstart)

ΔΙΑΙΤΕΣ ΧΑΜΗΛΕΣ ΣΕ ΛΙΠΟΣ  το βάρος 3,6 Kg μέχρι 3 χρόνια 4 έρευνες = ποσοστά διαβήτη +αντιυπερτασική θεραπεία μέχρι 3 χρόνια Όχι μακροχρόνια διατήρηση απώλειας βάρους

ΔΙΑΙΤΕΣ ΧΑΜΗΛΕΣ ΣΕ ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΕΣ 3,3 κατά μέσο όρο μέχρι 6 μήνες Καμία διαφορά με low-fat δίαιτα στους 12 μήνες (όχι δεδομένα μετά 12 μήνες)  TG,  HDL-chol,  LDL-chol 2-3% Πιθανή δυσκοιλιότητα (χορήγηση συμπληρωμάτων φυτικών ινών) Όχι σε παιδιά (νεφρολιθίαση= 6 % επι/5 χρ) Εφαρμογή για καιρό = έλειψη βιτ. + ιχνοστ.+ κίνδυνος γαστρεντερικού καρκίνου Παραλλαγή της Atkins = αντικατάσταση κορεσμένων λ.ο με ακόρεστα   ΣΒ + καλύτερη LDL

ΔΙΑΙΤΕΣ ΥΨΗΛΕΣ ΣΕ ΠΡΩΤΕΪΝΗ Λίπος (καλό) 30%, πρωτ30%, υδατ40% κορεσμός λόγω πρωτ+TG + HDL ΣΒ +3kg/12 μήνες επιπλέον + TG δίαιτα CHO Ασθενείς με TG  ΣΒ + λίπος + κοιλιακό λίπος (3 μήνες) Πραγματική αύξηση της πρωτ είναι 10-15% Δίαιτα CHO + PRO απώλεια λίπους +απώλεια μυϊκής μάζας Πρέπει: επεξεργασμένο κρέας ψάρι + κοτόπουλο, + φυτικές ίνες (28γρ/ημέρα)

ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΤΑ ΓΕΥΜΑΤΟΣ Σκεύασμα σε σκόνη= 220Kcal/d, χαμηλά σε λιπαρά, 3/ημέρα.  ΣΒ μέχρι 20kg μακροχρόνια ίδια αποτελέσματα με δίαιτες αδυνατίσματος 10% της απώλειας βάρους = 5 χρόνια με 1 γεύμα=υποκατάστατο Δεν προωθούν το μοντέλο της αλλαγής διατροφικής συμπεριφοράς

ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΙΩΝ καλύτερες ενδείξεις = δίαιτες με CHO και δίαιτες με PRO + μέτρια μείωση CHO Ασθενείς με μεταβολικό σύνδρομο, (TG +GLU)  CHO Ασθενείς με ΣΔ ή ΚΝ  Kcal + CHO Αποφυγή δίαιτας Atkins σε ασθενείς με LDL υποθερμιδικές δίαιτες = κατανομή θερμίδων σε 3 γεύματα

Advanced Glycation End products (AGEs) Το είδος του διατροφικού υδατάνθρακα δεν παίζει ιδιαίτερο ρόλο Το βράσιμο και το μαγείρεμα στον ατμό +  θ0 C μαγειρέματος +  χρόνους μαγειρέματος  γεύματα  AGEs Πράσινο τσάι, ταυρίνη και α- λιποϊκό οξύ  συσσώρευση AGEs

ΣΔ- 1200 kcal LAGE = 433,74 KU HAGE = 1117 KU Πρωινό - 250 ml γάλα 0% (1 ποτήρι) - 30γρ. λευκό ψωμί - 1 μικρό μήλο (100γρ) δεκατιανό - 150γρ. μήλο μεσημεριανό - 60γρ. κοτόπουλο στήθος χωρίς πέτσα, βρασμένο για 1 ώρα - 200γρ. πατάτες ψητές για 45 λεπτά με 10 ml ελαιολάδο (2 κ. του γλυκού) - 200γρ. καρότα στο γκριλ απογευματινό - 150γρ μήλο βραδινό - 30γρ. κοτόπουλο στήθος χωρίς πέτσα, βρασμένο για 1 ώρα με 10 ml ελαιόλαδο (2 κ. του γλυκού) - 250 ml γάλα 0% (1 ποτήρι) στο φούρνο μικροκυμάτων για 3 λεπτά - 30γρ. ψωμί φρυγανισμένο - 1 μικρό μήλο ψητό στο φούρνο (100γρ) - 150γρ. μήλο ψητό στο φούρνο - 60γρ. κοτόπουλο στήθος χωρίς πέτσα, τηγανιτό για 8 λεπτά - 200γρ. γλυκοπατάτες ψητές για 1 ώρα - 200γρ. καρότα σε κονσέρβα - 2 κ. του γλυκού ελαιόλαδο - 150γρ μήλο ψητό στο φούρνο - 30γρ. κοτόπουλο στήθος χωρίς πέτσα, τηγανιτό για 8 λεπτά - 200γρ. γλυκοπατάτες ψητές για 1 ώρα - 200γρ. καρότα κονσέρβα