Ποια ήταν η 3DFX Η αρχή, οι επιτυχίες και η απότομη πτώση Πηγή

Πέρυσι τον Δεκέμβριο του 2012 συμπληρώθηκαν 12 χρόνια από το τέλος της 3DFX, μιας εταιρείας που άλλαξε το pc gaming όπως το γνωρίζουμε σήμερα. Γιατί; Γιατί η 3dfx Interactive, κατασκευαστής της θρυλικής κάρτα γραφικών Voodoo, έκλεινε.

Η επανάσταση  Η 15η Δεκεμβρίου ήταν μια κακή μέρα τόσο για τη βιομηχανία γραφικών όσο και για όλους τους gamers. Το τέλος μιας εποχής. Η διάρκεια ζωής της κράτησε μόλις 6 χρόνια, από το 1994 μέχρι το Η ιστορία της επιτυχίας της 3Dfx (με το D κεφαλαίο αρχικά) ξεκινά το 1996 με την παρουσίαση μιας κάρτας γραφικών με το όνομα Voodoo. Η μικρή εταιρία γίνετε μέσα σε μια νύχτα ηγέτης της αγοράς.  Αυτό δεν οφειλόταν στο ότι ένα καλό προϊόν πουλήθηκε σε καλή τιμή αλλά γιατί το προϊόν ήταν επαναστατικό. Με την πρώτη Voodoo, έναν 3D επιταχυντή που επρόκειτο να λειτουργήσει παράλληλα με τις τότε κοινές 2D κάρτες, η 3dfx άνοιξε το δρόμο για τις σύγχρονες κάρτες γραφικών. Για πρώτη φορά κατέστη δυνατή η επιτάχυνση πολυγώνων στη δημιουργία παιχνιδιών και η ενσωμάτωση διαφόρων υφών. Με μια Voodoo ένας ταπεινός Pentium 133 μεταμορφωνόταν σε παιχνιδομηχανή.

Το λογότυπο του 1999 με μικρό d

Χάρη στο “Glide”, ενός API (application programming interface) που αναπτύχθηκε αποκλειστικά για την Voodoo, η κάρτα υποστηρίχθηκε από τις περισσότερες εταιρείες παραγωγής παιχνιδιών. Παλαιότεροι τίτλοι αναβαθμίστηκαν με κάποιο “3dfx Patch” και όχι μόνο έτρεχαν γρηγορότερα αλλά απέκτησαν και ομορφότερα γραφικά. Μάλιστα υπήρχαν παιχνίδια όπως το Gex 3D και το Pandemonium 2 τα οποία δεν έτρεχαν αν δεν έβρισκαν την Voodoo στο σύστημα. Βέβαια αυτό ήταν δυνατό μόνο επειδή ο ανταγωνισμός (Nvidia, S3, Maxtor, Ati και άλλες) δεν είχε να προσφέρει κάτι τόσο δυνατό όσο η Voodoo. Diamond Monster 3D με Voodoo 1

Η αρχή του τέλους  Αλλά με το πέρασμα του χρόνου το μονοπώλιο της 3dfx άρχισε να αποκτά ρωγμές. Οι ανταγωνιστές άρχισαν να σχεδιάζουν τα δικά τους 3d τσιπ ώστε να αποκτήσουν μερίδιο της αγοράς. Τελικά κυκλοφόρησε από την Nvidia το Riva TNT, ένας σοβαρός “παίκτης”. Το νέο αυτό τσιπ δεν εκπλήρωσε τις προσδοκίες της Nvidia αλλά είχε πολλά καλά χαρακτηριστικά όπως υποστήριξη χρώματος με βάθος 32bit. Περίπου το 1998 το TNT μπόρεσε να ανταγωνιστεί το Voodoo 2 με την προϋπόθεση χρήσης του Direct3D API. Ωστόσο η 3dfx κράτησε την πρωτοκαθεδρία λόγο του API Glide και του SLI (Scan Line Interleaving), χαρακτηριστικό που επέτρεπε 2 κάρτες να λειτουργούν σαν μια, αξεπέραστο σε ταχύτητα αλλά και πανάκριβο. Κάρτες STB Blackmagic 3D με Voodoo 2 σε διάταξη SLI

Η αρχή των λαθών  Στα τέλη του 1998 αγοράζει την αμερικάνικη εταιρεία STB Systems, η οποία παράγει κάρτες γραφικών, με το ποσό των 140 εκατομμυρίων δολαρίων και στόχο να κατασκευάσει πλέον δικές της κάρτες γραφικών. Ταυτόχρονα όμως χάνει 2 πιστούς συνεργάτες της, την Creative Labs και την Diamond Multimedia, οι οποίες κάθε άλλο παρά χαρούμενες είναι με την εξέλιξη αυτή. Έτσι καταφέρνει να παραδώσει μερίδιο της αγοράς στην Nvidia και χάνει 2 πηγές εσόδων. Η ιστορία της STB ως εκ τούτου θεωρείται ότι είναι ένας από τους κύριους παράγοντες για την τελική πτώση της 3dfx.

 Το 1999 αλλάζει το λογότυπό της και παρουσιάζει τo Voodoo 3. Το νέο τσιπ είναι ταχύτατο αλλά δεν διαθέτει νέα χαρακτηριστικά όπως 32bit βάθος χρώματος ή textures μεγαλύτερα από 256 x 256 texels. Αντίθετα το TNT 2 διαθέτει τα παραπάνω χαρακτηριστικά και επιπλέον συναγωνίζεται στα “ίσια” το Voodoo 3 σε θέματα απόδοσης. Στην πραγματικότητα όμως κανένα από αυτά τα χαρακτηριστικά δεν είχε νόημα εκείνη την εποχή. Το 32bit rendering είχε ως αποτέλεσμα την μείωση του αριθμού των fps κατά 50% περίπου, προσφέροντας μόνο μια μικρή βελτίωση στην ποιότητα της εικόνας. Η 3dfx το αντιμετωπίζει με μια διαδικασία 22bit rendering και καταφέρνει να αποδώσει την ίδια ποιότητα εικόνας αλλά με υψηλότερα fps! Ωστόσο η διαφημιστική εκστρατεία της Nvidia παίζει τον ρόλο της και η 3dfx δέχεται επικρίσεις από τα περισσότερα μέσα ενημέρωσης. Η αδυναμία της να διαφημίσει τη δική της τεχνική ως καλύτερη αποτελεί σοβαρό λάθος και πλήτει την φήμη της ως τεχνολογικό ηγέτη. Voodoo PCI

 Το φθινόπωρο του 1999 η Nvidia ξεκίνησε μια ακόμη επίθεση. Η πρώτη Geforce ώθησε τα όρια ακόμα πιο ψηλά με την τεχνική Hardware T&L (transform and lighting). Εντωμεταξύ η 3dfx είχε να αντιμετωπίσει σοβαρά προβλήματα εξαιτίας της αναβολής της παρουσίασης της νέας Voodoo 5 για τις αρχές του Το νέο τσιπ (με κωδικό όνομα Napalm) βασιζόταν στο προηγούμενο Voodoo 3, αλλά είχε υψηλότερες ταχύτητες και πρόσφερε νέα χαρακτηριστικά. Αλλά η Nvidia είχε ήδη παρουσιάσει την νέα Geforce 2 και η GTS έκδοση της ξεπερνούσε σχεδόν σε όλους τους τομείς την ναυαρχίδα της 3dfx, την Voodoo Και πάλι η 3dfx επικρίθηκε για την έλλειψη υποστήριξης του Hardware T&L και απάντησε με μια άλλη τεχνική, την RGSSAA (Rotated Grid Super-Sampling Anti-Aliasing), προσφέροντας εξαιρετική ποιότητα εικόνας με αισθητή πτώση όμως του framerate. Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά ήρθε να προστεθεί και η αδυναμία της να εφοδιάσει επαρκώς την αγορά με τις νέες κάρτες.  Το αποτέλεσμα ήταν πολύ λογικό, η 3dfx υπέστη ζημίες πολλών εκατομμυρίων δολαρίων για αρκετά τρίμηνα στη σειρά. Για να ανταπεξέλθει η εταιρεία αναγκάστηκε να πάρει μέτρα μείωσης του λειτουργικού κόστους, τα οποία όμως εφαρμόστηκαν και στο τμήμα ανάπτυξης. Σε αυτό οι υπάλληλοί εργαζόταν πάνω σε 2 πρότζεκτ. Σε μια νέα αρχιτεκτονική με το όνομα Rampage και στην αναμενόμενη Voodoo , την επονομαζόμενη και ως “Θεά” (Goddess). Τελικά το σχέδιο αυτό εγκαταλείφθηκε τον Νοέμβρη του 2000 και οι πατέντες πουλήθηκαν σε μια εταιρεία κατασκευής στρατιωτικών προσομοιωτών με το όνομα Quantum3D. Από δοκιμές που έγιναν αργότερα σε κάποιες πρωτότυπες κάρτες αποδείχτηκε ότι η Voodoo ξεπερνούσε σε απόδοση την GeForce 2 Ultra και την Radeon 7500, τις 2 γρηγορότερες κάρτες της εποχής. Ίσως ήταν καλύτερη και από την GeForce 3!!

Το τέλος  Ωστόσο η “Θεά” δεν ήταν η τελευταία κάρτα που βγήκε από τα εργαστήρια της 3dfx. Υπήρχαν 2 πρωτότυπα της Rampage εκ τον οποίων το ένα λειτουργούσε, με την έννοια ότι έδινε εικόνα. Σύμφωνα με τα σχέδια το κορυφαίο μοντέλο με το όνομα Specter 3000 (το όνομα Voodoo θα εγκαταλειπόταν) θα ήταν διπλής GPU, θα υποστήριζε DX8, θα είχε τσιπ γεωμετρίας με το όνομα “SAGE” και άλλα χαρακτηριστικά τα οποία εισήχθησαν από την ATI και Nvidia αρκετά χρόνια αργότερα. Αλλά το πρωτότυπο ήταν μόνο μια βασική έκδοση με μόνο μια GPU, μικρή ταχύτητα ρολογιού και οδηγούς Pre-Alpha έκδοσης.  Στις 15 Δεκεμβρίου 2000 η 3dfx τελικά αναγκάστηκε να ανακοινώσει το τέλος. Ο μεγάλος της ανταγωνιστής, η Nvidia, απέκτησε όλες τις πατέντες, τις τεχνολογίες και αρκετούς μηχανικούς της. Με αυτόν τον τρόπο η Nvidia όχι μόνο κατάφερε να βγάλει εκτός παιχνιδιού τον κύριο ανταγωνιστή της αλλά και να αποφύγει πολλές αγωγές που αφορούσαν παραβάσεις διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας που ανήκαν στην 3dfx.