Πέψη και Απορρόφηση Θρεπτικών Συστατικών Διατροφή Ι Διάλεξη 2

Η τροφή μας παρέχει ενέργεια και θρεπτικά συστατικά Energy is measured in calories. Nutritionists always mean kilocalories. Nutrients are chemical substances present in food, used by body. “other substances” include phytochemicals.

Εάν τα τρόφιμα δεν υποστούν πέψη και δεν απορροφηθούν, αποβάλλονται, οπότε δεν παρέχουν θρεπτικές ουσίες

Ο ρόλος του πεπτικού συστήματος είναι να διασπάσει την τροφή φυσικοχημικά και να τροφοδοτήσει το μεταβολισμό με τα θρεπτικά συστατικά που περιέχονται σε αυτήν

Γαστρεντερικό Σύστημα (ΓΕΣ) Γαστρεντερικός σωλήνας= σωλήνας επάνω από 10 μέτρα μήκος που ξεκινάει από το στόμα και καταλήγει στον πρωκτό. Βοηθητικά όργανα και όργανα αδένες= δόντια, γλώσσα, σιελογόνοι αδένες , ήπαρ, χοληφόρα, πάγκρεας.

Οι 4 βασικές λειτουργίες του ΓΕΣ Καρδιά Ήπαρ 3.Απορρόφηση 2. Έκκριση Στόμα Πρωκτός Τροφή & Νερό 1.Πέψη Κόπρανα Οισοφάγος Λεπτό έντερο Παχύ έντερο Στομάχι 4. Κινητικότητα

ΓΕΣ Στόμα Φάρυγγας Οισοφάγος Στομάχι Λεπτό έντερο δωδεκαδάκτυλο νήστιδα ειλεό Παχύ έντερο όρθο Πρωκτός Ήπαρ Χοληδόχος κύστη Πάγκρεας

Ημερήσια ισορροπία υγρών του ΓΕΣ Κατανάλωση2 l/ημέρα Σίελος 1.5 l/ημέρα Γαστρεντερικές εκκρίσεις 1.5 l/ημέρα Παγκρεατικές εκκρίσεις 1.5 l/ημέρα Λεπτό έντερο απορροφά 8.5l/ημέρα Χολή 0.5 l/ημέρα Εντερικές εκκρίσεις 1.5 l/ημέρα Παχύ έντερο απορροφά 0.4l/ημέρα OUT 9 λίτρα/ημέρα IN 9 λίτρα/ημέρα 0.1 l/ημέρα στα κόπρανα

Ποια θρεπτικά συστατικά χρειάζονται πέψη? Αυτά που λόγω μεγέθους δεν μπορούν να περάσουν από το επιθήλιο του εντέρου στο αίμα. Υδατάνθρακες Πρωτεΐνες Λίπη

Πως επιτυγχάνεται η πέψη; Κυρίως με την βοήθεια ειδικών ενζύμων (πρωτεΐνες που καταλύουν χημικές αντιδράσεις κυρίως μέσω υδρόλυσης HOH--->H + OH) HCL του στομάχου

Εκκρίσεις του ΓΕΣ Σιελογόνοι αδένες Αμυλάση, βλέννα, νερό, ηλεκτρολύτες Εξωκρινές πάγκρεας- Πρωτεάσες, λιπάσες, αμυλάση, HCO3- , νερό Ήπαρ- Σύνθεση χολικών αλάτων Έκκριση χολής Χοληδόχος κύστη- Αποθήκευση χολής

Πέψη: Στοματική κοιλότητα Μάσηση-->μηχανική κατάτμηση τροφής Έκκριση: σίελος Πτυελίνη (αμυλάση της σιέλου η οποία διασπά υδατάνθρακες και έτσι αρχίζει η χημική διάσπαση της τροφής Βλέννα:μαλακώνει και λίπαινει την τροφή

Οισοφάγος Μυώδης σωλήνας μήκους 25cm μέσω του οποίου μεταφέρονται οι τροφές από το φάρυγγα το στομάχι. Η κατάποση επιτυγχάνεται με μυϊκές συσπάσεις.

Στομάχι Πρόκειται για όργανο που μοιάζει με σάκο, έχει παχιά τοιχώματα και είναι επικαλυμμένο εσωτερικά με βλέννα. Το φαγητό παραμένει εκεί 2-4 ώρες. Γίνεται μηχανική μίξη της τροφής. Ανάμιξη τροφής με γαστρικές εκκρίσεις. Εκκρίσεις:μετά την επίδραση της ορμόνης γαστρίνης HCl (υδροχλωρικό οξύ):pH 1.5-2 Πεψίνη:υδρολύει πεπτιδικούς δεσμούς (πέψη πρωτεϊνών) Στομαχική λιπάση (πάρα πολύ λίγη) Intrinsic Factor (απορρόφηση της βιταμίνης Β12). Απορρόφηση: αλκοόλ

Η επόμενη φάση της πέψης Ο χυλός μπαίνει στον δωδεκαδάκτυλο. Το πάγκρεας εκκρίνει μια βάση για να ανεβάσει το pH της λιωμένης τροφής. Αυτό προστατεύει τα τοιχώματα του εντέρου και δημιουργεί ιδανικές συνθήκες για την δράση των παγκρεατικών και εντερικών ενζύμων.

Πάγκρεας Ι Πρόκειται για μεγάλο αδένα (μήκους 15cm) που βρίσκεται πίσω από το στομάχι. Τα εξωκρινικά κύτταρα παράγουν ινσουλίνη και γλυκαγόνη (1% of total cells) 1-1.5λίτρα παγκρεατικά υγρά την ημέρα εκκρίνονται και καταλήγουν στο δωδεκαδάκτυλο.

Σεκρετίνη Παγκρεατικά υγρά Διτανθρακικά ιόντα(HCO3) Παγκρεατική αμυλάση Παγκρεατική λιπάση Νουκλεάσες (ριβονουκλεάση, δεοξυριβονουκλεάση) Πρωτεϊνάσες (θρυψίνη, χυμοθρυψίνη, Καρβοξυπεπτιδάση) CCK (Χολοκυστοκινίνη)

Ήπαρ Ο μεγαλύτερος αδένας του ανθρώπινου οργανισμού (1200 με 1600 grams).

Όλα τα θρεπτικά και μη θρεπτικά συστατικά που απορροφώνται από το έντερο, εκτός από τα λιπαρά οξέα, μεταφέρονται στο ήπαρ μέσω της πυλαίας φλέβας.

Βασικότατο ρόλο στο μεταβολισμό Γλυκονεογένεση από αμινοξέα Μετατροπή γλυκόζης σε λιπαρά οξέα Σχηματισμός κετονικών σωμάτων.

Χολή Η χολή περιέχει Παράγεται στο συκώτι Αποθηκεύεται στη χοληδόχο κύστη και βοηθά στην απορρόφηση των λιπών στο έντερο. Η χολή περιέχει Χολικά οξέα και άλατα Χοληστερόλη Λεκιθίνη Ιχνοστοιχεία όπως μαγνήσιο. Χοληδόχος κύστη

Λεπτό Έντερο Βασικό στην πέψη και απορρόφηση 95% της πέψης και απορρόφησης Το φαγητό παραμένει 3-10 hours Εκκρίσεις : (επίδραση της CCK) Αμυλάσες Πρωτεάσες Λιπάσες Χολή (χολικά οξέα)

Λεπτό έντερο Απορρόφηση 95% των λιπών,υδατανθράκων,πρωτεϊνών, και το υπόλοιπο αλκοόλ απορροφάται εδώ. 80-95% νερού(υγρών) οι περισσότερες βιταμίνες και ιχνοστοιχεία/ μέταλλα χολή

Villi (Λάχνες, Μίκρολαχνες) του λεπτού εντέρου

Εσωτερικό δωδεκαδακτύλου

Crohn’s Κολίτιδα

Παχύ έντερο Η διαλυμένη τροφή παραμένει 24-72 ώρες Περιέχει βακτηρίδια Ζύμωση άπεπτου μέρους τροφής, επίσης απορροφόνται και λίγοι υδατάνθρακες Απορρόφηση Νερού και αλάτων (sodium, potassium)

Μικροχλωρίδα του ΓΕΣ Στομάχι Λεπτό έντερο Παχύ έντερο

Hello, hello. 1997

CCK:χολοκυστοκινίνη Κορεσμός Βασικές δράσεις: Διέγερση έκκρισης παγκρεατικών υγρών Διέγερση σύσπασης χοληδόχου κύστης Κορεσμός

Πέψη Υδατανθράκων Αμυλάση σιέλου (στοματική κοιλότητα) Παγκρεατική αμυλάση (Δωδεκαδάκτυλο)

Πέψη πρωτεϊνών Στομάχι--πεψίνη Δωδεκαδάκτυλο-- Παγκρεατικές πρωτεάσες και πεπτιδάσες (θρυψίνη, χυμοθρυψίνη, καρβοξυπαπτιδάση)

Πέψη λίπους Δωδεκαδάκτυλο — γαλακτοματοποίηση λίπους με την βοήθεια των χολικών οξέων Δωδεκαδάκτυλο—παγκρεατική λιπάση

Απαραίτητες διαδικασίες για την διατήρηση της ζωής Περίληψη Μεταφορά, Μεταβολισμός Πέψη & Απορρόφηση Τροφή ιστοί σώματος ΓΕΣ Απαραίτητες διαδικασίες για την διατήρηση της ζωής Άχρηστα προϊόντα