Κεφάλαιο 5 Το παγκόσμιο διαδίκτυο Κεφάλαιο 5 Το παγκόσμιο διαδίκτυο 5.1 Εισαγωγή 5.2 Ιστορική αναδρομή 5.3 TCP/IP 5.4 Υπηρεσίες του διαδικτύου 5.5 Το Παγκόσμιο Πλέγμα Πληροφοριών 5.6 Υπηρεσία Telnet 5.7 Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο. 5.8 Υπηρεσία μεταφοράς αρχείων FTP. 5.9 Υπηρεσία Archie 5.10 Υπηρεσία Talk 5.11 Υπηρεσία IRC 5.12 Ηλεκτρονικές εφημερίδες 5.13 Instant Messaging 5.14 Παιχνίδια στο διαδίκτυο.

5.1 Εισαγωγή Το διαδίκτυο (Internet), αποτελεί το δίκτυο των δικτύων που συνδέει άλλα μικρότερα δίκτυα ευρείας περιοχής, τοπικά δίκτυα αλλά και μεμονωμένους υπολογιστές μεταξύ τους, σε παγκόσμιο επίπεδο. Το διαδίκτυο εξασφαλίζει ένα φιλικό περιβάλλον επικοινωνίας μεταξύ των ανθρώπων ανεξάρτητα της γεωγραφικής εγκατάστασης που τους χωρίζει Επιτρέπει την απρόσκοπτη πρόσβαση σε ένα τεράστιο όγκο πληροφοριών Αποτελεί τον ενιαίο ηλεκτρονικό χώρο για τις εμπορικές συναλλαγές, την εκπαίδευση, την ψυχαγωγία και την διασκέδαση. Η τεράστια γκάμα υπολογιστών και λειτουργικών συστημάτων που επικοινωνούν μεταξύ τους στο διαδίκτυο στηρίζεται στο διεθνές αποδεκτό πρωτόκολλο επικοινωνίας TCP/IP.

Ένα ή και περισσότερα από τα επιμέρους δίκτυα ενός διαδικτύου σηκώνει το βάρος της διασύνδεσής των δικτύων και ονομάζεται ραχοκοκκαλιά (backbone) του διαδικτύου.

5.2 Ιστορική αναδρομή Εποχή Ψυχρού πόλεμου: Με ποιόν τρόπο θα μπορούσαν να επικοινωνήσουν μεταξύ τους οι διπλωματικές και στρατιωτικές αποστολές των ΗΠΑ…... 1957: Ο πρώτος δορυφόρος από ΕΣΣΔ. Οι αμερικανοί ιδρύουν την ARPA με κύριο στόχο την πρωτοκαθεδρία τους στον τομέα των στρατιωτικών εφαρμογών. 1969: Σύνδεση 4 Η/Υ Στα τέλη της δεκαετίας του ’60, o Paul Baran & το Πεντάγωνο προσανατολίζονταν σε έρευνα υψηλής τεχνολογίας, πάνω στα αποκαλούμενα packet-switched networks (δίκτυα μεταγωγής δεδομένων).

Σε αυτή τη τεχνική, τα δεδομένα που πήγαιναν από έναν κόμβο σε άλλον κατακερματίζονταν σε “πακέτα” δεδομένων και μετά συναρμολογούνταν στον προορισμό τους. Από την έρευνα αυτή σύντομα προέκυψε το πρώτο λειτουργικό δίκτυο, το περίφημο DARPAnet, όπου DARPA (Defence Advanced Research Projects Agency) Το δίκτυο έπρεπε να ήταν ανθεκτικό σε τοπικές καταστροφές ή δυσλειτουργίες μερικών Η/Υ, να είναι εύκολα επεκτάσιμο, υψηλής ταχύτητας και χαμηλού κόστους Το DARPAnet χωρίστηκε στο ΜILNET (καθαρά στρατιωτικό μέρος του δικτύου) και στο ARPANET (είχε κυρίως ερευνητικό και ακαδημαϊκό προσανατολισμό).

Tο 1979, ξεκίνησε η ένωση μερικών πανεπιστημίων και ερευνητικών ιδρυμάτων όπου η ραχοκοκκαλιά του ήταν το δίκτυο ARPANET (Advanced Research Projects Agency NETwork). Αυτή η πρώτη φάση του Internet τελείωσε το 1983. Αν και το Internet ξεκίνησε καθαρά ως ακαδημαϊκό και ερευνητικό διαδίκτυο, σήμερα χρησιμοποιείται και για εμπορικές εφαρμογές. Μάλιστα, από το τέλος του 1994 η χρήση του Internet για εμπορικές εφαρμογές ξεπέρασε την αντίστοιχη χρήση του για ακαδημαϊκές και ερευνητικές εφαρμογές.

5.3 TCP/IP Το πρωτόκολλο επικοινωνίας του διαδικτύου Το TCP/IP (Transmission Control Protocol / Internet Protocol) εμπεριέχει το σύνολο των κανόνων που διέπουν το επικοινωνιακό καθεστώς του διαδικτύου. Η αποστολή των μηνυμάτων μεταξύ Η/Υ γίνεται σε ενότητες (πακέτα), προκειμένου να διασφαλίζεται η απρόσκοπτη επικοινωνία. Όπως υποδηλώνει και η ονομασία του το πρωτόκολλο αποτελείται από δύο μέρη: Το TCP το οποίο ελέγχει την αποστολή, την παραλαβή και την ανασυγκρότηση των πακέτων. Το IP το οποίο καθορίζει τις διαδρομές που θα ακολουθήσουν τα πακέτα προκειμένου να φτάσουν στον προορισμό τους.

5.3.1 Πως μπορεί να εντοπιστεί ένας Η/Υ στο διαδίκτυο; Κάθε διασυνδεδεμένος υπολογιστής στο διαδίκτυο μπορεί να εντοπιστεί με βάση την μια και μοναδική διεύθυνση (IP address)από την οποία και χαρακτηρίζεται. Η κάθε IP address αποτελείται από 4 ακέραιους αριθμούς καθένας από τους οποίους έχει τιμή από 0-255. Π.χ 194.112.36.65 Για την διευκόλυνση μας κάθε υπολογιστής έχει ένα συμβολικό όνομα: Π.Χ ada.cs.ucy.ac.cy το οποίο είναι και μοναδικό. Κάθε τμήμα μιας ονομαστικής διεύθυνσης εκτός από το πρώτο αντιπροσωπεύει μια ομάδα διευθύνσεων,(domain). Έτσι η παραπάνω διεύθυνση ανήκει στον Η/Υ που έχει το όνομα ada, ανήκει στην ομάδα cs(computer science) του Πανεπιστημίου Κύπρου (Ucy)που είναι μέλος της ακαδημαϊκής κοινότητας (ac) της κυπριακής δημοκρατίας (cy).

Το τελευταίο τμήμα της ονομαστικής διεύθυνσης έχει ιδιαίτερη βαρύτητα Διακρίνονται Σε κωδικούς τριών γραμμάτων .com: υποδηλώνει εταιρία - εμπορική επιχείρηση. .edu: υποδηλώνει πανεπιστήμιο κυρίως στις ΗΠΑ .org: υποδηλώνει μη κερδοσκοπικό οργανισμό. .gov : υποδηλώνει κυβερνητικό φορέα των ΗΠΑ .int : υποδηλώνει διεθνής οργανισμό .net : υποδηλώνει οργανισμό σχετικό με τα διαδίκτυο. .mil : υποδηλώνει στρατιωτικό φορέα των ΗΠΑ. Σε κωδικούς δύο γραμμάτων που υποδηλώνουν χώρα. (cy: Κύπρος, Gr: Ελλάδα.

5.3.2 Με ποιο τρόπο μετατρέπεται η ονομαστική διεύθυνση σε αριθμητική; Μέσω της υπηρεσίας Domain Name System (DNS) Σε κάθε τοπικό δίκτυο υπάρχει συνήθως ένας κόμβος ο οποίος εξασφαλίζει την επικοινωνία των υπόλοιπων κόμβων μέσω των ονομαστικών τους διευθύνσεων. Ο Κόμβος αυτός ονομάζεται εξυπηρετητής DNS (DNS server) χρησιμοποιεί ένα πίνακα ο οποίος για κάθε ονομαστική διεύθυνση δείχνει την αντίστοιχη αριθμητική. Υπάρχει μια κεντρική υπηρεσία η Network Information Center (NIC) η οποία καταχωρεί τους αριθμούς στο Internet, μετά από σχετική αίτηση του ενδιαφερομένου

5.3.3 Πως μπορούμε να συνδεθούμε στο διαδίκτυο; Η σύνδεση μας με το διαδίκτυο, μπορεί να γίνει με τρεις τρόπους: Απ’ευθείας σύνδεση: μέσω LAN σε κάποιο Η/Υ που είναι συνδεδεμένος απ’ευθείας στο διαδίκτυο. Χρησιμοποιώντας κάποια εταιρία παροχής υπηρεσιών Internet (Internet providers). Η σύνδεση πραγματοποιείται μέσω τηλεφωνικού δικτύου (dial up connection) και modem. Χρησιμοποιώντας κάποιο δίκτυο παροχής πληροφοριών που με την σειρά του είναι συνδεδεμένο με το διαδίκτυο.

5.3.4 Τι χρειάζομαι για να συνδεθώ στο διαδίκτυο από το σπίτι μου; Έναν Η/Υ με σύγχρονα τεχνικά χαρακτηριστικά. Κατάλληλα προγράμματα λογισμικού προκειμένου να γίνει χρήση των υπηρεσιών του διαδικτύου και της dial up σύνδεσης. Modem Τηλεφωνική γραμμή

5.4 Υπηρεσίες διαδικτύου Το παγκόσμιο διαδίκτυο παρέχει πληθώρα υπηρεσιών στους ενδιαφερόμενους χρήστες. Υπηρεσίες αναζήτησης πληροφοριών. (Ειδήσεις, νέα, πρόσβαση σε διεθνείς οργανισμούς, σε βάσεις δεδομένων δημόσιας διοίκησης κλπ) Υπηρεσίες επικοινωνίας (ανταλλαγή μηνυμάτων, τηλεδιάσκεψη, τηλεφωνική συνομιλία, κλπ) Υπηρεσίες διενέργειας συναλλαγών (Ηλεκτρονικό εμπόριο, ανταλλαγή αρχείων εγγράφων, τραπεζικές οικονομικές συναλλαγές κλπ) Υπηρεσίες δημιουργίας διαδικτυακού χώρου (προσωπικές σελίδες, εταιρικές τοποθεσίες κλπ) Υπηρεσίες διασκέδασης και ψυχαγωγίας.(παιχνίδια, ραδιόφωνο, τηλεόραση κλπ)

5.5 Το παγκόσμιο πλέγμα πληροφοριών World Wide Web (WWW). Ο ρυθμός συσσώρευσης μεγάλης ποσότητας πληροφοριών στο διαδίκτυο, δημιούργησε την αναγκαιότητα οργάνωσης ενός συστήματος, προκειμένου να είναι δυνατή η εύκολη πρόσβαση των ενδιαφερομένων στις αμέτρητες πηγές πληροφόρησης η οργάνωση και η διαχείριση ενός τεράστιου όγκου δεδομένων. Έτσι γεννήθηκε το WWW, το οποίο προσφέρει ένα φιλικό και εύχρηστο περιβάλλον στον χρήστη προκειμένου να διαχειριστεί την επιθυμητή πληροφορία στο διαδίκτυο. Το WWW χρησιμοποιεί τα πλέον δημοφιλή προγράμματα πλοήγησης στο διαδίκτυο όπως το Netscape και το Explorer.

5.5.1 Η ιστορία του WWW Το WWW ξεκίνησε το 1989 από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πυρηνικών Ερευνών, (CERN) στην Ελβετία. Βασικός του σκοπός ήταν να προσφέρει στους επιστήμονες ένα μέσο προκειμένου να ανταλλάσσουν στοιχεία επιστημονικά δεδομένα και μελέτες, μέσω του διαδικτύου. Η όλη προσπάθεια στηρίχτηκε στην υλοποίηση ενός μέσου που θα επιτρέπει την σύνδεση μεταξύ διαφορετικών εγγράφων. Το μέσο αυτό ονομάστηκε υπερκείμενο(Hyper text) Το 1994 κατασκευάστηκε το πρόγραμμα Mosaic, το οποίο έδινε την δυνατότητα στους χρήστες να προσπελαύνουν τις πληροφορίες που ήταν διαθέσιμες στο WWWμε γραφικό τρόπο. Στα επόμενα χρόνια το WWW έγινε το απόλυτο μέσο αναζήτησης πληροφοριών για εκατομμύρια χρήστες του διαδικτύου.

5.5.2 Το διαδίκτυο και το WWW αποτελούν ταυτόσημες έννοιες; Η πλατιά χρήση του WWW δημιούργησε σύγχυση σε πολλούς χρήστες οι οποίοι ταύτισαν το WWW με το Internet. Στην πραγματικότητα όμως είναι δύο διαφορετικά πράγματα. Το internet αποτελεί το φυσικό χώρο στον οποίο διασυνδέονται εκατομμύρια Η/Υ από όλο τον κόσμο, Το WWW αποτελεί το εργαλείο με το οποίο μπορούμε να οργανώσουμε και να διαχειριστούμε τον τεράστιο όγκο πληροφοριών που έχει συσσωρευτεί στο διαδίκτυο.

5.5.3 Λίγα λόγια για το υπερκείμενο. Τα υπερκείμενα αποτελούν μια μέθοδο διασύνδεσης πληροφοριών χωρίς να υπόκεινται σε κάποια ιεραρχική δομή, ή να υπόκεινται σε προκαθορισμένα μενού επιλογών. Η διασύνδεση πληροφοριών πραγματοποιείται μέσω των υπερσυνδέσμων (hyperlinks). Τα hyperlinks συνδέουν λέξεις κλειδιά του κειμένου με άλλες πηγές, Τα υπερμέσα (hypermedia) αποτελούν υπερκείμενα που περιέχουν συνδέσμους, οι οποίοι μπορεί να είναι κείμενα, αρχεία ήχου, εικόνες κλπ.

5.5.4 Πως κατασκευάζουμε ένα υπερκείμενο; Για την περιγραφή ενός υπερκειμένου χρησιμοποιούμε μια ειδική γλώσσα την Hyper Text Markup Language (HTML). Η γλώσσα αυτή επιτρέπει στον συγγραφέα να διαμορφώσει ένα κείμενο το οποίο θα παρέχει συνδέσμους με άλλα έγγραφα και διάφορα αρχεία Τα υπερκείμενα που βρίσκονται στο WWW ονομάζονται ιστοσελίδες (web pages). Το σύνολο των ιστοσελίδων αποτελούν το site (δικτυακός τόπος). Τα προγράμματα τα οποία απεικονίζουν τις ιστοσελίδες, επιτρέποντας μας την ξενάγηση μας στο διαδίκτυο ονομάζονται πλοηγοί (Browsers), Π.χ Netscape & explorer

Internet Explorer

Netscape Comunicator

5.5.5 Πως μεταδίδονται οι πληροφορίες ενός υπερκειμένου στο διαδίκτυο; Η μετάδοση γίνεται σε πακέτα: Τα δεδομένα τεμαχίζονται σε μικρότερα τμήματα (πακέτα). Κάθε πακέτο ακολουθεί διαφορετικές διαδρομές προκειμένου να φτάσει στον προορισμό του. Τα πακέτα αφού φτάσουν στον προορισμό τους επανενώνονται. Η υπηρεσία WWW ακολουθεί την αρχιτεκτονική πελάτη -εξυπηρετητή (Client:Browser - Server: Ένας Η/Υμε ειδικό λογισμικό που επιτρέπει την ανάκτηση πληροφοριών από clients ). Η μεταφορά των πληροφοριών από τον Server γίνεται με βάση ένα ειδικό πρωτόκολλο επικοινωνίας: Hyper Text Transport Protocol (HTTP).

5.5.6 Πως εντοπίζονται οι πληροφορίες στο WWW; Για τον εντοπισμό των ιστοσελίδων χρησιμοποιείται το Uniform Resource Locator (URL). Το URL περιγράφει το πώς θα εντοπισθεί και θα ανακληθεί η ζητούμενη πληροφορία στο διαδίκτυο. Με βάση το ανωτέρω σύστημα κάθε πηγή πληροφορίας έχει ένα μοναδικό URL το οποίο αποτελείται από τρία μέρη: Πρωτόκολλο_επικοινωνίας ://διεύθυνση_Η/Υ εξυπηρετητή/[Κατάλογος/αρχείο] Π.χ http://www. Η σελίδα του μαθήματος στο διαδίκτυο.

Το site του μαθήματος

5.5.7 Πως αναζητούμε την πληροφορία στο WWW, αν δεν γνωρίζουμε το URL της ; Πολλές φορές ο χρήστης που αναζητά πληροφορίες στο διαδίκτυο, αισθάνεται ότι βρίσκεται σε ένα λαβύρινθο αδυνατώντας να ‘φιλτράρει’ αυτό που πραγματικά τον ενδιαφέρει. Οι πληροφορίες που διακινούνται στο διαδίκτυο υπό μορφή εγγράφων, χαρακτηρίζονται: από την άναρχη δόμηση τους από την έλλειψη ευρετηρίων αναζήτησης και από τις συνεχείς μετατοπίσεις των σελίδων σε διαφορετικές διευθύνσεις κλπ. Όλα τα παραπάνω καθιστούν την αναζήτηση πληροφοριών στο διαδίκτυο μια αρκετά δύσκολη υπόθεση.

Η λύση του προβλήματος (;) Προκειμένου ο χρήστης να διευκολυνθεί στην αναζήτηση των πληροφοριών που τον ενδιαφέρουν, δημιουργήθηκαν οι κατάλογοι πληροφοριών και οι μηχανές αναζήτησης.(Search Engines). Οι κατάλογοι πληροφοριών οργανώνουν την διάσπαρτη πληροφορία με βάση προεπιλεγμένες θεματικές κατηγορίες. Π.χ www.yahoo.com Οι μηχανές αναζήτησης δημιουργούν το δικό τους ευρετήριο μέσα από το οποίο ψάχνουν την πληροφορία που εμείς τους έχουμε ζητήσει. Π.χ www.altavista com Η αναζήτηση γίνεται με βάση τη χρήση λέξεων κλειδιών και με την βοήθεια λογικών τελεστών (AND-OR), αλλά και πρόσθετων κριτηρίων (χρονικά, γλωσσικά κλπ) Όμως Οι μηχανές αναζήτησης δεν ψάχνουν σε όλες τις ιστοσελίδες αλλά μόνο σε εκείνες που υπάρχουν στο ευρετήριο τους. Τις περισσότερες φορές δεν υπάρχει αξιολόγηση της πληροφορίας Όλες οι μηχανές αναζήτησης δεν είναι ίδιες.

Η μηχανή αναζήτησης alta vista

Yahoo!!!

Π.χ metacrawel (www.go2net.com). Αφού κάθε μηχανή αναζήτησης δημιουργεί το δικό της ευρετήριο είμαι αναγκασμένος να ψάχνω σε όλες τις μηχανές προκειμένου να βρω αυτό που πραγματικά θέλω; Την απάντηση σε αυτό το πρόβλημα την δίνουν οι μεταμηχανές αναζήτησης (meta-search-engines) οι οποίες συνδυάζουν τα αποτελέσματα περισσοτέρων της μιας μηχανής αναζήτησης Π.χ metacrawel (www.go2net.com). Η συνεχώς αυξανόμενη ζήτηση των πληροφοριών στο WWW είχε σαν αποτέλεσμα την εμφάνιση των portals τα οποία οργανώνουν την πληροφορία κατά θεματικές ενότητες, προσφέροντας ταυτόχρονα και μηχανές αναζήτησης. Προσφέρουν ένα εξαιρετικά μεγάλο ‘μπουκέτο’ πληροφοριών καλύπτοντας το σύνολο σχεδόν των αναγκών του ενδιαφερομένου. Παρέχουν την δυνατότητα μετεξέλιξης τους σε προσωπικά portals,όπου ο ενδιαφερόμενος επιλέγει αυτός την πληροφορία που θα προβάλλεται στον διαδικτυακό τόπο.

Η μεταμηχανή αναζήτησης Metacrawler.

5.5.8 Με ποιο τρόπο μπορούμε να ‘απομνημονεύσουμε’ μια σελίδα που μας ενδιαφέρει; Πολλές φορές κατά την διάρκεια των αναζητήσεων μας, βρίσκουμε ενδιαφέρουσες τοποθεσίες τις οποίες πιθανά, θα θέλαμε τις επισκεφτούμε στο άμεσο μέλλον. Έτσι λοιπόν δημιουργήθηκε η ανάγκη αποθήκευσης κάποιων διευθύνσεων προκειμένου να τις ανακαλούμε όποτε εμείς κρίνουμε. Κάθε Browser έχει την δυνατότητα να αποθηκεύει το URLπου θα του υποδεικνύει ο χρήστης Επίσης προσφέρουν την δυνατότητα εσωτερικής οργάνωσης των διευθύνσεων που αποθηκεύονται.

Τα bookmarks

5.5.9 ‘Παρακολουθούνται’ οι κινήσεις μας στο διαδίκτυο; Ποια ιστοσελίδα επισκεφτήκαμε; Πότε την επισκεφτήκαμε; Αυτές και άλλες πληροφορίες είναι αποθηκευμένες στον σκληρό μας δίσκο από τους εξυπηρετητές http. Οι πληροφορίες αυτές ονομάζονται cookies και αποθηκεύονται με την μορφή συμβολοσειρών σε ένα ειδικό αρχείο που χρησιμοποιεί ο browser. Η χρήση των cookies είχε σαν αφετηρία την εξυπηρέτηση των επισκεπτών στους διαδικτυακούς τόπους (διαμόρφωση εγγράφων, υπενθύμιση κωδικών προσπέλασης κλπ). Η κακόβουλη χρήση των cookies οδηγούν στην παραβίαση της ιδιωτικής ζωής ενός χρήστη του διαδικτύου, καθώς καταγράφουν με πλήρη λεπτομέρεια τις κινήσεις του.

5.5.10 Τι είναι το πρότυπο Unicode; Ως γνωστόν για την αναπαράσταση ενός χαρακτήρα στον Η/Υ χρησιμοποιείται ένα byte σύμφωνα με τον κώδικα ASCII. Για την αναπαράσταση των γλωσσών εκτός της αγγλικής, χρησιμοποιούνται διαφορετικές μορφές του κώδικα ASCII. Για την Ελληνική γλώσσα χρησιμοποιείται το πρότυπο ISO-8859-7. Λόγω των διαφορετικών προτύπων πολλές φορές παρουσιάζονται προβλήματα και οι πλοηγοί δεν μπορούν να απεικονίσουν τις άλλες γλώσσες. Τα προβλήματα αυτά συνέβαλλαν στην δημιουργία ενός παγκόσμιου κώδικα, ο οποίος θα ενσωματώνει όλα τα αλφάβητα του κόσμου. Έτσι δημιουργήθηκε η κωδικοποίηση UNICODE η οποία χρησιμοποιεί 2 bytes ανά χαρακτήρα.

5.5.11 Λίγα λόγια για την γλώσσα Java; Η γλώσσα java δημιουργήθηκε από την εταιρία Sun. Η φιλοσοφία της στηρίζεται στην φράση ‘γράφω μια φορά, εκτελώ οπουδήποτε’ Το βασικό της πλεονέκτημα είναι, ότι ένα πρόγραμμα που γράφεται σε αυτήν την γλώσσα μπορεί να εκτελεστεί ως έχει σε οποιοδήποτε λειτουργικό σύστημα ή Η/Υ. Αυτό πραγματοποιείται με την βοήθεια κατάλληλου λογισμικού το οποίο ονομάζεται σύστημα χρόνου εκτέλεσης (run time system). Η Java επιτρέπει στους χρήστες του διαδικτύου να λαμβάνουν εκτός από έγγραφα και πλήθος διαφορετικών προγραμμάτων Π.χ παιχνίδια κλπ

5.5.12 Όλες οι εφαρμογές πολυμέσων μπορούν να ‘τρέξουν’ στο διαδίκτυο; Είμαστε στο διαδίκτυο κάνοντας πλοήγηση. Σε μια από τις σελίδες βρίσκουμε το αγαπημένο μας τραγούδι το οποίο μπορούμε να το ακούσουμε από τα ηχεία του Η/Υ μας. Μπορούμε όμως; Για να ακούσουμε το τραγούδι χρειαζόμαστε την βοήθεια ενός ειδικού λογισμικού τα λεγόμενα plug-ins. Στην ουσία αποτελούν μονάδες λογισμικού ξένες προς τον πλοηγό, τις οποίες χρησιμοποιεί ο browser, προκειμένου να παρουσιάσει στον ενδιαφερόμενο Όταν λοιπόν ο πλοηγός βρίσκει μια πηγή πληροφοριών σε μορφή ακατανόητη για τον ίδιο τότε ζητάει από τον χρήστη να ‘κατεβάσει’ το κατάλληλο plug-in.

Το plug in Real player 7

5.6 Υπηρεσία Telnet Μπορώ να ‘εισέλθω’ μέσω του διαδικτύου,σε ένα υπολογιστή που βρίσκεται σε απομακρυσμένο γεωγραφικό σημείο, και να τον χρησιμοποιήσω σα να ήμουν ακριβώς μπροστά του; Η απάντηση είναι ΝΑΙ Η χρήση ενός απομακρυσμένου Η/Υ πραγματοποιείται με την βοήθεια της υπηρεσίας Telnet. Απαιτείται βεβαίως η σχετική άδεια χρήσης του απομακρυσμένου υπολογιστή. Η σύνταξη είναι: telnet<διεύθυνση Η/Υ> Αφού λοιπόν επιτευχθεί η επικοινωνία μας με το απομακρυσμένο Η/Υ αρχίζει η διαδικασία πιστοποίησης της ταυτότητας μας (Login). Εισάγουμε το κωδικό μας όνομα και ένα σύνθημα (Password)

Η είσοδος μας σε απομακρυσμένο Η/Υ μέσω του Pine

Το βασικό μενού επιλογής του pine

Ένα ηλεκτρονικό μήνυμα στο pine

5.7 Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο. Το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο αποτελεί μια από τις δημοφιλέστερες υπηρεσίες του διαδικτύου. Οι χρήστες του διαδικτύου μπορούν να ανταλλάσσουν μεταξύ τους ηλεκτρονικά μηνύματα και κάθε λογής πληροφορίες. Πλεονεκτήματα: Η διαδικασία είναι απλή, ανέξοδη και διευκολύνει αφάνταστα την επικοινωνία. Το ίδιο μήνυμα μπορεί να σταλεί σε πολλούς χρήστες. Μαζί με το μήνυμα μπορούν να προσαρτώνται (attach) αρχεία με έγγραφα, εικόνες, λογιστικά φύλλα κλπ. Μειονεκτήματα Απρόσκλητα μηνύματα (spamming), ανάγνωση από τρίτους, διάδοση ιών, πλαστογράφηση ταυτότητας αποστολέα, κλπ.

Η γενική μορφή μιας διεύθυνσης είναι: Οι διευθύνσεις που χρησιμοποιούνται για την διακίνηση ενός ηλεκτρονικού γράμματος βασίζονται στις διευθύνσεις IP. Η γενική μορφή μιας διεύθυνσης είναι: <όνομα>@<διεύθυνση_Η/Υ_mail_server>. panastasiades@cs.ucy,ac.cy Το απαραίτητο λογισμικό για την αποστολή και την λήψη mail προσφέρεται από διάφορες εφαρμογές: Π.χ Netscape Messenger, Outlook Express, Eudora e.t.c

To Netscape Messenger To pine

To Outllook express

Λίγα λόγια για το ηλεκτρονικό γράμμα Ένα οποιοδήποτε ηλεκτρονικό γράμμα αποτελείται από Τον παραλήπτη. (to: Kwstas@ucy.ac.cy) Τον αποστολέα .(from:panas@ucy.ac.cy Κοινοποίηση. (Cc-Carbon copy- στέλνουμε ένα μήνυμα σε περισσότερους του ενός παραλήπτες Θέμα.(subzect: Examinations) Κύριο σώμα του μηνύματος: σε αυτό το σημείο γράφουμε το κυρίως μήνυμα Υπογραφή: φτιάχνουμε ένα σταθερό μήνυμα που μπορεί να περιέχει διάφορα προσωπικά στοιχεία που εμείς επιθυμούμε. Προσαρτήσεις: (Attachment) ,μαζί με το κυρίως μήνυμα μπορούμε να προσαρτήσουμε διάφορα άλλα αρχεία.

Ένα παράδειγμα...

5.7.1 Ηλεκτρονικές λίστες αλληλογραφίας (mailing lists) Οι χρήστες του διαδικτύου μπορούν να συμμετέχουν σε διάφορες ομάδες με βάση τα κοινά τους ενδιαφέροντα. Μπορούν να συζητήσουν για θέματα της αρεσκείας τους μέσω e-mail αρκεί να εγγραφούν στις ηλεκτρονικές λίστες αλληλογραφίας. δηλαδή σε καταλόγους από ηλεκτρονικές διευθύνσεις όλων εκείνων των χρηστών που έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον για ένα συγκεκριμένο θέμα. Κάθε μήνυμα μπορεί να διαβαστεί από όλους τους εγγεγραμμένους στην λίστα, οι οποίοι με την σειρά τους μπορούν να απαντήσουν κλπ. Για να εγγραφεί κάποιος στη λίστα κάνει χρήση κάποιου λογισμικού που του προσφέρεται.

Τα mailing lists διακρίνονται σε: Μη ελεγχόμενες λίστες (unmoderated) Μέλος μπορεί να γίνει ο οποιοσδήποτε χωρίς κανένα έλεγχο. Τα περιεχόμενο των μηνυμάτων δεν υπόκεινται σε έλεγχο. Ελεγχόμενες λίστες (moderated) Προκειμένου να εγγραφεί κανείς είναι απαραίτητο να γνωστοποιήσει κάποια στοιχεία του. Το βασικό είναι ότι τα μηνύματα ελέγχονται πριν διανεμηθούν στους συνδρομητές, για την αποφυγή spamming. Ιδιωτικές λίστες (private) Για να γίνει κανείς μέλος αυτής της λίστας πρέπει να πληρεί κάποια κριτήρια.(να είναι μέλος ενός ομίλου, μιας εταιρίας κλπ)

To forum του in.gr

5.7.2 Η ασφάλεια των Ηλεκτρονικών μηνυμάτων . Τα μηνύματα που διακινούνται μέσω του Ηλεκτρονικού ταχυδρομείου είναι ευάλωτα, καθώς δεν προσφέρουν κανενός είδους ασφάλεια. Η διασφάλιση του απόρρητου των ηλεκτρονικών μηνυμάτων είναι δυνατόν να επιτευχθεί μέσω της κρυπτογραφίας. Η Κρυπτογραφία πετυχαίνει την κωδικοποίηση της πληροφορίας καθιστώντας αδύνατη την πρόσβαση μη εξουσιοδοτημένων ατόμων σε αυτήν. Η πιο δημοφιλής μέθοδος κρυπτογράφησης μηνυμάτων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου είναι η μέθοδος του δημοσίου κλειδιού,(public Key Cryptography).

Λίγα λόγια για την κρυπτογραφία Η μέθοδος του δημόσιου κλειδιού χρησιμοποιεί δύο κλειδιά (μεγάλους αριθμούς της τάξης των 1000 ψηφίων). Αν κωδικοποιήσουμε το μήνυμα με το ένα κλειδί (δημόσιο) η αποκωδικοποίηση του επιτυγχάνεται μόνο με την χρήση του άλλου (ιδιωτικού). Έτσι σε κάθε χρήστη ανήκει ένα προσωπικό ζευγάρι κλειδιών το οποίο επιτρέπει: Την μετάδοση κρυπτογραφημένων μηνυμάτων (μόνο συγκεκριμένος αποδέκτης έχει την δυνατότητα να διαβάσει το μήνυμα). Την πιστοποίηση αυθεντικότητας ενός μηνύματος (μας επιτρέπει να πιστοποιούμε τον αποστολέα ενός μηνύματος που λαμβάνουμε).

5.7.3 Η διαφήμιση μέσω e-mail Πολλές φορές δεχόμαστε διαφημιστικά μηνύματα στο ηλεκτρονικό μας ταχυδρομείο από απρόσκλητους χρήστες (συνήθως εταιρίες). Η τακτική αυτή ονομάζεται spamming και διακρίνεται από τα εξής χαρακτηριστικά: Το κόστος για την ανάγνωση του ηλεκτρονικού διαφημιστικού μηνύματος επιβαρύνει τον κάτοχο της ηλεκτρονικής διεύθυνσης. Τα διαφημιστικά μηνύματα καταλαμβάνουν χώρο στην διαθέσιμη βοηθητική μνήμη του χρήστη, μειώνοντας του την χωρητικότητα. Η ανάγνωση μεγάλου αριθμού διαφημιστικού μηνυμάτων αποτελεί σπατάλη χρόνου. Η αποστολή μεγάλου αριθμού διαφημιστικών μηνυμάτων επιβαρύνει την λειτουργία του διαδικτύου. Προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι Spammers,τους επιβάλλεται η διακοπή του λογαριασμού τους, ενώ για τους ‘αδιόρθωτους’ υπάρχει η μαύρη λίστα με τα στοιχεία τους.

5.8 Υπηρεσία μεταφοράς αρχείων- File Transfer Protocol (FTP) Η πρόσβαση μας στο απομακρυσμένο σύστημα μπορεί να επιτευχθεί βάση μιας διαδικασίας πιστοποίησης (username & password). Με το FTP δεν έχουμε την δυνατότητα να δούμε τα περιεχόμενα των αρχείων του απομακρυσμένου υπολογιστή όπως με την υπηρεσία Telnet. Το μόνο που βλέπουμε είναι οι κατάλογοι των αρχείων, τα περιεχόμενα των οποίων θα γίνουν ορατά όταν μεταφερθούν στον τοπικό μας Η/Υ. Η υπηρεσία FTP ακολουθεί την αρχιτεκτονική client/server

Λίγα λόγια για το anonymous FTP Η πρόσβαση στον απομακρυσμένο λογαριασμό δεν απαιτεί την γνώση κάποιου συγκεκριμένου username & password. Με όνομα anonymous ή ftp και κωδικό την διεύθυνση του ηλεκτρονικού του ταχυδρομείου, ο χρήστης αποκτά πρόσβαση ανάγνωσης μόνο στα περιεχόμενα του εξυπηρετητή FTP.

5.9 Υπηρεσία Archie Όπως είδαμε στην προηγούμενη ενότητα η υπηρεσία FTP μας επιτρέπει την μεταφορά αρχείων από ένα απομακρυσμένο υπολογιστικό σύστημα. Το ερώτημα που τίθεται είναι: με ποιο τρόπο ένας χρήστης μπορεί να πληροφορηθεί σε ποιον εξυπηρετητή FTP υπάρχουν τα αρχεία που αναζητά; Την απάντηση σε αυτό το ερώτημα την δίνει η υπηρεσία Archie. Η υπηρεσία Archie είναι για το FTP ότι μια μηχανή αναζήτησης για το WWW

5.10 Υπηρεσία Talk Η υπηρεσία Talk μας δίνει την δυνατότητα να επικοινωνήσουμε σε πραγματικό χρόνο με κάποιο άλλο χρήστη του διαδικτύου μέσω γραπτών μηνυμάτων. Όμως ο γραπτός λόγος παρουσιάζει αρκετά προβλήματα, τόσο σε θέματα ταχύτητας όσο και ουσίας, καθώς δεν μπορεί να αποτυπώσει τα συναισθήματα ή τις εκφράσεις του προσώπου. Για να βελτιωθεί η ταχύτητα της επικοινωνίας χρησιμοποιούνται συντομογραφίες, Π.χ: BTW: By The Way e.t.c. Προκειμένου οι χρήστες να μοιραστούν τα αισθήματα τους χρησιμοποιούν τα smileys Π.χ :-) I’m Happy, :-)) I’m ecstatic ...

5.11 Υπηρεσία Internet Relay Chat (IRC) Οι χρήστες οργανώνονται σε θεματικές ομάδες (channels) ανάλογα με τα ενδιαφέροντα τους. Στα πλαίσια του IRC οι χρήστες μπορούν: Να συμμετέχουν στο κανάλι της αρεσκείας τους. Να διεξάγουν προσωπικές συζητήσεις, Να ανταλλάσσουν εκτός από μηνύματα και αρχεία, κλπ. Η επικοινωνία των χρηστών διέπεται από ένα σύστημα άγραφων κανόνων (αποφυγή υβριστικών και προσβλητικών σχολίων καθώς και συζητήσεων άσχετων με το θέμα του καναλιού κλπ)

To chat room του in.gr

5.12 Internet Newsgroups Οι ηλεκτρονικές εφημερίδες είναι η πλέον διαδεδομένη μορφή επικοινωνίας στο διαδίκτυο. Από απόψεως περιεχομένου, αποτελείται από μια σειρά άρθρων τα οποία κατανέμονται στις αντίστοιχες θεματικές ενότητες. Από απόψεως θεματολογίας, μπορεί κανείς να βρεί θέματα για την πληροφορική, την επιστήμη, την κοινωνία, την πολιτική, την διασκέδαση κλπ. Κάθε χρήστης, μπορεί είτε να διαβάζει την σχετική αρθρογραφία, είτε και στέλνει ο ίδιος τις θέσεις του στην εφημερίδα. Μια νέα εφημερίδα δημιουργείται αν εγκριθεί από την πλειοψηφία των χρηστών μετά από σχετική ψηφοφορία. Ο αντίστοιχος κόμβος για το Πανεπιστήμιο Κύπρου είναι ο news.ucy.ac.cy

Η ηλεκτρονική εφημερίδα του πανεπιστημίου μας

5.13 Instand Messaging Ο προβληματισμός….. Για να κάνουμε χρήση της υπηρεσίας Talk πρέπει να γνωρίζουμε την διεύθυνση του μηχανήματος του χρήστη με τον οποίο θέλουμε να συνομιλήσουμε. Κάνοντας χρήση του e-mail δεν έχουμε την δυνατότητα πρόσβασης σε ένα ευρετήριο χρηστών. Για να συνομιλήσουμε μέσω της υπηρεσίας IRC πρέπει να είμαστε συνδεδεμένοι στον ίδιο εξυπηρετητή, στο ίδιο θεματικό κανάλι, ταυτόχρονα.

Η ιδανική λύση θα ήταν να είχαμε ένα καθολικό κωδικό πρόσβασης σε μια υπηρεσία η οποία να μας προσφέρει την δυνατότητα επικοινωνίας με τους φίλους και τους γνωστούς μας, να μας ενημερώνει με ποιους μπορούμε να συνομιλήσουμε την στιγμή που το επιθυμούμε. να ενημερώνει τους γνωστούς μας ότι είμαστε διαθέσιμοι για ..κουβέντα να μπορούμε να αναζητήσουμε κάποια ονόματα από αντίστοιχα ευρετήρια κλπ να μπορούμε να αρνούμαστε την συνομιλία με κάποιον αν το κρίνουμε απαραίτητο.

Όλα αυτά μπορούν να γίνουν πραγματικότητα με την υπηρεσία Instand Messaging Όμως Η υπηρεσία αυτή ελέγχεται ολοκληρωτικά από τον ιδιωτικό τομέα Η χρήση των ολοκληρωμένων δυνατοτήτων της υπηρεσίας είναι εφικτή μόνο με την αγορά του αντίστοιχου προγράμματος. Δεν θα μπορέσετε να επικοινωνήσετε με όλους τους χρήστες του διαδικτύου, καθώς δεν διαθέτουν όλοι αριθμό ICQ

5.14 Internet Games Το να παίξεις ένα ηλεκτρονικό παιγνίδι στον υπολογιστή δεν είναι κάτι καινούριο. Το να παίζεις όμως το αγαπημένο σου παιγνίδι και να έχεις ως ‘αντιπάλους’, χρήστες του διαδικτύου από κάθε σημείο του πλανήτη, αυτό ακούγεται πραγματικά ενδιαφέρον. Τα διαδικτυακά παιγνίδια, ενισχύουν την κοινωνικότητα των παικτών, καθώς πολλά από αυτά απαιτούν την αρμονική συνεργασία των μελών της ομάδας. Όμως η πλειονότητα των παιχνιδιών έχει πολεμικό χαρακτήρα, ενώ κάποια άλλα χαρακτηρίζονται από έντονα χαρακτηριστικά βίας.

Games Pit: Η κεντρική σελίδα Ελλήνων παικτών στο διαδίκτυο.