2.7 Χημική αντίδραση

Ηλεκτρόλυση νερού Όταν διασπάται το νερό παράγονται υδρογόνο και οξυγόνο νερό υδρογόνο + οξυγόνο

Σκούριασμα Όταν σκουριάζει ένα σιδερένιο αντικείμενο, ο σίδηρος ενώνεται με το οξυγόνο του αέρα και σχηματίζεται η σκουριά. σίδηρος + οξυγόνο Οξείδιο του σιδήρου (σκουριά)

Φωτοσύνθεση διοξείδιο του άνθρακα και το νερό (αντιδρώντα) με τη βοήθεια του φωτός, δίνουν γλυκόζη και οξυγόνο (προϊόντα). γλυκόζη και οξυγόνο διοξείδιο του άνθρακα + νερό

Η αντίδραση του μαγνησίου με το οξυγόνο Σκόνη μαγνησίου οξείδιο του μαγνησίου Όταν το μαγνήσιο αναφλέγεται, πραγματοποιείται μια αντίδραση ανάμεσα στο μαγνήσιο και το οξυγόνο της ατμόσφαιρας και σχηματίζεται οξείδιο του μαγνησίου Μαγνήσιο + οξείδιο του μαγνησίου οξυγόνο

χημικές αντιδράσεις Οι μεταβολές κατά τις οποίες από κάποιες αρχικές ουσίες προκύπτουν νέες ουσίες με διαφορετικές ιδιότητες από τις αρχικές ονομάζονται χημικές αντιδράσεις. Αντίδραση Ουσίες πριν από τη μεταβολή (αντιδρώντα) Ουσίες μετά τη μεταβολή (προϊόντα) Διάσπαση νερού Νερό Υδρογόνο και οξυγόνο Σκούριασμα σιδήρου Σίδηρος και οξυγόνο Οξείδιο του σιδήρου (σκουριά) διοξείδιο του άνθρακα και νερό Φωτοσύνθεση γλυκόζη και οξυγόνο

Σχέση μαζών αντιδρώντων και προϊόντων σε μια αντίδραση Ζυγίζουμε υδατικό διάλυμα νιτρικού μολύβδου: 74 g (καθαρό βάρος διαλύματος). Ζυγίζουμε υδατικό διάλυμα ιωδιούχου καλίου: 67 g (καθαρό βάρος διαλύματος). Αναμειγνύουμε τα δύο διαλύματα. Παρατηρούμε ότι σχηματίζεται ένα κίτρινο ίζημα (ιωδιούχος μόλυβδος). 4. Ζυγίζουμε το τελικό μείγμα: 141 g (καθαρό βάρος μείγματος). Παρατηρούμε ότι η μάζα του είναι ίση με το άθροισμα των μαζών των αρχικών      διαλυμάτων: 74 g + 67 g = 141 g. μάζα αντιδρώντων = μάζα προϊόντων

Εξώθερμες και ενδόθερμες αντιδράσεις Κάθε αντίδραση κατά την οποία ελευθερώνεται θερμότητα λέγεται εξώθερμη αντίδραση π.χ Όταν καίγονται τα κάρβουνα, το κερί, το υγραέριο, το πετρέλαιο, η βενζίνη(καύσεις). Κάθε αντίδραση κατά την οποία πρέπει να απορροφηθεί θερμότητα, ονομάζεται ενδόθερμη αντίδραση

Εξώθερμες και ενδόθερμες αντιδράσεις Σε ένα ποτήρι ζέσεως βάζουμε 10 mL ξίδι και μετράμε τη θερμοκρασία του. Προσθέτουμε ένα κουταλάκι μαγειρική σόδα και παρακολουθούμε την ένδειξη στο θερμόμετρο. Παρατηρούμε ότι η θερμοκρασία μειώνεται, επομένως η αντίδραση είναι ενδόθερμη. 2.  Σε άλλο ποτήρι ζέσεως που περιέχει 20 mL νερό και ένα θερμόμετρο προσθέτουμε λίγη σκόνη ασβέστη      (περίπου 1 g). Παρατηρούμε ότι η θερμοκρασία αυξάνεται, επομένως η αντίδραση είναι εξώθερμη. Στις εξώθερμες αντιδράσεις η θερμοκρασία αυξάνεται. Στις ενδόθερμες αντιδράσεις η θερμοκρασία μειώνεται.

Συνοψίζοντας

Στάση για εμπέδωση 1.Ποια από τα παρακάτω φαινόμενα είναι χημική αντίδραση; α. Όταν βράζει το νερό. β. Όταν καίγεται οινόπνευμα. γ. Όταν το γάλα γίνεται γιαούρτι. δ. Όταν λιώνει ένα παγάκι. ε. Όταν ο μούστος γίνεται κρασί.

Περιγραφή Αντιδρώντα Προϊόντα Ανάφλεξη μαγνησίου Νερό Φωτοσύνθεση 2.Συμπλήρωσε τον παρακάτω πίνακα με τα παραδείγματα αντιδράσεων που αναφέρονται στο κεφάλαιο αυτό Περιγραφή Αντιδρώντα Προϊόντα Ανάφλεξη μαγνησίου Νερό  Φωτοσύνθεση 

3.Χρησιμοποίησε τις λέξεις του παρακάτω παραθύρου, για να συμπληρώσεις το παρακάτω κείμενο Από την καύση του άνθρακα ………………… θερμότητα. Αυτή η …………………… είναι …………………… Στην ίδια αντίδραση αντιδρώντα είναι ο …………………… και το …………………… και…………………… είναι το διοξείδιο του άνθρακα. άνθρακας αντίδραση εκλύεται εξώθερμη Οξυγόνο προϊόν

Για περισσότερη εξάσκηση…

Για τη σύνθεση της αμμωνίας στη βιομηχανία χρησιμοποιούνται άζωτο και υδρογόνο. Ποια είναι τα αντιδρώντα και ποια τα προϊόντα στην αντίδραση αυτή;

«Το θείο που περιέχεται στα καύσιμα, όταν καίγεται, παράγει διοξείδιο του θείου. Αυτό αντιδρά με το οξυγόνο και γίνεται τριοξείδιο του θείου. Όταν βρέχει, το τριοξείδιο του θείου αντιδρά με το νερό και μετατρέπεται σε θειικό οξύ. Η βροχή που περιέχει θειικό οξύ ονομάζεται όξινη βροχή». Στο κείμενο αυτό για την όξινη βροχή σημείωσε ποιες αντιδράσεις πραγματοποιούνται και αναγνώρισε τα αντιδρώντα και τα προϊόντα καθεμιάς.

Όταν θερμαίνεται ο ανθρακικός χαλκός, διασπάται και σχηματίζονται οξείδιο του χαλκού και διοξείδιο του άνθρακα, που είναι αέριο. Ένας μαθητής ζύγισε 30,9 g ανθρακικό χαλκό και στη συνέχεια τα θέρμανε μέσα σε μια κάψα πορσελάνης. Αφού ολοκληρώθηκε η διάσπαση, ζύγισε το στερεό οξείδιο του χαλκού που σχηματίστηκε και το βρήκε με μάζα 19,9 g. Μπορείς να βρεις πόση είναι η μάζα (σε g) του διοξειδίου του άνθρακα που ελευθερώθηκε;