ΑΚΟΗ & ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ
Το αυτί λειτουργεί σαν αισθητήριο όργανο για δύο αισθήσεις, την ακοή και την ισορροπία. Με την ακοή ανιχνεύουμε τους ήχους ενώ με την ισορροπία εντοπίζουμε την θέση της κεφαλής μας στο χώρο και διαπιστώνουμε την κίνηση μας ως προς τον κατακόρυφο άξονα (γραμμική επιτάχυνση) και τον οριζόντιο (περιστροφική κίνηση). Οι υποδοχείς είναι κοινοί και για τις δυο αισθήσεις, τα τριχοφόρα κύτταρα, τα οποία συγκαταλέγονται στους μηχανοϋποδοχείς.Οι περίπλοκες όμως δομές που τα πλαισιώνουν τα βοηθούν ώστε να ανταποκρίνονται και στις δυο αισθήσεις.
ΑΚΟΗ Ακοή είναι η αντίδραση στη δόνηση των ηχητικών κυμάτων που μεταφέρονται μέσω του αέρα. Η διαδικασία αυτή χωρίζεται σε τρία στάδια. Αρχικά συλλέγονται τα ηχητικά κύματα στο εξωτερικό αυτί, διαπερνούν το μεσαίο και μεταβιβάζονται στο εσωτερικό όπου βρίσκονται οι υποδοχείς του ήχου. Πιο συγκεκριμένα περνούν από τον ακουστικό πόρο και προσκρούουν στον τυμπανικό υμένα (τύμπανο) δημιουργώντας του παλμικές δονήσεις ίδιας συχνότητας. Οι δονήσεις αυτές μεταδίδονται στο μεσαίο αυτί σε τρία οστάρια: τη σφύρα, τον άκμονα, και τον αναβολέα.
1. Πτερύγιο 2. Λοβός 3. Ακουστικός πόρος4. Τυμπανική μεμβράνη 5. Σφύρα 6. Άκμονας 7. Αναβολέας 8. Ευσταχιανή σάλπιγγα 9. Λαβύρινθος 10. Ελλειψοειδές παράθυρο11. Κοχλίας 12. Ακουστικό νεύρο
Το μεσαίο αυτί περιέχει αέρα και συνδέεται με τον ρινοφάρυγγα και τον εξωτερικό αέρα μέσω της ευσταχιανής σάλπιγγας. Οι δονήσεις του αναβολέα μεταδίδονται στην ωοειδή θυρίδα και από εκεί στο κοχλία που βρίσκεται στο εσωτερικό αυτί. Κοχλίας: Έχει μήκος τρία εκατοστά και η μορφή του θυμίζει κέλυφος σαλιγκαριού. Χωρίζεται από δύο μεμβράνες σε τρία τμήματα, την κοχλιακή κλίμακα την τυμπανική και την αιθουσαία που περιέχουν υγρό την λέμφο. Στην κοχλιακή κλίμακα βρίσκεται το όργανο του Corti το οποίο αποτελείται από τριχοφόρα κύτταρα .
Οι δονήσεις μεταφέρονται από την ωοειδή θυρίδα στη λέμφο της αιθουσαίας κλίμακας κι από κει στη λέμφο της τυμπανικής κλίμακας. Έτσι παραμορφώνεται η βασική μεμβράνη του κοχλία και διεγείρονται τα τριχοφόρα κύτταρα του οργάνου Corti.Έπειτα δημιουργούνται δυναμικά ενέργειας που μεταφέρονται με το ακουστικό νεύρο στο κέντρο της ακοής στον εγκέφαλο.
Όταν καταπίνουμε ή χασμουριόμαστε η ευσταχιανή σάλπιγγα ανοίγει και αφού επικοινωνεί με τον εξωτερικό αέρα εξισώνει την πίεση στις δυο πλευρές του τυμπάνου. Με αλλαγές της ατμοσφαιρικής πίεσης προκαλείτε πόνος στο τύμπανο λόγω της διαφοράς πίεσης στις δύο πλευρές του. Γι αυτό όταν πονάνε ή βουλώνουν τα αυτιά μας πρέπει να καταπίνουμε …ή να χασμουριόμαστε…!
Ένταση ήχου Ο άνθρωπος μπορεί να ανιχνεύσει ήχους που προσεγγίσουν την κλίμακα της ανθρώπινης φωνής δηλαδή συχνότητας 16 μέχρι 20000 Hertz. Οι ήχοι άνω των 20.000 Hertz ονομάζονται υπέρηχοι ενώ κάτω των 16 απόηχοι, και γίνονται εύκολα αντιληπτοί από αλλά ζώα όχι όμως τον άνθρωπο. Κώφωση Η έκθεση του ανθρώπου σε ήχους υψηλής έντασης για μεγάλο χρονικό διάστημα προκαλεί καταστροφή των τριχοφόρων αγγείων σε συγκεκριμένη περιοχή του κοχλία. Αυτό οδηγεί στην κώφωση. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η ηχορύπανση στις μεγάλες πόλεις.
Βαρηκοΐα Η βαρηκοΐα περιγράφει συνήθως τη σταδιακή απώλεια της ακοής, που παρατηρείται με την αύξηση της ηλικίας προκαλώντας βλάβες κυρίως στην ικανότητα αντίληψης υψηλών συχνοτήτων, όπως είναι ο ανθρώπινος λόγος. Η νόσος προσβάλλει περίπου το 25% των ανθρώπων ηλικίας από 65 έως 75 ετών και το 50% των ανθρώπων άνω των 75 ετών. Η βαρηκοΐα εξελίσσεται σταδιακά και επιδεινώνεται με την πάροδο της ηλικίας, δυσχεραίνοντας την επικοινωνία. Δεν υπάρχει θεραπεία και η αντιμετώπιση εστιάζεται στη βελτίωση της ακοής με τη βοήθεια ειδικών ενισχυτικών ακουστικών.
Πως διακρίνουμε κάποιον που πάσχει από βαρηκοΐα: 1 Πως διακρίνουμε κάποιον που πάσχει από βαρηκοΐα: 1. Παραπονείται πως πολύς κόσμος μιλάει μπερδεμένα και όχι καθαρά. 2. Έχει πρόβλημα στο να αντιλαμβάνεται μερικούς ήχους. 3. Συχνά ζητά από τους συνομιλητές σου να μιλούν πιο δυνατά ή να επαναλάβουν αυτό που είπαν. 4. Του είναι δύσκολο να καταλαβαίνει τους συνομιλητές του όταν μιλούν σε θορυβώδες περιβάλλον. 5. Βάζει την τηλεόραση δυνατά όταν οι άλλοι ακούνε πιο σιγά. 6. Οι συνομιλητές του σχολιάζουν την αδυναμία του να ακούει καθαρά. Στατιστικά, ο βαρήκοος καταλαβαίνει το πρόβλημα του μετά από 3-4 χρόνια, ακόμη και αργότερα. Συνήθως οι γύρω του (οικογένεια, φίλοι) είναι αυτοί που το αντιλαμβάνονται πρώτοι.
Αιμορραγία από το αυτί Η αιμορραγία από το αυτί είναι μια από τις περιπτώσεις που χρειάζονται άμεσα ιατρική γνωμάτευση και αντιμετώπιση, γιατί θα πρέπει να διαπιστωθεί από πού τρέχει το αίμα. Αιτίες αιμορραγίας από το αυτί: Η αιμορραγία στο αυτί μπορεί να προέρχεται είτε από απλό τραυματισμό, οπότε η αιμορραγία θα σταματήσει γρήγορα, είτε από ρήξη του τυμπάνου (συνήθως κατά τη ρήξη του τυμπάνου αισθάνεται οξύ πόνο και μετά πονοκέφαλο και κώφωση), οπότε θα ακολουθήσει αιμορραγία, είτε από πτώση ή από τραύμα στο κεφάλι που θα συνοδεύεται από κάταγμα. Στην τελευταία περίπτωση, το υγρό που θα τρέχει από το αυτί θα έχει ανοικτό ροζ χρώμα γιατί είναι αναμεμιγμένο με εγκεφαλονωτιαίο υγρό.
Τι κάνω σε περίπτωση αιμορραγίας από το αυτί Βάζουμε το άτομο σε τέτοια θέση ώστε να είναι καθισμένος με το κεφάλι γερμένο προς την πλευρά του αυτιού που αιμορραγεί. Έτσι διευκολύνεται η ροή του αίματος από το αυτί. Βάζουμε και στερεώνουμε εξωτερικά μια ελαφρά αποστειρωμένη γάζα ή καθαρό ύφασμα ή βαμβάκι, ανάλογα τί διαθέτουμε. Αν μπορούμε Ελέγχουμε την αναπνοή και το σφυγμό του. Τον μεταφέρουμε άμεσα στο πλησιέστερο νοσοκομείο προσπαθώντας να βρίσκεται στην παραπάνω θέση
ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ Ισορροπία είναι η ανίχνευση της θέσης του σώματος ως προς τον κατακόρυφο άξονα της γραμμικής επιτάχυνσης και της κίνησης της κεφαλής. Στο εσωτερικό αυτί βρίσκεται το αιθουσαίο σύμπλεγμα το οποίο αποτελείται από τρεις ημικύκλιους αγωγούς και την αιθουσα. Στα τοιχώματα των αγωγών αυτών βρίσκονται τα στηρικτικά και τα τριχοφόρα κύτταρα τα οποία είναι υποδοχείς για την ισορροπία.
Περιστροφική κίνηση- γραμμική επιτάχυνση Η αντίληψη της περιστροφικής κίνησης γίνεται λόγω της βραδύτερης κίνησης του υγρού των ημικύκλιων σωλήνων από την κίνηση των ίδιων. Έτσι διεγείρονται τα τριχοφόρα κύτταρα και στέλνουν ηλεκτρικά σήματα στον εγκέφαλο για την γωνία και την κατεύθυνση της κλίσης της κεφαλής.
Γι αυτό δεν διαβάζουμε ΠΟΤΕ :P !!!! Οι πληροφορίες που αφορούν την ισορροπία σχετίζονται με τις οπτικές και όταν είναι αντίθετες προκαλείτε ναυτία. Για παράδειγμα με την ανάγνωση βιβλίου σε κινούμενο όχημα τα μάτια εστιάζουν σε σταθερό αντικείμενο και στέλνουν πληροφορίες στον εγκέφαλο για ακινησία ενώ οι υποδοχείς ισορροπία ανιχνεύουν επιτάχυνση. Προκαλείται έτσι σύγχυση στον εγκέφαλο και συνεπώς ναυτία. Γι αυτό δεν διαβάζουμε ΠΟΤΕ :P !!!!
Ίλιγγος, Είναι η ψευδαίσθηση της περιστροφικής κίνησης των αντικειμένων ή του ασθενούς γύρω από αυτά. Εκτός από τις ωτολογικές παθήσεις με ίλιγγο εκδηλώνονται και παθήσεις των υπόλοιπων οργάνων που συμμετέχουν στην ισορροπία του σώματος, όπως π.χ της παρεγκεφαλίδας καθώς και ορισμένες γενικές παθήσεις, όπως διαβήτης , υπέρταση, επιληψία, εγκεφαλικές παθήσεις και μερικά φάρμακα π.χ βαρβιτουρικά κ.α. Μελετώντας τα χαρακτηριστικά του ιλίγγου (έναρξη, διάρκεια, ένταση κ.λ.π) και τα αποτελέσματα των λειτουργικών λαβυρινθικών δοκιμασιών γίνεται η διαφορική διάγνωση του ιλίγγου, αν δηλαδή πρόκειται για βλάβη στο έσω ους ή σε άλλο σημείο του αιθουσαίου συστήματος ώστε να εφαρμοστεί η ανάλογη θεραπεία.
ΤΕΛΟΣ Βερυκόκκου Χριστίνα Γεροδήμου Ελευθερία Βιβή Γέρουλα