ΘΕΩΡΕΙΕΣ ΠΕΡΙ ΑΣΤΑΘΕΙΑΣ ΤΗΣ ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ ΣΤΗΛΗΣ Dr. med. C. MATZAROGLOU Spine Surgeon

Ακαμψία: φορτίο/παρεκτόπιση Ελαστικότητα: παρεκτόπιση/φορτίο

Η σπονδυλική στήλη είναι εύκαμπτα σταθερή, η ευκαμπτότητα εξαρτάται από τα δισκοσυνδεσμικά στοιχεία και η σταθερότητα από την ισορροπία της ελαστικής εσωτερικής δόμησης της σπονδυλικής στήλης και των εξωτερικών μυοσυνδεσμικών υποστηλωμάτων που εξασφαλίζουν μία σταθερότητα προσαρμοσμένη σε κάθε στιγμή. (PRIVAT et al 1982)

Πειραματικές μελέτες Δίσκος Συμπίεση Σώμα Διάταση Δύναμη Συμπίεση Διάταση Κλίση Στροφή Πολύπλοκες - διαδοχικές Δίσκος Σώμα Σύνολο δίσκου – σώματος Σύνδεσμοι Οπίσθια στοιχεία

Συμπίεση Δίσκος τη μεγαλύτερη αντίσταση φυσιολογικός η εκφυλισμένος Σπονδυλικό σώμα σπογγώδες, φλοιώδες η πυκνότητα των δοκίδων μείωση 50% της οστικής μάζας σπογγώδους μειώνει την αντίσταση κατά 4 φορές.

Συμπίεση Τα οπίσθια στοιχεία δεν φέρουν πάνω από Τα οπίσθια στοιχεία δεν φέρουν πάνω από 1/3 της δύναμης υπό φυσιολογικές συνθήκες, ρόλο παίζει το πάχος του δίσκου

Διάταση Δίσκος: μικρή αντίσταση Οστό: μικρή αντίσταση (4 φορές μικρότερη από ότι σε συμπίεση) Σύνδεσμοι: μεγάλη αντίσταση

Κλίση (κάμψη πρόσθια η πλάγια – έκταση) Κλίση (κάμψη πρόσθια η πλάγια – έκταση) Ανάλογα με το σημείο που ασκείται η δύναμη και το στιγμιαίο κέντρο περιστροφής μπορεί να έχουμε ποικίλους συνδυασμούς συμπίεσης και διάτασης. Ο ρόλος της ταχύτητας (εργασία του ΝΟΥΕΣ και συν. για ΠΧΣ, 1974)

Στροφή – οριζόντια μετατόπιση Ο δίσκος και οι σύνδεσμοι έχουν τη μικρότερη τους αντίσταση. Η ΘΟ μετάβαση είναι η πιο ευάλωτη περιοχή. Η σπονδυλική μονάδα είναι 10 φορές πιο ανθεκτική σε συμπίεση από ότι σε διάτμηση. ΜARKOLF 1972 Tο 90% της αντίστασης σε στροφή παρέχεται από το δίσκο (40-50%) και τις οπίσθιες αρθρώσεις. FARFAN 1970

Εμπειρία αποσταθεροποίησης Argenson et al (1984): η ακεραιότητα του οπισθίου τμήματος του σώματος και του δίσκου Privat et al 1982: Αστάθεια μικρή, μέση και μεγάλη

Εμπειρία αποσταθεροποίησης

Συμπερασματικά Ο δίσκος είναι το πιο σημαντικό σταθεροποιητικό στοιχείο. Είναι πιο ανθεκτικός του σώματος σε συμπίεση. Σε διάταση παίζει ρόλο η ταχύτητα εφαρμογής της βλαπτικής δύναμης (μεγάλη ενέργεια συνεπάγεται συνδεσμική και μικρή οστική βλάβη). Η στροφή και η μετατόπιση είναι υπεύθυνες για τις σοβαρές δισκοσυνδεσμικές βλάβες. Οι κακώσεις να εξετάζονται οστεοσυνδεσμικά.

ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΗΣ ΑΣΤΑΘΕΙΑΣ NICOLL 1949 Η πρώτη έννοια αστάθειας Κατάγματα σταθερά και ασταθή Σώμα Δίσκος Σύνδεσμοι μεσακάνθιοι HOLDSWORTH 1963 Οπίσθιο συνδεσμικό σύμπλεγμα επακάνθιοι, μεσακάνθιοι, ωχρός, θύλακοι αρθρώσεων) το κλειδί. Ο ρόλος του δίσκου δεν αναφέρεται. Ασταθείς οι κακώσεις όπου υπάρχει παρεκτόπιση.

ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΗΣ ΑΣΤΑΘΕΙΑΣ NICOLL 1949 Η πρώτη έννοια αστάθειας Κατάγματα σταθερά και ασταθή Σώμα Δίσκος Σύνδεσμοι μεσακάνθιοι HOLDSWORTH 1963 Οπίσθιο συνδεσμικό σύμπλεγμα (επακάνθιοι, μεσακάνθιοι, ωχρός, θύλακοι αρθρώσεων) το κλειδί. Ο ρόλος του δίσκου δεν αναφέρεται. Ασταθείς οι κακώσεις όπου υπάρχει παρεκτόπιση.

ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΗΣ ΑΣΤΑΘΕΙΑΣ DECOULX et RIEUNAU 1958 Οπίσθιο τοίχωμα (οστικό σώματος και δισκοσυνδεσμικό) Οι έννοιες αυτές κυριάρχισαν για πολλά χρόνια Η σημασία του δίσκου τονίσθηκε πρώτη φορά από τους MALLET – GUY το 1938

ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΗΣ ΑΣΤΑΘΕΙΑΣ KELLY et WHITESIDES 1968 Δύο κολώνες Αστάθεια οφειλόμενη είτε στην πρόσθια είτε στη οπίσθια κολώνα Αστάθεια προσωρινή και αστάθεια διαρκείας.

Οστεοσυνδεσμική αστάθεια

Δεν λαμβάνει υπ’ όψιν το μηχανισμό κάκωσης

ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΗΣ ΑΣΤΑΘΕΙΑΣ Συμπόσιο SOFCOT 1976 Αστάθεια οστική και αστάθεια δισκοσυνδεσμική H ΣΣ παραμένει σε δύο κολώνες Το οπίσθιο τοίχωμα δεν διαχωρίζεται από την πρόσθια κολώνα

ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΗΣ ΑΣΤΑΘΕΙΑΣ DENIS 1983 Θεωρία τριών κολωνών. Χρησιμοποιήθηκε και από τον Mc AFFE 1983 Προσάρμοσε την έννοια του οπίσθιου τοιχώματος του RIENAU το 1958 στην θεωρία του.

ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΗΣ ΑΣΤΑΘΕΙΑΣ ΑΟ Επανέρχεται η θεωρία των δύο κολωνών.

Τι σημαίνει ακριβώς ο όρος σταθερότητα και αστάθεια Nicoll (1949) αύξηση παραμόρφωσης και νευρολογική βλάβη Whitesides (1968 – 1977) προοδευτική παραμόρφωση και νευρολογική βλάβη Louis (S.O.F.C.O.T. 1976) επιδείνωση νευρολογική και μορφολογική Denis (1983) αστάθεια μηχανική, αστάθεια νευρολογική, αστάθεια μηχανική και νευρολογική)

Τι σημαίνει ακριβώς ο όρος σταθερότητα και αστάθεια White and Panjabi (1978) Αστάθεια κλινική (απώλεια της ικανότητας της ΣΣ υπό φυσιολογικές φορτίσεις να διατηρήσει τις μεταξύ των σπονδύλων σχέσεις ώστε να μη υπάρχει βλάβη ΝΜ και ριζών και να μη αναπτυχθεί μία αναπηρική παραμόρφωση ή πόνος οφειλόμενος σε δομικές αλλαγές)

Τι σημαίνει ακριβώς ο όρος σταθερότητα και αστάθεια Απώτερη αστάθεια Lindhal (1983), Mc Afee (1983), Willen (1984), Benson (1988) Νευρολογικό έλλειμμα, αύξηση παραμόρφωσης, μηχανικοί πόνοι ραχιαλγίας. Bohlman (1985), Βαθμός μηχανικής σταθερότητας, βαθμός νευρολογικής πίεσης

Τι σημαίνει ακριβώς ο όρος σταθερότητα και αστάθεια Η βλάβη είναι εξελικτκή ; Οδηγεί σε άμεσα ή απώτερα νευρολογικά προβλήματα ή κύφωση με συνέπεια πόνους ;

Τι καθορίζει την εξελικτικότητα;;; Η άμεση μηχανική αστάθεια μπορεί να είναι είτε οστική, είτε δισκοσυνδεσμική. Οι μεμονωμένες βλάβες της πρόσθιας κολόνας.

Τι καθορίζει την εξελικτικότητα;;; Τα συντριπτικά (εκρηκτικά) κατάγματα του σώματος (κύριος κίνδυνος ή νευρολογική πίεση, μικρή αστάθεια μηχανική ) Η νευρολογική πίεση (κατάληψη του νωτιαίου σωλήνα >50% (TRAFTON και BOYD 1984), >67% (JELSMA και συν. 1982)

Παράμετροι αστάθειας Whitesides 1968, 1977, βλάβη πρόσθιας και οπίσθιας κολώνας. Schmidek 1980, μετακίνηση (δυναμική) > 2mm, συντριβή σπονδυλικού σώματος, καθίζηση > 50%. Dickson και Harrington 1978, ακεραιότητα του σώματος, οπίσθιων οστικών και συνδεσμικών στοιχείων, ευθυγράμισση ΣΣ με την έννοια παρεκτόπισης ή γωνίωσης. Louis 1984, > 2 βαθμοί. White και Panjabi 1978, > 5 βαθμοί.

Αστάθεια Οστική – Δισκοσυνδεσμική - Μικτή Άμεση – Απώτερη Μικρή – Μέση - Μεγάλη Ακτινολογική Κλινική Μηχανική – Νευρολογική Εξελικτική Παράμετροι αστάθειας