Διαμόρφωση περιβάλλοντος αναδυόμενου γραμματισμού στο νηπιαγωγείο Διαμόρφωση περιβάλλοντος αναδυόμενου γραμματισμού στο νηπιαγωγείο

Ο όρος γραμματισμός αναφέρεται σε 5 αμοιβαία αλληλοϋποστηριζόμενες διαδικασίες: Ανάγνωση Γραφή Ομιλία Ακρόαση Θέαση

Συστατικά στοιχεία του αναδυόμενου γραμματισμού Ικανότητες προφορικού λόγου (λεξιλόγιο, ακουστική κατανόηση, παραγωγή προφορικών κειμένων) Ικανότητες φωνολογικής επεξεργασίας (φωνολογική επίγνωση/ενημερότητα, φωνολογική μνήμη, φωνολογική ονομασία (ταχεία κατονομασία) Γνώση των λειτουργιών και συμβάσεων του γραπτού λόγου Ο γραπτός λόγος χρησιμοποιείται για να μεταφέρει μηνύματα, όπως ο προφορικός Η κατεύθυνση της ανάγνωσης και της γραφής Η γνώση των ήχων των γραμμάτων Αναδυόμενες συμπεριφορές ανάγνωσης και γραφής (το κίνητρο των παιδιών να εμπλακούν σε δραστηριότητες γραμματισμού σε διάφορα πλαίσια είναι σημαντικός παράγοντας για την ανάπτυξη των αναδυόμενων συμπεριφορών ανάγνωσης και γραφής)

H συμβολή της γωνιάς της βιβλιοθήκης Τα παιδιά κατακτούν τις γνώσεις για το γραπτό λόγο και τα βιβλία, όταν έχουν τη δυνατότητα της άμεσης πρόσβασης στα διάφορα έντυπα και το χρόνο να τα εξερευνήσουν και να πειραματιστούν με αυτά. Η κατάλληλη οργάνωση και η καλαίσθητη εμφάνιση της γωνιάς της βιβλιοθήκης είναι απαραίτητες προϋποθέσεις, ώστε ο χώρος αυτός να προσελκύει τα παιδιά και τους δημιουργεί τα κατάλληλα κίνητρα για να ασχοληθούν με τα βιβλία.

Χαρακτηριστικά σωστής οργάνωσης

Οργάνωση σε κεντρικό, φωτεινό και ήσυχο χώρο της τάξης

Δυνατότητα να φιλοξενεί πέντε έως έξι παιδιά

Εξοπλισμός με υλικά που διευκολύνουν και κάνουν ευχάριστη την ανάγνωση των βιβλίων (π.χ. μοκέτα, μικρός καναπές, μικρά μαλακά πολυθρονάκια)

Εξοπλισμός με υλικά που διευκολύνουν και κάνουν ευχάριστη την ανάγνωση των βιβλίων (CD player και CD με παραμύθια, ακουστικά, ηχογράφηση των παιδιών κατά την ανάγνωση , καλλιέργεια προφορικού λόγου-ακρόαση, ομιλία-προβολέας για ομαδική ανάγνωση)

Κλειστή γωνιά για χαλάρωση

………..και ονειροπόληση

Ο αριθμός και τα είδη των βιβλίων Ικανοποιητικός αριθμός βιβλίων από διάφορα λογοτεχνικά είδη και δυνατότητα για αρκετά βιβλία από διαφορετικά είδη για κάθε παιδί Εμπλουτισμός με νέα βιβλία κατά περιόδους Μερικά βιβλία είναι καλό να παραμένουν μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, για να μη χάνεται το ενδιαφέρον των παιδιών γι’ αυτά Βιβλία που αποσύρονται επανέρχονται μετά την παρέλευση εύλογου χρόνου. Τα παιδιά υποδέχονται τα «παλιά βιβλία»

Διάφορα είδη βιβλίων (παραμύθια, βιβλία γνώσεων ή ιστορίας, εικονογραφημένα λεξικά, «μαλακά» πάνινα βιβλία, βιβλία με σελίδες που ξεδιπλώνονται, αυτοσχέδια βιβλία φτιαγμένα στην τάξη, εικονογραφημένες συλλογές (π.χ. οι 12 μήνες) Πολύ μεγάλη εικόνα- μικρό κείμενο

Βιβλία μικρού και μεγάλου μεγέθους

Θεωρία του κοινωνικού εποικοδομισμού Η μάθηση συντελείται μέσα από ένα κοινωνικό πλαίσιο, το οποίο παρέχει στο παιδί τα κατάλληλα γνωστικά εργαλεία και το κατάλληλο περιβάλλον στήριξης Μέσα από τον κοινωνικό περίγυρο και με τη σταδιακή απόσυρση της καθοδήγησης, το παιδί σταδιακά αποκτά γνωστική αυτονομία Σημασία διαμεσολάβησης εκπαιδευτικού και συνομηλίκων Ομαδοσυνεργατικές δραστηριότητες

Ταξινόμηση των βιβλίων Ένας αριθμός βιβλίων με τρόπο που να φαίνεται το εξώφυλλο Πίσω από τα βιβλία να υπάρχει μια φωτοτυπία του εξώφυλλου Προσδιορίζει τη θέση του βιβλίου Τα παιδιά επικεντρώνουν την προσοχή τους στον τίτλο και στα άλλα γραπτά στοιχεία του εξώφυλλου

Θεματική ταξινόμηση Κωδικοποιούνται ανάλογα με το θέμα τους με μικρές χρωματιστές ετικέτες Αν δεν υπάρχουν αρκετά ράφια χρησιμοποιούνται και μεγάλα πλαστικά κιβώτια Τα παιδιά συμμετέχουν στην οργάνωση και λειτουργία της βιβλιοθήκης

Κανόνες για τη χρήση και συντήρηση των βιβλίων http://haroumenesfatsoules.blogspot.gr

«Ατύχημα» με κάποιο βιβλίο; ΠΡΩΤΕΣ ΒΟΗΘΕΙΕΣ

Δανειστική βιβλιοθήκη Εβδομαδιαίος δανεισμός Κατά τη διαδικασία της επιλογής, «διαβάζουν» τα βιβλία εστιάζοντας στις εικόνες Ταυτόχρονα, εστιάζουν την προσοχή τους σε γράμματα και λέξεις είτε στον τίτλο είτε στο κείμενο Σημειώνουν στην καρτέλα δανεισμού το όνομά τους, τον τίτλο του βιβλίου και την ημερομηνία (εξοικείωση με τη λειτουργία και τον προσανατολισμό της γραφής) Κατά την επιστροφή οι αναγνώστες διηγούνται την ιστορία Δίνεται και έντυπο για ζωγραφική (γράφει το ονοματεπώνυμό του, ο τίτλος του βιβλίου ή το όνομα εκείνου που του διάβασε το βιβλίο στο σπίτι)

Ταυτότητα δανειστικής βιβλιοθήκης http://edonipiagogeio.blogspot.gr

Η καρτέλα του βιβλίου http://edonipiagogeio.blogspot.gr Κάθε παιδί αφήνει την καρτέλα του βιβλίου που δανείστηκε στον πίνακα της βιβλιοθήκης

Ενασχόληση με τα βιβλία: Εξοικείωση με τους κανόνες χειρισμού των βιβλίων Συνειδητοποίηση των σημαντικών στοιχείων του περιεχομένου και της δομής τους Έννοια και διευθέτηση της σελίδας Φορά ανάγνωσης Διάκριση εικόνας και κειμένου Σημασία του συγγραφέα και του εικονογράφου

Δίπλα στη βιβλιοθήκη Τραπέζι με έντυπο υλικό και γραφική ύλη (κομμένα χαρτιά, μολύβια, γόμες, ξύστρες, πλαστελίνη), γλωσσικό υλικό (τρισδιάστατα γράμματα, γράμματα από διάφορα υλικά, παζλ, καρτέλες με λέξεις και εικόνες, ζάρια με λέξεις, αυτοσχέδια επιτραπέζια γλωσσικά παιχνίδια κτλ.) Χρήσιμο ένα εικονογραφημένο αλφάβητο αναφοράς ή μαγνητικό με κάρτες

«Επισκεπτόμαστε» συχνά το χώρο, γράφουμε κι εμείς (πρότυπο προς μίμηση)

Γραφή νηπίων κατά τη διάρκεια των αυθόρμητων δραστηριοτήτων Περιβάλλων έντυπος λόγος (αντιγραφή από): Πίνακες αναφοράς Ημερολόγια Καρτέλες με λέξεις (κουτί των λέξεων) Αλφαβήτα- αριθμοί Γλωσσοδέτες Συσκευασίες Γραφή σε ζωγραφιές (αντιγραφή και δική τους γραφή): Το όνομά τους Ονόματα φίλων τους Τίτλοι Λέξεις ή κείμενο σε σχέση με τη ζωγραφιά Ημερομηνία

Γραφή κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού (αντιγραφή και δική τους γραφή): Λίστα για ψώνια- Συνταγή γιατρού Πρόσκληση για πάρτι Καταγραφή σκορ σε επιτραπέζια παιχνίδια Γραφή σε πίνακα σε παιχνίδι ρόλων δασκάλας-παιδιών Παιχνίδι ρόλων με πρωταγωνιστές της τηλεόρασης και μίμηση σκηνών που αυτοί γράφουν (π.χ. Μαρία η άσχημη) Γραφή στη βιβλιοθήκη της τάξης (αντιγραφή) Τίτλοι βιβλίων Κείμενα από βιβλία- Περιοδικά Αποστολή μηνυμάτων (δική τους γραφή) Μηνύματα αγάπης στους γονείς- στην εκπαιδευτικό Έκφραση παραπόνων Ευχές

Η γωνιά του υπολογιστή (με διάφορες έντυπες καρτέλες) Οι υπολογιστές μπορούν να χρησιμοποιηθούν στην τάξη: • ως εποπτικό μέσο (π.χ. για επίδειξη και συζήτηση σε συγκεκριμένες θεματικές ενότητες) • για ανάπτυξη γλωσσικών δεξιοτήτων μέσω διαφορετικών δραστηριοτήτων (π.χ. γραφής) • ως κίνητρο για μάθηση (κινούν έντονα το ενδιαφέρον των νηπίων)

Η χρήση του ΗΥ μερικές φορές συνδυάζεται με δραστηριότητες όπως: Δημιουργία προσκλήσεων (ζωγραφίζουν και γράφουν) Εργασία για τη θερμοκρασία (άντληση πληροφορίας για τη θερμοκρασία της ημέρας από το διαδίκτυο, με τη βοήθεια της εκπαιδευτικού και μέτρησή της με συμβατικό θερμόμετρο) (δημιουργία καρτελών) Σχεδιασμό εργασίας με βάση συγκεκριμένο θέμα που ενδιαφέρει τα παιδιά (δημιουργία καρτελών με στοιχεία που γράφουν τα παιδιά Τα παιδιά εργάζονται σε δυάδες και τριάδες Το παιδί μαθαίνει να διαβάζει προσπαθώντας να γράψει και μαθαίνει να γράφει διαβάζοντας

Στη γωνιά της συζήτησης

Στη γωνιά της συζήτησης Στη γωνιά της συζήτησης (κύκλος, παρεούλα) υπάρχουν: πίνακας και καρτέλες καιρού ημερολόγιο ομάδες εργασίας το παρουσιολόγιο με τα ονόματα των παιδιών

Πίνακας διπλής εισόδου Πρέπει να δημιουργούμε πολλές ευκαιρίες για να «αναγκάζουμε» τα παιδιά να προσπαθούν να αναγνωρίσουν, να αντιγράψουν ή να γράψουν το όνομά τους. Το παρουσιολόγιο είναι ένα από τα μέσα που μπορούν να χρησιμοποιήσουν οι εκπαιδευτικοί για να «υποχρεώσουν» τα παιδιά στην αρχή να αντιγράψουν και αργότερα να γράψουν από μνήμης το όνομά τους. Πίνακας διπλής εισόδου

Για τη διαφορετικότητα: να υπάρχουν 4-5 καλημέρες γραμμένες σε διάφορες γλώσσες, ανάλογα με τους μαθητές και τις επιθυμίες τους.

Στη γωνιά των Φυσικών Επιστημών Μπορεί να σημειώνονται διάφορα

τηλεφωνικοί κατάλογοι Κουκλόσπιτο τηλεφωνικοί κατάλογοι περιοδικά και εφημερίδες προγράμματα τηλεόρασης βιβλία συνταγών μαγειρικής μπλοκ για σημειώσεις αγορών μαγνητάκια ψυγείου με διάφορους λογότυπους διαφημιστικά φυλλάδια ειδών διατροφής ημερολόγια φωτοτυπίες χαρτονομισμάτων άδεια κουτιά από προϊόντα που χρησιμοποιήθηκαν σπίτι γραφική ύλη Καταλληλότητα, αυθεντικότητα και χρησιμότητα του έντυπου υλικού

Στο μαγαζάκι Άδεια κουτιά από διάφορα προϊόντα Ενδεικτικές πινακίδες για τα εμπορεύματα Πινακίδες με τις τιμές των προϊόντων Μπλοκ σημειώσεων για τις τηλεφωνικές παραγγελίες Διαφημιστικά φυλλάδια των προϊόντων Τηλεφωνικοί κατάλογοι Αφίσες-φωτοτυπίες χρημάτων-γραφική ύλη

Γωνιά εικαστικών (ετικέτες για το περιεχόμενο των κουτιών) Γωνιά εικαστικών (ετικέτες για το περιεχόμενο των κουτιών)

Γωνιά οικοδομικού υλικού (ετικέτες για το περιεχόμενο των κουτιών)

Γωνιά μεταμφίεσης (καρτέλες ταμπέλες για θεατρικό παιχνίδι)