Ζωοτεχνία Ι Πρώτο μάθημα: Εισαγωγή στη Ζωοτεχνία Δρ Γκουγκουλής Δημήτριος Κτηνίατρος (MSc, PhD)
Οι βασικοί της στόχοι είναι τρεις: H Ζωοτεχνία ασχολείται με τις μεθόδους εκμετάλλευσης των ζώων και αποβλέπει στην αύξηση της παραγωγικότητάς τους. Οι βασικοί της στόχοι είναι τρεις: Δημιουργία ζώων κατάλληλων για την παραγωγή των επιζητούμενων κάθε φορά προϊόντων ή εργασίας. Για το σκοπό αυτό επιλέγει και αναπαράγει τους περισσότερο επιθυμητούς γενοτύπους ή δημιουργεί νέους. Διασφάλιση στα ζώα ευνοϊκών συνθηκών εκτροφής, που επιτρέπουν την εκδήλωση του γενετικού τους δυναμικού στον υψηλότερο κατά το δυνατόν βαθμό.
H Ζωοτεχνία ασχολείται με τις μεθόδους εκμετάλλευσης των ζώων και αποβλέπει στην αύξηση της παραγωγικότητάς τους. Οργάνωση ζωοτεχνικών επιχειρήσεων, στις οποίες, με τον καταλληλότερο κατά χώρο και χρόνο συνδυασμό των συντελεστών παραγωγής (επιστημονικές γνώσεις, εργασία, κεφάλαιο, γη), παράγονται προϊόντα επιθυμητά στους καταναλωτές και με το χαμηλότερο δυνατόν κόστος.
Το μάθημα της Ζωοτεχνίας Διαιρείται, συνήθως, σε δύο μέρη: τη Γενική Ζωοτεχνία και την Ειδική Ζωοτεχνία. Το πρώτο μέρος περιλαμβάνει τις γενικές αρχές εκμετάλλευσης των ζώων και αύξησης της παραγωγικότητάς τους. Στο δεύτερο, δίνονται οι ειδικές αρχές, όπως πρέπει να διαμορφώνονται για το καθένα είδος παραγωγικού ζώου. Έτσι, η Ειδική Ζωοτεχνία υποδιαιρείται σε τομείς π.χ. Βοοτροφία, Προβατοτροφία, Γιδοτροφία, Χοιροτροφία, Ορνιθοτροφία κ.ά.
Αποστολή της Ζωοτεχνίας είναι η αύξηση της ζωικής παραγωγής Αποστολή της Ζωοτεχνίας είναι η αύξηση της ζωικής παραγωγής. Τα ζώα προσφέρουν στον άνθρωπο: Τρόφιμα υψηλής θρεπτικής και, ειδικότερα, υψηλής βιολογικής αξίας (κρέας, γάλα, αυγά). Προϊόντα που χρησιμοποιεί για την ένδυσή του (μαλλί, τρίχες, δέρματα, γουναρικά κ.ά.). Προϊόντα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν από τη φαρμακοβιομηχανία (π.χ. αδένες), τη βιοτεχνία (π.χ. κέρατα, οστά, δόντια, τρίχες κτλ., κατάλληλα για την κατασκευή ειδών διακόσμησης και διασκέδασης) ή τη βιομηχανία (π.χ. ζωικά έλαια για τη λίπανση μηχανών ακριβείας ή την παρασκευή ακριβών καλλυντικών, έντερα για την περιτύλιξη αλλαντικών ή την κατασκευή χορδών μουσικών οργάνων ή ακόμα τη συρραφή χειρουργικών τραυμάτων).
Εργασία. Σήμερα ακόμα, εκατομμύρια άνθρωποι, που δεν έχουν τη δυνατότητα να προμηθευτούν μηχανές, επωφελούνται από τη δυναμοπαραγωγή διαφόρων ειδών ζώων (ιπποειδή, βοοειδή, καμήλες, ελέφαντες κ.ά.). Ο άνθρωπος έπαψε να είναι αποκλειστικά χειρωνάκτης χάρη στην εργασία που του προσφέρουν τα ζώα. Στις αναπτυγμένες οικονομικά χώρες, η δυναμοπαραγωγική ικανότητα των ζώων έπαψε να έχει τη σημασία που είχε άλλοτε.
Λίπανση, που βοηθάει στην ανασύσταση των θρεπτικών αποθεμάτων του εδάφους & στην ανάπτυξη της βλάστησης. Ψυχαγωγία Οι ιππικοί αγώνες, οι ιπποδρομίες, οι κυνοδρομίες, τα ωδικά πτηνά και γενικότερα τα καλούμενα «ζώα διαμερισμάτων, συνοδείας ή αναψυχής» (σκύλοι, γάτες, κ.ά.) ψυχαγωγούν τον άνθρωπο, αλλά και συχνά τον βοηθούν να ξεπεράσει ορισμένες ψυχολογικές δυσχέρειες, (συχνές στη σημερινή αστική καταναλωτική κοινωνία;)
Σημασία στην οικονομία Ο βαθμός της ζωοτεχνικής ανάπτυξης, αλλά και γενικότερα της οικονομικής ανάπτυξης, μιας χώρας είναι δυνατόν να κριθεί από το ποσοστό συμμετοχής της ζωικής παραγωγής στη συνολική αξία της γεωργικής παραγωγής. Για παράδειγμα, το ποσοστό αυτό για τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.) στο σύνολο ξεπερνά το 55%. Σε ορισμένες από αυτές είναι υψηλότερο και από το 70% (Ολλανδία, Δανία, Γερμανία) στη χώρα μας, όμως, δεν φθάνει το 30%.
Πίνακας 1 Παγκόσμιο ζωικό κεφάλαιο κατά το έτος 1996 Αριθμός κεφαλών Ίπποι 61.921.260 Ημίονοι 14.688.630 Όνοι 43.366.230 Βοοειδή 1.320.624.000 Βούβαλοι 152.633.400 Καμήλες 19.310.700 Χοίροι 923.901.100 Πρόβατα 1.057.118.000 Γίδια 679.901.100 Κουνέλια 408.724.000 Όρνιθες 13.134.520.000 Πάπιες 735.256.000 Χήνες 206.577.000 Ινδόρνιθες 229.988.000 Κυψέλες μελισσών 52.479.360
Πίνακας 2 Παγκόσμια παραγωγή κρέατος Ποσότητα (τόννοι) Κρέας 216.001.900 Γάλα 538.269.500 Αυγά 49.193.420 Μέλι 1.080.148
Πίνακας 3. Παγκόσμια παραγωγή γάλατος και αυγών κατά είδος κατά το έτος 1996 Ποσότητα (τόννοι) % του συνόλου Γάλα αγελάδας 464.978.300 86,38 Γάλα βουβάλας 53.829.150 10,00 Γάλα καμήλας 1.285.692 0,24 Γάλα προβατίνας 7.842.234 1,47 Γάλα γίδας 10.334.140 1,92 Αυγά όρνιθας 44.698.250 90,86 Αυγά άλλων πτηνών 4.495.169 9,14
Πίνακας 4. Παγκόσμια παραγωγή κρέατος κατά είδος κατά το έτος 1996 Κρέας Ποσότητα (τόννοι) % του συνόλου Ιπποειδών 582.046 0,27 Βοοειδών 54.019.870 25,01 Βουβάλων 2.676.222 1,24 Καμηλών 243.222 0,11 Χοίρων 87.034.030 40,29 Προβάτων 7.369.374 3,41 Γιδιών 3.620.766 1,68 Κουνελιών 964.887 0,45 Ορνίθων 48.680.040 22,54 Παπιών 2.386.799 1,10 Χηνών 1.615.045 0,75 Ινδορνίθων 4.626.984 2,14 Λοιπό 2.182.615 1,01
ΖΩΙΚΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΖΩΙΚΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΩΓΗ
Πίνακας 5. Ζωικό κεφάλαιο των χωρών της Ε.Ε. κατά το έτος 1996 Αριθμός κεφαλών % του παγκόσμιου ομοειδούς ζωικού κεφαλαίου Ίπποι 2.234.029 3,61 Ημίονοι 194.570 1,32 Όνοι 406.300 0,94 Βοοειδή 84.311.250 6,38 Βούβαλοι 110.730 0,07 Χοίροι 117.133.200 12,68 Πρόβατα 110.061.900 10,41 Γίδια 11.710.470 1,72 Κουνέλια 96.795.000 23,68 Όρνιθες 916.848.000 6,98 Πάπιες 25.831.000 3,51 Χήνες 1.779.000 0,86 Ινδόνριθες 88.003.000 38,28 Κυψέλες μελισσών 8.192.600 15,61
% της παγκόσμιας παραγωγής Πίνακας 6. Παραγωγή των κυριότερων τροφίμων ζωικής προέλευσης στις χώρες της Ε.Ε. κατά το έτος 1996. Ποσότητα (τόννοι) % της παγκόσμιας παραγωγής Κρέας 34.588.750 16,01 Γάλα 124.459.000 23,12 Αυγά 5.299.901 10,77 Μέλι 103.838 9,62
Πίνακας 7. Παραγωγή κρέατος στις χώρες της Ε.Ε. κατά το έτος 1996. Κρέας Ποσότητα % συνολικής παραγωγής % παγκόσμιας παραγωγής (τόννοι) κρέατος στην E.E. ομοειδούς κρέατος Ιπποειδών 91.112 0,26 15,65 Βοοειδών 7.958.755 23,01 14,73 Βουβάλων 474 0,12 0,02 Χοίρων 16.459.910 47,59 18,91 Προβάτων 1.092.766 3,16 14,83 Γιδιών 76.506 0,22 2,11 Κουνελιών 464.975 1,34 48,19 Ορνίθων 6.178.514 17,86 12,69 Παπιών 251.468 0,73 10,53 Χηνών 12.472 0,04 0,77 Ινδορνίθων 1.583.302 4,55 34,22 Λουιό 418.496 1,21 19,17
Πίνακας 8. Παραγωγή γάλατος και αυγών στις χώρες της Ε.Ε. το έτος 1996. Ποσότητα (τόννοι) % συνολικής παραγωγής στην E.E. % παγκόσμιας παραγωγής ομοειδούς τροφίμου Γάλα αγελάδας 120.968.700 97,19 26,02 Γάλα βουβάλας 78.820 0,06 0,14 Γάλα προβατίνας 1.976.354 1,60 25,20 Γάλα γίδας 1.435.187 1,15 13,89 Αυγά όρνιθας 5.291.917 99,85 11,84 Αυγά άλλων πτηνών 7.984 0,15 0,18
Πίνακας 9. Βαθμός αυτοεφοδιασμού της Ε. Ε Πίνακας 9. Βαθμός αυτοεφοδιασμού της Ε.Ε. στα κυριότερα τρόφιμα ζωικής προέλευσης κατά το 1995. Βαθμός αυτοεφο‑ διασμου (%) διασμού Κρέας συνολικά 106,00 Αυγά και προϊόντα 102,70 Κρέας βόειο και προϊόντα 106,57 Μέλι 45,06 Κρέας γιδοπρόβειο και προϊόντα 84,46 Γάλα αγελάδας 107,18 Κρέας χοίρειο και προϊόντα 106,94 Βούτυρο 106,52 Κρέας πουλερικών και προϊόντα 110,42 Τυριά 109,11 Κρέας ιπποειδών 31,30 Σκόνη αποκορυφωμένου Κρέας λοιπό 92,70 γάλατος 97,78 Βρώσιμα παραπροϊόντα σφαγίων 110,03 Γαλακτοκομικά, εκτός βουτύρου 110,01
ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΖΩΙΚΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΩΓΗ Συγκρίνοντας το ελληνικό ζωικό κεφάλαιο προς εκείνο της E.E., παρατηρούμε ότι, κατά γενικό κανόνα, μικρό μόνο ποσοστό του αντιπροσωπεύει. Ειδικότερα, στην Ελλάδα εκτρέφονται τα περισσότερα από τα γίδια της E.E. (47,67%), αλλά και σημαντικός αριθμός από τους ημιόνους (23,13%) και τους όνους (24,61%).
ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΖΩΙΚΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΩΓΗ H Ελλάδα παραμένει γιδοπροβατοτροφική χώρα. Η συμμετοχή των διαφορετικών κλάδων της ζωικής παραγωγής στο σύνολο της εθνικής είναι η ακόλουθη: βοοτροφία 22,6%, προβατοτροφία 30,6%, γιδοτροφία 17,9%, χοιροτροφία 15,8%, ορνιθοτροφία 13,1% (Ζιωγάνας, 1994). Δηλαδή, τα μικρά μηρυκαστικά αντιπροσωπεύουν το 48,5% του Σ.B. των ελληνικών παραγωγικών ζώων και καταναλώνουν ίσο ποσοστό των διαθέσιμων ζωοτροφών.
Κύριες μεταβολές της σύνθεσης του ζωικού κεφαλαίου της Ελλάδας και οι λόγοι που τις προκάλεσαν: O αριθμός των εκτρεφόμενων ιπποειδών (ίπποι, ημίονοι, όνοι) παρουσίασε σημαντικότατη μείωση. O αριθμός των βοοειδών, που μέχρι τα πρώτα έτη της δεκαετίας του '70 παρουσίασε συνεχή αύξηση, μειώθηκε στη συνέχεια σημαντικά. Η Ελλάδα κατατάσσεται στις καλούμενες «ορεινές εκτάσεις». Έντονη κλίση και, συνήθως, μειωμένη ή τέλεια έλλειψη δενδρώδους βλάστησης. Παράλληλα, οι κλιματικές συνθήκες που επικρατούν, ευνοούν τη φυσική βλάστηση κατά ορισμένες μόνο περιόδους του έτους, οι οποίες εξάλλου είναι μικρής σχετικά διάρκειας. Καταλληλότερες συνθήκες για αιγοπρόβατα
Κύριες μεταβολές της σύνθεσης του ζωικού κεφαλαίου της Ελλάδας και οι λόγοι που τις προκάλεσαν: Όλα αυτά έχουν ως αποτέλεσμα την έλλειψη επαρκών σε έκταση και παραγωγή φυσικών λιβαδιών, τα οποία θα μπορούσαν να καλύψουν τις θρεπτικές απαιτήσεις βοοειδών υψηλής παραγωγικής ικανότητας. Έτσι, στη χώρα δεν υπάρχει παράδοση εκτροφής βοοειδών υψηλής παραγωγικής ικανότητας.
Κύριες μεταβολές της σύνθεσης του ζωικού κεφαλαίου της Ελλάδας και οι λόγοι που τις προκάλεσαν: H εκτροφή βουβάλων έχει σχεδόν εγκαταλειφθεί. H αποξήρανση των ελωδών εκτάσεων και η εκμηχάνιση των γεωργικών εργασιών, σε συνδυασμό με τη χαμηλή παραγωγικότητα των ζώων αυτών, οδήγησαν στην εγκατάλειψη της βουβαλοτροφίας. O αριθμός των εκτρεφόμενων προβάτων και γιδιών παρουσίασε μικρές διακυμάνσεις και τελικά αύξηση, η οποία ήταν περισσότερο σημαντική για τα γίδια.
Κύριες μεταβολές της σύνθεσης του ζωικού κεφαλαίου της Ελλάδας και οι λόγοι που τις προκάλεσαν: H εκτροφή προβάτων και γιδιών αποτελούσε παραδοσιακά την κύρια, αν όχι και τη μοναδική, απασχόληση των Ελλήνων κτηνοτρόφων. Μέχρι το 1970, τα γιδοπρόβατα εκτρέφονταν κατά εκτατικό σύστημα και η διατροφή τους στηριζόταν, αποκλειστικά σχεδόν, στη φυσική βλάστηση βοσκότοπων χαμηλής παραγωγικής ικανότητας. Έτσι, δημιουργήθηκαν ζώα ανθεκτικά και λιτοδίαιτα, χαμηλής, όμως, παραγωγικής ικανότητας. H κύρια κατεύθυνση της εκτροφής τους παραμένει ακόμα η παραγωγή γάλακτος.
Κύριες μεταβολές της σύνθεσης του ζωικού κεφαλαίου της Ελλάδας και οι λόγοι που τις προκάλεσαν: O αριθμός των εκτρεφόμενων χοίρων, μετά τη μείωση που παρουσίασε κατά τη δεκαετία του '60, αυξήθηκε σημαντικά. δεν υπάρχει στην Ελλάδα χοιροτροφική παράδοση. Το 1940 δεν υπήρχε ούτε μία εγχώρια φυλή χοίρων και οι περισσότεροι από αυτούς εκτρέφονταν σε ημιάγρια κατάσταση στους βάλτους και στα δάση καστανιάς ή βελανιδιάς. H συμμετοχή της χοιροτροφίας στο εισόδημα από την κτηνοτροφία έφθανε μόλις το 3,1%. Από το 1950 άρχισε προσπάθεια δημιουργίας «επιχειρηματικών μονάδων» και δημιουργούνται αγέλες χοίρων, οι οποίες βόσκουν στους σκουπιδότοπους. H συμμετοχή της χοιροτροφίας στο εισόδημα από την κτηνοτροφία αυξάνεται στο 4,05%, επίπεδο στο οποίο μένει μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του '60.
Κύριες μεταβολές της σύνθεσης του ζωικού κεφαλαίου της Ελλάδας και οι λόγοι που τις προκάλεσαν: Την περίοδο εκείνη αρχίζει στην πραγματικότητα η ανάπτυξη της ελληνικής χοιροτροφίας. H κατανάλωση χοιρινού κρέατος από 3 χλγ./κάτοικο/έτος το 1960 έφθασε στα 20,8 χλγ. το 1984. Οι μονάδες παραγωγής χοιρινού κρέατος δεν έχουν άμεση ανάγκη από καλλιεργήσιμη γη
Κύριες μεταβολές της σύνθεσης του ζωικού κεφαλαίου της Ελλάδας και οι λόγοι που τις προκάλεσαν: O αριθμός των εκτρεφόμενων κουνελιών παρουσίασε κάμψη στις αρχές της δεκαετίας του '80, στη συνέχεια, όμως; επανήλθε, σχεδόν, στο επίπεδο του 1973. H συστηματική κουνελοτροφία, παρά τις ενισχύσεις πού της προσφέρθηκαν, δεν αναπτύχθηκε σε ικανοποιητικό βαθμό και λίγες μόνο μονάδες παραγωγής κρέατος κουνελιού, επιχειρηματικής μορφής, λειτουργούν σήμερα. H εκτροφή των κουνελιών γίνεται, κυρίως, με σκοπό την κάλυψη οικογενειακών επιθυμιών και όχι την πώληση σε τρίτους.
Κύριες μεταβολές της σύνθεσης του ζωικού κεφαλαίου της Ελλάδας και οι λόγοι που τις προκάλεσαν: Από όλους τους τομείς της ζωικής παραγωγής, η ορνιθοτροφία παρουσίασε τον ταχύτερο ρυθμό αύξησης. Αυτό, τόσο στον τομέα της παραγωγής ορνίθειου κρέατος, όσο και σε εκείνον των αυγών για κατανάλωση. Οι άλλοι κλάδοι της πτηνοτροφίας, όμως, όχι μόνο δεν αναπτύχθηκαν, αλλά παρουσίασαν και πτώση. Οι όρνιθες αποτελούν το 99% των εκτρεφόμενων στη χώρα πτηνών. Μόνο το κρέας των ινδορνίθων εμφανίζει εποχιακή ζήτηση (γιορτές των Χριστουγέννων).
% της ομοειδούς παραγωγήςτης E.E. Πίνακας 10. Παραγωγή των κυριότερων τροφίμων ζωικής προέλευσης στην Ελλάδα κατά το έτος 1996 Ποσότητα (τόννοι) % της ομοειδούς παραγωγήςτης E.E. Κρέας συνολικά 509.545 0,15 Ιπποειδών 2.880 3,16 Βοοειδών 71.500 0,90 Χοίρων 142.200 0,86 Προβάτων 83.900 7,68 Γιδιών 46.900 57,38 Κουνελιών 5.000 1,07 Ορνίθων 151.000 2,44 Παπιών 168 0,07 Χηνών 147 1,16 Ινδορνίθων 3.150 0,20 Λοιπό 2.700 0,64 Γάλα 1.780.120 1,43 Αγελάδας 690.000 0,57 Βουβάλας 120 Προβατίνας 630.000 31,88 Γίδας 460.000 31,65 Αυγά όρνιθας 119.940 2,26 Μέλι 14.296 13,77
Πίνακας 11. Παραγωγή κρέατος και γάλατος κατά είδος και ποσοστιαία συμμετοχή τους στη συνολική παραγωγή της Ελλάδας κατά το 1996. % συμμετοχή στη συνολική παραγωγή Κρέας: Γάλα: Βόειο 14,11 Αγελάδας 38,76 Χοίρειο 28,06 Προβατίνας 35,39 Πρόβειο 16,58 Γίδας 25,84 Γίδινο 9,26 Βουβάλας 0,006 Κουνελιού 0,99 Ορνίθειο 29,80 Πάπιας 0,03 Χήνας Ινδόρνιθας 0,62 Λοιπό 0,53
Παραγωγικά χαρακτηριστικά Σε ό,τι αφορά το κρέας, το ορνίθειο (29,80% της εθνικής παραγωγής) προηγείται ακολουθούμενο με μικρή διαφορά από το χοίρειο (28,06%), του οποίου, όμως, η συμμετοχή στην εθνική παραγωγή υπολείπεται κατά πολύ της αντίστοιχης στην συνολική παραγωγή κρέατος της E.E. Αντίθετα, το κρέας των μηρυκαστικών (βόειο, πρόβειο, γίδινο), το οποίο έχει πολύ υψηλότερο κόστος παραγωγής, αντιπροσωπεύει το 39,95% της εθνικής παραγωγής. Τέλος, τόσο το κρέας κουνελιού, όσο και εκείνο των πτηνών εκτός από το ορνίθειο, παράγονται σε πολύ μικρές ποσότητες.
Παραγωγικά χαρακτηριστικά Σε ό,τι αφορά το γάλα, το αγελαδινό αντιπροσωπεύει μόνο το 38,75% της συνολικής παραγωγής γάλατος. Όχι μόνο η εθνική παραγωγή αγελαδινού γάλατος δεν επαρκεί, αλλά και από αυτή 30% περίπου μεταποιείται σε τυρί. Οι Έλληνες έχουν συνηθίσει να «τρώγουν» το γάλα και όχι να το πίνουν.
Παραγωγικά χαρακτηριστικά H συμμετοχή των διαφορετικών κλάδων της ζωικής παραγωγής στη διαμόρφωση του ακαθάριστου κτηνοτροφικού προϊόντος για το έτος 1985 ήταν: γιδοπροβατοτροφία 44,09%, βοοτροφία 21,04%, ορνιθοτροφία 19,88%, χοιροτροφία 12,51%, οι άλλοι κλάδοι 2,48%. Από τότε σημαντική αλλαγή δεν έχει επέλθει και η συμμετοχή της κτηνοτροφικής παραγωγής στη διαμόρφωση της συνολικής ακαθάριστης γεωργικής παραγωγής κυμαίνεται γύρω στο 30%. Από αυτό και μόνο φαίνεται ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να θεωρηθεί ως αναπτυγμένη ζωοτεχνικά χώρα.
Πίνακας 12. Βαθμός αυτοεφοδιασμού (%) της Ελλάδας στα κυριότερα τρόφιμα ζωικής προέλευσης κατά το 1995 Βαθμός αυτοεφοδιασμού (%) Κρέας συνολικά 58,37 Αυγά και προϊόντα 98,97 Κρέας βόειο και προϊόντα 32,81 Μέλι 88,92 Κρέας γιδοπρόβειο και προϊόντα 92,57 Γάλα αγελάδας 42,30 Κρέας χοίρειο και προϊόντα 45,78 Γάλα γιδοπρόβειο 100,00 Κρέας πουλερικών και προϊόντα 85,42 Βούτυρο 39,65 Κρέας λοιπό 84,47 Τυριά 83,39 Βρώσιμα παραπροϊόντα σφαγίων 75,02 Γαλακτοκομικά, εκτός βουτύρου 66,05
ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΖΩΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Σε παγκόσμια κλίμακα η παραγωγή τροφίμων ζωικής προέλευσης, σε συνδυασμό με το κύκλωμα μεταποίηση - διάθεσή τους, είναι ένας από τους σημαντικότερους κλάδους της παγκόσμιας οικονομίας. Τέλος, πρέπει να επισημανθεί ότι οι γεωργοί και οι κτηνοτρόφοι των αναπτυγμένων οικονομικά χωρών, μετά τη συνεχή μείωση του αριθμού τους, έχασαν το κυριότερο μέσο πίεσης που διέθεταν. Αποτελούν πλέον αμελητέο σχεδόν ποσοστό του εκλεκτορικού σώματος.
Σε ό,τι αφορά τα τρόφιμα Στη «Διακήρυξη του Κορκ - H Ευρώπη του 2000» (Νοέμβριος, 1996) δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στην ποιότητά τους. Το θέμα της βελτίωσης της ποιότητας των τροφίμων και της ασφάλειάς τους για τον καταναλωτή, ώστε να διαφυλάσσεται η δημόσια υγεία, αναδείχθηκε σε στόχο πρώτιστης σημασίας για την E.E. Παράλληλα, δίνονται ενισχύσεις για την εφαρμογή λιγότερο εντατικών μεθόδων εκτροφής (π.χ. «αλπική κτηνοτροφία», εκτροφή μηρυκαστικών σε λιβάδια κτλ.) και, κυρίως, στην παραγωγή παραδοσιακών προϊόντων με τεχνολογία, αν όχι τελείως παραδοσιακή, τουλάχιστον παρόμοια.
Γεωργία και Κτηνοτροφία Στην Ελλάδα, η γεωργία χαρακτηρίζεται από υπερτροφική ανάπτυξη της φυτικής παραγωγής, με εξαγώγιμο κυρίως χαρακτήρα. Δεν έχει γίνει ικανοποιητική σύνδεση της γεωργίας με την κτηνοτροφία και οι εντατικές καλλιέργειες οπωροκηπευτικών και βιομηχανικών φυτών ανταγωνίζονται τις καλλιέργειες χονδροειδών ζωοτροφών. Αυτό, σε αντίθεση με τις βόρειες χώρες της E.E., όπου η φυτική παραγωγή είναι προσανατολισμένη προς την παραγωγή κτηνοτροφικών φυτών και ζωοτροφών.
Γεωργία και Κτηνοτροφία Πόση σημασία για την κτηνοτροφία της χώρας μας έχει η παραγωγή ζωοτροφών, φαίνεται από τη συμμετοχή της διατροφής στο συνολικό κόστος παραγωγής των ζωικών προϊόντων. 70,7% για το χοίρειο κρέας, 60,9% για το ορνίθειο κρέας, 57,8% για το αγελαδινό γάλα, 55,5% για τα αυγά 43,0% για τα προϊόντα της προβατοτροφίας.
Η κατάσταση στην Ελλάδα Ανασταλτικός παράγοντας ήταν το μικρό μέγεθος των εκμεταλλεύσεων, που έκανε αδύνατον οποιονδήποτε εκσυγχρονισμό τούς, ώστε να γίνουν ανταγωνιστικές. Δέλεαρ η τιμή του πρόβειου γάλακτος 1 ευρώ/ λίτρο Στροφή στην κτηνοτροφία του προβάτου Ελλείπεις γνώσεις και χαμηλό μορφωτικό επίπεδο Επιδίωξη για γρήγορο κέρδος χωρίς διάθεση για σοβαρές επενδύσεις
Η κατάσταση στην Ελλάδα Ιπποτροφία (εκτροφή ίππων, ημιόνων και όνων). Η πρόβλεψη το 1996 ανέφερε ότι ο αριθμός των εκτρεφόμενων ιπποειδών θα μειωθεί περισσότερο και με ταχύτερο ρυθμό. O εκσυγχρονισμός της γεωργίας και της κτηνοτροφίας δεν ευνοεί τη διατήρηση ζώων εργασίας. Όμως, ο αριθμός των ίππων αυξάνεται επειδή αυξάνονται οι ιππικοί όμιλοι και εκδηλώνεται η αγάπη για τον ίππο ως ζώο συντροφιάς
Η κατάσταση στην Ελλάδα Βοοτροφία. Οι εδαφοκλιματικές συνθήκες και η έλλειψη ικανοποιητικής ποιότητας φυσικών λιβαδιών δεν επιτρέπουν τη σύσταση και εκτροφή αγελών βοοειδών του κρεοπαραγωγού τύπου. Διατήρηση μικρών αγελών γαλουχουσών αγελάδων, μέσης σωματικής ανάπτυξης, που θα γονιμοποιούνται με σπέρμα ταύρων του κρεοπαραγωγού τύπου Ελευθέρας βοσκής – επιδοτήσεις – επιθυμητό κρέας Κύρια παραγωγική κατεύθυνση τη γαλακτοπαραγωγή. Πλήρης κάλυψη του ελλείμματος σε αγελαδινό γάλα και γαλακτοκομικά προϊόντα από αυτό δεν προβλέπεται
Η κατάσταση στην Ελλάδα Βουβαλοτροφία. Πρακτικά η εκτροφή βουβαλιών έχει εγκαταλειφθεί στην Ελλάδα. H E.E., όμως, στα πλαίσια της πολιτικής διατήρησης ορισμένων ειδών ζώων, που απειλούνται με εξαφάνιση στο χώρο της, δίδει κάποιες οικονομικές ενισχύσεις.
Η κατάσταση στην Ελλάδα Αλματώδης ανάπτυξη Επιδοτήσεις Φέτα ΠΟΠ – τιμή γάλακτος – εξαγωγές- ελλειμματική η ΕΕ σε προϊόντα γάλακτος προβάτου έχουν δημιουργηθεί σύγχρονες, επιχειρηματικής μορφής, μονάδες παραγωγής πρόβειου ή γίδινου γάλατος. Αναχρονιστικές μέθοδοι (στάνες, άρμεγμά με τα χερια) Το κύριο προϊόν τούς, το γάλα, συχνά, δεν είναι ικανοποιητικής ποιότητας, Κάλυψη των αναγκών της χώρας σε κρέας απέχει πολύ από το επίπεδο που θα έπρεπε. Το ημιεκτατικό σύστημα εκτροφής, που κυριαρχεί, αποτελεί αντικίνητρο για τους νέους ανθρώπους.
Χοιροτροφία Από τούς περισσότερο αναπτυγμένους κλάδους της ελληνικής κτηνοτροφίας. Τα προβλήματα που αντιμετωπίζει σήμερα, όμως, οφείλονται, τόσο στην υπερμεγέθυνση πολλών μονάδων, όσο και στη μη σωστή τεχνολογία παραγωγής και διαχείρισης. Το μεγάλο κόστος παραγωγής κρέατος την τοποθετεί σε υποδεέστερη θέση, σε σύγκριση με εκείνη των βόρειων, κυρίως, χωρών της E.Ε. Η ελληνική αλλαντοποιϊα μεταποιεί, κυρίως, εισαγόμενο κρέας. όχι υψηλή κατανάλωση κρεατοσκευασμάτων με βάση το χοιρινό κρέας, τα εγχώρια σφάγια διοχετεύονται στη λιανική αγορά ολόκληρα.
Πτηνοτροφία εκτροφή ορνίθων, παπιών, χηνών, ινδορνίθων κτλ Από όλους τους κλάδους της ελληνικής ζωικής παραγωγής, μετά τη λήξη του εμφύλιου πολέμου, η ορνιθοτροφία είναι εκείνη που αναπτύχθηκε γρηγορότερα και στον υψηλότερο βαθμό. Σήμερα, πρακτικά καλύπτει τις ανάγκες της χώρας σε ορνίθειο κρέας και αυγά όρνιθας. Όταν, όμως, το βιοτικό επίπεδο των καταναλωτών ανέβει σημαντικά, η κατανάλωση ορνίθειου κρέατος, όχι μόνο παύει να αυξάνεται, αλλά παρατηρείται και μείωση. Οι πλούσιοι προτιμούν τα ακριβά κρέατα H οικονομική κρίση εννοεί την κατανάλωση των προϊόντων της ορνιθοτροφίας. Ωστόσο η ελληνική ορνιθοτροφία αγγίζει τα όρια των δυνατοτήτων διάθεσης των προϊόντων της.
Κονικλοτροφία H E.E. είναι ελλειμματική σε κρέας κουνελιού, η ζήτηση του οποίου εμφανίζει αύξηση. Λίγες μόνο μονάδες παραγωγής κρέατος του τύπου αυτού υπάρχουν στην Ελλάδα. H εσωτερική αγορά δεν γνωρίζει το προϊόν στο βαθμό που θα έπρεπε. Η εκτροφή θηραμάτων, θηλαστικών και πτηνών παρουσιάζει οικονομικό ενδιαφέρον και για την Ελλάδα. Τα λίγα εκτροφεία θηραμάτων που υπάρχουν στη χώρα, δικαιολογούν οικονομικά την ύπαρξή τους. Επίσης, η εκτροφή ορτυκιών, ως συμπληρωματική δραστηριότητα, ευδοκιμεί.
Μελισσοκομία. H μελισσοκομία έχει μεγάλες δυνατότητες ανάπτυξης Τέλος, θα ήταν παράλειψη, αν δεν αναφέρονταν, επιγραμματικά οι πρόοδοι που επιτέλεσε ο κλάδος της ιχθυοτροφίας - ιχθυοκαλλιεργειών, καθώς και το ότι έχει περισσότερες δυνατότητες ανάπτυξης.