ΤΡΑΠΕΖΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Σημειώσεις για το μάθημα: Επενδυτική Τραπεζική Συμεών Καραφόλας

Εισαγωγικά: Ορισμός, βασικές υπηρεσίες Η επενδυτική τραπεζική αφορά σε εξειδικευμένες τραπεζικές εργασίες άντλησης και τοποθέτησης κεφαλαίων που προσφέρονται κυρίως σε μεγάλες επιχειρήσεις ή πελάτες υψηλών εισοδημάτων. Βασικές υπηρεσίες αφορούν σε: Αύξηση Κεφαλαίου, Αναδοχής (underwriting), Εξαγορές και Συγχωνεύσεις, Πωλήσεις και διάθεση χρεογράφων και αναζήτηση κεφαλαίων. Μετά την κατάργηση του νόμου Glass-Steagall το 1999 οι Επενδυτικές Τράπεζες προσφέρουν και υπηρεσίες λιανικής τραπεζικής.

Κάποια ιστορικά σημεία Από τα τέλη του 19ου αιώνα έχουμε κάποιες μεγάλες τράπεζες στις ΗΠΑ όπως JP Morgan και National City Bank που έχουν ηγετικό ρόλο στην επενδυτική τραπεζική υποστηρίζοντας τη βιομηχανική ανάπτυξη της χώρας. Η υπερβολική κερδοσκοπία στην αγορά, ιδίως από τις τράπεζες που χρησιμοποιούν δάνεια της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ, Federal Reserve, για να ενισχύσει τις αγορές, οδήγησε στην κατάρρευση της αγοράς του 1929, πυροδοτώντας τη Μεγάλη Ύφεση που προκάλεσε την πτώχευση πολλών τραπεζών και τη συγχώνευση πολλών άλλων. Με σκοπό την προστασία του τραπεζικού κλάδου από κερδοσκοπικές ενέργειες ψηφίστηκε η Τραπεζική Πράξη του 1933 γνωστή σαν Πράξη των Glass-Steagall, δύο μελών του αμερικανικού κογκρέσου (*). Αυτή η πράξη διαχωρίζει τις επενδυτικές από τις εμπορικές δραστηριότητες των τραπεζών. Πρέπει να σημειωθεί ότι η υπερβολική συμμετοχή εμπορικών τραπεζών, με χρήματα των καταθετών τους, σε χρηματιστηριακές εργασίες που υπάγονται περισσότερο σε επενδυτικές τραπεζικές εργασίες υψηλού ρίσκου, θεωρήθηκε ως βασικός συντελεστής της του οικονομικού κραχ του 1929. (*) Glass-Steagall Act, https://en.wikipedia.org/wiki/Glass%E2%80%93Steagall_Legislation, (ανάκτηση 20/12/2015)

Κάποια ιστορικά σημεία: Πράξη Glass-Steagall Με την Πράξη Glass-Steagall επιχειρήθηκε να μπει ένα φράγμα μεταξύ επενδυτικής τράπεζας και εμπορικής. Παράλληλα επιχειρήθηκε να διαχωριστεί η επενδυτική τραπεζική από αυτήν της μεσιτείας ώστε να αποφεύγεται η σύγκρουση συμφερόντων μεταξύ της επιθυμίας του κέρδους (που προσφέρουν οι χρηματοδοτήσεις της επενδυτικής τραπεζικής) και των υπηρεσιών μεσιτείας που προσφέρει η επενδυτική τραπεζική αναζητώντας τρόπους χρηματοδότησης και αξιολογώντας τις ενδιαφερόμενες επιχειρήσεις πελάτες, (π.χ. μια επενδυτική τράπεζα που λειτουργεί ως ανάδοχος μιας επιχείρησης μπορεί να γνωρίζει καλύτερα τις δυνατότητες του πελάτη και ανάλογα να συμπεριφερθεί). Εδώ βρίσκουμε το διαχωρισμό στη γαλλική ορολογία Banque d’ Investissement, που αφορά κυρίως μεσολαβητικές υπηρεσίες και ανεύρεση χρηματοδοτών, και την Banque d’ Affaires που ασχολείται κυρίως με τη μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση και μετοχική συμμετοχή σε μια εταιρία. Η διαφοροποίηση πάντως είναι μικρή (*) Ooreka, Banque d'affaires, http://banque.cc.check.finemedia.fr/comprendre/banque-d-affaires, (ανάκτηση 20/12/2015)

Κάποια ιστορικά σημεία: Πράξη Gramm-Leach-Bliley Στα τέλη της δεκαετίας του ΄70 και στις αρχές του '80 υπήρξε μια άνθηση νέων χρηματοοικονομικών προϊόντων, όπως τα παράγωγα, δομημένα προϊόντα με υψηλές αποδόσεις και ευοίωνες προβλέψεις απόδοσης για τις επενδυτικές τράπεζες. Επίσης, στα τέλη της δεκαετίας του 1970, η διευκόλυνση των εταιρικών συγχωνεύσεων επέφεραν ακόμη περισσότερα κέρδη στην επενδυτική τραπεζική. Τα στοιχεία αυτά επέδρασαν ιδιαίτερα στην επιθυμία των εμπορικών τραπεζών να συμμετέχουν σ’ αυτού του είδους τις υπηρεσίες. Το αποτέλεσμα των πιέσεων από τις τράπεζες αλλά και στην ουσία οι πρακτικές παράκαμψης του διαχωρισμού επενδυτικής από την εμπορική τραπεζική οδήγησαν το 1999 στην κατάργηση της Πράξης Glass-Steagall με την Πράξη Gramm-Leach-Bliley (GLBA) το Νοέμβριο του 1999 (από το όνομα των 3 γερουσιαστών των ΗΠΑ) (*). (*) Gramm-Leach-Bliley Act, 1999, https://en.wikipedia.org/wiki/Gramm%E2%80%93Leach%E2%80%93Bliley_Act, (Ανάκτηση 20/12/2015)

Κάποια ιστορικά σημεία: Επενδυτική Τραπεζική μετά την κρίση του 2008 Η κρίση ενεργοποίησε ρυθμιστικές νομοθετικές πρωτοβουλίες μεγαλύτερης διαφάνειας και ελέγχουν των τραπεζών αλλά και προστασίας των καταθετών. Στις ΗΠΑ είναι ο νόμος Dodd-Frank το 2010 που επιδιώκει να βελτιώσει τις κανονιστικές ρυθμίσεις θεωρώντας ότι οι υπάρχουσες ρυθμίσεις δεν προστάτεψαν το σύστημα από ανεξέλεγκτες τραπεζικές πρακτικές που συνέβαλαν στην κρίση. Παράλληλα με την Πράξη αυτή αυξάνονται οι κεφαλαιακές απαιτήσεις (*). Στη Μεγάλη Βρετανία η Τραπεζική μεταρρύθμιση του 2013 (Banking Reform Act, 2013) (**), στηρίζεται σε 4 σημεία που είναι η ενίσχυση του εποπτικού ρόλου της Τράπεζας της Αγγλίας, ο διαχωρισμός των τραπεζικών εργασιών υψηλού ρίσκου από τις λιανικές τραπεζικές εργασίες, η αύξηση των ποινών για εγκληματικές πράξεις που απορρέουν από κακές τραπεζικές πρακτικές, η αύξηση του ανταγωνισμού με σκοπό την προσφορά καλύτερων υπηρεσιών από τις τράπεζες προς τους πελάτες. Dodd-Frank Act, 2010, https://en.wikipedia.org/wiki/Dodd%E2%80%93Frank_Wall_Street_Reform_and_Consumer_Protection_Act. (Ανάκτηση 20/12/2015) (Banking Reform Act, 2013), https://www.gov.uk/government/news/banking-reform-act-becomes-law, (Ανάκτηση 20/12/2015)

Κάποια ιστορικά σημεία: Επενδυτική Τραπεζική μετά την κρίση του 2008-παραδείγματα τραπεζικής χειραγώγησης και απάτης Αξίζει να σημειωθεί εδώ ότι υπήρξαν πολύ υψηλά πρόστιμα σε επενδυτικού χαρακτήρα τραπεζικές εργασίες, όπως βοήθεια σε φοροδιαφυγή, χειραγώγηση συναλλάγματος. Ετσι, για παράδειγμα, για την πρώτη περίπτωση, στην Credit Suisse επιβλήθηκε πρόστιμο ύψους 2,5 δισ. $ΗΠΑ ΗΠΑ και στην Julius Baer πρόστιμο 547 εκατ. $ ΗΠΑ (*). Για τη χειραγώγηση, οι αμερικανικές και οι βρετανικές αρχές επέβαλαν πρόστιμο ύψους 5,7 δισ. $ΗΠΑ σε πέντε από τις μεγαλύτερες τράπεζες του κόσμου, Citigroup, HSBC, JPMorgan Chase, UBS και Royal Bank of Scotland και τέσσερις εξ αυτών συμφώνησαν να παραδεχθούν την ενοχή τους για τις ποινικές κατηγορίες ότι χειραγώγησαν τις ισοτιμίες του ξένου συναλλάγματος, (**). (*) http://www.euro2day.gr/news/world/article/1273557/prostimo-32-dis-se-5-trapezes-gia-heiragoghsh.html (ανάκτηση 20/12/2015) (**) http://www.e-typos.com/gr/oikonomia/article/130480/prostimo-57-dis-dolarion-se-pede-trapezes-gia-heiragogisi-ton-isotimion/ (ανάκτηση 20/12/2015)

Κάποια ιστορικά σημεία: Επενδυτική Τραπεζική μετά την κρίση του 2008-παραδείγματα τραπεζικής χειραγώγησης και απάτης Οι αμερικανικές τράπεζες JPMorgan Chase και Citigroup κλήθηκαν να καταβάλουν 550 εκατ. $ΗΠΑ και 925 εκατ. $ΗΠΑ σε πρόστιμα αντιστοίχως, η βρετανική τράπεζα Barclays να πληρώσει 650 εκατ. $ΗΠΑ και η Royal Bank of Scotland 395 εκατ. $ΗΠΑ παραδεχόμενες τον καθορισμό τιμών και χειραγώγηση των ισοτιμιών του δολαρίου και του ευρώ. Στα 5,7 δισ. $ΗΠΑ περιλαμβάνεται και το 1,6 δισ. $ΗΠΑ σε πρόστιμα που επιβλήθηκε χωριστά από την κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ στις πέντε τράπεζες. Η Barclays κλήθηκε να πληρώσει ένα επιπλέον πρόστιμο 1,3 δισ. $ΗΠΑ και να απολύσει οκτώ εργαζομένους της που είχαν εμπλακεί στη χειραγώγηση των ισοτιμιών.

Κάποια ιστορικά σημεία: Επενδυτική Τραπεζική μετά την κρίση του 2008 Κάποια ιστορικά σημεία: Επενδυτική Τραπεζική μετά την κρίση του 2008. Ο Ενιαίος Μηχανισμός Εξυγίανσης στην Ευρωζώνη Στην Ευρωζώνη από 1/1/2016 τέθηκε σε ισχύ ο Ενιαίος Μηχανισμός Εξυγίανσης (ΕΜΕ) των Τραπεζών (Single Resolution Mechanism, SRM) με στόχο τα βάρη που προκύπτουν από τις διασώσεις των τραπεζών να μην επωμίζονται οι φορολογούμενοι. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε 592 δισ. ευρώ για τη διάσωση των τραπεζών από τον Οκτώβριο 2008 έως το Δεκέμβριο του 2012. Με βάση τον ΕΜΕ, οι μέτοχοι είναι οι πρώτοι που υφίστανται το κόστος διάσωσης ή του κλεισίματος της τράπεζας. Ακολουθούν οι Ομολογιούχοι με τίτλους μειωμένης εξασφάλισης, (αμφότεροι θεωρείται ότι συμμετέχουν σε επενδύσεις που ενέχουν κινδύνους), ακολουθούν οι πρώτοι τη τάξει ομολογιούχοι και τελικά οι καταθέτες χωρίς ασφάλιση των καταθέσεων. Στην ΕΕ η ασφάλιση των καταθέσεων αντιστοιχεί σε καταθέσεις άνω των 100.000 ευρώ (*). (*) Single Resolution Mechanism, 2016, http://ec.europa.eu/finance/general-policy/banking-union/single-resolution-mechanism/index_en.htm (Ανάκτηση 5/1/2016)

Υπηρεσίες της Επενδυτικής Τραπεζικής: αύξηση του κεφαλαίου και αναδοχή Βασικές υπηρεσίες αφορούν σε: Αύξηση Κεφαλαίου, Αναδοχής (underwriting), Εξαγορές και Συγχωνεύσεις, Πωλήσεις και διάθεση χρεογράφων και αναζήτηση κεφαλαίων. Η αύξηση του κεφαλαίου και αναδοχή (underwriting) Οι τράπεζες επενδύσεων είναι μεσάζοντες μεταξύ μιας εταιρείας που θέλει να αποκτήσει νέα κεφάλαια με την έκδοση τίτλων ή αύξηση μετοχικού κεφαλαίου και το αγοραστικό, επενδυτικό κοινό. Για την έκδοση ενός ομολογιακού δανείου με σκοπό την αποπληρωμή προηγούμενου δανείου ή χρηματοδότηση μιας επένδυσης, η εταιρεία προσλαμβάνει μια επενδυτική τράπεζα. Η επενδυτική τράπεζα αναλαμβάνει να καθορίσει την αξία της επιχείρησης, το ρίσκο της επένδυσης, που θα καθορίσουν και την τιμή της νέας μετοχής ή της τιμής πώλησης του νέου ομολογιακού δανείου με σκοπό να προσφερθούν στην αγορά (επενδυτικό, αγοραστικό κοινό). Στη συνέχεια η Επενδυτική Τράπεζα αναλαμβάνει την προσφορά του ομολογιακού δανείου ή των νέων μετοχών στο κοινό. Ένα σημαντικό στοιχείο αποτελεί η εξασφάλιση από μέρους της αναδόχου επενδυτικής τράπεζας ότι επενδυτές κυρίως θεσμικοί όπως αμοιβαία κεφάλαια ή συνταξιοδοτικά ταμεία θα αγοράσουν μετοχές ή ομόλογα που θα εκδοθούν.

Υπηρεσίες της Επενδυτικής Τραπεζικής: αύξηση του κεφαλαίου και αναδοχή Στην πράξη, αρκετές επενδυτικές τράπεζες αγοράζουν μέρος των νέων τίτλων από την εκδότρια εταιρία βοηθώντας στη διαπραγμάτευση και την προώθηση των τίτλων αυτών στους επενδυτές. Συνήθως οι τράπεζες συνεργάζονται αποτελώντας μια κοινοπραξία. Οι επενδυτικές τράπεζες μπορούν να διευκολύνουν τη διαπραγμάτευση των τίτλων από την αγορά και την πώληση των τίτλων από το δικό τους λογαριασμό και επωφελούνται από τη διαφορά μεταξύ της τιμής αγοράς και της τιμής πώλησης εφόσον η δεύτερη είναι υψηλότερη της πρώτης. Παράδειγμα: Η Εταιρία Παραγωγής Ηλεκτρισμού (ΕΠΗ) θέλει να αντλήσει χρήματα για ένα νέο έργο. Μια επιλογή είναι να εκδώσει περισσότερα ομόλογα ή μετοχές, (μια δευτερεύουσα προσφορά μετοχών). Θα πάει σε μια τράπεζα επενδύσεων, όπως η JPMorgan, η οποία θα προσδιορίσει την τιμή των νέων μετοχών (να θυμηθούμε ότι οι επενδυτικές τράπεζες είναι ειδικοί στον υπολογισμό της αξίας μιας επιχείρησης). JPMorgan θα εγγυηθεί συνέχεια την προσφορά, πράγμα που σημαίνει ότι εγγυάται ότι η ΕΠΗ θα αποκτήσει τα κεφάλαια που προσδιορίζονται από την: (τιμή μετοχής * νεοεκδιδόμενες μετοχές ) - προμήθεια της JPMorgan Στη συνέχεια, η JPMorgan θα χρησιμοποιήσει το θεσμικό της ρόλο αναζητώντας θεσμικούς επενδυτές που θα αγοράσουν μετοχές, διευκολύνοντας έτσι την αγορά και την πώληση αυτών των νέων μετοχών της ΕΠΗ και δημιουργώντας ουσιαστικά μια αγορά για την προσφορά της ΕΠΗ. Το πιο κάτω γράφημα 1 είναι ενδεικτικό της διαδικασίας.

Γράφημα 1. Κοινοπραξία Χρεογράφων Εκδότης : Εταιρία / Κυβέρνηση / Ιδρύματα 1 Κύρια ανάδοχος Επενδυτική τράπεζα(ες) 2 Επενδυτική(ες) Τράπεζα(ες) 5 3 4 Ομάδες πωλητών όπως: Τράπεζες Επενδυτές Μεσίτες (Brokers) Πωλητές (Dealer) 7 Royal Malaysian Customs, 2014, Guide on Investment Bankining 6 Επενδυτές

Υπηρεσίες της Επενδυτικής Τραπεζικής: Εξαγορές και Συγχωνεύσεις Οι Εξαγορές και Συγχωνεύσεις αποτελούν σημαντική πηγή εσόδων μέσω προμηθειών για τις επενδυτικές τράπεζες. Οι αυξημένες εξαγορές και συγχωνεύσεις των εταιριών από τη δεκαετία του 1990 έκαναν το μέρος των υπηρεσιών αυτών όλο και πιο κερδοφόρες για τις επενδυτικές τράπεζες. Οι εξαγορές και συγχωνεύσεις έφθασαν στο υψηλότερο σημείο το 2007, λίγο πριν την κρίση, με 5 τρισεκατομμύρια $ΗΠΑ. Η χρηματοπιστωτική κρίση το 2008-2009 περιόρισε τις εξαγορές και συγχωνεύσεις παροδικά αλλά ανέκαμψαν από το 2014 ενώ το 2015 είναι το έτος με το 2ο μεγαλύτερο ποσό στα 4,8 τρις. $ΗΠΑ. Στο διάγραμμα 1 βλέπουμε την εξέλιξη των εξαγορών και συγχωνεύσεων παγκοσμίως. Οι ΗΠΑ κατέχουν το μεγαλύτερο μερίδιο της αγοράς με άνω του 50% ενώ το μερίδιο της Ευρώπης έφθασε το 21%. Η κορυφαία συμφωνία συντελείται στη φαρμακοβιομηχανία και είναι η συγχώνευση των Pfizer και Allergan αντί 183,7 δισ. $ΗΠΑ. Η Goldman Sachs με σύναψη συμφωνιών αξίας 1,41 τρισ. $ΗΠΑ έχει την πρώτη θέση ακολουθούμενη από την Morgan Stanley με 1,37 τρισ. $ΗΠΑ και την JP Morgan με 1,3 τρισ. $ΗΠΑ (*). Η Credit Suisse, η Bank of America, η Merrill Lynch, και η Citigroup, αναγνωρίζονται γενικά ηγέτες στην συμβουλευτική των Εξαγορών και Συγχωνεύσεων (*) Καθημερινή, ΔΙΕΘΝΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ 03.01.2016 «Ρεκόρ συμφωνιών το 2015 με κυρίαρχους του παιχνιδιού τις αμερικανικές εταιρείες» http://www.kathimerini.gr/844370/article/oikonomia/die8nhs-oikonomia/rekor-symfwniwn-to-2015-me-kyriarxoys-toy-paixnidioy-tis-amerikanikes-etaireies

Διάγραμμα 1. Εξαγορές και συγχωνεύσεις Πηγή: Statista, 2019, Value of mergers and acquisitions (M&A) worldwide from 2005 to 2018

Καθημερινή, ΔΙΕΘΝΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ 03. 01 Καθημερινή, ΔΙΕΘΝΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ 03.01.2016 Ρεκόρ συμφωνιών το 2015 με κυρίαρχους του παιχνιδιού τις αμερικανικές εταιρείες http://www.kathimerini.gr/844370/article/oikonomia/die8nhs-oikonomia/rekor-symfwniwn-to-2015-me-kyriarxoys-toy-paixnidioy-tis-amerikanikes-etaireies

Υπηρεσίες της Επενδυτικής Τραπεζικής: Πωλήσεις και Αγορές χρεογράφων και άλλων χρηματοπιστωτικών προϊόντων Οι θεσμικοί επενδυτές, όπως συνταξιοδοτικά ταμεία, αμοιβαία κεφάλαια, πανεπιστημιακά κληροδοτήματα, καθώς και τα hedge funds («αντισταθμιστικά αμοιβαία κεφάλαια υψηλού κινδύνου») χρησιμοποιούν επενδυτικές τράπεζες για τις συναλλαγές τίτλων. Οι επενδυτικές τράπεζες τοποθετούνται μεταξύ των αγοραστών και πωλητών, όπως επίσης αγοράζουν και πωλούν για δικό τους λογαριασμό τίτλους (όπως χρεόγραφα) ώστε να πραγματοποιούνται οι αγοραπωλησίες με σχετική ασφάλεια και σε ικανοποιητικές τιμές για αμφότερα τα μέρη (αγοραστής και πωλητής). Η ανάδοχος επενδυτική τράπεζα πρέπει να είναι σε θέση να διαθέσει αποτελεσματικά τους τίτλους. Για το σκοπό αυτό, η επενδυτική τράπεζα πρέπει να οικοδομεί τις σχέσεις με τους αγοραστές, προκειμένου να τους πείσει να αγοράσουν αυτούς τους τίτλους. Επιπλέον, το τμήμα πωλήσεων και εμπορικών συναλλαγών της τράπεζας επενδύσεων διευκολύνει τη διαπραγμάτευση των τίτλων που έχουν αναληφθεί από την τράπεζα στην δευτερογενή αγορά.

Υπηρεσίες της Επενδυτικής Τραπεζικής: το παράδειγμα των προσφορών υπηρεσιών της Credit Suisse στην Επενδυτική Τραπεζική (Investment Banking) Οι παρακάτω πίνακες μας δίνουν ένα παράδειγμα προσφορών υπηρεσιών από την Credit Suisse. Τα στοιχεία προέρχονται από το site Credit Suisse που αφορά στο Investment banking και ειδικότερα στην αναφορά των υπηρεσιών προς τους πελάτες Client Offering (*) (*) Credit Suisse, Investment Banking, Client offering, https://www.credit-suisse.com/ch/en/investment-banking.html (ανάκτηση 20/12/2015) Μετάφραση πινάκων από τον συγγραφέα

Advanced Execution Services Advanced Execution Services helps thousands of institutions and hedge funds reduce market impact, improve performance versus benchmarks, and add consistency to their trading process Capital Markets Your global market transactions – analyzed, structured and executed  Convertibles A track record in convertibles, serving both issuers and investors Credit Suisse Corporate Insights Delivering world class financial advice to our corporate clients Emerging Markets A mixture of global scale and tailored local service Equity Derivatives Equity Sales & Trading Helping you identify and capture equity opportunities around the globe Financial Sponsors Delivering leveraged finance, equity and M&A services to the sponsor community and portfolio companies Υπηρεσίες Προωθημένες Εκτέλεσης Υποβοήθηση ιδρυμάτων (όπως πανεπιστημιακά κληροδοτήματα και hedge funds να μειώσουν την επίπτωση των αγορών, να βελτιώσουν την απόδοση σε σχέση με τα σημεία αναφοράς (Benchmarks) και να δώσουν σταθερότητα στη διαδικασία των συναλλαγών τους Κεφαλαιαγορές Ανάλυση δομή και εκτέλεση συναλλαγών στην παγκόσμια αγορά. Μετατρέψιμα χρεόγραφα, δάνεια Εξυπηρέτηση αναφορικά με μετατρέψιμα χρεόγραφα και δάνεια προς τους εκδότες και επενδυτές. * Credit Suisse Εταιρική Συμβουλές Παροχή οικονομικών συμβουλών σε εταιρικούς πελάτες μας επιχειρήσεις Αναδυόμενες αγορές Προσφορά υπηρεσιών ταυτόχρονα παγκόσμιας κλίμακας και τοπικής Μετοχικά παράγωγα Προσφορά υπηρεσιών ταυτόχρονα παγκόσμιας κλίμακας και τοπικής Πωλήσεις και διάθεση μετοχών Βοήθεια στην ταυτοποίηση και σύλληψη ευκαιριών για αγορά μετοχών σε όλο τον κόσμο. Χρηματοδότες Χορηγοί Παροχή μοχλευμένης χρηματοδότησης, μετοχών και εξαγορών και συγχωνεύσεων στην κοινότητα των χορηγών και τις εταιρίες χαρτοφυλακίου.

Fixed Income Integrated market intelligence, quantitative analysis and swift execution of fixed income transactions Fund Linked Products Structured mutual fund and alternative investment solutions HOLT Identifying key drivers of value in the global investment markets I ndustry Experience Specialized global industry groups providing in-depth industry knowledge Mergers & Acquisitions Exceptional experience with mergers, acquisitions and divestitures, especially with cross-border transactions Prime Services Financing and capital-building strategies for every stage of your hedge fund’s life cycle Private Placements Access to high-quality private and strategic investors, helping you to address your financing challenges Συμβουλές για Σταθερό Εισόδημα Ολοκληρωμένες πληροφορίες για την αγορά, ποσοτική ανάλυση και γρήγορη εκτέλεση των πράξεων σταθερού εισοδήματος Προϊόντα συνδεδεμένα με χρηματοδότηση Δομημένη αμοιβαίων κεφαλαίων και εναλλακτικές επενδυτικές λύσεις HOLT Προσδιορισμός οδηγών κλειδιά στις παγκόσμιες αγορές επενδύσεων Βιομηχανία Εμπειρία Εξειδικευμένες ομάδες σχετικά με την παγκόσμια βιομηχανία που παρέχουν εμπεριστατωμένη γνώση στη βιομηχανία Εξαγορές & Συγχωνεύσεις Εξαιρετική εμπειρία με συγχωνεύσεις, εξαγορές και εκποιήσεις, ειδικά με τις διασυνοριακές συναλλαγές Prime Υπηρεσίες Χρηματοδότηση και στρατηγικές δημιουργίας κεφαλαίων για κάθε στάδιο του κύκλου ζωής των κεφαλαίων αντιστάθμισης κινδύνου. Ιδιωτικές τοποθετήσεις Η πρόσβαση σε υψηλής ποιότητας ιδιωτικών και στρατηγικών επενδυτών

Εξέταση στοιχείων ισολογισμού: το παράδειγμα της Barclays Bank Στους πίνακες που ακολουθούν παρουσιάζονται τα στοιχεία του ενεργητικού και παθητικού (υποχρεώσεις και ίδια κεφάλαια) της Barclays Bank για ορισμένα έτη της περιόδου 2006-2017. Στον πίνακα 1 τα στοιχεία είναι σε ποσά ενώ στον πίνακα 2 παρουσιάζεται η δομή του ενεργητικού και παθητικού. Αντίστοιχα παρουσιάζεται στον πίνακα 3 και 3α η δομή του ενεργητικού και παθητικού της Alpha Bank ως μέτρο σύγκρισης. Από τον πίνακα 2, που παρουσιάζει τη συμμετοχή, παρατηρούμε ότι τα Παράγωγα Χρηματοοικονομικά Προϊόντα, έχουν την ίδια σημασία στο Ενεργητικό με τα δάνεια προς τους πελάτες με διαφορές από έτος σε έτος την περίοδο 2006-2017. Μάλιστα τα Παράγωγα Χρηματοοικονομικά Προϊόντα το 2008 που αποτελούν το 50% του Ενεργητικού. Αν δούμε το Ενεργητικό της Alpha Bank θα παρατηρήσουμε ότι τα Δάνεια προς πελάτες αποτελούν το κύριο μέρος του Ενεργητικού με πάνω από το 60% κατά μέσο όρο την περίοδο 2006-2017. Είναι εμφανής η διαφορά στη δομή του ενεργητικού των τραπεζών, της Barclays με χαρακτήρα επενδυτικής τράπεζας και της Alpha Bank, περισσότερο λιανικής τραπεζικής.

Πίνακας 1. Ισολογισμός Barclays Bank, (εκατομ. Λίρες Αγγλίας) 2017 2016 2014 2012 2010 2008 2006 ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ 1.125.000 1.119.747 1.263.050 1.490.321 1.536.290 1.987.542 996.787 Ταμείο & Διαθέσιμα σε Κεντρικές Τράπεζες 165.713 97.466 36.270 86.175 92.686 24.867 9.753 Απαιτήσεις κατά Πιστωτικών Ιδρυμάτων 37.255 36.391 57.438 40.489 40.390 37.824 30.926 Εμπορικό χαρτοφυλάκιο 79.836 36.527 40.867 145.030 95.034 116.522 Παράγωγα χρηματοοικονομικά προϊόντα 232.288 327.202 426.565 469.146 441.145 1.003.685 138.353 Δάνεια και προκαταβολές σε πελάτες (μετά από προβλέψεις) 388.960 423.124 429.814 425.729 522.936 553.889 282.300 ΡΕΠΟΣ 22.964 22.941 102.824 176.956 227.343 128.815 174.090 Αξιόγραφα Επενδυτικού Χαρτοφυλακίου διαθέσιμα προς πώληση 54.583 61.599 78.590 75.109 45.221 57.902 51.703 Σύνολο χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων στην εύλογη αξία 117.182 80.865 46.061 29.181 34.098 292.464 Στοιχεία απαιτήσεων από άλλες τράπεζες υπό τακτοποίηση 1.011 1.010 49.076 1.456 1.268 1.466 Αλλά στοιχεία ενεργητικού 25.208 32.622 739 24.170 41.086 28.474 17.198 ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΙΔΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ Υποχρεώσεις 1.066.966 1.061.749 1.209.044 1.427.364 1.486.245 1.953.663 969.397 Υποχρεώσεις προς πιστωτικά ιδρύματα 38.810 51.100 71.253 78.583 98.796 129.109 81.783 Υποχρεώσεις προς πελάτες 448.079 431.001 425.134 385.707 453.826 444.844 256.754 Υποχρεώσεις προς πελάτες με συμφωνίες επενδύσεων 84.637 Παράγωγα Χρηματοοικονομικά μέσα - υποχρεώσεις 229.227 317.874 419.605 462.468 426.243 989.097 140.697 Ομολογίες εκδόσεως τράπεζας και λοιπές δανειακές υποχρεώσεις 55.874 60.864 63.771 119.581 106.267 84.899 111.137 49.883 29.226 95.373 217.342 214.207 148.950 136.956 Εμπορικές και χρηματοοικονομικές υποχρεώσεις στην εύλογη αξία 41.542 31.999 88.626 123.074 141.394 110.086 125.861 Άλλες υποχρεώσεις 203.551 139.685 45.282 40.609 45.512 46.678 31.572 Ιδια κεφάλαια 58.034 57.998 54.006 62.957 50.045 33.879 27.390 Σύνολο: Υποχρεώσεις και Ιδια Κεφάλαια Πηγή: Barclays Bank, Annual Reports, έτη 2006, 2008, 2010, 2012, 2014, 2017. Υπολογισμοί συγγραφέα

Πίνακας 2. Δομή του Ενεργητικού και των Υποχρεώσεων της Barclays Bank, (σε % συμμετοχής) 2017 2016 2014 2012 2010 2008 2006 Assets 1 Cash and balances at central banks 14,7% 8,7% 3% 6% 1% Loans and advances to banks 3,3% 3,2% 5% 2% Trading portofolio assets 7,1% 10% 0% Derivative financial instruments (Παράγωγα) 20,6% 29,2% 34% 31% 29% 50% 14% Loans and advances to customers (Δάνεια προς πελάτες) 34,6% 37,8% 28% Reverse repurchase agreements and other similar secured lending 2,0% 8% 12% 15% 17% Available for sale debt securities 4,9% 5,5% Total financial assets designated at fair value 10,4% 7,2% Items in the course of collection form other banks 0,1% 4% Other assets 2,2% 2,9% Liabilities Deposits and items in the course of collection due to banks 3,4% 4,6% 7% Customer accounts (Καταθέσεις πελατών) 39,8% 38,5% 35% 27% 23% 26% Liabilities to customers under investment contracts 0,0% 9% Derivative financial instruments (Παράγωγα) 20,4% 28,4% 32% 51% Debt securities in issue 5,0% 5,4% 11% Repurchase agreements and cash collateral on securities lent 4,4% 2,6% Trading and financial liabilities designated at fair value 3,7% 13% Other liabilities 18,1% 12,5% Πηγή: Πίνακας 1, Υπολογισμοί συγγραφέα

Πίνακας 3. Δομή του Ενεργητικού και των Υποχρεώσεων της Alpha Bank, (σε 1.000 ευρώ) 2017 2016 2014 2013 2007 2006 ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ   Ταμείο & Διαθέσιμα σε Κεντρικές Τράπεζες 774.882 674.439 1.265.442 1.006.294 1.650.327 1.477.675 Απαιτήσεις κατά Πιστωτικών Ιδρυμάτων 2.227.791 2.912.313 4.714.551 5.036.860 7.349.675 6.184.088 Απαιτήσεις από πώληση περιουσιακών στοιχείων 1.831 54.706 92.513 Εμπορικό χαρτοφυλάκιο 6.544 2.865 1.729 7.001 264.788 346.207 Παράγωγα χρηματοοικονομικά προϊόντα 628.133 644.436 1.153.944 807.911 384.466 254.586 Δάνεια και προκαταβολές σε πελάτες (μετά από προβλέψεις) 38.521.136 40.261.524 43.475.910 44.236.465 35.267.874 28.237.691 Αξιόγραφα Επενδυτικού Χαρτοφυλακίου Επενδύσεις διαθέσιμες προς πώληση 4.887.356 4.360.047 4.638.825 4.449.576 6.300.377 7.462.388 Διακρατούμενο μέχρι τη λήξη 319 9.342 93.817 1.017.694 Δανειακό χαρτοφυλάκιο 2.682.655 4.299.101 4.308.556 Συμμετοχές σε συνδεδεμένες και συγγενείς επιχειρήσεις 2.048.931 1.815.255 2.072.689 2.070.735 1.626.100 1.593.550 Επενδύσεις σε ακίνητα 26.739 27.836 31.939 28.205 42.370 42.006 Ιδιοχρησιμοποιούμενα ακίνητα και εξοπλισμός 628.956 675.870 729.585 754.299 603.831 544.636 Αϋλα περιουσιακά στοιχεία 350.783 333.926 261.351 196.067 55.836 42.104 Αναβαλλόμενη φορολογική απαίτηση 4.282.208 4.477.144 3.604.079 2.740.649 158.160 261.363 Λoιπά στοιχεία ενεργητικού 1.253.995 1.378.290 1.289.764 1.442.735 280.626 229.825 Σύνολο Ενεργητικού 55.637.773 60.255.942 67.634.557 68.103.047 54.039.136 46.768.632 ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΙΔΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ Υποχρεώσεις προς πιστωτικά ιδρύματα 13.751.850 19.433.001 17.558.462 19.355.329 5.637.562 7.222.117 Υποχρεώσεις προς πελάτες 30.255.030 29.009.979 37.817.447 37.504.689 23.334.888 20.372.543 Παράγωγα Χρηματοοικονομικά μέσα - υποχρεώσεις 1.037.174 1.337.559 1.946.401 1.374.261 383.129 226.223 Ομολογίες εκδόσεως τράπεζας και λοιπές δανειακές υποχρεώσεις 557.949 598.759 2.021.165 1.295.445 20.521.976 15.148.320 Υποχρεώσεις για τρέχοντα φόρο εισιδήματος και λοιποί φόροι 17.920 19.419 47.819 32.781 127.863 110.102 Υποχρεώσεις στο προσωπικό λόγω εξόδου από την υπηρεσία 89.441 89.126 94.683 74.574 3.733 513.311 Λοιπές υποχρεώσεις 824.340 806.500 993.887 1.059.717 1.159.012 584.358 Προβλέψεις 175.307 383.188 333.520 258.945 47.796 17.901 Αναβαλλόμενη φορολογική υποχρέωση (*) 82.960 137.901 Σύνολο Υποχρεώσεων 46.709.011 51.677.531 60.813.384 60.955.741 51.298.919 44.332.776 (*) Για το 2015: Υποχρεώσεις συνδεδεμένες με στοιχεία ενεργητικού προς πώληση Ιδια Κεφάλαια Μετοχικό κεφάλαιο 463.110 461.064 3.830.718 4.216.872 1.602.809 1.591.286 Διαφορά από έκδοση μετοχών υπέρ το άρτιο 10.801.029 10.790.870 4.858.216 4.212.062 184.033 127.961 Αποθεματικό εύλογης αξίας 572.832 208.187 53.351 517.559 333.892 207.853 Λοιπά αποθεματικά Συσσωρευμένες ζημίες Αποτελέσματα ει νέον -2.691.284 -2.735.079 -1.921.112 -1.799.187 619.483 523.201 Ιδιες μετοχές -14.465 Σύνολο Ιδίων Κεφαλαίων 9.145.687 8.725.042 6.821.173 7.147.306 2.740.217 2.435.836 Πηγή: Alpha Bank, Ετήσιες Εκθέσεις Απολογισμού, έτη 2014, 2013, 2007, 2006, 2014, 2017. Υπολογισμοί συγγραφέα

Πίνακας 3α. Δομή του Ενεργητικού και των Υποχρεώσεων της Alpha Bank, (σε % συμμετοχής) 2017 2016 2014 2013 2007 2006 ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ   Ταμείο & Διαθέσιμα σε Κεντρικές Τράπεζες 1,4% 1,1% 1,9% 1,5% 2,4% 3,2% Απαιτήσεις κατά Πιστωτικών Ιδρυμάτων 4,0% 4,8% 7,0% 7,4% 10,9% 13,2% Απαιτήσεις από πώληση περιουσιακών στοιχείων 0,0% 0,1% 0,2% Εμπορικό χαρτοφυλάκιο 0,4% 0,7% Παράγωγα χρηματοοικονομικά προϊόντα 1,7% 1,2% 0,6% 0,5% Δάνεια και προκαταβολές σε πελάτες (μετά από προβλέψεις) 69,2% 66,8% 64,3% 65,0% 52,1% 60,4% Αξιόγραφα Επενδυτικού Χαρτοφυλακίου Επενδύσεις διαθέσιμες προς πώληση 8,8% 7,2% 6,9% 6,5% 9,3% 16,0% Διακρατούμενο μέχρι τη λήξη Δανειακό χαρτοφυλάκιο 4,5% 6,4% 6,3% Συμμετοχές σε συνδεδεμένες και συγγενείς επιχειρήσεις 3,7% 3,0% 3,1% 3,4% Επενδύσεις σε ακίνητα Ιδιοχρησιμοποιούμενα ακίνητα και εξοπλισμός 0,9% Αϋλα περιουσιακά στοιχεία 0,3% Αναβαλλόμενη φορολογική απαίτηση 7,7% 5,3% Λoιπά στοιχεία ενεργητικού 2,3% 2,1% Σύνολο Ενεργητικού 1 ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΙΔΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ Υποχρεώσεις προς πιστωτικά ιδρύματα 24,7% 32,3% 28,9% 31,8% 11,8% Υποχρεώσεις προς πελάτες 54,4% 48,1% 62,2% 61,5% 38,4% 33,4% Παράγωγα Χρηματοοικονομικά μέσα - υποχρεώσεις 2,2% Ομολογίες εκδόσεως τράπεζας και λοιπές δανειακές υποχρεώσεις 1,0% 3,3% 33,7% 24,9% Υποχρεώσεις για τρέχοντα φόρο εισιδήματος και λοιποί φόροι Υποχρεώσεις στο προσωπικό λόγω εξόδου από την υπηρεσία 0,8% Λοιπές υποχρεώσεις 1,3% 1,6% Προβλέψεις Αναβαλλόμενη φορολογική υποχρέωση Σύνολο Υποχρεώσεων 84,0% 85,8% 90% 95% Πηγή: Πίνακας 3

Εξέταση στοιχείων Αποτελεσμάτων Χρήσης της Barclays Bank Τα καθαρά έσοδα από τόκους, τα καθαρά έσοδα από προμήθειες και τα καθαρά έσοδα από πωλήσεις αποτέλεσαν κατά μέσο όρο τα 4 έτη της περιόδου 2006-2016 το 45%, 32% και 14% αντίστοιχα των καθαρών εσόδων της Barclays. Αντίστοιχα για την Alpha Bank, τα καθαρά έσοδα από τόκους και τα καθαρά έσοδα από προμήθειες αποτέλεσαν τα 4 έτη της περιόδου 2006-2017 το 78% και 17% αντίστοιχα των καθαρών εσόδων της Alpha Bank.

Πίνακας 4. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΧΡΗΣΗΣ Barclays Consolidated Income Statement (Ποσά σε εκατομ. Λίρες Αγγλίας) 2016 2014 2012 2010 2008 2006 Καθαρά έσοδα από τόκους Net interest income 11.457 12.080 11.654 12.518 11.415 9.143 Καθαρά έσοδα από προμήθειες Net fee and commission income 6.836 8.174 8.536 8.871 8.407 7.177 Καθαρά έσοδα από πωλήσεις Net trading income 2.795 3.331 3.347 8.080 1.260 3.632 Καθαρά έσοδα από επενδύσεις Net investment income 1.324 1.328 844 1.490 680 962 Καθαρά ασφάλιστρα από ασφαλιστήρια συμβόλαια Net premiums from insurance contracts 669 896 1.137 1.090 1.060 Καθαρό κέρδος από την πώληση των επενδύσεων στην BlackRock, Inc. Net gain on disposal of investment in BlackRock, Inc Αλλα έσοδα Other income 57 186 332 118 454 257 Σύνολο εσόδων Total income 22.469 25.768 25.609 32.214 23.306 22.231 Καθαρές απαιτήσεις και τα οφέλη από ασφαλιστικές συμβάσεις Net claims and benefits incurred on insurance contracts -480 -600 -764 -237 -575 Συνολικό εισόδημα καθαρό από ασφαλιστικές απαιτήσεις Total income net of insurance claims 25.288 25.009 31.450 23.069 21.656 Απομείωση Απαιτήσεων και άλλες προβλέψεις Claims impairment charges and other provisions -2.373 2.168 -3.340 -5.672 -5.419 -2.154 Απομείωση επενδύσεων στην BlackRock, Inc. Impairment of investment in BlackRock, Inc Καθαρά λειτουργικά έσοδα Net operating income 20.096 23.120 21.669 25.778 17.650 19.502 Παροχές προσωπικού Staff costs -9.211 -11.005 -11.467 -11.916 -7.779 -8.169 Διοικητικά και γενικά έξοδα Administration and general expenses -3.200 -7.064 -7.095 -6.581 -5.662 -3.914 Αποσβέσεις ακινήτων, εγκαταστάσεων και εξοπλισμού Depreciation of property, plant and equipment -790 -630 -455 Αποσβέσεις άυλων περιουσιακών στοιχείων Amortisation of intangible assets -2.937 -437 -291 -136 UK Bank Levy -1.000 Λειτουργικά έξοδα εξαιρουμένων των απομείωσης της υπεραξίας και των προβλέψεων για ΑΠΠ (PPI) και αποζημείωση επιτοκίου των προϊόντων αντιστάθμισης Operating expenses excluding goodwill impairment and provisions for PPI and interset rate hedging products redress(+goodwill 2010) -16.348 -18.069 -18.539 -19.724 14.362 -12.674 Aπομείωσης της υπεραξίας Goodwill impairment -243 Πρόβλεψη για αποζημείωση ΑΠΠ Provisions for PPI redress -1.270 -1.600 Πρόβλεψη για αποζημείωση επιτοκίου προϊόντων αντιστάθμισης Provisions for interest rate hedging products redress 160 -850 Πρόβλεψη για την εν εξελίξη διερεύνηση και δίκη σχετικά με το συνάλλαγμα Provisions for ongoing investigations and ligitation relating to foreign exchange -1.250 Λειτουργικά έξοδα Operating expenses -20.429 -21.012 -19.967 -14.362 Κέρδη / (ζημιές) των εργασιών και διανομή των αποτελεσμάτων συνδεδεμένων εταιριών και κοινοπραξιών Profit/(loss) on disposal of undertaking and share of results of associates and joint ventures 635 -435 140 268 2.747 369 Κέδη / Ζημιές προ Φόρων Profit before tax 4.383 2.256 797 6.079 6.035 7.197 Φόροι Tax -1.245 -1.411 -616 -1.516 -786 -1.941 Ζημίες/Κέρδη μετά από φόρους (Loss)/Profit after tax 3.138 845 181 4.563 5.249 5.256 Αποδιδόμενα σε: Attributable to: Μετόχουσ της μητρικής Equity holders of the parent 76 -624 4.172 Μη ελεγχόμενοι τόκοι Non-controlling interests 769 805 391 Συγκεντρωτικό συνολικό αποτέλεσμα μετά από φόρους Πηγή: όπως πίνακας 1, Υπολογισμοί συγγραφέα

Πίνακας 5. Αποτελέσματα Χρήσης , Alpha Bank, (σε 1.000 ευρώ) 2017 2016 2014 2013 2007 2006 Εσοδα από τόκους 2.225.606 2.372.840 2.788.599 2.676.549 3.106.845 2.442.729 Εξοδα από τόκους -531.351 -706.293 -1.245.900 -1.516.787 -1.879.187 -1.301.845 Καθαρά έσοδα από τόκους 1.694.255 1.666.547 1.542.699 1.159.762 1.227.658 1.140.884 Εσοδα από δικαιώματα και προμήθειες 342.344 320.636 380.900 321.848 349.399 313.844 Εξοδα από δικαιώματα και προμήθειες -64.245 -49.987 -46.903 -47.656 -27.480 -21.399 Καθαρά έσοδα από προμήθειες 278.099 270.649 333.997 274.192 321.919 292.445 Εσοδα από μερίσματα και άλλους τίτλους μεταβλητής απόδοσης 35.638 448.975 52.027 664 45.462 52.907 Αποτελέσματα χρηματοοικονομικών πράξεων -85.772 -170.029 16.145 -18.704 -42.833 121.626 Λοιπά έσοδα 16.249 11.494 18.171 23433 34878 15015 -33.885 290.440 86.343 5.393 37.507 189.548 Σύνολο καθαρών εσόδων 1.938.469 2.227.636 1.963.039 1.439.347 1.587.084 1.622.877 Παροχές προσωπικού -375.800 -400.921 -528.342 -417.991 -386.694 -368.852 Κόστος αποζημειώσεως προγράμματος εθελουσίας εξόδου -92.719 -200.800   Αλλα έξοδα διοίκησης -460.959 -417.397 -496.326 -436.484 -338.490 -276.333 Αποσβέσεις -74.210 -71.048 -62.719 -48.357 -51.186 -40.467 Λοιπά έξοδα -30.920 -30.281 -16.952 -46.941 -2.486 -1.686 Σύνολο εξόδων -1.034.608 -919.647 -1.305.139 -949.773 -778.856 -687.338 Σύνολο αποτελεσμάτων προ Προβλέψεων και Φόρων 903.861 1.307.989 657.900 489.574 808.228 935.539 Πρόβλεψη απομείωσης δανείων -798.036 -1.170.200 -1.393.551 -1.609.775 -194.587 -219.505 Αρνητική υπεραξία εξαγορών 3.295.718 Σύνολο Προβλέψεων 1.685.943 Κέδη / Ζημιές προ Φόρων 105.825 123.155 -735.651 2.175.517 613.641 716.034 Πηγή: όπως πίνακας 3, Υπολογισμοί συγγραφέα

Ερωτήσεις σχετικά με το μάθημα Ποιες είναι οι βασικές διαφοροποιήσεις της επενδυτικής τραπεζικής από την εμπορική, λιανική τραπεζική Πως εμφανίζονται στο ενεργητικό, παθητικό (υποχρεώσεις) και στα αποτελέσματα οι διαφοροποιήσεις αυτές Πως αντέδρασαν οι εποπτικές αρχές στα προβλήματα που δημιουργήθηκαν από τις υπερβάσεις στην επενδυτική τραπεζική