Ανάλυση των πρόσφατων μεταναστευτικών ροών 21ος αιώνας ΕΝΟΤΗΤΑ 1 Θέμα 1 Ανάλυση των πρόσφατων μεταναστευτικών ροών 21ος αιώνας

I. Εισαγωγή στη μετανάστευση II. Η περίπτωση της Ευρώπης ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ I. Εισαγωγή στη μετανάστευση II. Η περίπτωση της Ευρώπης ΕΝΟΤΗΤΑ 1. Τα βασικά στοιχεία για τη μετανάστευση των ανθρώπων, τους πρόσφυγες και το νομικό πλαίσιο. Θέμα 1: Ανάλυση των πρόσφατων μεταναστευτικών ροών (21ος αιώνας)

Η μετανάστευση στην ιστορία Η ιστορία της ανθρωπότητας χαρακτηρίζεται από τη μετακίνηση των ανθρώπων από και προς διαφορετικά σημεία του παγκόσμιου χάρτη. Τα στοιχεία δείχνουν ότι αυτές οι μετακινήσεις υπήρχαν για πάνω από 4.000 χρόνια π.Χ. (η πρώτη ξεκίνησε από την Ανατολία προς την Ελλάδα) και είχαν μορφές αποικισμού, νομαδισμού, προσκυνηματικό χαρακτήρα, μορφή εξόδου από μια περιοχή, κ.ά. Οι παράγοντες που υποκίνησαν τις μεταναστεύσεις ήταν πάντα πολλοί και οφείλονταν σε διαφορετικές αιτίες: μιλάμε για πολιτικές, οικονομικές, θρησκευτικές κ.λπ. μεταναστεύσεις. Και πάντα οι μετακινήσεις σχετίζονταν με τις δυνατότητες που προσέφεραν οι κοινωνίες υποδοχής στους μετανάστες . Δεν υπάρχει έθνος του οποίου ο πληθυσμός να μην έχει υποστεί καμία μεταβολή, ή κάποιο έθνος που έχει παραμείνει για πάντα στην ίδια επικράτεια. Η ευρωπαϊκή κοινωνία αποτελεί το τέλειο παράδειγμα. Η αρχή της οικονομικής, στρατιωτικής και πολιτικής επέκτασής της εντάθηκε κατά την «εποχή των ανακαλύψεων» στη διάρκεια της οποίας πραγματοποιήθηκαν πολλές μετακινήσεις (του γενικού πληθυσμού, δούλων, νεο-αφικνούμενων κ.λπ.) από την ευρωπαϊκή ήπειρο προς την Αφρική, την Αμερική και την Ασία. ΕΝΟΤΗΤΑ 1. Τα βασικά στοιχεία για τη μετανάστευση των ανθρώπων, τους πρόσφυγες και το νομικό πλαίσιο. Θέμα 1: Ανάλυση των πρόσφατων μεταναστευτικών ροών (21ος αιώνας)

Η έννοια της μετανάστευσης Η έννοια της μετανάστευσης συνδέεται με τη μετακίνηση, την αλλαγή εγκατάστασης. Χαρακτηρίζεται από τρία στοιχεία τα οποία, ανάλογα με τον συνδυασμό τους, μπορούν να έχουν ως αποτέλεσμα διαφορετικό τύπο μετακίνησης. Αυτά τα τρία στοιχεία είναι: Χώρος Κίνητρο Χρόνος Αιτία της μετανάστευσης Μετακίνηση με αλλαγή του συνήθους τόπου εγκατάστασης Προϋποθέτει μια ελάχιστη χρονική διαμονή στον προορισμό ΕΝΟΤΗΤΑ 1. Τα βασικά στοιχεία για τη μετανάστευση των ανθρώπων, τους πρόσφυγες και το νομικό πλαίσιο. Θέμα 1: Ανάλυση των πρόσφατων μεταναστευτικών ροών (21ος αιώνας)

Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, ο όρος μετανάστευση αναφέρεται στη μετακίνηση ανθρώπων από μια περιοχή προέλευσης (χώρα, κράτος ή μικρότερη διοικητική περιοχή), για ένα ορισμένο χρονικό διάστημα, η οποία συνεπάγεται και αλλαγή του τόπου μόνιμης εγκατάστασης. Εάν αυτή η μετακίνηση σημαίνει διέλευση συνόρων, τότε μπορούμε να μιλήσουμε για διεθνή μετανάστευση. Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, ένας διεθνής μετανάστης είναι οποιοσδήποτε αλλάζει τη συνήθη χώρα διαμονής του. Κάνουμε διάκριση ανάλογα με τη διάρκεια της μετακίνησης: Μακροχρόνιος μετανάστης είναι εκείνος που μετακινείται τουλάχιστον για έναν χρόνο. Βραχυχρόνιος μετανάστης είναι εκείνος που μετακινείται σε διαφορετική χώρα για περίοδο τουλάχιστον τριών μηνών, αλλά μικρότερη του ενός έτους. Εδώ δεν περιλαμβάνονται άνθρωποι που μετακινούνται σε άλλη χώρα για τουρισμό ή διακοπές, ούτε αυτοί που επισκέπτονται συγγενείς και φίλους, συναλλάσσονται με επιχειρήσεις, νοσοκομεία για θεραπευτικούς λόγους ή όσοι μεταβαίνουν κάπου για θρησκευτικό προσκύνημα. ΕΝΟΤΗΤΑ 1. Τα βασικά στοιχεία για τη μετανάστευση των ανθρώπων, τους πρόσφυγες και το νομικό πλαίσιο. Θέμα 1: Ανάλυση των πρόσφατων μεταναστευτικών ροών (21ος αιώνας)

Tύποι μετακινήσεων Tύπος Mετακινήσεις Χρόνος Αιτία μετακίνησης Αιτία μετακίνησης Ημερήσια μετακίνηση (commuter) Εσωτερικές (εντός της χώρας) Κάτω των 24 ωρών και με συνήθη τακτικό ρυθμό Μετάβαση στον τόπο εργασίας Εσωτερικός τουρισμός Μεταξύ μιας ημέρας και 6 μηνών Οποιοδήποτε είδος εκτός από τη μετάβαση στον τόπο εργασίας Προσωρινή εσωτερική μετανάστευση Κάτω των 9 μηνών Προσωρινή εργασία στον προορισμό Μόνιμη εσωτερική μετανάστευση Πάνω από 9 μήνες Κάθε είδους Εκτοπισμός Απεριόριστος Πληθυσμός αναγκάστηκε να μετακινηθεί μέσα στη χώρα του για λόγους συγκρούσεων ή φυσικών καταστροφών Ξένη επίσκεψη Διεθνείς (εκτός της χώρας) Λιγότερο από 24 ώρες Οποιοδήποτε είδος εκτός από τη μετάβαση στο χώρο εργασίας στον προορισμό Μεταξύ μίας ημέρας και ενός έτους Διεθνής τουρισμός Πρόσφυγας (χορηγείται άσυλο όταν ένα κράτος τον αναγνωρίζει νόμιμα) Φυγή από τη χώρα τους για λόγους πολιτικών, εθνοτικών, θρησκευτικών, κ.λπ. διώξεων (Άρθρο 1 της Σύμβασης της Γενεύης) Προσωρινός διεθνής μετανάστης Μεταξύ 3 μηνών και ενός έτους Μόνιμος διεθνής μετανάστης Άνω του έτους ΕΝΟΤΗΤΑ 1. Τα βασικά στοιχεία για τη μετανάστευση των ανθρώπων, τους πρόσφυγες και το νομικό πλαίσιο. Θέμα 1: Ανάλυση των πρόσφατων μεταναστευτικών ροών (21ος αιώνας)

Σήμερα, η διεθνής μετανάστευση έχει επεκταθεί σχεδόν σε κάθε σημείο του πλανήτη και επηρεάζει τόσο τις τοπικές κοινωνίες όσο και τη διεθνή σφαίρα. Η σχέση μεταξύ των χωρών με μετανάστευση έχει διαφοροποιηθεί και ο εκπατρισμός, η μετανάστευση και η διέλευση των συνόρων έχουν πολλαπλασιαστεί. Η βελτίωση των μεταφορών και των σύγχρονων επικοινωνιών διευκολύνει τις μετακινήσεις των ανθρώπων, καθώς οι μετακινήσεις σήμερα συνεπάγονται χαμηλότερο κόστος και υψηλή ταχύτητα. Η παγκοσμιοποίηση της οικονομίας ενισχύει την οικονομική συγκέντρωση και με αυτόν τον τρόπο τη μετανάστευση ανθρώπων πολύ διαφορετικών κατηγοριών, από άτομα με υψηλότερα προσόντα (κάτι που μπορεί να θεωρηθεί ως διαρροή εγκεφάλων ή κέρδος εγκεφάλων, ανάλογα με την περίπτωση), σε άτομα με χαμηλότερα προσόντα, σχετιζόμενα με καταστάσεις συγκρούσεων, φτώχειας και ανεργίας που υπάρχουν στις χώρες καταγωγής τους. Παρόλο που έχουμε δει ιστορικά πλαίσια και κοινωνικούς παράγοντες που επηρεάζουν τις ανθρώπινες ενέργειες, αυτά δεν είναι τα μόνα κρίσιμα στοιχεία. Η στρατηγική της μετανάστευσης δεν είναι απλώς αποτέλεσμα μιας μεμονωμένης απόφασης, αλλά επηρεάζεται επίσης από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τις μικροδομές που συνδέουν τους ανθρώπους με διαφορετικούς τόπους και κατευθύνουν εργαζόμενους, αγαθά, υπηρεσίες κ.λπ. μεταξύ των κοινωνιών προέλευσης και των κοινωνιών προορισμού των μεταναστών. ΕΝΟΤΗΤΑ 1. Τα βασικά στοιχεία για τη μετανάστευση των ανθρώπων, τους πρόσφυγες και το νομικό πλαίσιο. Θέμα 1: Ανάλυση των πρόσφατων μεταναστευτικών ροών (21ος αιώνας)

Για την κοινωνία προέλευσης Για την κοινωνία υποδοχής Η μετανάστευση έχει οικονομικές, πολιτικές, κοινωνικές και πολιτιστικές συνέπειες τόσο για τη χώρα προέλευσης όσο και για τη χώρα προορισμού. Μερικά από τα οφέλη που προκαλούνται και για τις δύο κοινότητες είναι: Για την κοινωνία προέλευσης Για την κοινωνία υποδοχής Εμβάσματα και ανταλλαγές: -Οικονομικά: τα χρήματα που αποστέλλουν οι διεθνείς μετανάστες στις οικογένειές τους ή / και στις κοινότητες της χώρας καταγωγής τους. Κοινωνικά: μοιράζονται επίσης τις συνήθειες και τα έθιμα των χωρών προορισμού. - Καλύπτει τις ανάγκες για τοπικό εργατικό δυναμικό σε ορισμένους τομείς. -Δημιουργεί θέσεις εργασίας με την ιδιότητα του ιδιοκτήτη επιχείρησης. -Συνεισφέρει σε φόρους και στην κοινωνική ασφάλιση. - Συνεισφέρει στη δημιουργία επιστημονικών, ιατρικών και τεχνολογικών επιτευγμάτων. -Δημιουργεί πολιτισμική πολυμορφία. Προκειμένου να γίνουν αισθητές στις κοινωνίες των δύο πλευρών αυτές τις θετικές συνέπειες, είναι απαραίτητο να δημιουργηθούν κατάλληλες πολιτικές για τη διαχείριση των μεταναστών, από άποψη ροής από τη μια, και να διασφαλιστεί η ένταξή τους στην κοινωνία υποδοχής, από την άλλη. ΕΝΟΤΗΤΑ 1. Τα βασικά στοιχεία για τη μετανάστευση των ανθρώπων, τους πρόσφυγες και το νομικό πλαίσιο. Θέμα 1: Ανάλυση των πρόσφατων μεταναστευτικών ροών (21ος αιώνας)

Τρέχοντα δεδομένα Σύμφωνα με στοιχεία των Ηνωμένων Εθνών, το 2015, η παγκόσμια μετανάστευση έχει αυξηθεί σε σύγκριση με προηγούμενες περιόδους, φτάνοντας τα 243,7 εκατομμύρια άτομα. Πίνακας 1.Παγκόσμιος πληθυσμός και διεθνείς μετανάστες (σε εκατομμύρια και σε %) Πηγή: Anuario de migración y remesas México 2016 (Επεξεργασία δεδομένων από ΟΗΕ, 2015) Οι γυναίκες αντιπροσώπευαν σχεδόν το ήμισυ (48%) του συνόλου της παγκόσμιας μετανάστευσης το 2015.. Την ίδια χρονιά, οι γυναίκες ξεπέρασαν τον αριθμό των ανδρών μεταναστών στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική, ενώ στην Αφρική και την Ασία, ιδίως στη Δυτική Ασία, οι μετανάστες ήταν κυρίως άνδρες. Σχήμα 2. Ποσοστό γυναικών μεταξύ των διεθνών μεταναστών παγκοσμίως και ανά ομάδα εισοδήματος της χώρας ή της περιοχής προορισμού, το 2000 και το 2015 http://www.iom.int/world-migration Πηγή: International Migration Report 2015, ΟΗΕ ΕΝΟΤΗΤΑ 1. Τα βασικά στοιχεία για τη μετανάστευση των ανθρώπων, τους πρόσφυγες και το νομικό πλαίσιο. Θέμα 1: Ανάλυση των πρόσφατων μεταναστευτικών ροών (21ος αιώνας)

Σχήμα 3. Αριθμός διεθνών μεταναστών ανά περιοχή προέλευσης, 2000-2015 Οι περισσότεροι διεθνείς μετανάστες προέρχονται από χώρες με μέσο εισόδημα. Το 2015, σχεδόν οι μισοί διεθνείς μετανάστες σε όλο τον κόσμο γεννήθηκαν στην Ασία (104 εκατομμύρια, 43%), ακολουθούμενοι από αυτούς της Ευρώπης. (Σχήμα 3) Σχεδόν τα δύο τρίτα της παγκόσμιας μετανάστευσης ζουν στην Ευρώπη ή την Ασία. Το 2015, 76 εκατομμύρια διεθνείς μετανάστες κατοικούσαν στην Ευρώπη, σε σύγκριση με 75 εκατομμύρια στην Ασία. (Σχήμα 4) Σε πολλές περιοχές του κόσμου, η μετανάστευση πραγματοποιείται κυρίως μεταξύ χωρών της ίδιας γεωγραφικής περιοχής. (Σχήμα 5) Πητή: International Migration Report 2015, ONU Σχήμα 4. Αριθμός διεθνών μεταναστών ανά περιοχή προορισμού, 2000-2015 Πηγή: International Migration Report 2015, ONU ΕΝΟΤΗΤΑ 1. Τα βασικά στοιχεία για τη μετανάστευση των ανθρώπων, τους πρόσφυγες και το νομικό πλαίσιο. Θέμα 1: Ανάλυση των πρόσφατων μεταναστευτικών ροών (21ος αιώνας)

Σχήμα 5. Αριθμός διεθνών μεταναστών ανά σημαντικότερες περιοχές προέλευσης, διαβαθμισμένες ανά κύρια περιοχή προορισμού, 2015 Σημείωση: Το «LAC» δηλώνει Λατινική Αμερική και Καραϊβική και το «NA» τη Βόρεια Αμερική. Πηγή: International Migration Report 2015, UN ΕΝΟΤΗΤΑ 1. Τα βασικά στοιχεία για τη μετανάστευση των ανθρώπων, τους πρόσφυγες και το νομικό πλαίσιο. Θέμα 1: Ανάλυση των πρόσφατων μεταναστευτικών ροών (21ος αιώνας)

Η περίπτωση της Ευρώπης Η ιστορία της Ευρώπης χαρακτηρίζεται από την αποτύπωση των μεταναστευτικών μετακινήσεων. Από την αρχή της πρώιμης περιόδου της νεωτερικότητας έως την δεκαετία του ’30 του 20ού αιώνα, η Ευρώπη αποτέλεσε το βασικό σημείο για την παγκόσμια μετανάστευση, που σήμαινε, αφενός, την κατάκτηση νέων εδαφών, οικονομικά πλεονεκτήματα και, αφετέρου, μια ανοιχτή πόρτα σε βαθιές οικονομικές αλλαγές που προέκυψαν από τη βιομηχανική επανάσταση. Ωστόσο, από τη λήξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, η Βορειοδυτική Ευρώπη έχει γίνει ένας από τους κατεξοχήν μαγνήτες της παγκόσμιας μετανάστευσης. Αρχικά, έως το 1973, το ενδιαφέρον στρεφόταν στην ενεργό αναζήτηση ξένων εργαζόμενων που θα αναπλήρωναν τις ανάγκες που προέκυψαν από την απώλεια ζωής νέων ανθρώπων κατά τη διάρκεια του πολέμου και θα ικανοποιούσαν τη μετέπειτα έντονη βιομηχανική ανάπτυξη. Μετά την κρίση της δεκαετίας του ’70, τα σύνορα έκλεισαν. Με το ξεπέρασμα της κρίσης όμως, μαζί με την επιτάχυνση της παγκοσμιοποίησης και την ανάπτυξη της οικονομίας της αγοράς που σημειώθηκε στο μεγαλύτερο μέρος του κόσμου, το φαινόμενο της μετανάστευσης επανήλθε. Από τη δεκαετία του ‘90 έως σήμερα, η Νότια Ευρώπη γίνεται σημαντικός αποδέκτης μεταναστών. Παρ’ όλα αυτά, πέραν της ανάγκης για εργατικό δυναμικό σε ορισμένους τομείς, οι δυσκολίες εισόδου στις ευρωπαϊκές χώρες λόγω των υφιστάμενων κανόνων και περιορισμών οδηγεί στην αύξηση των περιπτώσεων της παράνομης μετανάστευσης. ΕΝΟΤΗΤΑ 1. Τα βασικά στοιχεία για τη μετανάστευση των ανθρώπων, τους πρόσφυγες και το νομικό πλαίσιο. Θέμα 1: Ανάλυση των πρόσφατων μεταναστευτικών ροών (21ος αιώνας)

Οικονομική ολοκλήρωση Όπως αναφέρθηκε, για να κατανοήσουμε την παρούσα κατάσταση της μετανάστευσης προς την Ευρώπη, είναι απαραίτητο να λάβουμε υπόψη τα δύο φαινόμενα: Σημαίνει τη δημιουργία μακροοικονομικών συνόλων από τη συνένωση των μεμονωμένων μονάδων που, πριν, απολάμβαναν αυτο-προσδιορισμό. Διευκολύνει τη συγκέντρωση ανθρώπων και δραστηριοτήτων. Είναι υπεύθυνη για την εμφάνιση και την ανάπτυξη του τρόπου εστίασης στο μεταναστευτικό. Οικονομική ολοκλήρωση Οι οικονομικές και κοινωνικές σχέσεις επεκτείνονται χάρη στη μεγαλύτερη επίδραση των μέσων επικοινωνίας και των σύγχρονων μεταφορών. Παγκοσμιοποίηση ΕΝΟΤΗΤΑ 1. Τα βασικά στοιχεία για τη μετανάστευση των ανθρώπων, τους πρόσφυγες και το νομικό πλαίσιο. Θέμα 1: Ανάλυση των πρόσφατων μεταναστευτικών ροών (21ος αιώνας)

Τρέχουσες μεταναστευτικές ροές Μόνο το 2015, συνολικά 4,7 εκατομμύρια άνθρωποι μετανάστευσαν σε κράτη μέλη της Ε.Ε. Από αυτόν τον αριθμό, εκτιμάται ότι 2,4 εκατομμύρια ήταν πολίτες τρίτων χωρών. Μετανάστες, 2015 (ανά 1.000 κατοίκους) Πηγή: Eurostat ΕΝΟΤΗΤΑ 1. Τα βασικά στοιχεία για τη μετανάστευση των ανθρώπων, τους πρόσφυγες και το νομικό πλαίσιο. Θέμα 1: Ανάλυση των πρόσφατων μεταναστευτικών ροών (21ος αιώνας)

Πολιτικές μετανάστευσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης Οι πολίτες των κρατών μελών της Ε.Ε. έχουν δικαίωμα ελεύθερης μετακίνησης, κυκλοφορίας και διαμονής εντός των εσωτερικών συνόρων της Ένωσης. Το δικαίωμα αυτό αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της Ευρωπαϊκής Ένωσης που δημιουργήθηκε με τη Συνθήκη του Μάαστριχ το 1992. Η υπογραφή της Συμφωνίας του Σένγκεν σήμαινε τη σταδιακή κατάργηση των εσωτερικών συνόρων. Ταυτόχρονα, θέσπισε ορισμένες υποχρεώσεις για τα κράτη μέλη, όπως ο έλεγχος των εξωτερικών συνόρων ή η προσαρμογή των νομοθεσιών των επιμέρους κρατών μελών για τη χορήγηση ασύλου που δημιουργήθηκαν το 1990 με τον Κανονισμό του Δουβλίνου. Η έκδοση της Οδηγίας 2004/38/ΕΚ σχετικά με το δικαίωμα των πολιτών της Ένωσης και των συγγενών τους να κυκλοφορούν και να διαμένουν ελεύθερα στο έδαφος των κρατών μελών αποσκοπεί στην αποκατάσταση των διαφόρων προγενέστερων νομοθετικών πράξεων που έχουν εκδοθεί και ενσωματώνει επίσης τη νομολογία σε θέματα ελεύθερης κυκλοφορίας. Εμφανίστηκαν νέες ταξινομητικές κατηγορίες για την ευρωπαϊκή ιθαγένεια που επιτρέπουν τη διάκριση μεταξύ εθνικής, ενδοευρωπαϊκής και μετανάστευσης εκτός Ε.Ε. Στο πλαίσιο αυτό, όταν εδώ χρησιμοποιούμε τη λέξη «μετανάστευση», αναφερόμαστε στην είσοδο ατόμων εκτός Ευρώπης στην Ε.Ε. ή σε υπηκόους τρίτων χωρών. ΕΝΟΤΗΤΑ 1. Τα βασικά στοιχεία για τη μετανάστευση των ανθρώπων, τους πρόσφυγες και το νομικό πλαίσιο. Θέμα 1: Ανάλυση των πρόσφατων μεταναστευτικών ροών (21ος αιώνας)

Σήμερα, οι πολιτικές διαχείρισης των συνόρων έχουν μεταβληθεί σημαντικά χάρη στη δημιουργία μέσων και υπηρεσιών, όπως το Πληροφοριακό Σύστημα Σέγκεν, το Σύστημα Πληροφοριών για τις Θεωρήσεις Εισόδου (Visa) και ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής. Οι προκλήσεις που συνδέονται με τα μεταναστευτικά ρεύματα καθώς και η μεγαλύτερη ανησυχία για θέματα ασφάλειας, έχουν ωθήσει προς την κατεύθυνση ενός πιο άμεσου επιχειρησιακού έλέγχου και μιας πιο ευρωπαϊκής διαχείρισης των πολιτικών για τα σύνορα. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι το εκτελεστικό όργανο που απoφασίζει για τις πολιτικές και στρατηγικές προτεραιότητες της Ένωσης. Στο εσωτερικό του, ο αρμόδιος φορέας για τη διαχείριση των μεταναστευτικών πολιτικών είναι η Γενική Διεύθυνση Μετανάστευσης και Εσωτερικών Υποθέσεων. https://ec.europa.eu/home-affairs/index_en ΕΝΟΤΗΤΑ 1. Τα βασικά στοιχεία για τη μετανάστευση των ανθρώπων, τους πρόσφυγες και το νομικό πλαίσιο. Θέμα 1: Ανάλυση των πρόσφατων μεταναστευτικών ροών (21ος αιώνας)

Οι αρμοδιότητες της Ε.Ε. για τη μετανάστευση (Άρθρα 79 και 80 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ)) Νόμιμη μετανάστευση: Η Ε.Ε. έχει το δικαίωμα να καθορίσει τις προϋποθέσεις υποδοχής και διαμονής υπηκόων τρίτων χωρών που επιθυμούν να εισέλθουν και να διαμείνουν νόμιμα σε ένα κράτος μέλος, όπως επίσης και τους όρους της οικογενειακής επανένωσης. Τα κράτη μέλη εξακολουθούν να έχουν το δικαίωμα να καθορίζουν τον αριθμό υπηκόων τρίτων χωρών που επιτρέπεται να εισέλθουν και να βρουν εργασία στην επικράτειά τους. Ένταξη: Η Ένωση προωθεί δράσεις προκειμένου τα κράτη μέλη να υιοθετήσουν μέτρα για την ενθάρρυνση της ένταξης των υπηκόων τρίτων χωρών που διαμένουν νόμιμα στην επικράτειά τους. Ωστόσο, οι εθνικοί νομοθεσίες και κανονισμοί δεν αναμένεται ότι θα ευθυγραμμιστούν σύντομα. Καταπολέμηση της παράνομης μετανάστευσης: Η Ε.Ε. είναι υποχρεωμένη να προλαμβάνει και να μειώνει την παράνομη μετανάστευση, ειδικά με μια αποτελεσματική πολιτική απομάκρυνσης και επαναπατρισμού των παρανόμως διαμενόντων, σεβόμενη ταυτόχρονα τα θεμελιώδη δικαιώματα. Συμφωνίες επανεισδοχής: Η Ευρωπαϊκή Ένωση διατηρεί το δικαίωμα να συνάπτει συμφωνίες με τρίτες χώρες για την επανεισδοχή, στους τόπους ή στις χώρες καταγωγής, υπηκόων τρίτων χωρών που δεν πληρούν ή δεν πληρούν πλέον τους όρους υποδοχής, παραμονής ή διαμονής σε κάποιο από τα κράτη μέλη. http://www.europarl.europa.eu/atyourservice/en/displayFtu.html?ftuId=FTU_5.12.3.html ΕΝΟΤΗΤΑ 1. Τα βασικά στοιχεία για τη μετανάστευση των ανθρώπων, τους πρόσφυγες και το νομικό πλαίσιο. Θέμα 1: Ανάλυση των πρόσφατων μεταναστευτικών ροών (21ος αιώνας)

Ορισμένα από τα κύρια νομικά κείμενα που υιοθετήθηκαν για θέματα μετανάστευσης είναι τα εξής: Directive 2003/86/CE Επανένωση οικογενειών Directive 2003/109/CE Καθεστώς παραμονής μακράς διάρκειας κατοίκου τρίτης χώρας Directive 2004/114/CE  Εισδοχή φοιτητών Directive 2005/71/CE  Διαδικασία για τη διευκόλυνση της εισδοχής ερευνητών στην Ε.Ε. Directive 2008/115/CE  Επιστροφή υπηκόων τρίτων χωρών σε παράνομη κατάσταση Directive 2009/50/CE  Εισδοχή μεταναστών υψηλής ειδίκευσης Directive 2009/52/CE Κυρώσεις σε εργοδότες για καταχρηστική συμπεριφορά Directive 2011/95/CE  Προϋποθέσεις για την αναγνώριση υπηκόων τρίτων χωρών ή ανιθαγενών ως δικαιούχων διεθνούς προστασίας, ενιαίου καθεστώτος για τους πρόσφυγες με δικαίωμα στη επικουρική προστασία και για το περιεχόμενο της παρεχόμενης προστασίας. Directive 2013/32/UE Κοινές διαδικασίες για την παραχώρηση ή την απόρριψη της διεθνούς προστασίας Directive 2013/33/UE Κανονισμοί για την υποδοχή των αιτούντων διεθνή προστασία Directive 2014/36/UE Προσωρινοί εργαζόμενοι  Directive 2014/66/UE Ενδοεταιρικές μεταφορές Directive 2014/67/UE   Μετακίνηση εργαζόμενων Directive 2016/801/UE Φοιτητές και ερευνητές ΕΝΟΤΗΤΑ 1. Τα βασικά στοιχεία για τη μετανάστευση των ανθρώπων, τους πρόσφυγες και το νομικό πλαίσιο. Θέμα 1: Ανάλυση των πρόσφατων μεταναστευτικών ροών (21ος αιώνας)

Pablo Pumares (UAL) G. Humana I_T5 Τρεις βασικές προκλήσεις της μετανάστευσης για την Ευρώπη (Weizsacker, 2008) Ροή. Η μεταναστευτική πίεση αυξάνεται καθώς οι πληθυσμοί των φτωχότερων χωρών στην ευρύτερη γειτονιά της Ευρωπαϊκής Ένωσης γίνονται ολοένα και πιο κινητικοί. Αριθμός. Τα κράτη μέλη της Ε.Ε. με σημαντικό αριθμό μεταναστών αντιμετωπίζουν σημαντικές προκλήσεις όσον αφορά την ενσωμάτωση, καθώς οι φιλοδοξίες πολλών μεταναστών δεύτερης γενιάς ματαιώνονται από την κακή εκπαίδευση και την κακή απόδοση στην αγορά εργασίας. Εάν αποτύχουν οι πολιτικές ενσωμάτωσης, οι μεγάλες εθνοτικές υπο-τάξεις μπορεί να αποτελέσουν μόνιμο χαρακτηριστικό στην Ε.Ε. Tαλαντούχοι. Ο διεθνής ανταγωνισμός για τους εργαζομένους υψηλής ειδίκευσης έχει ενταθεί ένεκα των τεχνολογικών μεταβολών που στηρίζονται στην εξειδίκευση και την παγκοσμιοποίηση. Από την πλευρά της η Ε.Ε. προσπαθεί να προσελκύσει και να κρατήσει στους κόλπους της τους εξαιρετικά ταλαντούχους. Με την εσωτερική ατζέντα κινητικότητας μετά τη διεύρυνση της Ε.Ε., καλώς ή κακώς, έχει έλθει η στιγμή να αντιμετωπιστεί η πρόκληση της διεθνούς μετανάστευσης. Weizsacker, Jakob von (2008). Divisions of labour: rethinking Europe’s migration policy. Brussels: Bruegel ΕΝΟΤΗΤΑ 1. Τα βασικά στοιχεία για τη μετανάστευση των ανθρώπων, τους πρόσφυγες και το νομικό πλαίσιο. Θέμα 1: Ανάλυση των πρόσφατων μεταναστευτικών ροών (21ος αιώνας)

Οικονομική κρίση και αγορά εργασίας στην Ευρώπη Κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών, το σκηνικό της μετανάστευσης στην Ευρώπη έχει κλιμακωθεί : Αντίκτυπος της οικονομικής κρίσης: Επιβράδυνση της οικονομικής ανάπτυξης. Επηρεάστηκαν ιδιαιτέρως οι χώρες της Νότιας Ευρώπης και η Ιρλανδία. Υιοθετήθηκαν πολιτικές περικοπών και επιδεινώθηκαν οι συνθήκες εργασίας σε κάθε χώρα. Μειώθηκε αισθητά η εισροή μεταναστών. II. Αποσταθεροποίηση της Μέσης Ανατολής, Βόρεια Αφρική και Σαχέλ : Αύξησε την είσοδο των αιτούντων διεθνή προστασία. (Βλέπε Θέμα 3) Η χρηματοπιστωτική κρίση οδήγησε σε Οικονομική κρίση Κοινωνική κρίση ΕΝΟΤΗΤΑ 1. Τα βασικά στοιχεία για τη μετανάστευση των ανθρώπων, τους πρόσφυγες και το νομικό πλαίσιο. Θέμα 1: Ανάλυση των πρόσφατων μεταναστευτικών ροών (21ος αιώνας)

Η χρηματοπιστωτική κρίση επηρέασε αρνητικά την ευημερία και τις συνθήκες διαβίωσης του ευρωπαϊκού πληθυσμού. Ο αντίκτυπος ήταν ισχυρότερος για τα άτομα και τις ομάδες που ήταν πιο ευάλωτα πριν εκδηλωθεί η κρίση. Μεταξύ των ευάλωτων, περιλαμβάνεται ένα μέρος της κοινότητας των μεταναστών. Η εργασιακή κατάσταση αυτών των μεταναστών απειλήθηκε ιδιαιτέρως λόγω του ότι: Συνήθως εργάζονται σε θέσεις χαμηλής εξειδίκευσης (τομέας ξενοδοχείων, εστίασης (εστιατόρια) και κατασκευές στην Ισπανία), οι οποίοι επηρεάζονται ιδιαίτερα από την κρίση. Οι θέσεις εργασίας είναι συνήθως προσωρινές ή μερικής απασχόλησης − γεγονός που αυξάνει την ανασφάλεια στην αγορά εργασίας. Επλήγησαν με χρεοκοπία οι μετανάστες ιδιοκτήτες μικρών εταιρειών που συνδέονταν με τα ξενοδοχεία, τροφοδοσία, προμήθειες και το χονδρικό εμπόριο. Οι μετανάστες που πωλούν αγαθά ή των οποίων οι πελάτες είναι άτομα από την κοινότητά τους, δυνητικά επηρεάζονται από τη μείωση του εισοδήματος των μεταναστών. Οι μετανάστες είναι συχνά θύματα διακρίσεων και απολύσεων. Ούτως ή άλλως, οι μετανάστες παραμένουν άνεργοι για μεγάλο διάστημα ακόμη και σε περιόδους οικονομικής ανάκαμψης. ΕΝΟΤΗΤΑ 1. Τα βασικά στοιχεία για τη μετανάστευση των ανθρώπων, τους πρόσφυγες και το νομικό πλαίσιο. Θέμα 1: Ανάλυση των πρόσφατων μεταναστευτικών ροών (21ος αιώνας)

Η οικονομική κρίση προκαλεί πολλές σημαντικές αλλαγές στις μεταναστευτικές πολιτικές σε θέματα εργασίας. Έχουν καταβληθεί μεγάλες προσπάθειες για τη θέσπιση μέτρων ελέγχου των μεταναστευτικών ροών στις πληγείσες περιοχές: μείωση των ποσοστώσεων για τους προσωρινά απασχολούμενους, μείωση επαγγελματικών θέσεων μέσω αυστηρότερων προϋποθέσεων απόκτησης ή της μη ανανέωσης προσωρινών αδειών εργασίας∙ αυτά είναι μερικά παραδείγματα των επιπτώσεων αυτών των μέτρων. Σε αυτό το πλαίσιο, είναι πιθανό να υπάρξει μια αύξηση της παράνομης εισόδου λόγω του γεγονότος ότι οι συνθήκες στις χώρες προέλευσης είναι κατά πολύ χειρότερες από εκείνες που επικρατούν στιες χώρες υποδοχής. Έτσι, οι μετανάστες με προσωρινή άδεια εργασίας που είναι άνεργοι ενδέχεται να προσπαθήσουν να παραμείνουν παράτυπα στη χώρα υποδοχής και οι δυνητικοί μετανάστες να στραφούν στις τοπικές μαφίες προκειμένου να επιτύχουν τον στόχο της παραμονής τους. Η αγορά εργασίας είναι ένα από τα βασικά στοιχεία της ένταξης των μεταναστών σε μια κοινωνία. Η αναστολή ή η μείωση των μέτρων ενσωμάτωσης μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την ένταξη των μεταναστών στη ζωή της κοινωνίας υποδοχής. ΕΝΟΤΗΤΑ 1. Τα βασικά στοιχεία για τη μετανάστευση των ανθρώπων, τους πρόσφυγες και το νομικό πλαίσιο. Θέμα 1: Ανάλυση των πρόσφατων μεταναστευτικών ροών (21ος αιώνας)

Πηγές Αναφορέs (1) Castles S. y Miller M.J (2004). Una introducción multidisciplinar a la migración en el mundo global: La era de la emigración. Movimientos internacionales de población en el mundo moderno, México, pg 20-22. (2) Von Weizsäcker J. (2008). Divisions of labour: rethinking Europe’s migration policy, Brussels: http://aei.pitt.edu/9498/1/Migration-Blueprint-15102008.pdf Bιβλιογραφία CEAR (2017).Informe 2017 de la Comisión Española de Ayuda al Refugiado, Madrid: http://www.pensamientocritico.org/comesp0717.pdf CIDOB (2016).El año de los refugiados, Barcelona: https://www.cidob.org/publicaciones/serie_de_publicacion/anuario_cidob_de_la_inmigracion/el_ano_de_los_refugiados_anuario_cidob_de_la_inmigracion_2015_2016_nueva_epoca/(language)/esl-ES Colectivo IOÉ (1999).Inmigrantes, trabajadores, ciudadanos, Valencia: https://www.colectivoioe.org/uploads/c997c1d8f5a902c6aa383eb47fdbcdf243967716.pdf United Nations, Department of Economic and Social Affairs, Population Division (2015). International Migration Report 2015, Highlights: http://www.un.org/en/development/desa/population/migration/publications/migrationreport/docs/MigrationReport2015_Highlights.pdf UN, International Migrant Stock 2015: http://www.un.org/en/development/desa/population/migration/data/estimates2/estimates15.shtml OECD (2016) International Migration Outlook 2017, OECD publishing, Paris: http://www.keepeek.com/Digital-Asset-Management/oecd/social-issues-migration-health/international-migration-outlook-2017_migr_outlook-2017-en#.Wju4KtLiavE ΕΝΟΤΗΤΑ 1. Τα βασικά στοιχεία για τη μετανάστευση των ανθρώπων, τους πρόσφυγες και το νομικό πλαίσιο. Θέμα 1: Ανάλυση των πρόσφατων μεταναστευτικών ροών (21ος αιώνας)