ΠΟΛΛΑΠΛΑΣΙΑΣΤΗΣ ΣΤΟΧΟΣ : Ο μαθητής να μπορεί να, περιγράφει την κατασκευή και τη λειτουργία του πολλαπλασιαστή

ΠΟΛΛΑΠΛΑΣΙΑΣΤΗΣ Σε ορισμένες περιπτώσεις είμαστε αναγκασμένοι να μετασχηματίσουμε και το συνεχές ρεύμα (Σ.Ρ.), όπως π.χ. στο ηλεκτρικό σύστημα του αυτοκινήτου. Για το σκοπό αυτό χρησιμοποιούμε έναν ειδικό μετασχηματιστή συνεχούς ρεύματος, το γνωστό μας πολλαπλασιαστή, που μοιάζει κατασκευαστικά με τον μονοφασικό μετασχηματιστή. Κατασκευή και αρχή λειτουργίας του Πολλαπλασιαστή Ο πολλαπλασιαστής αποτελεί ένα από τα βασικά στοιχεία του κυκλώματος - συστήματος ανάφλεξης του αυτοκινήτου

Όπως και ο συνηθισμένος μονοφασικός μετασχηματιστής, αποτελείται από: τον πυρήνα (από λεπτά σιδηροελάσματα) και τα τυλίγματα (πρωτεύον και δευτερεύον). Το πρωτεύον τύλιγμα του πολλαπλασιαστή (Χ.Τ.) έχει μερικές εκατοντάδες σπείρες, ενώ το δευτερεύον του (Υ.Τ.) χιλιάδες (15000-30000) σπείρες με αγωγό μικρής διατομής. Τα πηνία περιβάλλουν το σιδηροπυρήνα και είναι καλά μονωμένα, τόσο προς αυτόν, όσο και μεταξύ τους. Το ενεργό μέρος του πολλαπλασιαστή τοποθετείται μέσα σε στεγανό δοχείο, που συνήθως έχει κυλινδρική μορφή, πάνω στο οποίο σημειώνονται οι ακροδέκτες του (σχ. β).

Η λειτουργία του πολλαπλασιαστή είναι ίδια μ' αυτή των μετασχηματιστών, με τη διαφορά ότι, η μεταβαλλόμενη μαγνητική ροή Φ δεν προκαλείται από το εναλλασσόμενο ρεύμα (Ε.Ρ.), αλλά από το απότομο άνοιγμα και κλείσιμο του πρωτεύοντος κυκλώματος (Χ.Τ.). Αυτό γίνεται μέσω του διακόπτη Χ.Τ.. που είναι ένα σύστημα επαφών από τουγκστένιο, που παλιότερα κατασκευάζονταν από κράμα πλατίνας, γι' αυτό ακόμη και σήμερα λέγονται πλατίνες.

Έλεγχοι πολλαπλασιαστή Σε κάθε πολλαπλασιαστή πρέπει να γίνονται τακτικά: οπτικός έλεγχος, καθάρισμα, μετρήσεις για τον έλεγχο της τιμής των αντιστάσεων των τυλιγμάτων και για πιθανό βραχυκύκλωμα. Η τιμή της αντίστασης του πρωτεύοντος κυμαίνεται από 1 μέχρι 1,4Ω (σχ. 1),

Η τιμή της αντίστασης του δευτερεύοντος κυμαίνεται από 4000 ως 6000Ω περίπου (σχ. 2).

Ο έλεγχος για πιθανό βραχυκύκλωμα γίνεται και πάλι μ' ένα ωμόμετρο Ο έλεγχος για πιθανό βραχυκύκλωμα γίνεται και πάλι μ' ένα ωμόμετρο. Στην περίπτωση αυτή (σχ. 3) η αντίσταση πρέπει να είναι άπειρη.

Αξιολόγηση 1. Τι είναι ο πολλαπλασιαστής; Είναι Μ/Σ; (ναι ή όχι και γιατί;) 2. Ο πολλαπλασιαστής λειτουργεί γενικά σαν ένας μονοφασικός (1~) Μ/Σ: α. υποβιβασμού τάσης. β. ανύψωσης τάσης. γ. ανύψωσης ρεύματος. δ. ηλεκτρικής έλξης.