ΑΣΚΗΣΗ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ Διοικητική Πράξη

Άσκηση διοίκησης Δέσμια αρμοδιότητα → υποχρέωση έκδοσης Δέσμια αρμοδιότητα → υποχρέωση έκδοσης διοικητικής πράξης Διακριτική ευχέρεια → ελευθερία έκδοσης της πράξης → ελευθερία επιλογής του χρόνου έκδοσης της πράξης μεταξύ περισσοτέρων πράξεων

Αρχές άσκησης δημόσιας διοίκησης

Αρχή της νομιμότητας Η δ. δ. υπόκειται στο νόμο Η δ. δ. εφαρμόζει το νόμο. Η δ. δ. περιορίζει δικαιώματα και ελευθερίες με βάση το νόμο ↓ κράτος δικαίου

Η αρχή της υπεροχής του δημοσίου συμφέροντος Αόριστη νομική έννοια Συμφέρον του λαού μέσα από την ικανοποίηση βασικών αναγκών που εντάσσονται στη κεντρική αποστολή του κράτους Δημόσια υγεία, άμυνα, δημόσια τάξη, δημόσια έργα κοκ. Αντιπαραβολή προς ιδιωτικά ή συντεχνιακά συμφέροντα Ακροβασία δικαστικών αποφάσεων ανάμεσα σε έλεγχο νομιμότητας και έλεγχο σκοπιμότητας

Η αρχή της συνέχειας της διοίκησης Συνέχεια της διοίκησης ανεξάρτητα από τη θητεία των προσώπων Δέσμευση της διοίκησης για το μέλλον από πράξεις της προηγούμενης διοίκησης

Η αρχή της ακρόασης του διοικούμενου η παροχή ευκαιρίας στον ενδιαφερόμενο να αναπτύξει γραπτά ή προφορικά τις απόψεις του για τα δικαιώματα ή συμφέροντά του ενώπιον του οργάνου που ασκεί την αποφασιστική αρμοδιότητα , ή πάντως να προκύπτει σαφώς ότι οι απόψεις του ενδιαφερομένου έχουν περιέλθει στο αρμόδιο αυτό όργανο.

Αρχές καλής πίστης και δικαιολογημένης εμπιστοσύνης του διοικούμενου Αποχή από πράξεις πλάνης, απάτης, απειλής του διοικούμενου Απαγόρευση αντιφατικής συμπεριφοράς Απαγόρευση επίκλησης από την Διοίκηση των λαθών και παραλείψεών της

Αρχή της χρηστής διοίκησης Σεβασμός των δικαιωμάτων, της προσωπικότητας, της αξιοπρέπειας του διοικουμένου Επιείκεια, αποχή από ενέργειες που οδηγούν στην άσκοπη ταλαιπωρία του διοικούμενου

Αρχή της αναλογικότητας Το λαμβανόμενο μέτρο της διοίκησης είναι το κατάλληλο για την επίτευξη του επιδιωκόμενου σκοπού [ΚΑΤΑΛΛΗΛΟΤΗΤΑ ] δεν μπορεί να υποκατασταθεί από άλλο μέτρο λιγότερο επαχθές [ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑ] συνεπάγεται τα λιγότερα δυνατά μειονεκτήματα για τον ιδιώτη [ΑΝΑΛΟΓΙΚΟΤΗΤΑ]

Η αρχή της αμεροληψίας των οργάνων της δημόσιας διοίκησης ασυμβίβαστα, απαγορεύσεις δηλαδή άσκησης επαγγελματικών δραστηριοτήτων στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας , στους Υπουργούς κωλύματα διενέργειας πράξεων ή συμμετοχής στα συλλογικά όργανα της δημόσιας διοίκησης ο κανόνας της πολιτικής ουδετερότητας των δημοσίων υπαλλήλων

Η αρχή της ισότητας Ο νομοθέτης πρέπει να θεσπίζει κανόνες οι οποίοι δεν παραβιάζουν την αρχή της ισότητας. Η διοίκηση και τα δικαστήρια υποχρεούνται να εφαρμόζουν τον νόμο προστατεύοντας την ισότητα ανάμεσα στους πολίτες. Η αναλογική ή ουσιαστική ισότητα επιβάλει την όμοια μεταχείριση των όμοιων και την διαφοροποιημένη μεταχείριση των ανόμοιων περιπτώσεων. Ισότητα στην παρανομία δεν υπάρχει.

Η αρχή του ελέγχου της δημόσιας διοίκησης Η αρχή της αιτιολογίας των διοικητικών πράξεων

Διακρίσεις αρμοδιότητας Α Κατά τόπον Καθ’ ύλην Β Αποκλειστική Συντρέχουσα Γ. Συλλογική Μεταβολές αρμοδιότητας Αναπλήρωση Μεταβίβαση Ανάθεση υπογραφής

Διοικητική πράξη Μονομερής νομική πράξη Μονομερής νομική πράξη Προέλευση από διοικητικό όργανο Άσκηση δημόσιας εξουσίας Έννομες συνέπειες Διοικητική πράξη Βασικά στοιχεία

Βασική διάκριση διοικητικών πράξεων Κανονιστικές Ατομικές Κανόνες δικαίου Έλεγχος νομιμότητας παρεμπιπτόντως Δημοσίευση στο ΦΕΚ Αιτιολογία μη αναγκαία Χωρίς προηγούμενη ακρόαση Κατάργηση χωρίς περιορισμούς Εξατομικευμένη ρύθμιση Κύριος έλεγχος νομιμότητας Δημοσίευση στο ΦΕΚ σε ορισμένες περιπτώσεις Πλήρης αιτιολόγηση της πράξης Προηγούμενη ακρόαση Κατάργηση υπό περιορισμούς

Άλλες διακρίσεις διοικητικών πράξεων Απλές / σύνθετες (προϋποθέτουν την έκδοση δύο ή περισσοτέρων εκτελεστών πράξεων) Εκτελεστές (άμεση επέλευση έννομων συνεπειών) μη εκτελεστές Εγκύκλιοι: οδηγίες- εντολές ενός ανώτερου ιεραρχικού οργάνου προς τα κατώτερα ως προς την άσκηση των καθηκόντων τους Προπαρασκευαστικές πράξεις Διοίκησης: ενέργειες που προετοιμάζουν την έκδοση διοικητικής πράξης. Γνωμοδοτήσεις απλές (είναι όμως εκτελεστές πράξεις οι σύμφωνες γνωμοδοτήσεις που είναι υποχρεωτικές για το αποφασίζον όργανο) Επαχθείς /επωφελείς Παράλειψη οφειλόμενης ενέργειας (το αρμόδιο όργανο παραλείπει να εκδώσει ορισμένη διοικητική πράξη στην περίπτωση που ορίζεται προς τούτο ανατρεπτική προθεσμία και δέσμια αρμοδιότητα)

Αποτελέσματα της ισχύος των διοικητικών πράξεων Τεκμήριο νομιμότητας: θεωρούνται νόμιμες και παράγουν έννομα αποτελέσματα έως ότου ανακληθούν ή ακυρωθούν. Εκτελεστότητα: εφαρμόζονται άμεσα Υποχρεωτική συμμόρφωση με τη χρήση διοικητικού καταναγκασμού.

ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΕΓΚΥΡΟΤΗΤΑΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΩΝ ΠΡΑΞΕΩΝ Η νόμιμη υπόσταση του διοικητικού οργάνου Η αρμοδιότητα Η τήρηση του τύπου Η αιτιολογία (η προϋπόθεση αυτή αφορά μόνο ατομικές διοικητικές πράξεις, εφόσον η ανάγκη αιτιολόγησης ορίζεται από το νόμο ή πρόκειται για δυσμενή ατομική πράξη ή πρόκειται για ατομική πράξη κατ’ ενάσκηση διακριτικής ευχέρειας) Η ακρόαση του διοικουμένου

Η ακρόαση του διοικουμένου (ειδικότερα) η προηγούμενη ακρόαση του ενδιαφερομένου συνιστά ουσιώδη τύπο της έκδοσης της διοικητικής πράξης η παράβαση ουσιώδους τύπου που έχει ταχθεί για την ενέργεια της πράξης θεμελιώνει βάσιμο λόγο ακύρωσης.

Προϋποθέσεις εκπλήρωσης της υποχρέωσης ακρόασης του διοικουμένου Η κλήση προς ακρόαση πρέπει να είναι έγγραφη, ορισμένη και να κοινοποιείται στον ενδιαφερόμενο τουλάχιστον πέντε ημέρες πριν από την ημέρα της ακρόασης Ο ενδιαφερόμενος έχει το δικαίωμα να λάβει γνώση των σχετικών αποδεικτικών στοιχείων και να προβεί σε ανταπόδειξη Η τήρηση της προαναφερόμενης διαδικασίας, καθώς και η λήψη υπόψη των απόψεων του ενδιαφερομένου, πρέπει να προκύπτουν από την αιτιολογία της διοικητικής πράξης

Εξαιρέσεις από το δικαίωμα ακροάσεως Εξαιρέσεις από το δικαίωμα ακροάσεως Ελεγκτική φύση του διοικητικού μέτρου, μέρος προδικασίας ποινικής δίκης Λόγοι δημοσίου συμφέροντος Μέσα διοικητικού καταναγκασμού Δέσμια αρμοδιότητα Επείγουσα ανάγκη

Ανάκληση διοικητικών πράξεων (α) Ανάκληση διοικητικών πράξεων (α) ΝΟΜΙΜΕΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΠΡΑΞΕΙΣ Ανακαλούνται: Λόγοι δημοσίου συμφέροντος Επιφύλαξη ανακλήσεως Έλλειψη συνεπειών για διοικούμενο Μη συμμόρφωση διοικουμένου με παρεπόμενες υποχρεώσεις

Ανάκληση διοικητικών πράξεων (β) ΠΑΡΑΝΟΜΕΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΠΡΑΞΕΙΣ Ανακαλούνται : Δυσμενείς διοικητικές πράξεις (χωρίς χρονικό περιορισμό) Ευμενείς διοικητικές πράξεις, εφόσον δεν έχει παρέλθει πενταετία από την έκδοσή τους. Μετά την πενταετία ανακαλούνται , εφόσον υπήρξε δόλος του διοικουμένου που οδήγησε στην έκδοση της παράνομης πράξης ή εφόσον αυτό επιβάλλει το δημόσιο συμφέρον ή εφόσον εκδόθηκε δικαστική απόφαση που επιβάλλει την ανάκληση.  

Αποσπάσματα νομολογίας 1074/2016 ΣΤΕ Αποσπάσματα νομολογίας 1074/2016 ΣΤΕ ΝΟΜΙΚΟ ΜΕΡΟΣ: το άρθρο 5 του ν. 1566/1985 (Α΄ 167), πριν από την ρητή κατάργηση της παρ. 7 αυτού με την παρ. 3 του άρθρου 60 του ν. 3966/2011, διελάμβανε ότι: «Η κατάργηση και η συγχώνευση γυμνασίων και η ανάλογη μείωση των οργανικών θέσεων του προσωπικού, γίνονται με προεδρικό διάταγμα, που εκδίδεται ύστερα από πρόταση του Υπουργού Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων. Για τα θέματα των ως άνω παραγράφων γνωμοδοτεί το νομαρχιακό συμβούλιο, ύστερα από εισήγηση της νομαρχιακής επιτροπής παιδείας».

ΝΟΜΙΚΟ ΜΕΡΟΣ (συνέχεια) : Το άρθρο 11 του ν. 1966/1991 όρισε ότι: «1. … 2. Η κατάργηση και συγχώνευση των σχολικών μονάδων της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαιδεύσεως … με την επιφύλαξη της παρ. 13 του άρθρου 4 του ν. 1566/1985 … γίνονται με αποφάσεις του Υπουργού Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων που δημοσιεύονται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως… 5. Κατά τα λοιπά ισχύουν οι σχετικές διατάξεις του Ν. 1566/1985»

Δικαστική κρίση (α): Ο αρμόδιος υπουργός, μετά και από απλή γνωμοδότηση του οικείου δημοτικού συμβουλίου και του περιφερειακού διευθυντή εκπαίδευσης, εκτιμά, λαμβάνοντας υπόψη πρόσφορα κριτήρια και, ιδίως, τον αριθμό των μαθητών και την εξέλιξη του μαθητικού δυναμικού, τις κτιριακές υποδομές και τον εξοπλισμό των σχολείων, καθώς και τις συνθήκες πρόσβασης των μαθητών στο νέο σχολείο, εάν είναι σκόπιμη η διατήρηση περισσότερων σχολικών μονάδων ή επιβάλλεται η συγχώνευσή τους. Η υπουργική αυτή απόφαση έχει κανονιστικό χαρακτήρα και, συνεπώς, δεν ελέγχεται από την άποψη της αιτιολογίας, αλλά μόνο από την άποψη της συνδρομής των όρων της εξουσιοδότησης με βάση την οποία εκδίδεται, καθώς και της τυχόν υπέρβασης των ορίων της (ΣΕ 4799/2012 7μ.).

Εξάλλου, η αξιολόγηση από τη Διοίκηση των προαναφερόμενων κριτηρίων, η οποία δεν είναι απαραίτητο να περιέχεται στην ίδια την κανονιστική ρύθμιση, αλλά μπορεί να προκύπτει από τις σχετικές προπαρασκευαστικές πράξεις ή και άλλα στοιχεία του φακέλου (ΣτΕ 1210/2010 Ολομ.), ανήκει στην ουσιαστική κρίση της Διοικήσεως, η οποία εκφεύγει, κατ’ αρχήν, του ακυρωτικού ελέγχου (ΣΕ 456/2010, 3188/2004) και ελέγχεται μόνο αν προβάλλεται με συγκεκριμένους ισχυρισμούς ή προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου ότι η συγκεκριμένη συγχώνευση σχολικών μονάδων έγινε κατά πρόδηλη παραγνώριση των κριτηρίων και των όρων της εξουσιοδοτικής διάταξης. (β)

… (γ) Στην προκειμένη περίπτωση, όπως ήδη αναφέρθηκε, η προσβαλλόμενη υπουργική απόφαση είναι κανονιστική και δεν ελέγχεται από άποψη αιτιολογίας. Εξάλλου, η αξιολόγηση από τη Διοίκηση των κριτηρίων του νόμου (ιδίως του αριθμού των μαθητών και της εξέλιξης του μαθητικού δυναμικού, των κτιριακών υποδομών και του εξοπλισμού των σχολείων, καθώς και των συνθηκών πρόσβασης των μαθητών στο νέο σχολείο) ανήκει στην ουσιαστική της εκτίμηση και, συνεπώς, ο λόγος με τον οποίο αμφισβητείται η στάθμιση των σχετικών δεδομένων από τη Διοίκηση προβάλλεται απαραδέκτως. Περαιτέρω, ο ισχυρισμός του αιτούντος Δήμου περί αδυναμίας του 1ου Γυμνασίου ............. να φιλοξενήσει τον αυξημένο αριθμό μαθητών προβάλλεται αναποδείκτως, ενώ, από τα στοιχεία του φακέλου και ιδίως το μικρό αριθμό μαθητών που ήταν εγγεγραμμένοι στο Γυμνάσιο ............ κατά το σχολικό έτος 2010- 2011 και την κατά την κοινή πείρα μη δυσχερή πρόσβαση των μαθητών που προέρχονται από την περιοχή της ............... στο Γυμνάσιο της ................ προκύπτει ότι η Διοίκηση δεν προέβη σε πρόδηλη παραγνώριση των κριτηρίων του νόμου, η οποία θα μπορούσε να ελεγχθεί ακυρωτικά. Συνεπώς, όλοι οι σχετικοί ισχυρισμοί του αιτούντος Δήμου πρέπει να απορριφθούν. Τέλος, η γνωμοδότηση του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου ............. για το ζήτημα της συγχώνευσης σχολείων είναι, όπως αναφέρθηκε ανωτέρω, απλή και δεν δεσμεύει τη Διοίκηση. Συνεπώς, ο σχετικός λόγος πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος.

4304/2015 ΣΤΕ Αίτηση ακύρωσης της 115475/Γ2/2013 απόφασης του Υπουργού Παιδείας, καθ’ ο μέρος δεν περιελήφθη στο ωρολόγιο πρόγραμμα του Γυμνασίου το μάθημα των Ιταλικών. Εγκύρως, κατά το άρθρο 43 παρ. 2 του Συντάγματος, παρέχεται με το άρθρο 7 παρ. 2 του ν. 2525/1997 εξουσιοδότηση στον Υπουργό Παιδείας να ρυθμίσει θέματα που αφορούν τα διδασκόμενα μαθήματα και τα ωρολόγια και αναλυτικά προγράμματα, ακόμη και όταν από αυτά απαλείφεται η διδασκαλία μαθήματος. Δικαστικός έλεγχος της αξιολόγησης από την κανονιστικώς δρώσα Διοίκηση των κριτηρίων που θέτει η εξουσιοδοτική διάταξη. Οι αιτούσες, καθηγήτριες της Ιταλικής Γλώσσας, δεν υπέστησαν δυσμενή διάκριση σε σχέση με τους καθηγητές της Γαλλικής ή Γερμανικής Γλώσσας. Δεν παραβιάστηκε η αρχή της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης λόγω της προγενέστερης εισαγωγής του μαθήματος των Ιταλικών στο ωρολόγιο πρόγραμμα του Γυμνασίου. Απορρίπτεται η αίτηση ακύρωσης.

197/2012 ΓΝΜΔ ΝΣΚ Δημοτικό Σχολείο - Μη νόμιμη ηλικία μαθητή κατά την εγγραφή στην πρώτη τάξη - Διόρθωση της ληξιαρχικής πράξης γέννησης – Η αρχική εγγραφή μαθητή στην πρώτη τάξη του Δημοτικού Σχολείου που δεν είχε την νόμιμη ηλικία είναι παράνομη. Η παράνομη αυτή εγγραφή εν προκειμένω δεν ήταν απόρροια χρήσεως δόλιων και απατηλών ενεργειών. Απεναντίας ο γονέας και κηδεμόνας του μαθητή προέβη στη διαδικασία διορθώσεως της οικείας ληξιαρχικής πράξης γέννησης αυτού. Η άρνηση των αρμοδίων οργάνων του σχολείου να εκδώσουν απολυτήριο τίτλο στον μαθητή, ο οποίος φοίτησε κανονικά την ΣΤ΄ τάξη ενέχει κατ’ ουσίαν ανάκληση της αρχικής διοικητικής πράξης εγγραφής του μαθητή στην Α΄ τάξη του Δημοτικού Σχολείου. Η ανάκληση όμως της ανωτέρω διοικητικής πράξης μετά την πάροδο έξι ετών και πλέον, διαστήματος που υπερβαίνει τον κατά το άρθρο μόνο του Α.Ν. 261/1968 εύλογο χρόνο και ενώ έχει πλέον δημιουργηθεί υπέρ του μαθητή πραγματική αλλά και νομική κατάσταση χρήζουσα έννομης προστασίας παραβιάζει τις αρχές της χρηστής Διοίκησης της νομικής ασφάλειας και της προστατευόμενης εμπιστοσύνης.

Σας ευχαριστώ πολύ! Καλό Σαββατοκύριακο …