ΓΕΝΕΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΠΡΟΚΑΡΥΩΤΙΚΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ Είναι δίκλωνο κυκλικό μόριο DNA μήκους περίπου 1mm – αναδιπλώνεται και πακετάρεται με τη βοήθεια πρωτεϊνών και αποκτά μήκος 1μm. - περιέχει ένα αντίγραφο του γονιδιώματος (απλοειδές κύτταρο) Πολλά βακτήρια εκτός από το κύριο κυκλικό μόριο έχουν και ένα ή περισσότερα πλασμίδια Γαριπίδης Ιορδάνης Βιολόγος 3ο ΓΕΛ Χαϊδαρίου

Γαριπίδης Ιορδάνης Βιολόγος 3ο ΓΕΛ Χαϊδαρίου Πλασμίδια Είναι και αυτά δίκλωνα κυκλικά μόρια DNA Αποτελούν το 1 – 2 % του βακτηριακού DNA Αντιγράφονται ανεξάρτητα από το κύριο γενετικό υλικό Περιέχουν: α. γονίδια ανθεκτικότητας στα αντιβιοτικά και β. γονίδια που σχετίζονται με τη μεταφορά γενετικού υλικού από βακτήριο σε βακτήριο Έχουν τη δυνατότητα να ανταλλάσσουν γενετικό υλικό τόσο μεταξύ τους όσο και με το κύριο μόριο DNA του βακτηρίου αλλά μπορούν και να μεταφέρονται σε άλλα βακτήρια (μετασχηματίζοντας τα) Είναι πολύτιμο εργαλείο της Γενετικής μηχανικής Γαριπίδης Ιορδάνης Βιολόγος 3ο ΓΕΛ Χαϊδαρίου

Γενετικό υλικό των ευκαρυωτικών οργανισμών Δεν είναι ένα ενιαίο μόριο, αλλά αποτελείται από πολλά γραμμικά μόρια Ο αριθμός τους και το μήκος τους είναι χαρακτηριστικό κάθε οργανισμού Γαριπίδης Ιορδάνης Βιολόγος 3ο ΓΕΛ Χαϊδαρίου

τα ινίδια χρωματίνης (χρωματίνη) Τα μόρια του DNA πακετάρονται με τη βοήθεια πρωτεϊνών και σχηματίζουν τα ινίδια χρωματίνης (χρωματίνη) Το συνολικό μήκος τους σε κύτταρο του ανθρώπου είναι περίπου 2 μέτρα Συσπειρώνονται και χωράνε στον πυρήνα που έχει μέγεθος δέκα εκατομμυριοστά του μέτρου Γαριπίδης Ιορδάνης Βιολόγος 3ο ΓΕΛ Χαϊδαρίου

Γαριπίδης Ιορδάνης Βιολόγος 3ο ΓΕΛ Χαϊδαρίου Νουκλεοσώματα Είναι η βασική μονάδα οργάνωσης της χρωματίνης Αποτελούνται: α. από DNA μήκους 146 ζευγών βάσεων β. από οκτώ μόρια πρωτεϊνών (ιστόνες) το DNA είναι τυλιγμένο γύρω από τις ιστόνες Τα νουκλεοσώματα αναδιπλώνονται περαιτέρω με τη βοήθεια άλλων πρωτεϊνών και σχηματίζουν τα ινίδια χρωματίνης Γαριπίδης Ιορδάνης Βιολόγος 3ο ΓΕΛ Χαϊδαρίου

Βαθμός συσπείρωσης του γενετικού υλικού Μόρια DNA Νουκλεόσωμα Ινίδιο χρωματίνης Αδελφές χρωματίδες Χρωμοσώματα Γαριπίδης Ιορδάνης Βιολόγος 3ο ΓΕΛ Χαϊδαρίου

Γαριπίδης Ιορδάνης Βιολόγος 3ο ΓΕΛ Χαϊδαρίου Το γενετικό υλικό στα ευκαρυωτικά κύτταρα εμφανίζεται με διαφορετικές μορφές, ανάλογα με το στάδιο του κυτταρικού κύκλο. μεσόφαση: μικρός βαθμός συσπείρωσης – ινίδια χρωματίνης τέλος μεσόφασης: δύο αντίγραφα κάθε ινιδίου συνδεδεμένα στο κεντρομερίδιο (δεν είναι ορατό το κεντρομερίδιο) πρόφαση, ανάφαση: τα διπλασιασμένα ινίδια συσπειρώνονται περισσότερο μετάφαση: τα ινίδια χρωματίνης έχουν τον μέγιστο βαθμό συσπείρωσης και είναι ορατά, τώρα ονομάζονται αδελφές χρωματίδες, είναι ενωμένες στο κεντρομερίδιο και αποτελούν το χρωμόσωμα Γαριπίδης Ιορδάνης Βιολόγος 3ο ΓΕΛ Χαϊδαρίου

Γαριπίδης Ιορδάνης Βιολόγος 3ο ΓΕΛ Χαϊδαρίου Τα ινίδια χρωματίνης τα χρωμοσώματα και οι χρωματίδες αποτελούν διαφορετικές όψεις του ίδιου νομίσματος Τα ινίδια χρωματίνης διπλασιάζονται στη μεσόφαση και μετατρέπονται σε αδελφές χρωματίδες που στο τέλος της κυτταρικής διαίρεσης αποχωρίζονται , αποσυσπειρώνονται και μετατρέπονται πάλι σε ινίδια χρωματίνης στα νέα κύτταρα που προέκυψαν Σε όλα τα στάδια μπορούμε να τα αναφέρουμε και ως χρωμοσώματα, αλλά ο όρος χρησιμοποιείται κυρίως στη μορφή που έχει το γενετικό υλικό στη μετάφαση και ανάφαση. Ο αριθμός χρωμοσωμάτων είναι σταθερός, αλλά τα ινίδια χρωματίνης και τα μόρια DNA όχι !!! Γαριπίδης Ιορδάνης Βιολόγος 3ο ΓΕΛ Χαϊδαρίου