STAFILOKOKNE INFEKCIJE Doc.dr.sc. Ivo Ivić STAFILOKOKNE INFEKCIJE Staph.aureus (SA) Staph.epidermidis (SE) Drugi koagulaza negativni stafilokoki (KNS)

Staphylococcus aureus (SA)

Kolonizira kožu i sluznice Gram+ koki Diplo, tetrade, lanci, grozdovi (staphyle) Kolonizira kožu i sluznice Prolazno ili trajno Prednje nosnice- osobit afinitet 10-40% stanovništva Otporan na nepovoljne vanjske uvjete Brz razvoj antibiotske rezistencije

Patogenost (virulencija) Kapsula- nije uvijek dobro izražena šiti od fagocitoze Stanična stijenka peptidoglikan sličan endotoksinu tekionična kiselina- aktivacija alternativnog puta komplementa DIK

Enzimi kogulaza- stvaranje apscesa katalaza- nascentni 0 iz PMN pretvara u 02 Clumping factor- stvaranje zaštitnog ugruška hijularonidaza, proteaza, itd.

Egzotoksini TSST (Toxic Shock Syndrome Toxin) svojstva superantigena Eksfolijatin (sindrom oparene kože) razdvajanje stanica epidermisa Enterotoksin (A-E) proljev i povraćanje (preko SŽS) Hemolizin, leukocidin, α-, β-, γ-, δ-toksin, itd.

Patogeneza Gnojne infekcije Počinje kao lokalna gnojna infekcija Mogućnost bakterijemije = sepsa čak iz naoko banalne lokalne infekcije gnojne metastaze u razne organe Toksične manifestacije Otpuštanje toksina s mjesta infekcije moguće i bez bakterijemije Ingestija toksina – trovanje hranom

Antibotska rezistencija Penicilinska rezistencija Produkcija β-laktamaza- preko 90% Rezistencija na većinu β-laktamskih antibiotika Osjetljivi na meticilin i kloksacilin (MSSA) Meticilinska rezistencija (MRSA) Modifikacija PBP Bolnički sojevi (rezistencija i na neβ-laktame) Vanbolnički sojevi (bolja osjetljivost na neβ-laktame) Oba soja osjetljiva na vankomicin Vankomicinska rezistencija (VRSA) Bolnički sojevi (multirezistencija) Osjetljivi na linezolid

Kliničke manifestacije Lokalizirane infekcije Impetigo Folikulitis Furunkul Karbunkul Hydroadenitis suppurativa Mastitis Infekcije rana Sistemne infekcije Endokraditis Tomboflebitis Pneumonija Akutni osteomijelitis Meningitis Toksinom urokovane Lokal. infekcije s lučenjem toksina Sindrom oparene kože Sindrom toksičnog šoka Ingestija toksina Stafikokokno trovanje hranom

Impetigo Infekcija epidermisa Impetigo contagiosa 10% St.pyogenes Impetigo contagiosa Makula Pustula Krusta

Folikulitis Gnojna infekcije folikula dlake i okolne kože

Furunkul Površni kožni apsces folikul dlake, lojna žlijezda i okolna koža Nema općih simptoma

Karbunkul Konglomerat furunkula Potkožno povezani Teško se dreniraju na površinu Najčešće potiljak (tvrda koža) Često opći simptomi infekcije

Hydroadenitis suppurativa Gnojna upala znojnica Najčešće pazuh i prepone korištenje dezodoransa

Mastitis Gnojna upala mliječnih acinusa i masnog tkiva U babinjča do uspostave dobre laktacije Može apscedirati kroz kožu ili se drenirati na bradavicu Česti opći simptomi infekcije

Infekcija rana Kiruška rana Traumatska rana

Sindrom oparene kože Novorođenčad Lokalna infekcija SA (impetigo, infekcija pupkovine, rinitis) Lučenje eksfolijatina Temperatura, leukocitoza Crvenilo kože Bule i ljuštenje površnog sloja Gubitak tekućine i elektrolita 1-10% sepsa i smrt stvaranje novog epidermisa za 10 dana

Sindrom toksičnog šoka (TSS) (stafilokokni šarlah) Šok + osip Zbog lučenja TSST-1 (Toxic Shock SyndromeToxin) SA u rodnici + menstruacijski tamponi !! SA infekcije kože i sluzinica- često banalne SA infekcija kirurške rane Klinička slika Visoka temperatura, bolovi u mišićima Povraćanje i proljev Skarlatiniformni generalizirani osip Hipotenzija i Šok Smrtnost 3%

Perutanje i ljuštenje kože u fazi ozdravljenja STSS: bolesnica sa skarlatiniformnim osipom Perutanje i ljuštenje kože u fazi ozdravljenja

Dijagnoza STSS Liječenje Klinička slika Kultura s mjesta infekcije Rane, rodnice, nazofarinksa, itd. Hemokultura Liječenje Kloksacilin iv. ev. još i klindamicin (reducira sintezu toksina) Liječenje šoka Tekućina, kardiotonici, oksigenacija.

Sepsa Najčešće ishodište: kožne infekcije Predispozicija: dijabetičari iv. nakromani (inokulcija u kožu i venu) teški bolnički bolesnici (JIL) Klinička slika Visok temperatura, teško opće stanje, šok Gnojne metastaze Pluća- pneumatocele, apscesi Apscesi jetre i mozga Gnojni menignitis Osteomijelitis, itd. Smrtnost 35%

Endokarditis sepsa + šum na srcu Obično lijevo srce Narkomani: krvarenja kože, sluzica, retine nagli moždani inzulti metastaze okinutih vegatacija ozbiljna prognoza- dehiscencija valvula Narkomani: često triksupidalni zalisci- bez šuma plućne metastaze otkinutih vegetacija

Konjuktivalna krvarenja Yanewajeve lezije Rothove pjege

Pneumonije Inhalacijske (aerogene) Hematogene Klinika: Rado apscendiraju piopnemotoraks Inhalacijske (aerogene) komplikacija infulence Hematogene više žarišta (multifokalne) Klinika: dispenja, cijanoza pleuralna bol

Multifokalna penumonija Multifokalna penumonija Aerogena pneumonija (+apscendiranje) Multifokalna penumonija (pneumatocele) Multifokalna penumonija (endokarditis v.tricuspidalis) Apscesi Piopneumotoraks

Osteomijelitis- gnojna upala kosti Akutni - hematogeno - često prethodi trauma Djeca - metafize dugih kostiju Odrasli - kralješci (spondilodiscitis) Simptomi: temperatura i bol : moguć gnojni artritis RTG: pozitivan nakon 10 dana bolesti MR: rana dijagnoza Hemokultura: pozitivna u 50%

Akutni spondilodiscitis prije terapije nakon terapije Akutni osteomijelitis Akutni spondilodiscitis

Liječenje ozbiljnih infekcija SA ■ Vanbolnička infekcija Prvi izbor: kloksacilin meticilin Alergični na penicilin klindamicin vankomicin ■ Bolnička infekcija Prvi izbor: vankomicin

KOAGULAZA NEGATIVNI STAFILOKOKI (KNS)

Staph. epidermidis i drugi KNS Staph. saprophyticus vanbolničke urinarne infekcije Staph. epidermidis i drugi KNS Slabo patogeni Bolničke infekcije Antibiotska multirezistencija Proteze i strana tijela

Staphylococcus epidermidis i drugi KNS Infekcije proteza i stranih tijela (bolničke infekcije) sistemi za drenažu likvora umjetni srčani zalisci vaskularni kalemi umjetni zglobovi inplantati dojke elektrostimulatori intravneski kateteti, itd.