Η διαμόρφωση του ανάγλυφου στην Ευρώπη.

Ποιες δυνάμεις διαμορφώνουν το ανάγλυφο; Οι ενδογενείς δυνάμεις προκαλούν την ορογένεση (δημιουργία των οροσειρών). Οι εξωγενείς δυνάμεις διαβρώνουν τις οροσειρές, αλλάζοντας συνεχώς το ανάγλυφο της Ευρώπης.

Η Ευρώπη σχηματίστηκε τμηματικά σε διαφορετικά χρονικά διαστήματα. Από τη δημιουργία των πρώτων τμημάτων της ως τη σημερινή μορφή της πέρασαν 1,5 δις χρόνια περίπου. Η Ευρώπη γεωλογικά χωρίζεται σε 4 μεγάλες περιοχές. Καθεμιά από αυτές έχει τη δική της ηλικία.

Για κάθε περιοχή εξετάζουμε: Πότε σχηματίστηκε η κάθε περιοχή; Με ποια ορογένεση; Ποια τμήματα (της Ευρώπης) περιλαμβάνει; Ποια είναι τα χαρακτηριστικά της;

Αρχαιοευρώπη: Σχηματίστηκε κατά τον Προτεροζωικό αιώνα. Η ορογένεση είναι παλαιότερη της Καληδόνιας. Περιλαμβάνει τη Ρωσική πεδιάδα, τα πεδινά της Σκανδιναβίας και τον βυθό του Ατλαντικού στα Βορειοδυτικά των Βρετανικών νησιών. Επειδή στην περιοχή αυτή δεν είχαμε στη συνέχεια νέες ορογενέσεις, οι εξωγενείς δυνάμεις την έχουν μετατρέψει σε πεδιάδα. Τα πιο παλιά της στρώματα λέγονται ασπίδες.

Αρχαιοευρώπη

Ρωσική πεδιάδα

Παλαιοευρώπη: Σχηματίστηκε στις αρχές του Παλαιοζωικού αιώνα . Η δημιουργία της οφείλεται στην Καληδόνια ορογένεση. Περιλαμβάνει το μεγαλύτερο μέρος των Βρετανικών νησιών, τη βόρεια Σκανδιναβία (Σκανδ. Άλπεις) και μια στενή λωρίδα ξηράς από την Ολλανδία μέχρι την Πολωνία. Παρουσιάζει έντονη διάβρωση από παγετώνες. Χαρακτηριστικό της γνώρισμα είναι τα φιόρδ.

Παλαιοευρώπη

Τα όρη της Σκωτίας

Οι Σκανδιναβικές Άλπεις

Μεσοευρώπη: Σχηματίστηκε στα μέσα του Παλαιοζωικού αιώνα . Η δημιουργία της οφείλεται στην Ερκύνια ορογένεση. Περιλαμβάνει το νότιο μέρος των Βρετανικών νησιών, μεγάλο μέρος της δυτικής και κεντρικής Ευρώπης και το μεγαλύτερο τμήμα της Ιβηρικής χερσονήσου. Μέχρι το σχηματισμό της η περιοχή καλυπτόταν από θάλασσα, εκτός από ένα νησί στη θέση της σημερινής Γαλλίας – Γερμανίας που είχε ρηχές λίμνες. Χαρακτηριστικά της γνωρίσματα τα μεγάλα κοιτάσματα λιθανθράκων, η μεγάλη Βορειοευρωπαϊκή πεδιάδα και τα μεγάλα στρώματα θαλάσσιου αλατιού που βρίσκουμε στα αλατωρυχεία της Πολωνίας και Ρωσίας.

Μεσοευρώπη

Η Ευρώπη μετά την Ερκύνια ορογένεση

Λουξεμβούργο Η Βόρειοευρωπαϊκή πεδιάδα.

Λουξεμβούργο: Εναλλαγές χαμηλών λόφων με την Βορ/κή πεδιάδα

Βιελίτσκα: Το αλατωρυχείο

Βέλγιο: “Στου Βελγίου τις στοές …” τραγουδούσε ο Καζαντζίδης στα 1960

Η Ευρώπη 75 εκατ. χρόνια πριν

Νεοευρώπη: Σχηματίστηκε στις αρχές του Καινοζωικού αιώνα. Η δημιουργία της οφείλεται στην Αλπική ορογένεση. Περιλαμβάνει όλο τον Ευρωπαϊκό νότο. Η περιοχή αναδύθηκε μέσα από τη θάλασσα και σχηματίστηκαν τα Αλπικά βουνά. Από τότε παραμένει ολόκληρη έξω από τη θάλασσα. Χαρακτηριστικό της γνώρισμα είναι τα ψηλά και απότομα βουνά που επειδή είναι νέα δεν πρόλαβαν ακόμη να διαβρωθούν. Γιαυτό το λόγο δεν υπάρχουν εδώ μεγάλες πεδιάδες, μόνο στενές και επιμήκεις κοιλάδες που ακολουθούν τη ροή των ποταμών που κατεβαίνουν από τα βουνά.

Νεοευρώπη

Η οροσειρά των Άλπεων

Άλπεις: Νότιο Τυρόλο Ιταλία

Ο Καύκασος, το ψηλότερο βουνό της Ευρώπης

Η σημερινή Ευρώπης από δορυφόρο.