Διεθνές Νομισματικό Σύστημα και Χρηματοοικονομικές Δυνάμεις Κεφάλαιο 08 Διεθνές Νομισματικό Σύστημα και Χρηματοοικονομικές Δυνάμεις McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2013 by The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved.

Μαθησιακοί Στόχοι ΜΣ1 Να περιγράψετε την εξέλιξη του διεθνούς νομισματικού συστήματος. ΜΣ2 Να εξηγήσετε το παράδοξο Triffin. ΜΣ3 Να περιγράψετε τις κυμαινόμενες συναλλαγματικές ισοτιμίες, συμπεριλαμβανομένων και των νομισματικών ρυθμίσεων του ΔΝΤ. ΜΣ4 Να εξετάσετε το σκοπό της Τράπεζας Διεθνών Διακανονισμών. ΜΣ5 Να εξηγήσετε την επίπτωση των κυμαινόμενων τιμών συναλλάγματος. 8-2

Μαθησιακοί Στόχοι συνέχεια ΜΣ6 Να εξετάσετε πώς αναφέρεται το ξένο συνάλλαγμα. ΜΣ7 Να περιγράψετε τους παράγοντες που επηρεάζουν τις κινήσεις της συναλλαγματικής ισοτιμίας. ΜΣ8 Να σκιαγραφήσετε τις προσεγγίσεις στην πρόβλεψη συναλλαγματικών ισοτιμιών. ΜΣ9 Να εξετάσετε την επίδραση των ελέγχων συναλλαγματικών ισοτιμιών στη διεθνή επιχειρηματική δραστηριότητα. ΜΣ10 Να συνοψίσετε τις επιρροές των διαφορών στη φορολόγηση και τον πληθωρισμό στη διεθνή επιχειρηματική δραστηριότητα.. ΜΣ11 Να εξηγήσετε τη σημασία του ισοζυγίου πληρωμών (BOP) στις αποφάσεις διεθνούς επιχειρηματικότητας. 8-3

Διεθνές Νομισματικό Σύστημα Βασικοί Όροι Χρυσός Κανόνας Η χρήση του χρυσού σε ένα καθιερωμένο αριθμό μονάδων ανά νόμισμα Σύστημα Bretton Woods Νομισματικό σύστημα από το 1945 έως το 1971 Χρήση μιας συναλλαγματικής ισοτιμίας με βάση το χρυσό και το δολάριο ΗΠΑ Σταθερή συναλλαγματική ισοτιμία Συναλλαγματική ισοτιμία που καθορίζεται και διατηρείται σταθερή από την κυβέρνηση Ισοτιμία νομίσματος Δεδηλωμένη ισοτιμία 8-4

Σύντομο Ιστορικό του Χρυσού Κανόνα Από το 1200 μ.Χ. έως σήμερα η τιμή του χρυσού γενικώς αυξάνει. Μέχρι τα τέλη του 19ου αιώνα οι έμποροι χρησιμοποιούσαν ράβδους χρυσού, χρυσά + ασημένια νομίσματα. Το 1717, ο Σερ Isaac Newton τοποθέτησε την Αγγλία στον χρυσό κανόνα με βάση το Βρετανικό νόμισμα, την λίρα στερλίνα. Η Βρετανία μετέτρεπε χρυσό σε νόμισμα μέχρι το 1914 και τον 1ο Παγκόσμιο Πόλεμο, με εξαίρεση την περίοδο των Ναπολεόντειων Πολέμων. Οι Βρετανοί πούλησε χρυσό για να χρηματοδοτήσει τον 1ο Παγκόσμιο Πόλεμο, οπότε και σταμάτησε η ανταλλαγή νομισμάτων με χρυσό. Ακολούθησαν η Γερμανία, Γαλλία, και η Ρωσία. Η απλότητα του χρυσού κανόνα ήταν και η γοητεία του. Με τη ροή του χρυσού οι εμπορικές ανισορροπίες διορθωνόταν προς την κατεύθυνση του πλεονάσματος. Υπήρχε δημιουργία χρήματος μόνο εάν υποστηριζόταν από τον χρυσό. 8-5

Σύστημα Bretton Woods Η συνάντηση στο Bretton Woods του Νew Hampshire των Συμμάχων του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου για να σχεδιάσουν τις μεταπολεμικές νομισματικές ρυθμίσεις. Ίδρυση του ΔΝΤ Συμφωνητικό του ΔΝΤ: Το σύστημα Bretton Woods system σταθερών συναλλαγματικών ισοτιμιών μεταξύ των νομισμάτων των μελών, με τη κεντρική ισοτιμία να βασίζεται στο χρυσό @ $35/oz και στο δολάριο ΗΠΑ. Το σύστημα Bretton Woods στήριξε τα μέγιστα την ανάπτυξη του διεθνούς εμπορίου στις δεκαετίες του 1950 και 1960. Τα εμπορικά ελλείμματα των ΗΠΑ προκάλεσαν τη συρρίκνωση των αποθεμάτων χρυσού. Το 1971, το Υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ κατείχε 22 σεντς χρυσού για κάθε δολάριο που κατείχαν ξένες τράπεζες 8-6

Σύστημα Κυμαινόμενων Συναλλαγματικών Ισοτιμιών Κυμαινόμενες Συναλλαγματικές Ισοτιμίες Ισοτιμίες που έχουν τη δυνατότητα να κυμαίνονται έναντι άλλων νομισμάτων και να καθορίζονται από τις δυνάμεις της αγοράς. Συμφωνία της Τζαμάικα Η συμφωνία του ΔΝΤ το 1976 που επιτρέπει τις ευέλικτες συναλλαγματικές ισοτιμίες μεταξύ των μελών του. Κατακρημνίσθηκε το 1971 από την Γαλλική εξαγορά δολαρίων έναντι χρυσού. Ο Nixon σταμάτησε την ανταλλαγή χρυσού με δολάρια, εγκαταλείποντας τον χρυσό ως αποθεματικό νόμισμα. 8-7

8 Νομισματικές Ρυθμίσεις του ΔΝΤ Αποδοχή κοινού νομίσματος $ ΗΠΑ στο El Salvador & Ecuador - € Νομισματικό συμβούλιο, σταθερή συναλλαγματική ισοτιμία Χονγκ-Κονγκ, Βουλγαρία Λοιπά συμβατικά συστήματα σταθερής ισοτιμίας επιτρέπονται διακυμάνσεις < 1%. Ριάλ Σαουδικής Αραβίας -.$ ΗΠΑ Σταθερή συναλλαγματική ισοτιμία εντός οριζοντίων ορίων ισοτιμία με διακύμανση > 1%. Δανική κορώνα - € 8-8

Νομισματικές Ρυθμίσεις συνέχεια Διολισθαίνουσα συναλλαγματική ισοτιμία Επανακαθορίζεται ανά διαστήματα σε σταθερές προκαθορισμένες τιμές Ελεγχόμενη διολίσθηση Αναπροσαρμόζεται ώστε να διατηρεί τα όρια διακύμανσης Ελεγχόμενη διακύμανση χωρίς προκαθορισμένη τάση της συναλλαγματικής ισοτιμίας Παρέμβαση νομισματικής αρχής στην αγορά συναλλάγματος χωρίς να καθορίζει ή να δημοσιοποιεί τους στόχους της: Αλγερία, Ινδία Ανεξάρτητα κυμαινόμενες συναλλαγματικές ισοτιμίες Η αγορά καθορίζει τις συναλλαγματικές ισοτιμίες.- ΗΠΑ, Καναδάς, Ιαπωνία, Μεγάλη Βρετανία 8-9

Προκλήσεις του Συστήματος Κυμαινόμενων Συναλλαγματικών Ισοτιμιών Κρίση ρευστότητας της κεντρικής τράπεζας το 2008 Εκρηκτική αύξηση στον όγκο συναλλαγών στις αγορές συναλλάγματος Προβλήματα με το Ιαπωνικό γεν μετά το σεισμό του 2011 8-10

8-11

Χρηματοοικονομικές Δυνάμεις Κυμαινόμενες Τιμές Συναλλάγματος Ελεύθερα κυμαινόμενα νομίσματα κινούνται το ένα εναντίον του άλλου Οι κεντρικές τράπεζες μπορούν να αγοράζουν/πωλούν νόμισμα ώστε να επηρεάζουν τη προσφορά & ζήτηση στις αγορές συναλλάγματος Οι κεντρικές τράπεζες επιτρέπουν στα κυριότερα νομίσματα ($,€,£,¥) να κυμαίνονται ελεύθερα Οι διακυμάνσεις μπορεί να είναι τεράστιες 8-12

Ξένο Συνάλλαγμα Δημοσίευση τιμών στην αγορά συναλλάγματος η τιμή 1 νομίσματος σε όρους κάποιου άλλου: $1U.S.= £0.642767 £1.00 = $1.55577 8-13

Τιμές Ξένου Συναλλάγματος Τρέχουσα Τιμή Συναλλαγματική ισοτιμία μεταξύ 2 νομισμάτων για αγορά εντός 2 εργάσιμων ημερών Προεξοφλητική Αγορά Συναλλάγματος Αγορά συναλλάγματος για συμβάσεις αγοράς διάρκειας 30, 60, 90, ή 180 ημερών 8-14

Οι Κινήσεις στις Συναλλαγματικές Ισοτιμίες προκαλούνται από: Προβλέψεις προσφοράς & ζήτησης Πληθωρισμό Αλλαγές στην παραγωγικότητα και στο μοναδιαίο κόστος εργασίας Πολιτικές εξελίξεις Δημοσιονομικές και νομισματικές ενέργειες της κυβέρνησης καθώς και από ενέργειες στην αγορά συναλλάγματος Λογαριασμούς ισοζυγίου πληρωμών Ψυχολογικά αίτια 8-15

Διακύμανση Συναλλαγματικών Ισοτιμιών Οι σχέσεις ισοτιμίας βασίζονται στο νόμο της ενιαίας τιμής Ισοτιμία Επιτοκίου Ισοτιμία Αγοραστικής Δύναμης (ΙΑΔ) 8-16

Διακύμανση Συναλλαγματικών Ισοτιμιών Φαινόμενο Fisher Η σχέση ανάμεσα στα πραγματικά και στα ονομαστικά επιτόκια: Πραγματικό = ονομαστικό – αναμενόμενος ρυθμός πληθωρισμού Διεθνές Φαινόμενο Fisher Διαφορές επιτοκίου μεταξύ 2 οποιωνδήποτε νομισμάτων αντανακλούν την αναμενόμενη μεταβολή της συναλλαγματικής ισοτιμίας τους Ισοτιμία Αγοραστικής Δύναμης (ΙΑΔ) Μονάδες νομίσματος που χρειάζονται για να αγοράσει κάποιος την ίδια ποσότητα προϊόντων & υπηρεσιών στην ξένη αγορά που θα αγόραζε με $1.00 στις ΗΠΑ 8-17

Επίπτωση των διακυμάνσεων συναλλαγματικών ισοτιμιών Στην παραγωγή Στις προμήθειες Στο μάρκετινγκ Στα χρηματοοικονομικά 8-18

Προσεγγίσεις στην Πρόβλεψη Συναλλαγματικών Ισοτιμιών Προσέγγιση αποτελεσματικής αγοράς Οι τρέχουσες τιμές αγοράς αντανακλούν όλη τη διαθέσιμη πληροφόρηση Οι τιμές προεξόφλησης είναι ο καλύτερος προγνωστικός δείκτης των μελλοντικών τρεχουσών τιμών Θεμελιώδης προσέγγιση Οικονομετρικά υποδείγματα «συλλαμβάνουν» μεταβλητές και σχέσεις Υπόθεση τυχαίας απόκλισης Συνδέεται με την προσέγγιση αποτελεσματικής αγοράς Οι σημερινές τιμές αποτελούν τον καλύτερο προγνωστικό δείκτη των αυριανών τιμών Τεχνική ανάλυση Αναλύει ιστορικά στοιχεία, προβλέπει μελλοντικές τάσεις 8-19

Έλεγχοι Συναλλαγματικών Ισοτιμιών Τα ανταλλάξιμα νομίσματα μπορούν να μετατρέπονται ελεύθερα σε άλλα νομίσματα Περιορισμοί μη-ανταλλάξιμων νομισμάτων καθορισμένες τιμές συναλλαγές μέσω κρατικών φορέων, όρια στην ποσότητα οδηγούν σε μαύρη αγορά Περιορισμοί όταν μπορεί να εξαντληθούν τα συναλλαγματικά διαθέσιμα Τα αποθεματικά χρησιμοποιούνται για την εξυπηρέτηση του χρέους, εισαγωγές, αγορές, ή άλλες ανάγκες 8-20

Φορολογία – Μια Σημαντική Χρηματοοικονομική Δύναμη Φόρος Εισοδήματος Άμεσος φόρος επί του προσωπικού και εταιρικού εισοδήματος Φόρος Προστιθέμενης Αξίας (ΦΠΑ) Επιβάλλεται στην προστιθέμενη αξία ενός προϊόντος από πρώτη ύλη, σε παραγωγή, στον τελικό αγοραστή Παρακράτηση Φόρου Έμμεσος φόρος επί παθητικού εισοδήματος (μερίσματα, πνευματικά δικαιώματα, τόκους) 8-21

Πληθωρισμός αυξάνει τις τιμές καθορίζει το πραγματικό κόστους δανεισμού στις αγορές κεφαλαίου μετρούμενος με βάση τον δείκτη τιμών καταναλωτή (ΔΤΚ), είναι οι μεταβολές της τιμής ενός καλαθιού καταναλωτικών προϊόντων 8-22

Πληθωρισμός και Επιτόκια ενθαρρύνει τη ζήτηση δανείων (χρέος) το δάνειο θα αποπληρωθεί με πληθωριστικό, φθηνότερο χρήμα υψηλότεροι ρυθμοί πληθωρισμού έχουν ως αποτέλεσμα υψηλότερα επιτόκια ο πληθωρισμός αποθαρρύνει τη δανειοδότηση οι δανειστές φοβούνται ότι τα χρήματα της αποπληρωμή του δανείου + τον τόκο θα έχουν λιγότερη αξία από τα δανεισθέντα χρήματα 8-23

Πληθωρισμός και Επιτόκια Επηρεάζει τις συναλλαγματικές ισοτιμίες Τα πληθωριστικά νομίσματα εξασθενίζουν τις οικονομίες Οι άνθρωποι που αγοράζουν πράγματα αναμένοντας την αύξηση της αξίας τους τροφοδοτούν περαιτέρω τον πληθωρισμό Προκαλεί αύξηση του κόστους προϊόντων και υπηρεσιών, η χώρα γίνεται λιγότερο ανταγωνιστική παγκοσμίως Οι εξαγωγές δυσκολεύουν και μπορεί να οδηγήσει σε ελλείμματα του ισοζυγίου πληρωμών στο εμπορικό ισοζύγιο Αυτό οδηγεί σε περισσότερους εμπορικούς περιορισμούς 8-24

Δείγμα Επιτοκίων 8-25

Ισοζύγιο Πληρωμών Ισοζύγιο πληρωμών: καταγραφή των παγκόσμιων συναλλαγών μιας χώρας Το ισοζύγιο πληρωμών δείχνει την παγκόσμια ζήτηση για το νόμισμα της χώρας. Εξαγωγές > εισαγωγές = υψηλή ζήτηση Εισαγωγές > εξαγωγές = χαμηλή ζήτηση, αδύναμο ή υποτιμημένο νόμισμα Επιβάλλονται έλεγχοι συναλλάγματος ή εμπορικοί έλεγχοι 8-26