ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΗ ΠΑΡΑΛΥΣΗ Κ. Ασωνίτου
ΟΡΙΣΜΟΣ Εγκεφαλική παράλυση είναι μια μόνιμη αλλά μεταβλητή διαταραχή της κινητικότητας και των στάσεων του σώματος, που εμφανίζεται κατά τη διάρκεια των πρώτων χρόνων ζωής του παιδιού και οφείλεται σε εγκεφαλική βλάβη με δυσμενή επίδραση στη διαμόρφωσή του κατά τη διάρκεια της ανάπτυξής του, (Little Club, 1959)
ΟΡΙΣΜΟΣ Ομάδα συνδρόμων με κύριο χαρακτηριστικό την κινητική αναπηρία που Συχνά παρατηρούνται συνοδά προβλήματα (στην αισθητηριακή - γνωστική λειτουργία, επικοινωνία, συμπεριφορά, επιληπτικές κρίσεις). οφείλεται σε μια μη προϊούσα βλάβη ή διαταραχή στον αναπτυσσόμενο εγκέφαλο. Συχνά παρατηρούνται συνοδά προβλήματα (στην αισθητηριακή - γνωστική λειτουργία, επικοινωνία, συμπεριφορά, επιληπτικές κρίσεις). (Παπαβασιλείου & Παντελιάδης, 2002, Rosenbaum et al., 2007 )
ΟΡΙΣΜΟΣ Κατάσταση σωματικής δυσλειτουργίας με μορφές: μυϊκή αδυναμία, έλλειψη συντονισμού στις κινήσεις, ανωμαλία στον μυϊκό τόνο και άλλες νευρομυϊκές διαταραχές λόγω μόνιμης εγκεφαλικής βλάβης (βλάβη εγκεφαλικών κέντρων στην κινητική περιοχή) κατά την περίοδο ανάπτυξης (από τη σύλληψη μέχρι και 2-3 χρονών), (Κ. Γκουτζιαμάνη-Σωτηριάδη, 1993)
Ε.Π. Τι είναι: 1. Νευρολογική διαταραχή (βλάβη ΚΝΣ) 2. Εγκεφαλική βλάβη όχι νωτιαία 3. Μόνιμη εγκεφαλική βλάβη (ή 4. δυσλειτουργία) 5. Μεταβλητές οι διαταραχές της κινητικότητας και των θέσεων Ε.Π. Τι ΔΕΝ είναι: 1. Δεν είναι βλάβη στον νωτιαίο μυελό 2. Δεν είναι το εγκεφαλικό επεισόδιο των ενηλίκων (γενικά μετά τα πρώτα 10 χρόνια ζωής, βλάβη στον εγκέφαλο δεν είναι Ε.Π.) 3. Δεν είναι παράλυση (είναι δυσλειτουργία ή αχρησία) 4. Η βλάβη δεν εξελίσσεται 5. Δεν είναι ασθένεια 6. Δεν μεταδίδεται 7. Δεν είναι μόνο σπαστικότητα
ΓΕΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ Η ΕΠ είναι η πιο ετερογενής ομάδα με σύνθετη συμπτωματολογία Η εγκεφαλική βλάβη μπορεί να είναι μικρή η μεγάλη, προκαλώντας ελαφρά ή σοβαρή αναπηρία Η εγκεφαλική βλάβη είναι μόνιμη και μη εξελισσόμενη. Οι διαταραχές στη στάση και την κίνηση μπορεί να αλλάξουν μέσω παρεμβατικών ενεργειών Οφείλεται σε τοπική η διάχυτη βλάβη του εγκεφάλου Η ΕΠ συχνά συνοδεύεται και από άλλες διαταραχές όταν εκτός από τα κινητικά κέντρα υπάρχει βλάβη και σε άλλες περιοχές του εγκεφάλου (νοητική καθυστέρηση, διαταραχές της αντίληψης, κ.α.), Κ. Γκουτζιαμάνη-Σωτηριάδη, 1993) (Κ. Γκουτζιαμάνη-Σωτηριάδη, 1993)
ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ Προγεννητικοί παράγοντες ποσοστό >50%: Συγγενείς λοιμώξεις, έρπης, τοξοπλάσμωση, ερυθρά,μεγαλοκυταροιός, σύφιλη, έλλειψη ιωδίου, αποκόλληση πλακούντα, πολλαπλή κύηση οικογενές ιστορικό ΕΠ, χρωμοσωμικές ανωμαλίες Περιγεννητικοί παράγοντες: Προωρότητα, επιπλοκές τοκετού, λοιμώξεις ΚΝΣ, τραύματα τοκετού, υπογλυκαιμία
ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ Παράγοντες μετά τη γέννηση Υπερχολερυθριναιμία (ίκτερος) Λοιμώξεις (μηνιγγίτιδα) Υπογλυκαιμία Εγκεφαλική κάκωση Ενδοκράνια αιμορραγία Επίκτητη εγκεφαλοπάθεια Νεογνικοί σπασμοί
ΔΙΑΓΝΩΣΗ (γενικά) Ιστορικό Εκτίμηση της κινητικής ανάπτυξης Νευρολογική εξέταση Εκτίμηση μυϊκού τόνου Εργαστηριακός έλεγχος (Υπερηχοτομογραφία εγκεφάλου, Μαγνητική τομογραφία, Αξονική τομογραφία, Τομογραφία εκπομπής φωτονίου Ηλεκτροεγκεφαλογράφημα) Εκτίμηση της κινητικής ανάπτυξης
ΔΙΑΓΝΩΣΗ Μυϊκός τόνος Για την νεογνική και βρεφική ηλικία ο μυϊκός τόνος δεν αποτελεί πάντα έγκυρο διαγνωστικό κριτήριο, εκτός από τις πού σοβαρές μορφές ΕΠ Για την νεογνική και βρεφική ηλικία ο μυϊκός τόνος δεν αποτελεί πάντα έγκυρο διαγνωστικό κριτήριο, εκτός από τις πού σοβαρές μορφές ΕΠ Πιο έγκυρο κριτήριο στην ηλικία αυτή είναι η αντανακλαστική συμπεριφορά, οι κινήσεις και οι θέσεις Πιο έγκυρο κριτήριο στην ηλικία αυτή είναι η αντανακλαστική συμπεριφορά, οι κινήσεις και οι θέσεις
ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ (γενικά) Η κλινική εικόνα ποικίλλει ανάλογα το είδος, τον βαθμό Ε.Π. και τα συνοδά προβλήματα Η κλινική εικόνα ποικίλλει ανάλογα το είδος, τον βαθμό Ε.Π. και τα συνοδά προβλήματα Διαφορές υπάρχουν στην παρουσία, στη φύση, στη μορφή και στη βαρύτητα των συμπτωμάτων Διαφορές υπάρχουν στην παρουσία, στη φύση, στη μορφή και στη βαρύτητα των συμπτωμάτων Τα κλινικά συμπτώματα εμφανίζονται συνήθως αργότερα (δηλαδή, όχι τους πρώτους μήνες ζωής, εκτός κι αν πρόκειται για πολύ σοβαρές περιπτώσεις) και δεν έχουν την ίδια σημασία στα διάφορα στάδια ανάπτυξης Τα κλινικά συμπτώματα εμφανίζονται συνήθως αργότερα (δηλαδή, όχι τους πρώτους μήνες ζωής, εκτός κι αν πρόκειται για πολύ σοβαρές περιπτώσεις) και δεν έχουν την ίδια σημασία στα διάφορα στάδια ανάπτυξης
ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ (γενικά) Πρώτοι μήνες: Ευερεθιστικότητα ή απάθεια Ευερεθιστικότητα ή απάθεια Ξαφνικές μυοκλονικές συσπάσεις Ξαφνικές μυοκλονικές συσπάσεις Κραυγές ή διαταραχές στον ύπνο Κραυγές ή διαταραχές στον ύπνο Καθυστερημένη οπτική αντίδραση Καθυστερημένη οπτική αντίδραση Μη έλεγχος της κεφαλής Μη έλεγχος της κεφαλής
ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ (γενικά) 4 ο – 8 ο μήνα: Απόκλιση κινητικής ανάπτυξης Απόκλιση κινητικής ανάπτυξης Σπαστικότητα (υπερτονία, κυρίως στα κάτω άκρα, αντί φυσιολογικού μυϊκού τόνου) Σπαστικότητα (υπερτονία, κυρίως στα κάτω άκρα, αντί φυσιολογικού μυϊκού τόνου) Μετά τον 8 ο μήνα: Τυπικά συμπτώματα κάθε μορφής Ε.Π. Τυπικά συμπτώματα κάθε μορφής Ε.Π. Καθυστέρηση στατικών και κινητικών λειτουργιών Καθυστέρηση στατικών και κινητικών λειτουργιών