Μακροοικονομία Χάϊδω Δριτσάκη Aν. Καθηγήτρια ΤΕΙ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ Μακροοικονομία Χάϊδω Δριτσάκη Aν. Καθηγήτρια Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής e-mail: dritsaki@teiwm.gr

Ενδεικτική Βιβλιογραφία: Abel, A. B., Bernanke, B.S. and Croushore, D. (2010) Μακροοικονομική, Τόμος Α’, Εκδόσεις Κριτική, Αθήνα Acemoglu, D. ,Laibson D. and List J.A. (2015) Μακροοικονομική, Εκδόσεις Κριτική, Αθήνα Arnold, R. A. (2007) Εισαγωγή στην Οικονομική, Έβδομη Έκδοση, Εκδόσεις Επίκεντρο, Θεσσαλονίκη Begg, D., Fischer, S. and Dornbusch, R. (2006) Εισαγωγή στην Οικονομική, Τόμος Β. Επιστημονική Βιβλιοθήκη, Εκδόσεις Κριτική, Αθήνα. Blanchard, O. (2007) Μακροοικονομική, Εκδόσεις Επίκεντρο, Θεσσαλονίκη. ΤΕΙ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

6. Mankiw, G. N. (2002) Αρχές της Οικονομικής, Τόμος Β’ 7. Wessels, W. J. (2004) Οικονομική, Τρίτη Έκδοση, Εκδόσεις Κλειδάριθμος, Αθήνα 8. Κώττη, Γ. και Πετράκη – Κώττη, Α. (2000) Σύγχρονη Μακροοικονομία, Εκδόσεις Μπένου, Αθήνα ΤΕΙ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

Το φάσμα της οικονομικής επιστήμης Οι οικονομολόγοι μελετούν όλες τις ανθρώπινες συμπεριφορές οι οποίες δεν σχετίζονται όλες άμεσα με τα χρήματα. Η επιλογή – όχι τα χρήματα – είναι ο συνδετικός κρίκος όλων των αντικειμένων που μελετούν οι οικονομολόγοι. Απαραίτητη η εισαγωγή δύο σημαντικών εννοιών: Οικονομικοί παράγοντες και Κατανομή πόρων Οικονομικός παράγοντας είναι ένα άτομο ή μια ομάδα που κάνει επιλογές. Δεν είναι όλοι οι οικονομικοί παράγοντες μεμονωμένα άτομα. ΤΕΙ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

Μπορεί να είναι μια ομάδα π Μπορεί να είναι μια ομάδα π.χ μια κυβέρνηση, ένας στρατός, μια επιχείρηση, ένα πανεπιστήμιο, μια αθλητική ομάδα. Οι σπάνιοι πόροι είναι το δεύτερο σημαντικό θέμα που πρέπει να κατανοήσουμε. Είναι πράγματα που θέλουν οι άνθρωποι, αλλά η επιθυμητή ποσότητα υπερβαίνει την ποσότητα που είναι διαθέσιμη ΤΕΙ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

Θετική οικονομική και Κανονιστική οικονομική Θετική οικονομική περιγράφει τι κάνουν οι άνθρωποι στην πραγματικότητα. Οι περιγραφές του τι κάνουν οι άνθρωποι στην πραγματικότητα είναι αντικειμενικές προτάσεις για τον κόσμο. Κανονιστική οικονομική προτείνει τι θα έπρεπε να κάνουν οι άνθρωποι. Εξαρτάται ,σχεδόν πάντα, από τις υποκειμενικές κρίσεις, δηλ. εξαρτάται τουλάχιστον μερικώς από το κομμάτι των προσωπικών συναισθημάτων, προτιμήσεων ή απόψεων. ΤΕΙ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

Διάκριση Μακροοικονομίας και Μικροοικονομίας Στη Μικροοικονομική Θεωρία το επίκεντρο του ενδιαφέροντος είναι ο προσδιορισμός των τιμών των προϊόντων και των συντελεστών της παραγωγής. Ακόμη, εμβαθύνει πώς οι άνθρωποι και οι επιχειρήσεις διαμορφώνουν τις επιλογές τους και ποιες είναι οι συνέπειες αυτών των αποφάσεων. Στη Μακροοικονομική Θεωρία εξετάζεται συνολικά η συμπεριφορά της οικονομίας. Πώς δηλαδή οι δράσεις που αναλαμβάνονται από τα άτομα και τις επιχειρήσεις στην οικονομία συνολικά, αλληλεπιδρούν στη διαμόρφωση ενός συγκεκριμένου επιπέδου οικονομικής επίδοσης. ΤΕΙ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

3 αρχές της οικονομικής επιστήμης Αριστοποίηση, η προσπάθεια να προβούμε στην καλύτερη εφικτή επιλογή, δεδομένων των διαθέσιμων πληροφοριών Ισορροπία είναι μια ιδιαίτερη κατάσταση όπου όλοι αριστοποιούν ταυτόχρονα και κανένας δεν θα είχε προσωπικό όφελος αν άλλαζε τη συμπεριφορά του. Εμπειρισμός είναι μια ανάλυση που χρησιμοποιεί δεδομένα. Χρησιμοποιούμε δεδομένα για να ελέγξουμε θεωρίες και να καθορίσουμε ποιες οι αιτίες για ό,τι συμβαίνει στον κόσμο. ΤΕΙ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

Οικονομικά Υποδείγματα Για την κατανόηση της τεχνικής με την οποία μπορεί να εξηγηθεί η συμπεριφορά κάποιων μεταβλητών όπως π.χ. ΑΕΠ, ανεργία, πληθωρισμό χρησιμοποιούμε μαθηματικές εκφράσεις και σύμβολα. Π.χ. Οι μεταβλητές P και Υ ονομάζονται ανεξάρτητες ή εξωγενείς και θεωρούνται δεδομένες Η μεταβλητή QD ονομάζεται εξαρτημένη η ενδογενής και ερμηνεύεται από το υπόδειγμα ΤΕΙ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

Ποιο είναι το αντικείμενο της Μακροοικονομίας? Μακροοικονομία: η μελέτη της διάρθρωσης και συμπεριφοράς των εθνικών οικονομιών, καθώς και της κρατικής οικονομικής πολιτικής που επηρεάζει την πορεία της οικονομίας Θέματα που εξετάζονται από την Μακροοικονομία αναφέρονται: Στη σχέση μεταξύ συνολικού εισοδήματος και συνολικής κατανάλωσης και αποταμίευσης Στους προσδιοριστικούς παράγοντες των μεγεθών αυτών Στον τρόπο εκτίμησης του εθνικού ή του εγχώριου εισοδήματος και προϊόντος Στα φαινόμενα πληθωρισμού και ανεργίας ΤΕΙ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

Χρησιμότητα της Μακροοικονομίας Κύριος σκοπός της μακροοικονομικής ανάλυσης είναι η διερεύνηση του τρόπου λειτουργίας της οικονομίας όσον αφορά βασικά μακροοικονομικά μεγέθη και η ανίχνευση αιτιών των σοβαρών μακροοικονομικών προβλημάτων που εμφανίζονται κατά καιρούς και επηρεάζουν τη ζωή των ατόμων. Για να ληφθούν έγκαιρα μέτρα για την αποφυγή ή το μετριασμό ανεπιθύμητων εξελίξεων στην οικονομία, πρέπει να διαπιστωθούν και να κατανοηθούν οι σχέσεις μεταξύ των διαφόρων οικονομικών μεγεθών και να γίνουν προβλέψεις για τα μελλοντικά επίπεδά τους. ΤΕΙ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

Γιατί είναι τόσο χρήσιμη η γνώση της μακροοικονομικής? Ας υποθέσουμε ότι αυξάνεται σημαντικά το έλλειμμα του κρατικού προϋπολογισμού μιας χώρας. Η αύξηση αυτή μπορεί να επηρεάσει το επιτόκιο, την ιδιωτική επένδυση, τη συναλλαγματική ισοτιμία, το επίπεδο τιμών, τις τιμές των μετοχών κτλ. Ας υποθέσουμε ότι αυξήθηκε ο πληθωρισμός στις ΗΠΑ. Ένα επιχειρηματικό στέλεχος, χωρίς γνώσεις μακροοικονομικής, στην Ευρώπη μπορεί να μην δώσει σημασία στο γεγονός. ΤΕΙ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

Μια αύξηση του πληθωρισμού στην ΗΠΑ είναι πολύ πιθανόν να οδηγήσει τις νομισματικές αρχές της στο να αυξήσουν τα επιτόκια για την αντιμετώπισή του. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα την εκροή κεφαλαίων από την Ευρώπη προς ΗΠΑ και την ανατίμηση του δολαρίου έναντι του ευρώ. Η ανατίμηση του δολαρίου μπορεί να έχει διάφορες επιδράσεις στις οικονομίας της Ευρώπης: αύξηση εξαγωγών της Ευρώπης προς ΗΠΑ, αύξηση επιτοκίου και συνεπώς μείωση της επένδυσης, της συνολικής ζήτησης, της παραγωγής και του εισοδήματος. ΤΕΙ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

Βασικά Μακροοικονομικά Μεγέθη Προϊόν: Το ΑΕΠ (Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν)μετρά το συνολικό εισόδημα της οικονομίας. Είναι στενά συνδεδεμένο με το συνολικό προϊόν της οικονομίας Πληθωρισμός: Ο ρυθμός μεταβολής του γενικού επιπέδου των τιμών Ανεργία:Ένα μέτρο του αριθμού των ανθρώπων που καταγράφονται ότι αναζητούν εργασία, βρίσκονται όμως χωρίς δουλειά Επιτόκιο: Καθορίζει την αναδιανομή της καταναλωτικής δύναμης στο χρόνο. Υπάρχουν πολλοί τύποι επιτοκίων σε μια οικονομία και διαφοροποιούνται με βάση τη διάρκεια και το βαθμό αβεβαιότητας ΤΕΙ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

Βασικά Μακροοικονομικά Μεγέθη Συναλλαγματική Ισοτιμία: Προσδιορίζει τους όρους με τους οποίους διεξάγεται το διεθνές εμπόριο/συναλλαγές και η επένδυση Γενικός Δείκτης Χρηματιστηρίου: Η συνεχής αύξηση και διατήρηση του Δείκτη σε υψηλά επίπεδα σημαίνει ότι οι επενδυτές περιμένουν ραγδαία οικονομική ανάπτυξη, υψηλά κέρδη και χαμηλά ποσοστά ανεργίας ΤΕΙ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

ΤΕΙ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

ΤΕΙ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

ΤΕΙ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

ΤΕΙ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

Μακροοικονομικοί στόχοι και μέτρα μακροοικονομικής πολιτικής Μια βασική διαφορά της Μικροοικονομικής με τη Μακροοικονομική είναι ότι στη Μακροοικονομική παρατηρούμε μια συνεχώς εντεινόμενη οικονομική δραστηριότητα και παρέμβαση του κράτους στην οικονομία που σκοπό έχει τη διαχείριση των βραχυχρόνιων διακυμάνσεων και ανισορροπιών της αγοράς. Αντικειμενικός σκοπός της οικονομικής δραστηριότητας του κράτους είναι: Πλήρης απασχόληση του εργατικού δυναμικού Σταθερότητα του γενικού επιπέδου των τιμών ΤΕΙ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

Επίτευξη τεσσάρων βασικών στόχων που αναφέρονται: Επίτευξη τεσσάρων βασικών στόχων που αναφέρονται: Στη μεγιστοποίηση του παραγόμενου προϊόντος και εξομάλυνση οικονομικών διακυμάνσεων της οικονομικής δραστηριότητας. Διατήρηση της απασχόλησης σε σχετικά υψηλό επίπεδο ώστε να παραμείνει η ανεργία στο χαμηλότερο δυνατό σημείο Σταθερότητα του γενικού επιπέδου τιμών, δηλαδή αποφυγή πληθωρισμού (συνεχής αύξηση των τιμών) ή αντιπληθωρισμού (συνεχής πτώση των τιμών) ΤΕΙ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

4. Ύπαρξη ισορροπίας μεταξύ των υποχρεώσεων και των απαιτήσεων μιας χώρας από τις συναλλαγές της με το εξωτερικό ΤΕΙ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

Μακροοικονομικά Μέτρα Διακρίνουμε 4 βασικές κατηγορίες: Μέτρα δημοσιονομικής πολιτικής δηλ. μεταβολής των δημοσίων δαπανών και των φόρων Μέτρα νομισματικής πολιτικής δηλ. μεταβολής της προσφοράς χρήματος και του επιτοκίου Μέτρα εισοδηματικής πολιτικής δηλαδή μεταβολής των πραγματικών εισοδημάτων των ατόμων Μέτρα εξωτερικής οικονομικής πολιτικής δηλαδή μεταβολής των όρων διεξαγωγής των εξωτερικών οικονομικών συναλλαγών. ΤΕΙ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

Σχολές Οικονομικής Σκέψης Οι απαντήσεις στα ζητήματα που απασχολούν τη Μακροοικονομική δεν είναι ούτε κοινές, ούτε αποδεκτές απ’ όλους. Υπάρχει διαφωνία σε θεμελιώδη ζητήματα οικονομικής πολιτικής, όπως ο ρόλος της παρεμβατικής πολιτικής του Κράτους. Τα κυριότερα ζητήματα, στα οποία υπάρχει διαφωνία μεταξύ των μακροοικονομολόγων είναι: 1. Γιατί υπάρχουν περίοδοι παρατεταμένης ύφεσης με υψηλή ανεργία και πώς αντιμετωπίζεται; 2. Γιατί υπάρχει υψηλός πληθωρισμός και πώς αντιμετωπίζεται; 3. Τι καθορίζει το ρυθμό αύξησης της παραγωγής; ΤΕΙ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

Σχολές Οικονομικής Σκέψης Η διαφωνία και οι διαφορετικές απόψεις απορρέουν από τις διαφορετικές σχολές οικονομικής σκέψης (θεωρίες): Κλασική Θεωρία Η οικονομία τείνει σε ισορροπία με πλήρη απασχόληση των συντελεστών παραγωγής και μέγιστο δυνατό επίπεδο παραγωγής χωρίς οποιαδήποτε παρέμβαση στο μηχανισμό της αγοράς. Κεϋνσιανή Θεωρία Η ελεύθερη αγορά δε μπορεί να αυτορυθμίζεται. Χρειάζεται κρατική παρέμβαση για να επιτευχθεί ισορροπία πλήρους απασχόλησης. ΤΕΙ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

Σχολή των Μονεταριστών Μεγάλη σημασία στην οικονομία έχει η προσφορά χρήματος και οι μεταβολές της. Η θεωρία αυτή παρουσίασε μεγάλη ανάπτυξη και εξάπλωση κατά την περίοδο 1970-90. Νέα Κλασική θεωρία Νέα Κεϋνσιανή θεωρία ΤΕΙ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

Το ολοκληρωμένο οικονομικό κύκλωμα ΤΕΙ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

Στο Διάγραμμα υποθέτουμε ότι υπάρχει δημόσιος τομέας που εισπράττει φόρους από νοικοκυριά και επιχειρήσεις και προσφέρει υπηρεσίες, χρησιμοποιεί παραγωγικούς συντελεστές που ανήκουν στα νοικοκυριά και πληρώνει για τη χρήση τους, αγοράζει αγαθά και υπηρεσίες που παράγονται από επιχειρήσεις. Τα νοικοκυριά δεν καταναλώνουν ολόκληρο το εισόδημά τους αλλά αποταμιεύουν ένα μέρος τους. Οι αποταμιεύσεις αυτές, μέσω τραπεζών και άλλων χρηματοδοτικών οργανισμών, διοχετεύονται στις επιχειρήσεις που τις χρησιμοποιούν για επενδύσεις. ΤΕΙ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

Τέλος, η οικονομία έχει και εξωτερικό τομέα, όποτε μέρος των καταναλωτικών αναγκών ικανοποιείται με εισαγωγές ενώ μέρος της παραγωγής των επιχειρήσεων εξάγεται. ΤΕΙ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΕΑΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ 2010-2011

Ο Οικονομικός Κύκλος (Business Cycle) Ο οικονομικός κύκλος είναι η βραχυπρόθεσμη εναλλαγή μεταξύ της ύφεσης (economic downturn) και της ανάκαμψης (economic upturn). Η οικονομική κρίση (depression) είναι μια ευρεία σε χρονική περίοδο και σοβαρή σε βάθος αρνητική εξέλιξη στη λειτουργία των αγορών. Η ύφεση (recession) αναφέρεται σε χρονικές περιόδους με εκτεταμένη οικονομική πτώση όπου το προϊόν και η απασχόληση μειώνονται Η ανάκαμψη (recovery) αναφέρεται σε περιόδους με οικονομική άνοδο όπου το προϊόν και η απασχόληση αυξάνονται ΤΕΙ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

ΤΕΙ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΕΑΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ 2010-2011

Βασικές έννοιες Η μέτρηση της οικονομικής δραστηριότητας γίνεται με βάση το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν και το Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν. Το Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν (ΑΕΠ) αντιστοιχεί στην αξία όλων των τελικών προϊόντων και υπηρεσιών που παράγονται σε μια χώρα σε μια δεδομένη χρονική περίοδο. ΤΕΙ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

«ΑΕΠ είναι η αγοραία αξία…» Το ΑΕΠ αθροίζει πολλά και διαφορετικά είδη προϊόντων σε ένα και μοναδικό μέτρο της αξίας της οικονομικής δραστηριότητας Για να μπορέσουμε να συμπεριλάβουμε στο ΑΕΠ διαφορετικά πράγματα, χρησιμοποιούμε τις τιμές αγοράς, επειδή οι τιμές αγοράς αντανακλούν την αξία αυτών των αγαθών. ΤΕΙ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

«όλων» Το ΑΕΠ περιλαμβάνει όλα τα είδη που παράγονται στην οικονομία και πωλούνται νόμιμα στις αγορές. Όχι μόνο αγαθά αλλά και υπηρεσίες Ορισμένα όμως προϊόντα αποκλείονται από το ΑΕΠ επειδή η μέτρησή τους είναι δύσκολη. Αποκλείονται προϊόντα που παράγονται και πωλούνται παράνομα, όπως τα παράνομα ναρκωτικά. Επίσης, τα περισσότερα είδη που παράγονται και καταναλώνονται στο σπίτι δεν εμφανίζονται στο ΑΕΠ. ΤΕΙ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

«Τελικών αγαθών και υπηρεσιών» Όταν μια χαρτοβιομηχανία παράγει χαρτί το οποίο χρησιμοποιεί μια εταιρία παραγωγής ευχετήριων καρτών, το χαρτί ονομάζεται ενδιάμεσο αγαθό και οι ευχετήριες κάρτες τελικό αγαθό. Το ΑΕΠ συμπεριλαμβάνει μόνο την αξία των τελικών αγαθών, διότι η αξία των ενδιάμεσων αγαθών περιλαμβάνεται στις τιμές των τελικών αγαθών. Περιλαμβάνονται υλικά αγαθά (τρόφιμα, ρούχα, αυτοκίνητα) και άυλες υπηρεσίες (επισκέψεις σε γιατρούς). ΤΕΙ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΕΑΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ 2010-2011

Η έννοια της προστιθέμενης αξίας Τελικά είναι τα αγαθά που αγοράζονται για τελική χρήση και όχι παραπέρα μετασχηματισμό και πώληση. Ενδιάμεσα είναι τα αγαθά που αγοράζονται για να υποστούν παραπέρα επεξεργασία και πώληση και όχι για τελική χρήση. Στο ΑΕΠ περιλαμβάνεται η αξία μόνο των τελικών αγαθών και υπηρεσιών αλλά όχι των ενδιάμεσων αγαθών. Αν το ΑΕΠ περιελάμβανε και τα ενδιάμεσα αγαθά, η αξία τους θα υπολογιζόταν δύο ή και παραπάνω φορές. Επομένως, ο λόγος που στο ΑΕΠ περιλαμβάνεται μόνο η αξία των τελικών αγαθών είναι η αποφυγή διπλού υπολογισμού της αξίας των ενδιάμεσων αγαθών.

Παράδειγμα Στάδια Παραγωγής Αξία Πώλησης Προστιθέμενη Αξία (€) 100 120 Στάδιο πρώτο (ακατέργαστο μαλλί) 100 Στάδιο δεύτερο (νήμα) 120 20 Στάδιο τρίτο (πλεκτό) 150 30 Στάδιο τέταρτο (εμπόριο) 155 5

Έστω στη διαδικασία παραγωγής πλεκτών, μέχρι να φθάσουν στον τελικό καταναλωτή, διακρίνουμε τέσσερα στάδια. Η παραγωγή του πρώτου σταδίου είναι το ακατέργαστο μαλλί και έστω η αξία του στο τέλος της παραγωγικής διαδικασίας που περιέχεται είναι 100€. Στο δεύτερο στάδιο παραγωγής το μαλλί μετατρέπεται σε νήμα και το κόστος παραγωγής του νήματος είναι 120€. Στο δεύτερο αυτό στάδιο προστέθηκαν 20€, είναι δηλαδή η προστιθέμενη αξία του δεύτερου σταδίου. Στο τρίτο στάδιο παραγωγής το νήμα μετατρέπεται σε πλεκτό και το κόστος είναι 150€. Η προστιθέμενη αξία του τρίτου σταδίου είναι 30€. Τέλος, το τελικό προϊόν φθάνει στον καταναλωτή με τελική συνολική αξία 155€. Το άθροισμα των προστιθέμενων αξιών σε όλα τα στάδια της παραγωγής είναι η αξία του τελικού προϊόντος που πληρώνει ο τελικός καταναλωτής δηλαδή 155€.

Το ΑΕΠ μετρά την αξία παραγωγής μέσα στα γεωγραφικά όρια μιας χώρας. Στο ΑΕΠ περιλαμβάνονται αγαθά και υπηρεσίες που έχουν παραχθεί πρόσφατα. Συναλλαγές που έχουν ως αντικείμενο είδη που παράχθηκαν κατά το παρελθόν δεν υπολογίζονται στο ΑΕΠ. Το ΑΕΠ μετρά την αξία παραγωγής μέσα στα γεωγραφικά όρια μιας χώρας. ΤΕΙ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΕΑΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ 2010-2011

Παράδειγμα Η αξία των τηλεοράσεων που κατασκευάζονται από μια αμερικανική εταιρία στη Γερμανία, όπως μετριέται από την αμοιβή που εισπράττει από την κυβέρνηση της Γερμανίας, υπολογίζεται στο Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν της Γερμανίας, όχι όμως στο Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν. Ομοίως, το μέρος της αξίας των τηλεοράσεων που κατασκευάζονται στις ΗΠΑ, από εταιρία γερμανικών συμφερόντων, υπολογίζεται στο Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν της Γερμανίας και το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν των ΗΠΑ, όχι όμως στο Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν των ΗΠΑ. ΤΕΙ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

Το ΑΕΠ μετρά την αξία της παραγωγής που πραγματοποιείται στη διάρκεια μιας ορισμένης χρονικής περιόδου. Συνήθως το διάστημα αυτό είναι ένα έτος ή τρίμηνο. Το ΑΕΠ μετρά τη ροή του εισοδήματος και της δαπάνης στην οικονομία κατά τη διάρκεια του χρονικού αυτού διαστήματος. ΤΕΙ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΕΑΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ 2010-2011

Ερ. 1: Πότε ένα μέγεθος είναι ακαθάριστο και πότε καθαρό; Ερ. 1: Πότε ένα μέγεθος είναι ακαθάριστο και πότε καθαρό; Ερ.2: Ποια είναι τα τελικά προϊόντα και υπηρεσίες; ΤΕΙ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

Καθαρό Εθνικό Προϊόν είναι το συνολικό εισόδημα μετά την αφαίρεση των αποσβέσεων. Απόσβεση καλείται η υλική φθορά από τη χρήση κεφαλαίου που μπορεί να οφείλεται είτε σε χρονική φθορά η οποία επέρχεται με την παρέλευση του χρόνου είτε σε λειτουργική φθορά λόγω της παραγωγικής διαδικασίας ΤΕΙ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

Εθνικό προϊόν είναι το προϊόν που παράγεται από συντελεστές παραγωγής που ανήκουν σε μόνιμους κατοίκους μιας χώρας, ανεξάρτητα από τη χώρα στην οποία διεξάγεται η παραγωγή. Ακαθ. Εθνικό Προϊόν = Ακαθ. Εγχώριο Προϊόν + Πληρωμές Συντελεστών Παραγωγής από το Εξωτερικό – Πληρωμές Συντελεστών Παραγωγής στο Εξωτερικό. ΤΕΙ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

Πραγματικό και Ονομαστικό ΑΕΠ Το ονομαστικό ΑΕΠ μετρά την αξία της παραγωγής στις τιμές που επικρατούν όταν παράγεται το προϊόν δηλ. σε τρέχουσες τιμές. Το πραγματικό ΑΕΠ μετρά την αξία της παραγωγής στις τιμές του έτους βάσης δηλ. σε σταθερές τιμές. Είναι προφανές ότι αυτό που έχει σημασία για το πραγματικό ΑΕΠ είναι ο πληθωρισμός. Το ονομαστικό ΑΕΠ αντανακλά τις τιμές και τις ποσότητες αγαθών και υπηρεσιών που παράγει η οικονομία. Αντίθετα, διατηρώντας τις τιμές σταθερές στα επίπεδα του έτους βάσης, το πραγματικό ΑΕΠ αντανακλά μόνο τις ποσότητες που παράγονται. ΤΕΙ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

Αποπληθωριστής ΑΕΠ = (Ονομαστικό ΑΕΠ / Πραγματικό ΑΕΠ) Χ 100 Υπολογίζουμε ένα τρίτο στατιστικό μέτρο που ονομάζεται αποπληθωριστής του ΑΕΠ, ο οποίος αντανακλά τις τιμές αλλά όχι τις ποσότητες. Αποπληθωριστής ΑΕΠ = (Ονομαστικό ΑΕΠ / Πραγματικό ΑΕΠ) Χ 100 Ο αποπληθωριστής του ΑΕΠ μετρά το τρέχον επίπεδο τιμών σε σύγκριση με το επίπεδο τιμών κατά το έτος βάσης. ΤΕΙ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

Χρησιμοποιείται για να ελεγχθούν οι αλλαγές στο κόστος ζωής. Ο Δείκτης Τιμών Καταναλωτή (CPI) είναι ένα μέτρο του συνολικού κόστους των αγαθών και υπηρεσιών που αγοράζει ο τυπικός καταναλωτής. Χρησιμοποιείται για να ελεγχθούν οι αλλαγές στο κόστος ζωής. ΤΕΙ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

ΤΕΙ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

ΤΕΙ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

Εύρεση ΔΤΚ Προσδιορισμός του καλαθιού της νοικοκυράς: Ποια αγαθά και υπηρεσίες είναι σημαντικά για το μέσο νοικοκυριό. Η Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδας προσδιορίζει το περιεχόμενο του καλαθιού Προσδιορισμός των τιμών: Εύρεση των τιμών των αγαθών και υπηρεσιών που περιέχονται στο καλάθι Υπολογισμός του κόστους του καλαθιού: Χρήση των δεδομένων για τον υπολογισμό του κόστους σε διαφορετικές περιόδους ΤΕΙ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

Εύρεση ΔΤΚ Επιλογή της περιόδου βάσης και υπολογισμός του δείκτη : Επιλογή της περιόδου βάσης και υπολογισμός του δείκτη : Επιλογή του έτους βάσης Υπολογισμός του δείκτη διαιρώντας την αξία του περιεχόμενου του καλαθιού σε τιμές ενός έτους με την αξία του σε τιμές έτους βάσης και πολλαπλασιάζοντας με το 100. Υπολογισμός του πληθωρισμού Ο ρυθμός πληθωρισμού είναι η ποσοστιαία αλλαγή του δείκτη τιμών καταναλωτή από περίοδο σε περίοδο ΤΕΙ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

Παράδειγμα ΤΕΙ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

Ποια η διαφορά του Αποπληθωριστή με τον ΔΤΚ? Ο ΔΤΚ : Συμπεριλαμβάνει μόνο καταναλωτικά αγαθά Συμπεριλαμβάνει εισαγόμενα αγαθά Υπολογίζεται χρησιμοποιώντας ένα σταθερό καλάθι της νοικοκυράς Ο Αποπληθωριστής: Συμπεριλαμβάνει όλα τα αγαθά που παράγονται εγχώρια Δεν συμπεριλαμβάνει εισαγόμενα αγαθά Υπολογίζεται χρησιμοποιώντας τα τρέχοντα αγαθά ΤΕΙ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

ΑΕΠ και Οικονομική Ευημερία Το ΑΕΠ θεωρείται ένα μέτρο της οικονομικής ευημερίας, αν ορίσουμε την οικονομική ευημερία ως το σύνολο των αγαθών και υπηρεσιών. Το κατά κεφαλήν ΑΕΠ δείχνει το εισόδημα και τη δαπάνη του μέσου ατόμου σε μια οικονομία. Υψηλότερο κατά κεφαλήν ΑΕΠ δείχνει υψηλότερο επίπεδο ευημερίας Ωστόσο, το ΑΕΠ δεν θεωρείται το τέλειο μέτρο της ευτυχίας ή της ποιότητας ζωής και παρουσιάζει ορισμένες αδυναμίες.

ΑΕΠ και Οικονομική Ευημερία Το ΑΕΠ μπορεί να μη μετρά την υγεία των παιδιών μας ωστόσο οι χώρες που έχουν μεγαλύτερο ΑΕΠ διαθέτουν τα μέσα να προσφέρουν στα παιδιά καλύτερη ιατροφαρμακευτική περίθαλψη. Γενικά, το ΑΕΠ δεν μετρά άμεσα όλα αυτά που δίνουν νόημα στη ζωή μας αλλά μετρά τη δυνατότητά μας να αποκτήσουμε τα μέσα για μια καλή ζωή. Ορισμένα πράγματα που συμβάλλουν στην καλή ζωή δεν συμπεριλαμβάνονται στο ΑΕΠ π.χ. ο ελεύθερος χρόνος

Στο ΑΕΠ δεν συνεκτιμάται η ποιότητα του περιβάλλοντος Στο ΑΕΠ δεν συνεκτιμάται η ποιότητα του περιβάλλοντος. Η ρύπανση που προκαλείται από την παραγωγή, η χειροτέρευση της ποιότητας της ατμόσφαιρας και των υδάτινων πόρων παραδείγματα για την μόλυνση του περιβάλλοντος. Τέλος, το ΑΕΠ δεν αναφέρει τίποτα σχετικά με τη διανομή του εισοδήματος. ΤΕΙ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ