Αραχίδα Arachis hypogaea L. (Fabaceae) Καταγωγή από Ν. Βολιβία και τη Αργεντίνη Κίνα, Ινδία, Νιγηρία, Ιαπωνία , Κορέα και ΗΠΑ Καλλιεργείται ως ξηρική αλλά και ως αρδευόμενη καλλιέργεια Φυτό των τροπικών περιοχών
ΧΡΗΣΕΙΣ Λάδι 36-54%(μο 25-30%) Φυστικοβούτυρο Αραχιδέλαιο ή φυστικέλαιο (εξαιρετικό λάδι για ανθρώπινη κατανάλωση ) Ζαχαροπλαστική Ξηρός καρπός(ψημένος ή νωπός) Πίτα ως ζωοτροφή Χλωρά τροφή ή σανός Υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνη τα βλαστικά μέρη του φυτού
ΒΚ 110-150 ημέρες Ετήσιο φυτό Προσαρμοστικότητα Φύτρωμα 14-18 oC Άριστες 25-30 oC Ευαισθησία σε χαμηλές θερμοκρασίες & παγετούς Φωτοπεριοδισμός Ουδετερόφιλο Υγρασία Ανθεκτική στη ξηρασία Κρίσιμη περίοδος στο στάδιο γυνοφορίων & λοβών
Έδαφος Αμμώδη έως Αμμοπηλώδη Καλή αποστράγγιση Ανοιχτόχρωμα εδάφη Πλούσια σε Ca & μέτρια οργανική ουσία Μικρή αντοχή σε αλατότητα pH 5,5-7,0 (6-6,5 άριστες)
ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΕΔΑΦΟΥΣ Παραδοσιακή κατεργασία Ένα βαθύ όργωμα το φθινόπωρο Διατήρηση χαλαρότητας εδάφους 10-15cm
ΣΠΟΡΑ από 15/4 έως 10/5 Θ. εδάφους 15 oC Γραμμές 40 cm -1m Μη αρδευόμενη καλ. 10.000-12.000 φ/στρ. & έως 15.000φυτά η αρδευόμενη Βάθος 4-10 cm
α) Σπορά ολόκληρου του λοβού με το χέρι. β) Σπορά με το χέρι αποφλοιωμένων σπόρων. γ) Σπορά με σπαρτική μηχανή.
ΖΙΖΑΝΙΟΚΤΟΝΙΑ Εφαρμογή χημικής ζιζανιοκτονίας προσπαρτικά, προφυτρωτικά και μεταφυτρωτικά Ελάχιστη Μηχανική κατεργασία
Βασική λίπανση (4-5μονάδες Ν) P (8-10 μονάδες Ρ2Ο5) K (6-8 μονάδες Κ20) Ca (1-2 μονάδες CaO) Άρδευση Απαιτούνται συνολικά 800-1200 mm Απαραίτητη :1) πριν τη σπορά ( βάθος 90cm) 2) κατά το γέμισμα των λοβών
ΣΥΓΚΟΜΙΔΗ Χέρια (για μικρή έκταση) Με ειδικό εξάρτημα (για μικρή έκταση) Ειδικές αλωνιστικές μηχανές 30/8 – 1/10 Ξήρανση σπόρων και λοβών στους 35-38 oC Υγρασία σπόρων 8-10%
Υγρασία αποθήκευσης έως 70% Αποθήκευση Υγρασία αποθήκευσης έως 70% Αφλατοξίνες (Aspergillus flavus) σαπροφυτικός μύκητας Λόγω βροχοπτώσεων ή καθυστερημένης συγκομιδής Ακατάλληλη για τη διατροφή ζώων Μπορεί να γίνει: Στον αγρό πριν ή μετά τη συγκομιδή Κατά την αποφλοίωση Κατά την αποθήκευση
ΕΧΘΡΟΙ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ Έντομα Τετράνυχος Ασθένειες (μυκητολογικές) Σκληρωτίνια Κερκόσπορα Λευκή σήψη
Αποδόσεις 100 - 400 Kg/στρ. λοβούς (χωρίς άρδευση) 400 - 1000 kg/στρ. λοβούς (με άρδευση) Με τη στρεμματική απόδοση να κυμαίνεται μεταξύ 400 και 500 κιλών αράπικου φιστικιού και μια μέση τιμή 1,2-1,4 ευρώ το κιλό, το ακαθάριστο εισόδημα που δίνει αυτή η καλλιέργεια είναι 500-700 ευρώ ανά στρέμμα.
ΚΛΩΣΤΙΚΑ ΦΥΤΑ
Είδη ρουχισμού, είδη οικιακής & βιομηχανικής χρήσης Κάλυψη αναγκών ανθρώπου → 46 % φυτικές ίνες → 54 % συνθετικές ίνες Ίνες τεχνητές (nylon, rayon, viscose) Ίνες φυσικές → ζωικές (μαλλί, μετάξι) → φυτικές → βαμβάκι λινάρι καννάβι σιζάλ γιούτα κενάφ
ΚΛΩΣΤΙΚΑ ΦΥΤΑ ΣΤΗΝ Ε.Ε. (2010-2015) ΕΚΤΑΣΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΙΝΕΣ Χ 106 στρ. Χ 103 τον. ΒΑΜΒΑΚΙ 4,0 – 4,50 430 – 560 71% ΛΙΝΑΡΙ 1,0 – 1,5 119 - 169 26% ΚΑΝΝΑΒΗ 0,055 – 0,120 7,8 – 17,6 2,7% ΣΥΝΟΛΟ 5,7 – 6,6 580 - 650
ΛΙΝΑΡΙ Linum usitatissimum Linaceae ΠΑΡΑΓΩΓΕΣ ΧΩΡΕΣ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΓΙΑ ΙΝΕΣ ΕΚΤΑΣΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΙΝΩΝ Χ 106 στρ. Χ 103 τον. ΚΙΝΑ 1,4 470 Ε.Ε. 1,5 170 ΡΩΣΙΑ 0,85 60 ΛΕΥΚΟΡΩΣΙΑ 0,68 56 ΟΥΚΡΑΝΙΑ 0,25 12
ΠΑΡΑΓΩΓΕΣ ΧΩΡΕΣ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΓΙΑ ΣΠΟΡΟΥΣ ΚΑΝΑΔΑΣ ΙΝΔΙΑ ΚΙΝΑ Η.Π.Α. ΑΙΘΙΟΠΙΑ ΡΩΣΙΑ ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ στην Ε.Ε. 500.000 κιλά σπόρου από Καναδά
Linum usitatissimum οικογ. Linaceae Linum angustifolium Huds. Σε αρχαιολογικές ανασκαφές Linum bienne Mill. Συνεισφορά στο γενετικό υλικό Ο τύπος για λάδι: Ν.Δ. Ασία Ο τύπος για ίνα: Μεσόγειος Ως πηγή για την ίνα των λινών, το λινάρι καλλιεργούνταν τουλάχιστον από το 5000 π.Χ. Χρησιμοποιούνταν από τους Αιγύπτιους για να φτιάξουν υφάσματα αλλά και στη Βίβλο περιέχονται πολλές αναφορές στο φυτό. Οι ιατρικές ιδιότητες των σπόρων ήταν γνωστές στους αρχαίους Έλληνες και τον Ιπποκράτη. Σήμερα, εκτός από τις ίνες, καλλιεργείται και για το λάδι του. Το είδος Linum usitatissimum L. ανήκει στην οικογένεια Linaceae. Το βοτανικό του όνομα δόθηκε από τον Ληναίο. Ο τύπος του λιναριού που καλλιεργείται για λάδι εντοπίζεται στη νοτιοδυτική Ασία, ενώ οι τύποι για την παραγωγή ινών αναπτύχθηκαν πρωτίστως στη Μεσόγειο. Usitatissimum= πολυχρηστικό
ΛΙΝΑΡΙ Linum usitatissimum Linaceae ΧΡΗΣΕΙΣ ΛΙΝΑΡΙΟΥ Ίνες → Νήματα (υφάσματα, ρούχα, πετσέτες, μαντήλια) → Σπάγκοι, σχοινιά, σάκοι, χαλιά Βιομάζα → χαρτοπολτός, υλικά συσκευασίας χαρτί περιτυλίγματος για τσιγάρα χαρτί για παπύρους, χαρτονομίσματα Λάδι (32-44%) → ανθρώπινη διατροφή → διατροφή ζώων → βιομηχανία (χρώματα, βερνίκια, τυπογραφική μελάνη ) → προϊόντα υγιεινής (σαπούνια) → φαρμακευτική βιομηχανία → βιομηχανία αρωμάτων Πίτα → διατροφή των ζώων
ΧΡΗΣΕΙΣ ΛΙΝΑΡΙΟΥ Λινάρι Εδώδιμο Λάδι Ανθρώπινη Κατανάλωση Αρτοποιεία Λάδι για μαγειρική Μαργαρίνη Ανθρώπινη Κατανάλωση Καρκίνος Καρδιακές Παθήσεις Υπεργλυκαιμία Εγκεφαλικό Θρόμβωση Παραγωγή Ίνας Κουβέρτες Χαλιά Χαρτομάντιλα Πετσέτες Σεντόνια Στρώμα Τροφή για τα Ζώα Γάτα Σκύλος Άλογο Πουλερικά Βιομηχανικά Προϊόντα Λινέλαιο Αδιαβροχα υφάσματα Χρώματα Μελάνι εκτυπωτών Λούστρο Το λινάρι καλλιεργείται είτε για παραγωγή ίνας είτε για παραγωγή σπόρου. Πρόσφατα, μελετήθηκε η διπλή χρήση τόσο των σπόρων όσο και του στελέχους. Γεγονός είναι ότι η απόδοση της ίνας είναι πολύ μεγαλύτερη από αυτή του σπόρου. Παρόλα αυτά, εάν μαζί με τα στελέχη του λιναριού μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν και οι σπόροι, η χρησιμότητα και η αξία μεταποίησης της καλλιέργειας θα αυξανόταν, καθώς και το εισόδημα των αγροτών. Λινάρι για εδώδιμο λάδι:Χρησιμοποιείται στην αρτοποιεία, ως λάδι για μαγειρική και ως μαργαρίνη. Λινάρι για ανθρώπινη κατανάλωση: Ο συμβατικός σπόρος λιναριού περιέχει ένα μίγμα λιπαρών οξέων και είναι πλούσιος σε δύο σημαντικά λιπαρά οξέα, α-λινολενικό οξύ και λινελαϊκό οξύ. Ανεπάρκεια των ω-3 λιπαρών οξέων αυξάνει τις πιθανότητες για διαβήτη, καρκίνο, αρθρίτιδα, φλεγμονώδεις ασθένειες, κατάθλιψη, καρδιακές παθήσεις, υπέρταση, προβλημάτα μνήμης, αύξησης βάρους και μερικών αλλεργιών. Τα ω-3 λιπαρά οξέα έχουν δείξει μετά από κλινικές μελέτες ότι μειώνουν την εμφάνιση της στεφανιαίας νόσου. Λινάρι για Παραγωγή Ίνας: η ίνα λιναριού είχε καταλάβει μια σημαντική θέση στη βιομηχανία κλωστοϋφαντουργίας. Η ίνα του λιναριού είναι μαλακή, λαμπερή και εύκαμπτη. Η ίνα λιναριού είναι επίσης μια πρώτη ύλη στη βιομηχανία χαρτιού, για τη χρήση των τυπωμένων τραπεζογραμματίων και το χαρτί περιτυλίγματος των τσιγάρων. Λινάρι ως τροφή για τα ζώα: Η πίτα είναι το υπόλειμμα μετά από την εξαγωγή του λαδιού από τους σπόρους. Αυτό το πολύτιμο προϊόν ζωοτροφής μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να συμπληρώσει τις διατροφές και των μηρυκαστικών και των μη-μηρυκαστικών. Λινάρι για Βιομηχανικές Χρήσεις: εκτενή χρήση του στην κατασκευή βερνικιών, λαδόπανων, μελανιού για εκτυπωτή, απομίμηση δέρματος και επίσης ως διαχωριστικό για συγκεκριμένες επιφάνειες στις εθνικές οδούς. Το λάδι του λιναριού χρησιμοποιείται ως "λούστρο" για τα ξύλινα έπιπλα
ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΓΙΑ ΙΝΕΣ ΒΚ 90-125 ημέρες Προσαρμοστικότητα Φύτρωμα 2-5 oC ΒΚ 90-125 ημέρες Προσαρμοστικότητα Φύτρωμα 2-5 oC Μειωμένη ηλιοφάνεια Υγρασία Άριστες Θ 16-17 oC Υψηλές θ & ξηρασία στη συγκομιδή
ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΓΙΑ ΣΠΟΡΟ ΒΚ 120-150 ημέρες Προσαρμοστικότητα ΒΚ 120-150 ημέρες Προσαρμοστικότητα Δροσερό & υγρό κλίμα Φύτρωμα 2-5 oC Μεγαλύτερη ηλιοφάνεια Υψηλότερες θερμοκρασίες (32 oC) Υγρασία πριν την άνθιση
Υγρασία Κρίσιμη περίοδος ανθ. Καταβολές - άνθιση Έδαφος Καλή αποστράγγιση Βαριά εδάφη ίνες μέσης σύστασης σπόρο pH 6,0-6,5
Αμειψισπορά Εξαντλητικό φυτό Σιτάρι – λινάρι Σκαλιστικό φυτό – λινάρι Σκαλιστικό ψυχανθές- λινάρι
ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΕΔΑΦΟΥΣ Σποροκλίνη ψιλοχωματισμένη Ευαισθησία σε ζιζάνια Πριν τη σπορά Όργωμα (1-2) Σβάρνισμα (1-2)
ΣΠΟΡΑ Πρώιμη φθινοπωρινή 15/10 Ανοιξιάτικη (από 20/3) Γραμμές 10-18 cm ίνες « 20-40 cm σπόρο Βάθος 1,5-2,5 cm Σπαρτική σιταριού Ποσότητα 4,5-5 Kg/στρ. ίνες « 3 Kg/στρ. σπόρο
ΖΙΖΑΝΙΟΚΤΟΝΙΑ Ευαισθησία Μείωση αποδόσεων 40-70 % Προετοιμασία εδάφους Αμειψισπορά Μεταφυτρωτική ζιζανιοκτονία
ΛΙΠΑΝΣΗ Βασική λίπανση 2-4 Ν, 4-7 P, 5-10 K μον/στρ. Zn, Ca
ΑΡΔΕΥΣΗ Ανοιξιάτικο 1-2 αρδεύσεις Άνθιση Φθινοπωρινό - ξηρικό
ΣΥΓΚΟΜΙΔΗ Ίνες → ½ κάψες ώριμες Στελέχη κίτρινα Πτώση κατώτερων φύλλων Σπόρος στο γάλα Χορτοκοπτικές & αυτοδετικές Σπόρο → κάψες ώριμες & ξηρές Θεριζοαλωνιστικές σιτηρών Υγρασία 12-13% Υγρασία αποθήκευσης 8-9% Απόδοση → 500 Kg στελέχη (50 Kg ίνες) 50 Kg σπόρος
ΕΧΘΡΟΙ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ Ασθένειες Αδρομυκώσεις Σκωριάσεις ανθράκωση Οροβάγχη Κουσκούτα Σκώληκες εδάφους
KΑΝΝΑΒΙΣ Cannabis sativa Cannabaceae
ΠΑΡΑΓΩΓΕΣ ΧΩΡΕΣ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΓΙΑ ΙΝΕΣ ΕΚΤΑΣΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΙΝΩΝ Χ 103 στρ. Χ 103 τον. ΚΟΡΕΑ 185 12,8 Ε.Ε. 125 17,6 ΚΙΝΑ 100 26 ΧΙΛΗ 45 4,2 ΡΩΣΙΑ 40 1,8 ΟΥΚΡΑΝΙΑ 20 1,0 ΡΟΥΜΑΝΙΑ 12 1,8
ΧΡΗΣΕΙΣ ΚΑΝΝΑΒΗΣ Ίνες → Νήματα (υφάσματα, ρούχα, τσάντες, denim, κάλτσες, παπούτσια, πανιά πλοίων) → Σπάγκοι, σχοινιά, σάκοι, χαλιά, καμβάδες → Υλικά οικοδομών (μοριοσανίδες, υποκατάστατο fiberglass, μονωτικά υλικά, στόκος πισσόχαρτο Στέλεχος → χαρτοπολτός, χαρτί τυπογραφικό, fax, αλληλογραφίας, υλικά συσκευασίας → βιοκαύσιμα
Λάδι (20-35%) → ανθρώπινη διατροφή → βιομηχανία (χρώματα, βερνίκια, διαλυτικά, τυπογραφική μελάνη) → προϊόντα υγιεινής (σαπούνια κλπ) → φαρμακευτική βιομηχανία → βιομηχανία αρωμάτων → βιοκαύσιμα Πίτα → διατροφή των ζώων Σπόροι → τροφή ωδικών πτηνών Φύλλα → στρωμνή ζώων, επιστρώματα (mulch), υποστρώματα ανάπτυξης μανιταριών Αγρονομικά χαρακτηριστικά → ανθεκτικότητα στις ασθένειες → βελτίωση δομής εδάφους, αμειψισπορές → απαλλαγή του αγρού από τα ζιζάνια
ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΓΙΑ ΙΝΕΣ ΒΚ 60-90 ημέρες Προσαρμοστικότητα Φύτρωμα (1-2 oC) Ανάπτυξη (8-10 oC) Μειωμένη αντοχή σε παγετό Υγρασία (300-400 mm) Άριστες Θ 25-28 oC Μικρής ημέρας
ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΓΙΑ ΣΠΟΡΟ ΒΚ 110-150 ημέρες Προσαρμοστικότητα ΒΚ 110-150 ημέρες Προσαρμοστικότητα Μειωμένη αντοχή σε παγετό Υγρασία (300-400 m3) Ήπιο, εύκρατο δροσερό και υγρό κλίμα
Υγρασία Κρίσιμη περίοδος άνθιση - ωρίμανση Έδαφος Βαθιά, γόνιμα Καλή αποστράγγιση Μέσης σύστασης Ευαισθησία σε άλατα pH 7,0-7,5
Αμειψισπορά Μετά από ψυχανθή (μηδική) 4 ετής αμειψισπορά Ζιζάνια – αποπνικτικό φυτό
ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΕΔΑΦΟΥΣ Σποροκλίνη ψιλοχωματισμένη Όργωμα φθινοπωρινό Ελαφρά κατεργασία άνοιξη Σβάρνισμα
ΣΠΟΡΑ Πρώιμη ανοιξιάτικη 15/3-30/4 Πρώιμη σπορά> όψιμης Γραμμές 15-18 cm ίνες » 50-60 cm σπόρο Πυκνότητα 200-250 φ/m2 ίνες » 100-150 » σπόρο Βάθος 2-4 cm Σπαρτική σιτηρών Ποσότητα 4-5 Kg/στρ. ίνες « 1-2 Kg/στρ. σπόρο
ΖΙΖΑΝΙΟΚΤΟΝΙΑ Επιτυχής ανταγωνισμός → ταχεία ανάπτυξη → πυκνή σπορά Μηχανική αντιμετώπιση μέχρι τα φυτά να έχουν 20-30 cm ύψος
ΛΙΠΑΝΣΗ Απαιτητικό φυτό Βασική λίπανση Σπόρο 5 Ν, 4 P, 3 K μ/στρ. Ίνες 9-14 Ν, 2-5 P, 3-5 K » Υπερβολική Ν λίπανση →πλάγιασμα P ποσότητα ινών & αντοχή στο πλάγιασμα K ποιότητα ινών Κοπριά 2-3 τόνοι/στρ.
ΑΡΔΕΥΣΗ Απαιτητικό σε νερό 300 – 400 m3/στρ. 2-4 αρδεύσεις/ καλ. περίοδο Άνθιση – ωρίμανση 50% του νερού
ΣΥΓΚΟΜΙΔΗ Ίνες → πλήρη άνθιση, πριν το σχηματισμό του σπόρου Στελέχη κίτρινα Πτώση κατώτερων φύλλων Χορτοκοπτικές & αυτοδετικές Σπόρο → φύλλα & στέλεχος κίτρινα, σπόρος σκληρός Θεριζοαλωνιστικές σιτηρών Υγρασία 12-13% (τίναγμα) Υγρασία αποθήκευσης 8-9%
Απόδοση Ξηρά στελέχη 1000 Kg/στρ Ίνες 80 – 100 Kg/στρ
ΠΟΙΚΙΛΙΕΣ Δίοικες (♂ & ♀ σε διαφορετικά φυτά) Μόνοικες (♂ & ♀ στο ίδιο φυτό) Ποικιλίες Ε.Ε. → THC < 0,2 %
ΕΧΘΡΟΙ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ Ασθένειες Περονόσπορος Βοτρύτις Σκληρωτίνια Φουζάριο Οροβάγχη Κουσκούτα