ΟΜΗΡΟΥ «ΟΔΥΣΣΕΙΑ» ΕΙΣΑΓΩΓΗ Α’ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΕΠΟΣ Έπος (<έπω=λέγω) Λόγος,διήγηση αφηγηματικό ποίημα με Λόγος,διήγηση αφηγηματικό ποίημα με περιεχόμενο μυθολογικό, διδακτικό,ηρωικό

2 είδη έπους Α) διδακτικό (Ησίοδος) Β) ηρωικό (Ιλιάδα, Οδύσσεια): κατορθώματα ηρώων και θεών

Γνωρίσματα ηρωικού έπους Μυθοποιημένα γεγονότα μακρινού παρελθόντος σαν αληθινά Αντικειμενικός χαρακτήρας (εκφράζει την κοινωνία στην οποία δημιουργείται)

Ο ΕΠΙΚΟΣ ΚΥΚΛΟΣ

ΧΡΟΝΟΣ-ΧΩΡΟΣ-ΚΟΣΜΟΣ ΕΠΩΝ ΙΛΙΑΔΑ Θυμός Αχιλλέα -51 μέρες Πόλεμος Ιλίου (Τροίας)- 10 χρόνια Εποχή →μυκηναϊκή 12ος αιώνας π.Χ. ΟΔΥΣΣΕΙΑ Αγώνας Οδυσσέα για νόστο στην Ιθάκη (10 χρόνια) Οι περιπέτειές του σε 41 μέρες Εποχή → μυκηναϊκή 12ος αιώνας π.Χ.

Δυτική Μικρά Ασία -αποικίες ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΕΠΩΝ ΧΡΟΝΟΣ Γεωμετρική εποχή (8ος αιώνας π.Χ.) ΤΟΠΟΣ Δυτική Μικρά Ασία -αποικίες

•Πολιτισμικές διαστρωματώσεις •αναχρονισμοί Στα έπη υπάρχουν: •Πολιτισμικές διαστρωματώσεις •αναχρονισμοί

Έπη: στοιχεία 2 κόσμων Μυκηναϊκή εποχή Ηρωικός κόσμος Πόλεμοι Μυθοποιημένα γεγονότα Γεωμετρική εποχή Ανάπτυξη εμπορίου Ειρηνικά έργα: ναυτιλία, ίδρυση πόλεων Πολιτικές συγκρούσεις: βασιλεία→ αριστοκρατία

ΑΟΙΔΟΙ ΚΑΙ ΡΑΨΩΔΟΙ ΑΟΙΔΟΙ (<άδω:τραγουδώ) ΡΑΨΩΔΟΙ (<ράπτω+ωδή) Παλιοί προομηρικοί επικοί ποιητές Τραγουδούσαν με συνοδεία κιθάρας/φόρμιγγας Αυτοσχεδίαζαν Εμπνέονταν από τη Μούσα Τραγουδούσαν σε ανάκτορα Περιζήτητοι ΡΑΨΩΔΟΙ (<ράπτω+ωδή) Διαδέχτηκαν τους αοιδούς Απήγγελαν όρθιοι κρατώντας ραβδί, σύμβολο εξουσίας από τους θεούς Δεν αυτοσχεδίαζαν Ανήκαν σε επαγγελματικά σωματεία/ταξίδευαν και παρουσίαζαν έπη σε γιορτές Παίρναν μέρος σε ραψωδικούς αγώνες Ο Όμηρος: απ’ τους πρώτους ραψωδούς/τυφλός;;

Πώς απομνημόνευαν οι αοιδοί; 1)Διέθεταν ταλέντο 2)Εκπαιδεύονταν από παλαιότερους 3)Τυπικές σκηνές επαναλαμβάνονταν 4)Εξάμετρος στίχος

ΑΟΙΔΟΣ ΡΑΨΩΔΟΣ

Η Μούσα εμπνέει τον ποιητή

ΟΙ ΠΗΓΕΣ ΤΗΣ ΟΔΥΣΣΕΙΑΣ Μακραίωνη επική παράδοση Λαϊκή μυθιστορία γυρισμού ξενιτεμένου & της κόρης που δοκιμάζει σε αγώνα υποψήφιους μνηστήρες Μυθοποιημένες περιπέτειες ναυτικών/στοιχεία παραμυθιών Στοιχεία από οικονομική, πολιτική, πολιτισμική κατάσταση γεωμετρικής εποχής (εποχής ποιητή)

Η ΑΞΙΑ ΤΩΝ ΟΜΗΡΙΚΩΝ ΕΠΩΝ Σώθηκαν ολόκληρα Ψυχαγωγούσαν & δίδασκαν τους αρχαίους Έλληνες (αποτελούσαν μάθημα στα σχολεία) Άσκησαν επίδραση σε αρχαία ελληνική και λατινική λογοτεχνία και τέχνη (αγγειογραφία-ζωγραφική-γλυπτική) Εμπνέουν ακόμη λογοτέχνες-καλλιτέχνες- σκηνοθέτες- καρτουνίστες.

ΕΠΙΣΗΜΗ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΕΠΩΝ –ΔΙΑΙΡΕΣΗ ΤΟΥΣ Επίσημη καταγραφή Πότε; 6ος αι.πΧ. Πού; Αθήνα (Πεισίστρατος) Με τι ευκαιρία; Γιορτή Παναθηναίων Διαίρεση Σε 24 ραψωδίες κάθε έπος- με ένα τίτλο η καθεμιά Ιλιάδα: με κεφαλαία γράμματα (Α-Ω) Οδύσσεια: με μικρά γράμματα (α-ω)

ΘΕΜΑΤΑ –ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΟΔΥΣΣΕΙΑΣ Κεντρικό θέμα: ο αγώνας του Οδυσσέα: Γυρίσει στην Ιθάκη Να ξαναπάρει τη θέση του στο παλάτι του και στο λαό του Συπληρωματικό θέμα:η αναζήτησή του από τη γυναίκα του, Πηνελόπη, και το γιο του, Τηλέμαχο

Οδύσσεια =μεταπολεμικό έπος Γιατί; 1)Αναδεικνύει προβλήματα μετά τον Τρωικό πόλεμο 2)κοινωνικές &πολιτικές ανακατατάξεις (βασιλείς→ευγενείς) Άρα:όχι πολεμικός ηρωισμός αλλά αγώνας καρτερικός

Πηνελόπη Τηλέμαχος&Οδυσσέας Πηνελόπη Τηλέμαχος&Οδυσσέας