ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗΣ

ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΦΥΛΟΥ ΣΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ Το φύλο στον άνθρωπο καθορίζεται από το χρωμόσωμα Υ. Η παρουσία του χρωμοσώματος Υ έχει ως αποτέλεσμα, κατά την 7η εβδομάδα της κύησης, οι αρχέγονες γονάδες (μέχρι τότε είναι αδιαφοροποίητες) να μετατρέπονται σε όρχεις (γεννητικοί αδένες των αρσενικών). Οι όρχεις αρχίζουν αμέσως να εκκρίνουν τεστοστερόνη (ανδρογόνα ορμόνη) που κυκλοφορεί στο έμβρυο και επάγει την ανάπτυξη του αρσενικού φαινοτύπου. Η απουσία του χρωμοσώματος Υ στα θηλυκά άτομα έχει σαν αποτέλεσμα οι αρχέγονες γονάδες να διαφοροποιούνται σε ωοθήκες (γεννητικοί αδένες των θηλυκών ), οι οποίες αρχίζουν να παράγουν στεροειδείς ορμόνες (οιστρογόνα και προγεστερόνη). Οι στεροειδείς ορμόνες είναι υπεύθυνες για την ανάπτυξη του γεννητικού συστήματος και των δευτερογενών φυλετικών χαρακτηριστικών του θηλυκού ατόμου.

Χαρακτηριστικά του φύλου Πρωτεύοντα χαρακτηριστικά του φύλου είναι τα γεννητικά όργανα, τα οποία διαφέρουν στα αρσενικά από τα θηλυκά άτομα. Δευτερεύοντα φυλετικά χαρακτηριστικά όπως π.χ. το στήθος και η μεγάλη λεκάνη στις γυναίκες και η έντονη τριχοφυΐα στα αρσενικά, αναπτύσσονται από την ηλικία της εφηβείας και έπειτα, λόγω των ορμονών που εκκρίνονται από τους γενετήσιους αδένες. Από τους όρχεις εκκρίνεται το ανδρογόνο τεστοστερόνη , ενώ από τις ωοθήκες εκκρίνονται στεροειδείς ορμόνες, τα οιστρογόνα και η προγεστερόνη.

Γεννητικό Σύστημα Ανδρός - Γυναικός Διαφορετική δομή Διαφορετικός χρόνος ωρίμανσης Ανατομικές – λειτουργικές διαφορές Αναπαραγωγή του είδους

Οι όρχεις Είναι δύο ωοειδείς σχηματισμοί που είναι έγκλειστοι μέσα στο όσχεο. Το όσχεο είναι ένας δερμάτινος σάκος κάτω από το πέος. Κατά την εμβρυϊκή ζωή οι όρχεις βρίσκονται στην κοιλιακή περιοχή. Τον 7ο με 8ο μήνα της κύησης κατεβαίνουν και εγκαθίστανται στο όσχεο.

Δομή και λειτουργία των όρχεων. Οι όρχεις είναι εξωτερικοί, κυρίως επειδή τα σπερματοζωάρια παράγονται καλύτερα σε θερμοκρασία χαμηλότερη από αυτήν του σώματος. Βρίσκονται μέσα σε δερμάτινο περίβλημα, το όσχεο, και συνδέονται με το υπόλοιπο σώμα μέσω των σπερματικών πόρων. Ο κάθε όρχις ζυγίζει 20-30 g. και έχει όγκο 15-25 ml. Είναι σύνηθες φαινόμενο ο ένας όρχις να κρέμεται πιο χαμηλά από τον άλλο. Παρ’ όλο που είναι έξω από το σώμα, θεωρούνται εσωτερικά όργανα και είναι ιδιαίτερα ευαίσθητοι.

Κρυψορχία Η κρυψορχία ,που όπως λέει και η λέξη σημαίνει κρυφοί όρχεις ,συμβάλει στην ατροφία τους και στην δυσκολία γονιμότητας στην αναπαραγωγική φάση των ανδρών.  Η κρυψορχία είναι μία συγγενής διαμαρτία της διάπλασης κατά την οποία ο ένας ή και οι δυο όρχεις παραμένουν στο εσωτερικό της κοιλότητας της κοιλίας ή στο βουβωνικό πόρο, σε οποιοδήποτε στάδιο της καθόδου τους προς το όσχεο. Αντιμετωπίζεται με ορμονική θεραπεία με την ελπίδα ότι ο όρχις θα κατέβει στην ανατομική του θέση. Διαφορετικά πρέπει να γίνει ορχεοπηξία (χειρουργική επέμβαση κατά την οποία ανευρίσκεται ο όρχις και καθηλώνεται στο αντίστοιχο ημιόσχεο).

Συνέπειες της κρυψορχίας Οι όρχεις ζουν εντός του όσχεου σε μια θερμοκρασία 34οC. Όταν οι όρχεις ευρίσκονται υψηλότερα, εκτίθενται σε υψηλότερες θερμοκρασίες, της τάξης των 37οC. Η διαφορά αυτή της θερμοκρασίας προκαλεί ατροφία των κυττάρων που δημιουργούν το σπέρμα σε μεγαλύτερη ηλικία, με αποτέλεσμα αυτό να είναι αλλοιωμένο. Η υπερθέρμανση επίσης αυτή των όρχεων μεγαλώνει το ποσοστό ανάπτυξης κακοηθών όγκων στους όρχεις.

θεραπεία Στο 60% περίπου των παιδιών που γεννιούνται με κρυψορχία, ο όρχις κατεβαίνει από μόνος του εντός του όσχεου μέσα στον πρώτο χρόνο της ζωής. Στα παιδιά στα οποία ο όρχις δεν κατεβαίνει χειρουργούνται σήμερα πια αυστηρά προς την ηλικία του ενάμιση έτους. Ειδικές μελέτες που έγιναν με βιοψίες κυττάρων των όρχεων έδειξαν ότι από ηλικίας δύο ετών και μετά αναπτύσσονται πολύ συχνά μόνιμες μικροσκοπικές βλάβες στα κύτταρα τους, με αποτέλεσμα το μεθαυριανό σπέρμα να είναι αλλοιωμένο.

Παραγωγή των σπερματοζωαρίων

Παράγοντες που επηρεάζουν την λειτουργία των όρχεων Η ηλικία –Κατά την εφηβεία τα διάμεσα κύτταρα των όρχεων (κύτταρα Leydig) αυξάνονται σε αριθμό και αρχίζουν να παράγουν τεστοστερόνη. Η ορμόνη αυτή είναι υπεύθυνη για τα δευτερεύοντα φυλετικά χαρακτηριστικά . ΙΙ.Η κακή διατροφή ΙΙΙ.Ο αλκοολισμός. ΙV.H επίδραση κάποιων φαρμάκων . V. Το κάπνισμα. VI. Ναρκωτικά π.χ. αμφεταμίνες ,ηρωΐνη, κοκαΐνη. VII.Αναβολικά π.χ. τα στεροειδή. VIII.Χημικές ουσίες όπως παρασιτοκτόνα , εντομοκτόνα κ.λ.π.

Εκφορητική οδός του σπέρματος Η εκφορητική οδός του σπέρματος περιλαμβάνει : Την επιδιδυμίδα Τον σπερματικό πόρο, σωλήνα μήκους 40cm. Την σπερματική λήκυθο Την σπερματοδόχο κύστη Τον προστάτη(αδένας) Την ουρήθρα. Το άκρο του σπερματικού πόρου ονομάζεται σπερματική λήκυθος. Στη σπερματική λήκυθο εκβάλουν οι σπερματοδόχες κύστεις . Οι σπερματοδόχες κύστεις έχουν σωληνοειδή μορφή και χωρητικότητα 5ml.Το 70% του υγρού του σπέρματος προέρχεται από εκκρίσεις τους.

Γεννητικό Σύστημα Λειτουργίες Σπερματογένεση Γενετήσια πράξη Παραγωγή ορμονών Ρύθμιση γενετήσιων πράξεων Συντονισμός με Ν.Σ.

Προστάτης –Ο ανδρικός αδένας. Είναι αδένας που υπάρχει μόνο στο γεννητικό σύστημα των ανδρών. Αποτελείται από πολλούς σωληνοκυψελοειδείς αδένες, που εκβάλλουν στην ουρήθρα. Το προστατικό υγρό αποτελεί το 30% του σπερματικού υγρού και περιέχει πρωτεολυτικά ένζυμα. Τα πρωτεολυτικά ένζυμα του προστατικού υγρού χρησιμεύουν στην ρευστοποίηση του σπέρματος κατά την εκσπερμάτωση.

Καρκίνος του προστάτη Ο καρκίνος του προστάτη είναι σήμερα ο συχνότερος καρκίνος που διαγιγνώσκεται στους άνδρες, αποτελεί δε την δεύτερη αιτία θανάτου από κακοήθεια μετά τον καρκίνο του πνεύμονος. Αφορά κυρίως άνδρες 50-80 ετών, συχνά δε παραμένει κλινικά ασυμπτωματικός μέχρις ότου φθάσει σε προχωρημένα στάδια. Αν όμως διαγνωσθεί σε αρχικά στάδια, οι θεραπευτικές επιλογές είναι πολλές και η επιβίωση του ασθενούς στην 5ετία πλησιάζει το 100%.

Αναπαραγωγικό σύστημα των γυναικών Περιλαμβάνει: Τις δύο ωοθήκες. Τους δύο ωαγωγούς σωλήνες Την μήτρα (τράχηλος της μήτρας, κόλπος και αιδοίο)

Εσωτερικό αναπαραγωγικό σύστημα των γυναικών

Η παραγωγή των ωοκυττάρων ξεκινά στην εμβρυϊκή ζωή. Σε κάθε εμβρυϊκή ωοθήκη αναπτύσσεται ένα φλοιώδη σχηματισμό που περιέχει ανώριμα ωοθυλάκια. Ένα ωοθυλάκιο αποτελείται από ένα ωοκύτταρο (ωάριο) και κοκκιώδη κύτταρα που προέρχονται από τον επιθηλιακό ιστό της γεννητικής περιοχής. Εμβρυϊκή ζωή –αναπτύσσονται 4-5εκατομ γεννητικά κύτταρα. Κατά την γέννηση –υπάρχουν 1 εκατομ. γεννητικά κύτταρα (τα υπόλοιπα εκφυλίζονται). Μέχρι την εφηβεία παραμένουν 300.000-400.000 αδιαφοροποίητα ωάρια. Κατά την διάρκεια της αναπαραγωγικής ηλικίας της γυναίκας μπορούν να ωριμάσουν 400 με 500 ωάρια.

Εμμηνορυσιακός κύκλος Βασικό χαρακτηριστικό του θηλυκού αναπαραγωγικού συστήματος είναι ότι λειτουργεί με ρυθμό κυκλικής εναλλαγής. Ένα ώριμο ωάριο που μπορεί να γονιμοποιηθεί παράγεται μία φορά κάθε 28 ημέρες από τις ωοθήκες. Αντίθετα οι όρχεις παράγουν συνεχώς σπερματοζωάρια και ανδρογόνα. Εμμηνορυσιακός κύκλος - περιλαμβάνει μία κυκλική εναλλαγή των φάσεων της λειτουργίας του αναπαραγωγικού συστήματος στις γυναίκες. Ξεκινάει στην ηλικία της εφηβείας (11-13 έτος ) και ολοκληρώνεται με την εμμηνόπαυση (45-50 έτος)

Ο κύκλος διαφέρει από γυναίκα σε γυναίκα και κυμαίνεται από 20 έως 40 μέρες. Ο κύκλος της εναλλαγής των φάσεων της λειτουργίας του αναπαραγωγικού συστήματος της γυναίκας αποτελεί τον εμμηνορρυσιακό ή έμμηνο κύκλο. Ο κύκλος αυτός έχει μια πλήρη κυκλική λειτουργία η οποία συντονίζεται από ορμόνες. Ο έμμηνος κύκλος της γυναίκας διαρκεί συνήθως 28 μέρες.

Ο ωοθηκικός κύκλος Παράλληλα ο έμμηνος κύκλος είναι ένας ωοθηκικός κύκλος. Αυτός αρχίζει με τη φάση του ωοθυλακίου, βρίσκεται κάτω από τον έλεγχο της υπόφυσης και περιλαμβάνει την ωρίμανση ενός ωαρίου ενώ ρυθμίζεται από οιστρογόνα. Έτσι τελείται στις ωοθήκες η ωογένεση. Συνήθως μόνο ένα ωοθυλάκιο ωριμάζει σε κάθε κύκλο ενώ τα άλλα εκφυλίζονται και γίνονται ατρητικά. Το ώριμο ωάριο ονομάζεται γραφιανό ωοθυλάκιο.

Ένα ωάριο μεγαλώνει από 0.05 ως 12 mm σε διάμετρο. Η φάση του ωοθυλακίου τελειώνει με την ωορρηξία, όταν δηλαδή το ωοθυλάκιο και το προσκείμενο τοίχωμα της ωοθήκης διαρραγούν αποδίδοντας το ωάριο. Ο ιστός του ωοθυλακίου που παραμένει στην ωοθήκη μετά την ωορρηξία μετασχηματίζεται στο ωχρό σωμάτιο το οποίο εκκρίνει την προγεστερόνη. Αυτή η φάση ονομάζεται ωχρινική φάση του ωοθηκικού κύκλου. Ένα ωάριο μεγαλώνει από 0.05 ως 12 mm σε διάμετρο.

ΩΟΓΕΝΕΣΗ Κατά τη γέννηση, στις ανθρώπινες ωοθήκες υπάρχουν πάνω από 1.000.000 πρωτογενή ωοθυλάκια τα οποία παραμένουν λανθάνοντα μέχρι την εφηβεία. Σε μια γυναίκα μόνο 400 περίπου πρωτογενή ωοθυλάκια ωριμάζουν φυσιολογικά κατά την αναπαραγωγική της περίοδο. Μετά τα ωοθυλάκια παύουν να αναπτύσσονται (εμμηνόπαυση).

Ωογένεση

Στάδια ωοθηκικού κύκλου

Ορμονικός έλεγχος του ωοθηκικού κύκλου

Ορμονικές μεταβολές κατά τον ωοθηκικό (οιστρικό) κύκλο Ορμονικές μεταβολές κατά τον ωοθηκικό (οιστρικό) κύκλο

Η ΟΡΜΟΝΙΚΗ ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΚΥΚΛΟΥ Ο ενδομήτριος και ο ωοθηκικός κύκλος συγχρονίζονται από ορμόνες του υποθαλάμου και της υπόφυσης ώστε η ωρίμανση του ωαρίου και η ωορρηξία να συμβαδίζουν με την προετοιμασία του ενδομητρίου για την πιθανή εγκατάσταση ενός εμβρύου στα τοιχώματα της μήτρας.

Οι ορμόνες αυτές είναι: η εκλυτική γοναδοτροπίνη (GnRH), η εκλυτική γοναδοτρόπος ορμόνη του ωοθυλακίου (ωοθηλακιοτρόπος) (FSH) η ωχρινοτρόπος ή ωχρινοποιητική ορμόνη (LH) Τα οιστρογόνα (οιστραδιόλη, οιστρόνη και οιστριόλη) Η προγεστερόνη.

Η παραγωγή της ορμόνης GnRH από τον υποθάλαμο διεγείρει τον πρόσθιο λοβό της υπόφυσης που εκκρίνει FSH και LH. Η έκκριση των ορμονών αυτών οδηγεί στην ωρίμανση ενός ωοθυλακίου, το οποίο παράγει οιστρογόνα. Μετά την ωορρηξία, το ωχρό σωμάτιο παράγει οιστρογόνα και προγεστερόνη. Εφόσον δεν υπάρξει εγκυμοσύνη, ο κύκλος αυτός επαναλαμβάνεται, όπως φαίνεται στις παρακάτω εικόνες.

ΠΡΟΣΤΑΓΛΑΝΔΙΝΕΣ Είναι παράγωγα ακόρεστων λιπαρών οξέων τα οποία δρουν στους ιστού ς στους οποίους συντίθενται και μεταβολίζονται γρήγορα προς αδρανή προϊόντα στη θέση δράσης τους. Θεραπευτικές χρήσεις: Έκτρωση: Μερικές από τις φυσικές προσταγλανδίνες, όπως η δινοπρόστη (dinoprost), η δινοπροστόνη (dinoprostone) και η καρβοπρόστη (carboprost) ενεργούν ως εκτρωτικοί παράγοντες. Πεπτικά έλκη: Η μισοπροστόλη είναι συνθετικό ανάλογο της προσταγλανδίνης Ε1 που χρησιμοποιείται για να αναστείλει την έκκριση υδροχλωρικού οξέος στο στόμαχο. Αναστέλλει την έκκριση γαστρικού οξέος και πεψίνης και ενισχύει την αντίσταση του βλεννογόνου στη βλάβη. Διαταραχή στύσης: Η αλπροσταδίλη (alprostadil) ενιέμενη στο σηραγγώδες σώμα του πέους παρέχει αποτελεσματική θεραπεία ορισμένων μορφών ανδρικής ανικανότητας.

Σύνθεση προσταγλανδινών Αραχιδονικό οξύ κυκλοοξυγενάση ΑΙΜΟΠΕΤΑΛΊΩΝ Προσταγλανδίνη G2 υπεροξειδάση Προσταγλανδίνη H2 προστακυκλίνη Θρομβοξάνη A2 PG F1a Θρομβοξάνη B2 Ασπιρινη

Oπίσθιος λοβός της υπόφυσης Παρακοιλιακός πυρήνας Υποθάλαμος Οι ορμόνες αποθηκεύονται στους τελικούς άξονες και απελευθερώνονται μετά από ερέθισμα Υπεροπτικός πυρήνας Υποθαλαμο-υποφυσιακοί άξονες ADH αντιδιουρητική Ωκυτοκίνη Anterior pituitary Πρόσθιος λοβός

Ωκυτοκίνη Εξωτερικά ερεθίσματα, πχ θηλασμός Διεγείρεται από το θηλασμό ή άμελξη και από την πίεση που ασκεί το έμβρυο στη μήτρα Διεγείρει τις συσπάσεις της μήτρας κατά τον τοκετό και την έκκριση του γάλακτος από τους μαστούς μετά τον τοκετό Οπίσθιος λοβός ωκυτοκίνη

Η ωοθυλακιοτρόπος (FSH) και η ωχρινοποιητική (LH) ρυθμίζουν τη λειτουργία της ωοθήκης Τα κύτταρα της ωοθήκης υπό την επίδραση των γοναδοτροφινών εκκρίνουν κυρίως οιστρογόνα και προγεστερόνη. Τα οιστρογόνα προάγουν την ανάπτυξη των γεννητικών οργάνων, ρυθμίζουν την κυκλική δραστηριότητα της ωοθήκης, προάγουν την ανάπτυξη του μαστού και των δευτερευόντων χαρακτηριστικών του φύλου. Η προγεστερόνη παράγεται από τα κύτταρα του ωχρού σωματίου (υπολείμματα ωοθυλακίου μετά τη ρήξη του). Προετοιμάζει το ενδομήτριο για την εγκατάσταση του γονιμοποιημένου ωαρίου, προάγει την ανάπτυξη του μαστού, σε συνεργασία με τα οιστρογόνα εκδήλωση οίστρου LH FSH Ωοθήκη .

Η ωοθυλακιοτρόπος (FSH) και η ωχρινοποιητική (LH) ρυθμίζουν τη λειτουργία των όρχεων. Στο αρσενικό διεγείρουν τα κύτταρα Leydig (διάμεσα) και τα κύτταρα Sertoli να εκκρίνουν τεστοστερόνη και ανασταλτίνη, αντίστοιχα. ανασταλτίνη τεστοστερόνη Σπερματογένεση, δευτερεύοντα χαρακτηριστικά, συμπεριφορά Όρχεις

ΟΙΣΤΡΟΓΟΝΑ Τα οιστρογόνα εκτός από το ρόλο τους στον συγχρονισμό του γεννητικού κύκλου είναι επίσης υπεύθυνα για τα δευτερεύοντα φυλετικά χαρακτηριστικά των γυναικών. Οι ορμόνες αυτές οδηγούν σε εναπόθεση λίπους στους μαστούς και στους γοφούς, αυξάνουν την παρακράτηση του νερού, επηρεάζουν τον μεταβολισμό του ασβεστίου, διεγείρουν την ανάπτυξη του στήθους και μεσολαβούν στη γυναικεία σεξουαλική συμπεριφορά.

Χαρακτηριστικά περιόδου Σωματική και συναισθηματική εμπειρία Σε πολλές γυναίκες προκαλούνται από τις ορμόνες διάφορα έντονα συμπτώματα πριν από την εμμηνόρροια ή κατά την διάρκειά της. Περιλαμβάνουν πόνους από τις συσπάσεις στη μήτρα ενώ πιο έντονα συμπτώματα προκαλεί ο έντονος πόνος περιόδου (το φαινόμενο ονομάζεται δυσμηνόρροια), πόνους στο στομάχι, ημικρανίες, κατάθλιψη, συναισθηματική ευαισθησία, αίσθημα «φουσκώματος» και αλλαγές στην σεξουαλική επιθυμία. Πολύ συχνή είναι και η δυσφορία στο στήθος λόγω της προεμμηνορυσιακής κατακράτησης νερού όπως και οι ορμονικές μεταβολές. Τα συμπτώματα ποικίλλουν από γυναίκα σε γυναίκα και από κύκλο σε κύκλο. Μερικές γυναίκες μπορεί να βιώσουν συναισθηματικές επιπτώσεις. Ποικίλλουν ανάμεσα στην ευερεθιστότητα που συνδέεται με το προεμμηνορροϊκό σύνδρομο, στην κούραση και σε δάκρυα ή συναισθηματική απομάκρυνση. Παρόμοια φαινόμενα και συναισθηματικές μεταβολές συνδέονται και με την εγκυμοσύνη.

Πολυκυστικές ωοθήκες Με τον όρο πολυκυστικές ωοθήκες περιγράφουμε εκείνες τις ωοθήκες που περιέχουν πολλές μικρές κύστεις, οι οποίες συνήθως δεν ξεπερνούν τα 8 χιλιοστά σε μέγεθος, και που εντοπίζονται τις πιο πολλές φορές ακριβώς κάτω από την επιφάνεια της ωοθήκης. Οι μικρές αυτές κύστεις είναι ωοθυλάκια που περιέχουν ωάρια, λόγω όμως ορμονικών διαταραχών, τα ωοθυλάκια αυτά δεν έχουν αναπτυχθεί πλήρως και παρουσιάζουν στασιμότητα στη πορεία εξέλιξης τους. Οι πολυκυστικές ωοθήκες είναι συχνές στις γυναίκες και απαντώνται περίπου στο 20 – 30% των γυναικών.

Αίτια Το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών είναι αποτέλεσμα τόσο γενετικής προδιάθεσης όσο και επίδρασης περιβαλλοντικών παραγόντων. Πιο συγκεκριμένα, υπάρχουν ενδείξεις ότι υπάρχουν σημαντικές γενετικές διαταραχές στην έκκριση των ανδρογόνων ορμονών, ειδικά όσον αφορά την παραγωγή τεστοστερόνης, όπως και γενετικές διαταραχές στη δράση μιας άλλης ορμόνης, της ινσουλίνης. Πολλές γυναίκες με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών παρουσιάζουν αντίσταση στην ινσουλίνη, μια κατάσταση που χαρακτηρίζεται από αντίσταση των ιστών να απαντήσουν στην ινσουλίνη, γεγονός που οδηγεί σε αυξημένα επίπεδα ινσουλίνης στο αίμα και προδιαθέτει σε διαταραχή στην παραγωγή ανδρογόνων, και ειδικότερα της τεστοστερόνης. Η γενετική προδιάθεση σε συνδυασμό με επίκτητους παράγοντες, όπως το βάρος σώματος και οι διατροφικές συνήθειες, έχουν ως αποτέλεσμα σημαντικές ορμονικές διαταραχές.

Γονιμοποίηση Η συνένωση του σπερματοζωαρίου με το ωάριο και η συγχώνευση των πυρήνων τους Δημιουργία του ζυγωτού (γονιμοποιημένο ωάριο, διπλοειδές κύτταρο) από το οποίο θα προκύψει ο νέος οργανισμός Λαμβάνει χώρα στη λήκυθο του ωαγωγού

Αντίδραση ακροσώματος

Μιτωτικές διαιρέσεις ζυγωτού

Μεταφορά μέσω πλακούντα Διάχυση απλή

Μεταφορά μέσω πλακούντα Αέρια αίματος (Οξυγόνο, διοξείδιο του άνθρακα Το έμβρυο έχει ανάγκη οξυγόνου για τις μεταβολικές διεργασίες Το CΟ2 απομακρύνεται από την εμβρυική και μητρική κυκλοφορία Γλυκόζη (Πρωταρχική πηγή ενέργειας, μετατρέπεται σε φρουκτόζη από τον πλακούντα Αμινοξέα (Μετατρέπονται σε πρωτεΐνες από το έμβρυο)

Οι θρεπτικές ουσίες παρέχονται στο έμβρυο μέσω του ομφάλιου λώρου και του πλακούντα Ο αμνιακός σάκκος προστατεύει το έμβρυο. Ο αμνιακός σάκκος περιέχει το αιμνιακό υγρό που προστατεύει το έμβρυο από εξωτερικές επιδράσεις.