Μάθημα 3ο Κατανάλωση και Αποταμίευση Μακροοικονομία Μάθημα 3ο Κατανάλωση και Αποταμίευση

Προσδιορισμός του ΑΕΠ Σύμφωνα με την κεϋνσιανή θεωρία, το μέγεθος του ακαθάριστου προϊόντος μιας οικονομίας προσδιορίζεται από τη συνολική ζήτηση ή τη συνολική δαπάνη. Αν σε κάποια χρονική περίοδο η συνολική ζήτηση υπερβαίνει τη συνολική προσφορά, οι παραγωγοί αυξάνουν την προσφορά. Και το αντίθετο.

Κατανάλωση και Αποταμίευση Η κατανάλωση των νοικοκυριών εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως είναι το ύψος του εισοδήματος, το μέγεθος της οικογένειας, η κατοχή πλούτου κτλ. Εδώ για ευκολία θα υποθέσουμε ότι το μέγεθος της κατανάλωσης εξαρτάται από το ύψος του εισοδήματος.

Όταν αυξάνεται το εισόδημα, αυξάνεται και η κατανάλωση και αντίστροφα. Την παραπάνω σχέση την ονομάζουμε συνάρτηση κατανάλωσης Όπου C =κατανάλωση, Υ = εισόδημα και α,β = παράμετροι. Σε σχέση με τη συνάρτηση κατανάλωσης ορίζονται δύο έννοιες που είναι χρήσιμες: η μέση ροπή προς κατανάλωση (APC) και η οριακή ροπή προς κατανάλωση (MPC).

Μέση ροπή προς κατανάλωση (APC) Ορίζεται ως C/Y και δείχνει την αναλογία του εισοδήματος που καταναλίσκεται.

Οριακή ροπή για κατανάλωση (MPC) Δείχνει πώς μεταβάλλεται η κατανάλωση όταν μεταβάλλεται το εισόδημα. Η MPC = ΔC / ΔΥ = β

Διαγραμματική απεικόνιση Κατανάλωση C = 100+0.75Y 100 Εισόδημα

Η γραμμή των 45ο C C = Y C = a + bY a 45 Y

Η διαγραμματική απεικόνιση γίνεται με αναφορά στη γραμμή των 45ο Η γραμμή των 45ο δείχνει όλα τα σημεία που αντιπροσωπεύουν ισότητα μεταξύ κατανάλωσης και αποταμίευσης. Η παραπάνω συνάρτηση κατανάλωσης είναι γραμμική. Όταν Υ = 0 τότε C=α (αυτόνομη κατανάλωση) Δεξιά του σημείου τομής: C< Y Αριστερά C > Y Στο σημείο τομής C =Y

Προσδιοριστικοί Παράγοντες της Κατανάλωσης Εισόδημα στο παρελθόν, προσδοκίες για το εισόδημα στο μέλλον Νοικοκυριά που είχαν σχετικά υψηλότερο εισόδημα στο παρελθόν έχουν συνηθίσει σε υψηλότερα καταναλωτικά επίπεδα και καταναλώνουν μεγαλύτερο μέρος από το τρέχον εισόδημά τους. Επίσης, νοικοκυριά που αναμένουν αύξηση στο εισόδημά τους στο μέλλον θα καταναλώσουν ένα μεγαλύτερο μέρος από το τρέχον εισόδημα

Προσδιοριστικοί Παράγοντες της Κατανάλωσης Χαρακτηριστικά των νοικοκυριών Η κατανάλωση εξαρτάται κατά ένα μεγάλο μέρος από τα χαρακτηριστικά του νοικοκυριού και των μελών του. Η οικογενειακή κατάσταση, η ηλικία, η μόρφωση, η ιδιοσυγκρασία, η φυλετική και η εθνική καταγωγή, ο τόπος διαμονής ασκούν σημαντική επίδραση στο επίπεδο κατανάλωσης. Περιουσιακά στοιχεία και βαθμός ρευστότητάς τους Ένας άλλος παράγοντας που επηρεάζει την κατανάλωση ενός νοικοκυριού είναι το μέγεθος του πλούτου του. Αν όλοι οι παράγοντες παραμένουν σταθεροί, όσο μεγαλύτερο πλούτο έχει ένα νοικοκυριό τόσο μεγαλύτερο μέρος του εισοδήματός του θα είναι διαθέσιμο προς κατανάλωση. Τα περιουσιακά στοιχεία μπορεί να έχουν τη μορφή μετρητών, καταθέσεων, ομολογιών, μετοχών, κτιρίων, οικοπέδων κτλ.

Επιτόκιο Η επίδραση του επιτοκίου στην κατανάλωση μπορεί να είναι διαφορετική για διάφορα άτομα. Όταν αυξάνεται το επιτόκιο, μπορεί ορισμένοι να αυξάνουν την αποταμίευση και να μειώνουν την κατανάλωση. Επίσης, όταν μειώνεται το επιτόκιο, ορισμένα άτομα μπορεί να δανειστούν χρήματα για να αυξήσουν την κατανάλωσή τους και αντίστροφα.

Δανεισμός για καταναλωτικούς σκοπούς Η λήψη δανείων για καταναλωτικούς σκοπούς ασκεί σημαντική επίδραση στο ύψος της συνολικής καταναλωτικής δαπάνης σε μια οικονομία. Δανεισμός για αγορά καταναλωτικών αγαθών, αγαθών με δόσεις και χρήσης πιστωτικών καρτών δημιουργούν σημαντικές μεταβολές στο μέγεθος της καταναλωτικής δαπάνης. Διαφήμιση Ο βομβαρδισμός των νοικοκυριών με διαφημίσεις, η ακατάπαυστη παρουσίαση νέων προϊόντων και η προσπάθεια των επιχειρήσεων να αυξήσουν τις πωλήσεις τους έχουν δημιουργήσει τη νοοτροπία της «καταναλωτικής κοινωνίας».

Ψυχολογικοί Παράγοντες Οι ψυχολογικοί παράγοντες μπορούν να ασκήσουν ιδιαίτερα σημαντική επίδραση στην κατανάλωση. Κοινωνικές αξίες, πρότυπα και κανόνες συμπεριφοράς και αισθητικής επηρεάζουν την καταναλωτική συμπεριφορά των ατόμων.

Γενικά, κάθε νοικοκυριό μπορεί να χρησιμοποιήσει το εισόδημά του κατά δύο τρόπους, είτε για κατανάλωση είτε για αποταμίευση υπό κάποια μορφή (π.χ κατάθεση σε τράπεζα). Συνεπώς, εξ ορισμού έχουμε ότι Εισόδημα = Κατανάλωση + Αποταμίευση Y =C + S S = -α + (1-β) Υ

Μέση ροπή προς αποταμίευση (APS) Η Μέση ροπή προς αποταμίευση δείχνει το ποσοστό του εισοδήματος που αποταμιεύεται και ορίζεται ως S/Y.

Οριακή Ροπή για αποταμίευση (MPS) To άθροισμα των μέσων ροπών για κατανάλωση και για αποταμίευση ισούται με τη μονάδα. APC +APS =1 Το άθροισμα των οριακών ροπών για κατανάλωση και για αποταμίευση ισούται με τη μονάδα. MPC +MPS = 1

Η συνάρτηση αποταμίευσης

Η συνάρτηση αποταμίευσης C C=Y C = 100+0.75Y Y S S = -100+0.25Y