ΕΞΕΤΑΣΤΕΑ ΥΛΗ για το ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΟΜΑΔΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΟΜΑΔΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ Κεφ. 1 : σελ. 17-26 Κεφ. 2 : σελ. 31-42 (εκτός: όλα τα ένθετα, οι χημικοί τύποι και οι φωτογραφίες)

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΞΕΡΟΥΜΕ ΤΙΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ 1. Ποια είναι η δομή του DNA στο χώρο, σύμφωνα µε το μοντέλο της διπλής έλικας; σελ. 19-21 2. Ποιες είναι συνοπτικά οι λειτουργίες - ιδιότητες του γενετικού υλικού ; σελ. 21 3. Ποια η βασική μονάδα οργάνωσης της χρωματίνης και ποια η δομή του ; σελ. 22 4. Γιατί τα μιτοχόνδρια και οι χλωροπλάστες χαρακτηρίζονται ως ημιαυτόνομα οργανίδια ; σελ. 25 5. Γιατί ο τρόπος αντιγραφής του DNA ονομάζεται ημισυντηρητικός ; σελ. 31

6. Ποια είδη RNA παράγονται κατά τη µεταγραφή του DNA προκαρυωτικού κυττάρου και ποιος είναι ο ρόλος τους ; σελ. 35 7. Ποια είναι η δράση της RNA πολυμεράσης μετά την πρόσδεσή της στον υποκινητή ενός γονιδίου; σελ. 36-37 8. Πώς δημιουργείται το ώριμο mRNA ; σελ. 37-38 9. Η αλληλουχία των βάσεων του mRNA καθορίζει την αλληλουχία των αμινοξέων στις πρωτεΐνες με βάση έναν κώδικα που ονομάζεται γενετικός κώδικας. Ποια είναι τα βασικά χαρακτηριστικά του γενετικού κώδικα ; σελ. 39 10. Τι ονομάζουμε σύμπλοκο έναρξης της πρωτεϊνοσύνθεσης ; σελ. 40-41

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΑΣΚΗΣΗΣ (ΘΕΜΑ Δ) ΓΙΑ ΤΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ Δίνεται η κωδική αλυσίδα ενός τμήματος DNA προκαρυωτικού κυττάρου, το οποίο κωδικοποιεί ένα ολιγοπεπτίδιο. …… 5 ACATTAATGGCGTTAAACCGATCCGTATAATCGTGA 3 ……   Δ1. Να γράψετε τη συμπληρωματική της αλυσίδα και να σημειώσετε τον προσανατολισμό της. Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας. …… 3 TGTAATTACCGCAATTTGGCTAGGCATATTAGCACT 5 …… Μη κωδική αλυσίδα - μεταγραφόμενος κλώνος

Μη κωδική αλυσίδα - μεταγραφόμενος κλώνος Δ2. Να γράψετε την αλληλουχία του mRNA που προκύπτει από τη μεταγραφή του παραπάνω τμήματος DNA και να ορίσετε τα 5′ και 3′ άκρα του. Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας. Μη κωδική αλυσίδα - μεταγραφόμενος κλώνος …… 3 TGTAATTACCGCAATTTGGCTAGGCATATTAGCACT 5 …… …… 5ACAUUAAUGGCGUUAAACCGATCCGUAUAAUCGTGA3 … mRNA Αιτιολόγηση: Δράση RNA πολυμεράσης και τρόπος που γίνεται η αντιγραφή – σελ. 36-37

… 5 ACAUUAAUGGCGUUAAACCGATCCGUAUAAUCGTGA5 . mRNA Δ3. Πόσα αμινοξέα συγκροτούν την ολιγοπεπτιδική αλυσίδα που θα προκύψει από την μετάφραση του παραπάνω μορίου mRNA; Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας. Βρίσκεις τα κωδικόνια (με αρχή το ΚΩΔΙΚΟΝΙΟ ΕΝΑΡΞΗΣ AUG) Από το κωδικόνιο έναρξης και με βήμα τριάδας, συνεχώς και μη επικαλυπτόμενα – σύνολο 8 Αφαιρείς το κωδικόνιο λήξης UAA αφού γι’ αυτό δεν αντιστοιχεί tRNA (άρα δεν κωδικοποιεί αμινοξύ) Άρα 7 κωδικόνια που κωδικοποιούν 7 ΑΜΙΝΟΞΕΑ

… 5 ACAUUAAUGGCGUUAAACCGATCCGUAUAAUCGTGA3 . Δ4. Να γράψετε τα αντικωδικόνια των tRNA με τη σειρά που συμμετέχουν στη μετάφραση του παραπάνω mRNA. … 5 ACAUUAAUGGCGUUAAACCGATCCGUAUAAUCGTGA3 . mRNA Αντικωδικόνια : 3 UAC 5, 3 CGC 5, 3 AAU 5, 3 UUG 5, 3 GCU 5, 3 AGG 5, 3 CAU 5, tRNA Για το κωδικόνιο Λήξης UAA δεν αντιστοιχεί tRNA (άρα και αμινοξύ) αφού η παρουσία του οδηγεί στο τερματισμό της σύνθεσης της πολυπεπτιδικής αλυσίδας - ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ